Morgunblaðið - 05.03.1999, Qupperneq 50

MORGUNBLAÐIÐ
50 FÖSTUDAGUR 5. MARZ 1999
INGA
JÓNSDÓTTIR
+ Inga Jónsdóttir
fæddist 28. júní
1926 í Lunansholti í
Landsveit. Hún lést
í Reykjavík 20.
febrúar síðastliðinn.
Foreldrar hennar
voru hjónin Guðnín
Sæmundsdóttir
(1898-1936) frá
Lækjarbotnum í
Landsveit og Jón
Eiríkur Oddsson
(1888-1968), bóndi í
Lunansholti. Guð-
rún var dóttir hjón-
anna Sigríðar Theódóru Páls-
dóttur (1869-1942) hreppstjóra
á Selalæk (1834-1870) Guð-
mundssonar hreppstjóra á
Keldum Brynjólfssonar og
konu hans Þuríðar Þorgilsdótt-
ur (1832-1869) bónda á Rauð-
nefsstöðum Jónssonar. Jón E.
Oddsson, faðir Ingu, var sonur
Odds Jónssonar (1858-1925) Ei-
ríkssonar bónda í Lunansholti
og konu hans Ingiríð-
ar Arnadóttur bónda
á Skammbeinsstöð-
um í Holtum Arna-
sonar. Inga var önn-
ur í röð fimm systra
en hinar eru: Oddný
f. 1.6. 1925, Sigríður
Theódóra, f. 25.8.
1927, dóttir hennar
er Jóna Guðrún
Ólafsdóttir, f. 15.3.
1955, Guðrún, f. 27.6.
1930, sonur hennar
er Jón Eiríkur Rafns-
son, f. 7.4. 1956,
Þuríður, f. 23.9. 1932, eiginmað-
ur hennar er Björgvin Kjartans-
son, f. 10.3. 1932, og börn þeirra
eru Þórunn, f. 20.1. 1959, Guð-
mundur Þröstur, f. 9.9. 1962,
Árni, f. 21.2. 1964, og Kjartan, f.
6.3. 1966.
Inga giftist 9. apríl 1955 Óðni
Birni Jakobssyni, f. 4.3. 1925 á
Spóastöðum í Biskupstungum.
Óðinn er sonur Jakobs Björns-
Elsku amma, þakka þér fyrir all-
^ an tímann sem þú gafst okkur, allar
ferðimar austur í Lunansholt, sem
við fórum með ykkur afa, fyrst við
sem emm eldri en seinna tóku þau
yngri við. Líka allar næturgisting-
arnar í Hraunbænum og kjötsúpu-
veislurnar sem þú hélst fyrir okkur.
Þú hafðir alltaf nægan tíma fyrir
okkur og vildir gera allt fyrir okk-
ur. Söknuður okkar er mikill en
minningin um þig mun lifa í hjört-
um okkar. Við trúum að þér líði vel
hjá Guði. Við skulum hugsa vel um
■s'afa fyrir þig.
Legg ég nú bæði líf og önd,
ljúfi Jesú, í þína hönd,
síðast þegar ég sofna fer,
sitji Guðs englar yfír mér.
(Hallgr. Pét.)
Astarkveðjur.
Barnabömin þín.
Ingiríður Jónsdóttir andaðist 20.
febrúar síðastliðinn 72 ára að aldri.
Farsælli ævi mætrar konu er lokið.
Inga bar nafn foðurömmu sinnar,
Ingiríðar Amadóttur, fyrrverandi
húsfreyju í Lunansholti. Inga, eins
og hún var jafnan nefnd, var önnur
* *i röð fimm systra en hinar em Odd-
ný, Sigríður Theódóra, Guðrún og
Þuríður. Vorið 1936 varð hún fyrir
þeirri þungu sorg að missa móður
sína en hún andaðist í apríl rétt
tæplega 38 ára að aldri. Þá vora
dæturnar á aldrinum fjögurra til
ellefu ára. Faðir þeirra tókst því á
við hið þunga hlutskipti að ala einn
upp dætur sínar og koma þeim til
manns. Yngsta dóttirin fór í gott
fóstur á næsta bæ, Bjalla, þar sem
hún hlaut hið besta atlæti hjá hjón-
unum Ingvari Arnasyni og Málfríði
Amadóttur sem þar bjuggu. Sam-
band systranna er einstakt og ef til
vill hefur móðurmissirinn þjappað
þeim enn þéttar saman því að með-
v al skyldmenna eru þær yfirleitt
nefndar í einu orði, systurnar í
Lunansholti. Varla er hægt að
hugsa sér nánara eða betra sam-
band en ríkir milli þeirra. Móðir
mín, Jóhanna Vigdís Sæmundsdótt-
ir, var systir Guðrúnai’, móður
Ingu, og ber ég nafn hennar. Afar
kært var með þeim systram og að-
eins eitt ár á milli þeirra. Móðir mín
lét sér mjög annt um systurdætur
sínar og endurguldu þær henni það
með margvíslegum hætti meðan
hún lifði. Og við systurnar og fjöl-
'skyldur okkar höfum ekki farið var-
hluta af vináttu þeirra og tryggð.
Eg var sjö ára gömul er ég fór
fyrst til sumardvalar að Lun-
ansholti með rútu í fylgd Oddnýjar,
elstu dótturinnar á bænum. Það var
í fyrsta skipti sem ég fór ein að
heiman. Þegar í Lunansholt kom
JJpftir langa og stranga ferð þar sem
sprakk að minnsta kosti einu sinni
á rútunni í Kömbum, þá fannst mér
allt vera framandi og var ekki laust
við að ég væri með hálfgerða heim-
þrá. Hún hvarf fljótt. Næsta morg-
un vakti Jón bóndi mig og bað mig
að koma með sér út í skemmu. Þar
sýndi hann mér litla hrífu sem hann
hafði smíðað handa mér um kvöld-
ið. Frá þeirri stundu var ég bundin
Jóni og dætrum hans órjúfandi
böndum. Eg naut þess vissulega að
bera nafn húsfreyjunnar, móður-
systur minnar, sem andaðist viku
áður en ég fæddist. Þarna dvaldist
ég í sjö sumur og verð ævinlega
þakklát fyrir að hafa fengið að
kynnast búskaparháttum sem þá
vora um það bil að hverfa. Það eru
ekki margir í dag sem fluttu mjólk-
ina á brúsapallinn og strokkuðu
smjör. Bóndinn stóð við sláttinn
með orf og ljá og mikið var komið
undir veðurfari hvernig til tókst
með heyöflun og hvernig afkoma
heimilisins var.
Lunansholt er landnámsjörð og
stór bújörð. Baðstofan í Lun-
ansholti var rúmgóð. Rúmin stóðu
meðfram veggjunum og gluggi var
við enda baðstofunnar og þar blasti
við fjallahringurinn fagri með
Heklu, Þríhyrning og Eyjafjalla-
jökul í öndvegi. Að gömlum sið var
stofa á bænum sem einkum var
ætluð gestum sem að garði bar í
Lunansholti. Auk Jóns bónda og
dætranna vora þar heimilisföst þau
Guðný Hansdóttir (1876-1942) og
Guðfinnur Jónsson (1894-1952),
vistráðin hjú. Guðfinnur kom að
Lunansholti 1939 og átti þar heimili
upp frá því. Allt þetta góða fólk
hjálpaðist að við að gæða andrúms-
loftið hlýju og góðvild og eiginleik-
ar eins og nýtni og nægjusemi sátu
í fyrirrúmi.
Þegar ég kom fyrst að Lun-
ansholti var Inga 17 ára. Hún bar
þá strax þann svip sem átti eftir að
setja mark sitt á hana. Þremur ár-
um síðar, veturinn 1946-1947, fór
hún á Húsmæðraskólann á Akur-
eyri og nýttist henni vel námið ævi-
langt. Inga var fyrirmyndar hús-
móðir sem kunni að breyta mjólk í
mat og ull í fat svo að á betra varð
ekki kosið. Hún var vandvirk og af-
kastamikil og vann störf sín af kost-
gæfni. Mér er minnisstætt þegar
hún lét mig hræra deig í kökurnar
sem ætíð vora bakaðar fyrir helgar.
Hún var ekki ánægð fyrr en deigið
hafði fengið hinn rétta ljósa lit og
léttleika, og það gat tekið tímann
sinn því að engin var hrærivélin.
Inga varð fljótlega húsmóðirin á
heimilinu. Engin valdakeppni ríkti
þó milli systranna. Allt gekk átaka-
laust fyrir sig og var heimilisbrag-
urinn eindæma góður. Aldrei var
fjasað yfir neinu, allir gengu til
sinna verka og vora þau unnin há-
vaðalaust. Mörg böm vora í sumar-
dvöl í Lunansholti. Þeim vora feng-
in fbst störf að vinna og þeim var
hrósað fyrir vel unnið verk. Eg tel
MINNINGAR
sonar (1895-1969) varðstjóra í
Reykjavík og konu hans Egg-
þóru Kristjánsdóttur
(1894-1964) bónda á Bollastöð-
um í Flóa Þorvaldssonar. Böm
Ingu og Óðins em þijú, öll fædd
í Lunansholti: 1) Guðrún Óðins-
dóttir, f. 22.11. 1954, fulltrúi hjá
RUV, maður hennar er Þor-
steinn Þröstur Jakobsson, f. 6.9.
1954, prentari, böm þeirra em
Óðinn Björn, f. 3.12. 1981, Jak-
ob Björgvin, f. 19.10. 1985, og
Inga Hrönn, f. 27.8. 1989. 2)
Jakob Heimir Óðinsson, f. 27.3.
1957, húsgagnasmiður, kona
hans er Sesselía Jóhannsdóttir,
f. 18.9. 1963, nemi, böm þeirra
em Gunnar Ingi, f. 20.7. 1982,
Brynjar Þór, f. 9.8. 1987, og Óð-
inn Björn, f. 9.4. 1994. 3) Þóra
Hrönn Óðinsdóttir, f. 27.6.1959,
kennari, hennar maður er Ósk-
ar Jónsson, f. 25.11. 1961, mál-
ari, börn þeirra eru Bergur
Már, f. 31.12. 1989, og Alma
Rut, f. 5.9. 1992.
Kveðjuathöfn um Ingu verð-
ur haldin í dag í Langholts-
kirkju og hefst athöfnin kl.
10.30. Síðar um daginn verður
hún lögð til hinstu hvflu á
Skarði í Landsveit.
að betri uppalendur en Jón bóndi
og dætur hans séu vandfundnir.
Inga giftist Óðni Birni Jakobs-
syni 1955, miklum öðlingi, og hófu
þau búskap í Lunansholti, bjuggu
með Jóni, foður Ingu, og tóku við
búinu að honum látnum. Þar fædd-
ust börnin þeirra þrjú, Guðrán,
Jakob Heimir og Þóra Hrönn, sem
öll hafa hlotið góða kosti foreldra
sinna og era mikið efnisfólk. Þau
bragðu búi og fluttust til Reykja-
víkur 1970. Óðinn fór að vinna við
Alverið i Straumsvík þar sem hann
vann þar til hann lét af störfum fyr-
ir aldurs sakir en Inga vann við
verslunarstörf, seinast hjá Alafossi,
þar til hún lét af störfum fyrir fimm
árum. Þau hjón vora samhent í öll-
um hlutum og höfðingjar heim að
sækja. Heimili þeirra í Hraunbæ er
með miklum myndarbrag og ekki
sakaði að stutt var milli systranna
því að þrjár þeiraa bjuggu stein-
snar frá. Eg held að þær systur
hafi alltaf litið á sig sem einn mann.
Tengslin við heimahagana hafa
aldrei rofnað þótt búskap væri
hætt. Veglegt hús var reist þar og
vígt á 100 ára afmæli fóður þeirra í
júlí 1988. Þar var margt um mann-
inn, ungir jafnt sem gamlir, og þar
ríkti hin sanna gestrisni og sama
andrámsloft og áður í gamla bæn-
um og eins og jafnan í þeirra ranni.
Inga var heilsuhraust þar til fyr-
ir fáum mánuðum er hún tók þann
sjúkdóm sem nú hefur lagt hana að
velli. Hún bar höfuðið hátt til
hinstu stundar alveg eins og hún
gerði þegar ég sá hana fyrst. Við
systurnar og fjölskyldur okkar
sendum Óðni og börnunum og fjöl-
skyldum þeirra svo og systram
hennar innilegar samúðarkveðjur.
Eg þakka samfylgdina og allar
góðu minningarnar.
Guðrún Erlendsdóttir.
Mig langar í fáeinum orðum að
minnast móðursystur minnar,
hennar Ingu. Hún lést á Borgar-
spítalanum 20. febrúar sl., þar sem
hún naut góðrar aðhlynningar síð-
ustu dagana. Inga greindist með ill-
kynja sjúkdóm sl. haust, sem að
lokum lagði hana að velli. Hún var
ótrálega sterk og dugleg í baráttu
sinni við þennan erfiða sjúkdóm,
hún gafst aldeilis ekki upp strax.
Ég dáðist að því hvað hún var
létt og kát allan tímann, og naut
hún þess helst að fá til sín gesti og
að fjör væri í kringum sig. Þó að
mikið veik væri lét hún sig ekki
vanta í jólaboðið hjá mömmu á að-
fangadag, né í önnur boð, jafnvel
þótt þyrfti að bera hana á staðinn.
Hún kvartaði aldrei þó að hún væri
greinilega kvalin, sagði alltaf að sér
liði vel. Jafnvel starfsfólk Borgar-
spítalans dáðist að þessu og hafði á
orði að hún væri alveg einstaklega
góður sjúklingur.
Það verður tómlegt í næstu fjöl-
skylduboðum án Ingu. Hún var
alltaf hrókur alls fagnaðar og fylgd-
ist grannt með öllum í „stórfjöl-
skyldunni". Inga fylgdist alla tíð
ákaflega vel með og fá vora málefn-
in sem hún ekki þekkti, eða mann-
eskjurnar sem hún ekki vissi deili
á. Maður kom sjaldan að tómum
kofunum hjá henni.
Kæra Inga, hafðu þökk fyrir
samfylgdina. Minning þín mun lifa
áfram með okkur.
Jóna Guðrún Olafsdóttir.
Kveðja frá skólasystrum.
Ég man þá tíð, í minni hún æ mér er,
þá ársól lífsins brann mér heit á vanga
og vorblóm ungu vakti í brjósti mér,
sem velkja náði ei hretið enn hið stranga.
(Þýð. St. Thor.)
Það var vissulega föngulegur
hópur ungra stúlkna, sem kom
saman á Akure.yri í lok sumars
1946 til þess að stunda nám við
Húsmæðraskóla Akureyrar, sem
hafði verið stofnaður árið áður. Við
komum reyndar úr öllum lands-
hlutum, en áttum þó allar eitt sam-
eiginlegt, bjartsýni og glaðværð
æskunnar, „sem biður þess sumarið
aldrei að líða“, og viljann til þess að
afla okkur þekkingar og færni svo
að við gætum búið okkur sem best
undir lífið framundan. Ein þessara
ungu kvenna var Inga Jónsdóttir,
sem fædd var og uppalin í hinni
fögra Landsveit, þar sem Hekla rís
hátt yfir byggð. Inga var einstak-
lega vel skapi farin og varð fljót-
lega vinsæl meðal skólasystranna
fyrir hjálpsemi sína, ljúfa fram-
komu og hægláta kímni, sem gjarn-
an einkennir fólk af Víkingslækja-
rætt. Hún naut einnig sérstakrar
hylli kennara Húsmæðraskólans
vegna þess hve samviskulega hún
stundaði námið og hversu vel henni
fóra úr hendi hinir verklegu þættir.
Þar hafði hún að vissu leyti forskot
á mai'gar okkar þar sem hún hafði
orðið að veita heimili föður síns að
hluta til forstöðu eftir að hún, þá
innan við fenningu, missti móður
sína frá fimm börnum. Inga var
mótuð af þessari reynslu, þegar
hún kom í skólann og hafði því til
að bera meiri andlegan þroska en
flestar okkar hinna, þroska, sem
hún miðlaði óafvitandi til okkar
með sinni hógværa og menningar-
legu framgöngu. Hin glöðu ár æsk-
unnar liðu og við tóku manndóms-
árin svokölluðu. Hún var gæfusöm í
sínu einkalífí, giftist sómamannin-
um Óðni Jakobssyni og eignaðist
með honum þrjú börn, sem öll hafa
erft mannkosti foreldranna og við
vitum að Inga rækti skyldur sínar
við börn sín og eiginmann af þeirri
skyldurækni og með því hugarfari
sem við kynntumst hjá henni, þeg-
ar við voram samvistum við hana
veturinn forðum í Húsmæðraskóla
Akureyrar.
Dæm svo mildan dauða,
Drottinnþínubami
eins og léttu laufi
lyfti blær frá hjarni
eins og lítill lækur
ljúki sínu hjali,
þar sem lygn í leyni
liggur marinn svali.
(M. Joch.)
Við kveðjum með söknuði vand-
aða konu og tryggan vin. Aðstand-
endum vottum við dýpstu samúð.
Saumaklúbbur H.S.A.
Góð frænka og nágranni til
margra ára er látin. I fari Ingu var
hlýja og mildi. Hún bar umhyggju
fyrir öðram og var mjög greiðvikin.
Én fyrir sjálfa sig skipti minna
máli. Inga var félagslynd, minnug
og fróð um menn og málefni. Það
verður allt annað en auðvelt að
hugsa sér Lunansholt án hennar.
Ófáar era þær ferðir sem ég hef
farið með þeim hjónum milli
Reykjavíkur og Landsveitar, síðast
í ágúst sl. Fyrstu minningar mínar
frá Lunan eru af barnaskemmtun
sem þar var haldin um jólin 1928.
Ég man hvað við börnin fengum
stór epli. Eins man ég hvað bað-
stofan var stór, öll börnin og full-
orðna fólkið gátu gengið í kringum
jólatréð. Þegar tognaði úr mér
hljóp ég þangað seint og snemma
því alltaf var farið þangað ef eitt-
hvað vantaði, sem var gagnkvæmt,
eða með skilaboð því enginn var
síminn. I Lunansholti var alltaf
mannmargt og heimilislífið glað-
vært. Inga kynntist snemma alvöra
lífsins því móðirin veiktist og lést
1936. Yngsta systirin var þá komin
til foreldra minna á Bjalla og ólst
þar upp. Jón faðir þeirra var afar
barngóður og handlaginn. Honum
féll aldrei verk úr hendi. Hafa þær
systur allar erft þann eiginleika í
ríkum mæli. Inga og systur hennar
ólust upp hjá föðúr sínum í Lunan.
Þegar hún hleypti heimdraganum
fór hún einn vetur að Laugarvatni
og annan á húsmæðraskóla á Akur-
eyri. Hún vann síðan í Reykjavík af
og til en þær systur skiptust á að
vera heima og halda heimili með
föður sínum. I Reykjavík kynntist
hún eiginmanni sínum, Óðni Birni
Jakobssyni og fóra þau að búa í
Lunansholti 1954. Þau eignuðust
þrjú börn. Inga átti góðan eigin-
mann og voru þau samhent í einu
og öllu. Jón faðir Ingu varð þeirrar
gæfu aðnjótandi að vera hjá þeim
til æviloka. Þegar Inga og Óðinn
fluttu að austan eignuðust þau fal-
legt heimili í Hraunbæ 78. Gesta-
gangur er þar mikill og rausnar-
lega tekið á móti fólki. Inga og syst-
ur hennar vora óvenju samrýndar.
Eftir að öll fjölskyldan stækkaði
byggðu systurnar sameiginlegt hús
í Lunansholti. Þar er öllum vel
fagnað og fegurð bæði úti og inni.
Það eru forréttindi að hafa átt
samleið með þessu lífsglaða og
hjálpsama fólki. Ég þakka Ingu
samfylgdina. Guð blessi hana og
leiði á ljóssins vegum. Óðni og fjöl-
skyldunni allri votta ég mína
dýpstu samúð. Guð styrki ykkur
öll.
Guðríður Ingvars-
dóttir frá Bjalla.
Landnámsjörðin Lunansholt í
Landsveit er búsældarlegt býli,
stórt og gott ræktunarland sem
liggur vel til nytja, að mestu sjálf-
þurrkað með góðum halla og
frjósömum jarðvegi. Jörðin stendur
á fallegum stað í sveitinni og útsýn-
ið eftir því. Fjallahringurinn víð-
feðmur og hæstu fjöllin krýnd hvít-
um kolli en í suðri brotnar brimald-
an við sæbarða strönd.
Inga var fædd og uppalin í Lun-
ansholti. Systurnar voru fimm og
misstu þær móður sína kornungar
en faðir þeirra bjó áfram með dætr-
um sínum þótt ungar væra. Yngsta
systirin var tekin í fóstur af góðu
fólki, en hinar héldu hópinn og
þurftu fljótt að taka til hendinni
með heimilishald og fleira. Þá var
ekki til siðs að láta baslið smækka
sig heldur harðna við hverja raun,
sigrast á erfíðleikunum og ná settu
marki.
Með aðstoð dætra sinna tókst
föður þeirra að halda heimilinu
saman, en systurnar vora duglegar,
kappsamar og samhentar. Inga var
næstelst og hvíldi fljótt mikið á
hennar herðum. Sterk fjölskyldu-
bönd tengja þessar systur og fjöl-
skyldur þeiira saman. Inga er sú
fyrsta úr systrahópnum sem kveð-
ur þennan heim eftir erfið veikindi.
Síðastliðið haust greindist hún
með krabbamein í lungum sem ekki
var hægt að stemma stigu við. Síð-
asta skiptið sem ég sá hana á Borg-
arspítalanum var mér ljóst að ævi-
þráðurinn var að þrotum kominn.
Hlý var okkar hinsta kveðja, fá orð
sögð en hugurinn talaði sínu máli.
A þrítugsaldri giftist hún Óðni
Birni Jakobssyni, miklum heiðurs-
manni. Hann er ljúflingur í allri
umgengni, duglegur drengskapar-
maður sem öllum vill gott gera og
öllum þykir vænt um sem hann
þekkja. Börnin þeirra þrjú eru
ágætis systkin, traust og ti-ygg og
koma sér vel eins og þau eiga kyn
til. Þau eiga alls átta börn sem
kveðja nú ástkæra móðurömmu.
Kynni mín við þessa góðu fjöl-
skyldu hafa verið mjög náin síðustu