Morgunblaðið - 17.01.1999, Blaðsíða 26

26 SUNNUDAGUR 17. JANÚAR 1999
MORGUNBLAÐIÐ
Sigurður, þótt aðrir kæmu að
stund og stund. Og nú fóru að
koma ný verkefni í skóginum.
Grisja þurfti og snyrta, ekki síst
þurfti að hreinsa mikið af brotnum
greinum sem sligast höfðu undan
snjónum. Snjóþyngsli eru oft mikil
í Fnjóskadal og í skjólinu sem trén
veita verður oft meira en mann-
hæðar djúpur snjór og hús nánast
fennir í kaf.
Landið stækkað og
lækurinn virkjaður
Árið 1980 var ráðist í að gh-ða
meii'a en 100 ha. tU viðbótar og nýtt
stórátak hófst. Mest var plantað
1983, um 45.000 trjáplöntum, aðal-
lega birki, lerki og furu. Og þremur
ánam síðar var bæjarlækurinn
virkjaður og komið upp túrbínu
með 16 kW rafli. Annað sumarhús,
þeirra Arnórs og Geirfinns, var
reist sama ár og ýmsar fram-
kvæmdir voru á landinu. M.a. voru
búnar tU sjö smátjamir, þar sem
reynt var að bæta ræktunarskilyrði,
auk þess sem slíkar tjamir auka á
fuglalíf svæðisins. Góð reynsla var
af gerð mun stærri tjamar í landinu
á sjöunda áratugnum. I hana var
sleppt nokkm af silungsseiðum.
Pótt fiskurinn yxi þar allvel, var
ræktun þai- hætt eftir að minkar
höfðu komist á snoðir um þessa
nýju og góðu matarkistu. Þannig
var stöðugt unnið að viðhaldi, upp-
byggingu, ræktun og fegmn, og
nýjar hugmyndir komust í fram-
kvæmd. Ai-ið 1992 vígði séra Bolli
Gústavsson, vígslubiskup á Hólum,
lítið bænahús á staðnum. Þetta litla
en fagurgerða hús smíðaði Kristján
Kjartansson á Mógili á Svalbarðs-
strönd en Kristinn G. Jóhannsson,
listmálari á Akureyri, skreytti það
að innan. Er það reist í minningu
þeirra Karitasar og Karls.
Sælureiturinn
Eftir að heimarafstöðin var
byggð batnaði mjög öll aðstaða til
iengri dvalar á staðnum. Með skóg-
rækt í meira en aldarþriðjung og
mikill uppbyggingu var nú búið að
skapa sælureit þessa dugnaðar-
fólks, sem vildi fara að draga svo-
lítið saman seglin í daglegu amstri
fyrirtækjarekstrar og mikillar
vinnu. En eins og tíminn byggir
upp í skógræktinni, nagar tönn
hans manninn. Arið 1993 lést Sig-
urður eiginmaður Guðrúnar. Ari
síðar var ákveðið að dóttir þeirra
og alnafna ömmu sinnar frá Veisu
tæki við gamla bústaðnum frá
1957, en Guðrún lét reisa sér lítið
en vandað hús þar stutt frá. Þannig
standa nú þrír sumarbústaðir,
bænahús og lítið hús, sem reist var
upphaflega sem geymsla um 1960
en hefur nú verið breytt í gesta-
stofu, innan um hávaxin tré í um-
hverfi sem meira bendir til annai'ra
landa en Islands. Það er því fátt
sem minnir á kotbýlið sem þau Sig-
urður og Helga á Draflastöðum
fengu með í jarðarkaupunum fyrir
rúmri öld.
Háskólagarður í Fnjóskadal
Árið 1995 ákváðu systkinin frá
Veisu (og afkomendur þeirra sem
látin eru) að færa Háskólanum á
Akureyri mestan hluta jarðarinnai-
að gjöf. Fyrmefnd hús og skiki um-
hverfis þau, sem áður var Végeirs-
staðatúnið, verður þó áfram í eigu
ættarinnar. Standa vonh- þeirra
systkina til að Háskólinn geti byggt
upp aðstöðu til að starfsmenn skól-
ans, nemendur og gestir geti notið
þessa staðar, auk þess að stunda
áfram skógrækt á jörðinni og gera
tilraunir og rannsóknir sem tengj-
ast skógrækt eða náttúru svæðisins.
Samstarfssamningur hefur verið
gerður milli Háskólans og Skóg-
ræktar ríkisins á Mógilsá með þetta
að markmiði. í samvinnu við at-
hafnamenn á Akureyri og fleiri
vinnur Háskólinn nú að áætlun um
skipulag og frekari uppbyggingu á
Végeirsstöðum. Þannig er enn
stefnt að því sama og þau Karitas
og Karl frá Veisu gerðu fyrir hálfri
öld: að rækta skóg á Végeirsstöðum
og þannig fegra sveitina og auka
hróður hennar.
Höfuadur er veðurstofustjóri.
Á LOFTMYNDINNI sést skógræktin á Végeirsstöðum
Ljósmynd/Landmælingar Islands
ELSTI bústaðurinn frá 1957. Fremst, er hluti grjóthleðslunnar sem umlykur bústaðinn
en hún var gerð úr grjóti gamla torfbæjarins sem þarna stóð.
Snjóþyngsli eru oft mikil í
Fnjóskadal og í skjólinu
sem trén veita verður oft
meira en mannhæðar djúp-
ur snjór og hús nánast
fennir í kaf.
GAMLA húsastæðið á Végeirsstöðum. Elsta húsið er
lengst til hægri. Fjærst er bústaður Guðrúnar, sem
byggður var 1994, en lengst til vinstri rafstöðvar-
húsið. Stærstu aspimar em 12-14 metrar á hæð.
Morgunblaðið/Kristján
IIORFT til suðurs yfir hluta Végeirsstaðaskógar.
Búið er að planta a.m.k. 300-400 þúsund trjáplönt-
um í landið. Verk fárra einstaklinga án nokkurs
opinbers stuðnings.
PLÖNTUNÁ
VÉGEIRSSTÖÐUM
SUMARIÐ 1959
Úr dagbók Karls Kr.
Arngrímssonar
Lerki.................5.000
Birki................3.000
Rauðgreni...............750
Blágrení..............1.000
Stiklagreni ..........1.000
Skógarfura ..........1.500
Bergfura................500
Stafafura ..............500
Aspir....................30
Broddfura................10
Víðir (ýms. teg.) ....2.500
Alls..................15.790
BÚSTAÐUR Arnórs og Geirfinns frá 1986 og
bænahúsið, sem reist var 1992 í minningu Ka-
ritasar og Karls frá Veisu. Þar hefur bæði verið
skírt og gefið saman.