Morgunblaðið - 05.09.1999, Blaðsíða 24

24 B SUNNUDAGUR 5. SEPTEMBER1999
MORGUNBLAÐIÐ
MANNLIFSSTRAUMAR
JS/lATAKLIST/Eykstf/ölbreytni í matargerð?
Lax, lcuc, lax
og aftur lax!
ÉG FÓR nú um daginn í viku hringferð með
ítalska ferðamenn, eins og ég geri jafnan á
sumrin og er það ekki í frásögur færandi.
Ferðin gekk í alla staði vel og meira að segja
veðrið lék við Suður-Evrópuþjóðina, en ítalir
eiga það til að kvarta og barma sér ef sólin
lætur ekki sjá sig svo dögum skiptir, svo það
var mikið happ að veðurguðimir skyldu
aumka sér yfir þessa tiiteknu 32 í sinni fyrstu
- hringferð.
Annað sem einnig var til fyrirmyndar í
ferðinni, sem NB var hótelferð, var mat-
urinn. Það er ótrúlegt hve mikil gæði eru oft á
tíðum í eldmennsku á hótelum, veitingahúsum
og bændagistingum um landið og verð ég nú
að taka fram einnig breyting
tii batnaðar. Það er ekki
„alltaf lax eða lamb“, sem er
algeng kvörtun hjá þeim
ferðamönnum sem ég hef
ferðast með. Þó svo að laxinn
og lambið sé góður og bless-
eftir Álfheiði Hönnu aður matur, er fullmikið af
Friðriksdóttur l)ví góða að bjóða Suður-Evr-
ópubúum þennan kost nær á
hverju kvöldi í tólf daga eða sjö daga, fólki
* sem er vant að borða t.d. mikið pasta, græn-
meti, ávexti, kálfakjöt og svona léttara fæði að
öllu jöfnu.
En það hefur auðsjáanlega orðið breyting
þar á, við lentum t.d. í aldeilis frábærum há-
degisverði einn daginn í Gamla bæ á Húsafelli
hjá Matthíasi Jóhannssyni. I forrétt var þunn,
rjómalöguð grænmetissúpa og brauð og síðan
smjörsteiktur skarkoli og heimalöguð „mous-
se au chocolat" í eftirrétt fyrir þá sem vildu.
Matthías tínir bæði sveppi og bláber og nýtir í
eldamennskuna, sem er mjög skemmtilegt. A
Eiðum er einnig starfandi sérdeilis góður
# kokkur, að nafni Gísli Gonzales. Þar bragðaði
ég þann besta þrílita ís sem ég hef smakkað.
Neðst var dökkt súkkulaði, ljóst súkklaði í
miðjunni og hvítt súkkulaði efst. Þetta var svo
gott að ég fór inn í eldhús og spurði hvaða
súkkulaði væri í þessu. Þá var mér sýnd
súkkulaðiblokk á stærð við tvær gangstéttar-
hellur og tvisvar sinnum jafnbreið og álíka
hellur, sérpöntuð frá Sviss (með fullri virð-
ingu fyrir íslenskum súkkulaðiframleiðendum,
þá var þetta með því betra súkkulaði sem ég
hef smakkað í matargerð). Svo ég nefni einn
fyrirmyndarkokkinn í viðbót að öllum hinum
ólöstuðum, þá lenti ég í einu því besta og
frumlegasta fiskihlaðborði sem ég hef komist í
kynni við hjá Pétri Péturssyni á Hótel Eddu,
Nesjaskóla. Þar kenndi ýmissa grasa, m.a.
voru þar „blini“, þ.e. rússneskar smálummur
sem gott er að borða t.d. með sýrðum rjóma
og kavíar eða reyktum físki, ofnsteiktur fiskur
með pestósósu og mikið og fjölbreytt kálmeti
var á öllum bökkum, sem á var kaldur fiskur
og er það dálítið sem margir aðrir mættu taka
til eftirbreytni.
Það er sumsé af sem áður var með laxinn
og lambið, sem auðvitað er hvorugtveggja eð-
alfæða í hófi. Ég minntist hér áðan á Matthías
á Húsafelli og sveppa- og beijatínslu hans.
Síðsumarið er einmitt tíminn til að fara út í
náttúruna og tína sér í gogginn, jafnvel alveg
fram í september. Ég skellti mér sjálf bæði í
sveppa- og berjatínslu um daginn og meira að
segja á Húsafelli og hafði bara gott upp úr
krafsinu. Islensk náttúra býður nefnilega upp
á ýmislegt kræsilegt þegar að er gáð. Síðan
brá ég mér í garðtínslu og nældi mér þar bæði
í rabarbara, rifsber og ferska myntu. Nú er
maður birgur eins og íkominn af ferskum
berjum og fleira góðgæti fyrir veturinn, fryst-
inum góða að þakka.
Hér fylgir uppskrift að ljúffengum og holl-
um rabarbaraeftirrétti.
Rabarbaragott
____________% bolli brætt smjör______
________2 bollor ferskt gróft brauðrgsp
_________1 og Vöbolli mulið gróft kex
____________2/3bolli púðursykur______
___________1 tsk. malaður engifer____
_____________Vá tsk. rifið múskat____
Rifinn börkur af einni sítrónu
____________og einni gppelsínu_______
__________750 g soðinn rabarbori_____
2/3bolli rúsínur
Blandið saman í stóra skál eftirfarandi:
brauðraspi, muldu kexi, púðursyki-i, engiferi,
múskati, appelsínu- og sítrónuberki og
bræddu smjöri. Hellið 2/3 af blöndunni í
miðlungsstórt smurt form og jafnið deigið út
með sleif eða skeið. Þekið deigið með helm-
ingnum af rabarbaranum og helmingnum af
rúsínunum.
Hellið restinni af deiginu yfir rabarbarann
og aftur síðan restinni af rabarbaranum yfir
deigið. Skiljið eftir dálítinn brauð- og kexra-
sp og stráið yfir í lokin. Bakið við 190 gráður
í um 30 mín. eða þar til skorpan er orðin
gullinbrún að lit. Berið fram heitt með
rjóma.

Sölu- og
tölvunám
81
1
- V I

Viltu skapa þér atvinnutækifæri ?
Stöðugt er auglýst eftir fólki til sölustarfa.
Markniið námskeiðsins er að nemendur
öðlist þjálfun í sölumennsku og notkun
tölvutækninnar á þeim vettvangi.
Einnig kjörið námskeið fyrir fyrirtæki
til að endurmennta sölufólk.
Námskeiðið er 192 klst. eða 288 kennslustundir
og helstu námsgreinar eru:
► Hlutverk sölumanns
► Vefurinn sem sölutæki
"• Mannleg samskipti
► Bókliald og verslunarreikningur
► MS Office í sölustarfí
*- Markaðsfræði og skipulag söluferlis
► Sölu- og auglýsingatækni
► Starfsþjálfun hjá fyrirtæki
Boðið er bæði upp á síðdegis- og kvöldnámskeið
sem hefjast í september.
UppCýsiiigar og innrítiai í símian
544 4500 og 555 4980 ----------

ntv
Nýi tölvu- &
viðskiptaskólinn
Hólshrauni 2 - 220 Hafharfiröi - Sfmi: 555 4980 - Fax: 555 4981
Hlfðasmára 9- 200 Kópavogi - Sfmí: 544 4500 - Fax: 544 4501
Tölvupóstfang: skoll@ntv.ls - Helmasföa: www.ntv.is
■A
ÞJÓÐLÍFSÞANItAR/A; lifið ekki ennþáfiskur?
Og þvífór hann ungur á flot
„HANN elskaði þilför hann Þórður, og því fór hann ungur á flot“ var sung-
ið í allskonar óskalagaþáttum þegar ég var bam. I mörg ár hélt áfram að
„gefa á bátinn við Grænland" í útvarpinu samtímis því sem hann Sigurður
sjómaður, sannur vesturbæingur, kom upplagður fram á sjónarsviðið. A ár-
um áður voru sem sagt mjög mörg dægurlög um sjómenn, störf þeirra og
ástalíf. A síðari árum virðist íslenskur almenningur hins vegar ekki hafa
haft eins brennandi áhuga á hlutskipti sjómanna og áður var, ef marka má
popplög nútímans og a.m.k. síðasta áratugar. En þetta áhugaleysi á sjó-
mennskunni endurspeglast ekki bara í popplögunum - það kemur víða
fram. Einna alvarlegast er þó að aðsókn að stýrimannanámi er að detta
niður ef marka má fréttir frá Dalvík þar sem slíkt nám er rekið m.a. Ég hef
reyndar oft undrast hvað íbúar Islands - sem lifa á sjávarfangi í eiginlegum
sem óeiginlegum skilningi, sýna afskaplega lítinn áhuga á að vinna við
þennan undirstöðuatvinnuveg þjóðarinnar.
Oðru hvoru kem ég inn á ókunn-
ug heimili, þeirra erinda að
spjalla við húsráðendur. Stundum er
um eldra fólk að ræða og trútt gam-
alli hefð hefur það myndir af böm-
um sínum og
bamabömum víða
um stofuna. Hinir
eldri í hópnum em
ýmist sýndir með
stúdentshúfu á
höfði eða berrass-
aðir á gæruskinni,
meðan þeir sem til-
heyra yngri kyn-
n
eftir Guðrúnu
Guðlaugsdóttur
slóðum brosa til manns frá lituðum
fermingarmyndum. Stoltir leiða
húsráðendur mig gjarnan milli
myndanna og segja mér lauslega frá
hverjum og einum. T.d.: Þetta er
hann Sveinn minn, hann er stúdent
og er nú í Frakklandi að læra
franska hljóðfræði. Þetta er hún
Guðlaug systir hans, hún er að læra
sálarfræði í Svíþjóð - og svo er þetta
hann Haraldur sem er yngstur,
hann er að læra viðskiptafræði við
háskólann hér. Það er víst svo mikil
framtíð í því námi,“ segir kannski
viðkomandi húsráðandi með lítt
duldu stolti í röddinni. Lengi vel
kinkaði ég bara kolli og hugsaði ekki
meira um þetta. En þegar ég las um
áhugaleysi ungra manna fyrir skip-
stjórnarnámi rann upp fyrir mér að
í fjölda ára hef ég ekki þekkt neinn
sem lagt hefur fyrir sig skipstjóra-
eða annars konar sjómennskunám,
og á ferðum mínum inn á íslensk
heimili hef ég varla séð eina einustu
mynd, nýja eða gamla, af tilvonandi
eða núverandi sjómanni. Sjómenn
virðast því heldur sjaldséð eintök af
íslendingum, a.m.k. hérna á höfuð-
borgarsvæðinu. Ég hef þó grun um
að fleiri sjómenn kunni að leynast á
afkomendamyndum úti á lands-
byggðinni.
Það læðist að manni sú grunsemd
að fólk hvetji börn sín síður til þess
að læra eitthvað það sem lýtur að
sjómennsku eða fiskvinnslu en ým-
islegt annað. Hvers vegna er hins
vegar ekki ljóst. Vitað er að sjó-
menn hafa margir ágætis kaup, t.d.
þeir sem vinna á frystitogurum, eigi
að síður virðast störf þeii-ra ekki
njóta eins mikillar virðingar og til
dæmis margvíslegt háskóla- og list-
nám sem þó gefur mun minna í aðra
hönd í efnahagslegu og þjóðhags-
legu tíUiti. Nú berast þær gleði-
íréttir að þorsk- og ýsuseiði séu
óvenjulega mörg í sjónum um þess-
ar mundir og því virðist útlit fyrir
uppgang í veiðum á næstu árum á
sama tíma og einhver breyting kann
að verða gerð á úthlutunarreglum
fiskveiðikvótans, kannski í þá átt að
ungir skipstjórar geti fremur ráðið
við að komast til veiða á eigin spýt-
ur en nú er. Það leiðir ekki til góðs
að stinga höfðinu í sandinn. Við fs-
lendingar erum fiskveiðiþjóð og
þótt við lærum franska hljóðfræði
til hlítar, sálgreinum hver annan út
í hörgul og seljum hver öðrum bréf í
hinum ýmsu fyrirtækjum þá breytir
það ekki því að við lifum í grund-
vallaratriðum á sjónum - og við ger-
um það eins fyrir það þótt sjávarút-
vegsfyrirtæki leigi útlendinga í fisk-
vinnslu og á skipin. Þau viðskipti
eru raunar ekki alltaf til fyrirmynd-
ar. Þær fréttir hafa spurst að sumir
útlendinganna eigri hér um götur
soltnir og vonlitlir af því að þeir fái
ekki borgað umsamið kaup, meðan
innfæddir una glaðir við hljóðfæra-
slátt og söng, rétt eins og Nero
gerði forðum meðan Rómaborg
brann.
Því verður ekki á móti mælt að
þótt ýmis útflutningur á t.d. hug-
búnaði og fleiru hafi aukist þá eru
fiskafurðir enn höfuðútflutnings-
vara þessarar þjóðar. Það kann
ekki góðri lukku að stýra að afneita
uppruna sínum. Við ættum að
reyna að hefja sjómennskuna til
þeirrar virðingar sem hún á skilið
og er nauðsynleg með tilliti til end-
urnýjunar í greininni. Það er okkur
ábyggilega fyrir bestu að skoða
þetta mál með réttum gleraugum -
foreldrar ættu að vera stoltir af að
börn þeirra legðu fyrir sig sjó-
mennsku eða önnur störf sem
tengjast fiskiðnaði - þá veita þau
þjóðinni mikilsverða hjálp við að sjá
fyrir sér og stuðla að áframhald-
andi efnahagslegu sjálfstæði henn-
ar. Við ættum sem sagt að elska þil-
för eins og hann Þórður - taka því
með ró þótt það gefi stundum á bát-
inn og tileinka okkur viðhorf Sig-
urðar sjómanns - vera upplögð að
skemmta okkur þótt lífið sé enn
fiskur og verði ábyggilega í næstu
framtíð.