Morgunblaðið - 14.09.1999, Side 31

MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
PRIÐJUDAGUR 14. SEPTEMBER 1999 31
TOJVLIST
Jazzhátfð
Reykjavíkur 1999
ÞÁ er níundu jazzhátíð Reykjavík-
ur lokið og var litrófið breitt og
spannaði allt frá gömlu dixílandi til
nýrrar tilraunatónlistar, þarsem
ólíkar tónlistarstefnur runnu sam-
an í spuna.
Tónleikar voru alls tuttugu og
tveir og hefur því orðið að velja og
hafna þegar fjallað hefur verið um
tónleika hér í blaðinu. Þegar mest
gekk á voru níu tónleikar samtímis.
Hápunkti náði hátíðin um helgina,
einsog jafnan, og bar þá hæst Ettu
Cameron, John Abercrombie og
Sigurð Plosason, sem segja má að
fari fremstur meðal jafningja í hópi
íslenskra djasslistamanna um þess-
armundir. •
Kal'fi leikhiísið
MINGUS, MINGUS,
MINGUS
Jóel Pálsson, sópran-, altó-, tenór-
og barrýtonsaxófóna,
kontrabassaklarinett og
barrýtonhorn; Sigurður Flosason
sópran-, altó- tenór og
barrýtonsaxófóna, pikkólóflautu,
flautu, bassaklarinett og kornett,
Tómas R. Einarsson og Þórður
Högnason kontrabassa og Birgir
Baldursson og Matthías M. D.
Hemstock trommur. Verk eftir
Charles Mingus. Laugardaginn 11.
septemberkl. 16.
Það vai' mikið gaman í Kaffileik-
húsinu þennan laugardagseftirmið-
dag þegar sex hljóðfæraleikarar
slepptu fram af sér beislinu og létu
allt flakka í verkum meistai'a Char-
les Mingus. Maður hefur verið að
hlusta á flest þessara verka í meira
en þrjátíu ár með meistaranum
sjálfum og fær aldrei nóg. Sjö af tíu
verkanna eru af skífunni: Mingus
Ah Um, sem Columbia gaf út 1958.
Reincarnation of a love bird er ári
eldra og Peggy’s blue skylight blés
Roland Kirk með Mingus 1961.
Yngst er Duke Ellington’s sound of
love, hljóðritað af Mingusi 1974,
eftir að George Adams og Don Pul-
len höfðu gengið til liðs við hann.
Það var ekki mikil villimennska í
Fables of Faubus hjá sexmenning-
unum, en það samdi Mingus um
hinn illræmda ríkisstjóra í Arkans-
as er Little Rock deilan stóð sem
hæst. Einhver í hljómsveitinni fór
allt í einu að syngja: „Tell me, tell
me, who is ridiculous?" og Mingus
svaraði: „Faubus, Faubus.“ Seinna
voru ýmis önnur nöfn afglapa
nefnd. Ekki sungu þeir drengir
frekar en Mingus á frumútgáfunni
og heldur var flutningurinn tamur,
enda blés Jóel í kontrabassaklarin-
ett sem liggur áttund neðar en bas-
saklarinett og Sigurður í barrýton.
Hi'ynsveitin lék öll með einsog oft-
ast á tónleikunum. I næsta verki,
tileinkuðu Bird, blésu þeir félagar á
sópran og fóru geyst. Það var þó
ekki fyrr en í þriðja laginu:
Nostalgian in Time Square sem allt
small saman og blésu þá kapparnir
í höfuðhljóðfæri sín, Jóel tenór og
Sigurður altó. Annars voru lögin í
hraðara tempóinu mun betri í flutn-
ingi þeirra sexmenninga en ballöð-
urnar og Duke Ellington’s sound of
love og Goodye Pork Pie hat heldur
flatar í flutningi. Þarna var
skemmtunin í hávegum höfð.
Hrynsveitin var sterk. Bæði Tó-
mas og Þórður, sérvitrustu bassa-
leikarar norðan Alpafjalla, áttu fína
sólóa og trúi ég að Mingus hefði
fallið ýmislegt vel í þeirra bassa-
leik. Birgir Baldursson var full há-
vær á stundum, en ekkert skal sett
út á kraftmikinn trommuleik félag-
anna - hann átti ekki sístan þátt í
stuðinu á sviðinu. Allt var á suðup-
unkti í lokalaginu: Peggy’s blue
skylight og uppúr sauð er hinn
gospelættaði ópus Mingusar í 6/4
var leikinn sem aukalag: Bitter git
it in your soul og Jóel á tenór og
Sigurður á altó og í lokin gripu þeir
málmgjöllin og undirstrikuðu leik-
inn í tónlistinni, sem náði kannski
hápunkti í Jelly Roll þegar tríóin
léku i sitthvorri tóntegundinni og
var það skemmtilegt tilraunaeld-
" hús.
Á fimm dögum í
gegnum djasssöguna
íslenska óperan
KVARTETT JOHN
ABERCROMBIES.
John Abercrombie gítar, Mark
Feldman fiðla, Dan Wall orgel og
Adam Nussbaum trommur.
Sunnudagskvöldið 12. september
kl. 21.
Djassað af list.
Morgunblaðið/Þorkell
Blásið af innlifun.
Súlnasalur, Hútel
Sögu
ETTACAMERON
STÓRSVEIT
REYKJAVÍKUR
undir stjórn Sæbjarnar Jónssonar.
Stórsveit Reykjavíkur: Birkir
Freyr Matthíasson, Andrés
Bjömsson, Jóhann Stefánsson,
Eiríkur Orri Ólafsson og Örn
Hafsteinsson trompetar; Samúel S.
Samúelsson, Einar Jónsson, Eyþór
Kolbeinsog Björn R. Einarsson
básúnur; Ólafur Jónsson, Stefán S.
Stefánsson, Hlynur Ómarsson, Jóel
Pálsson og Kristinn Svavarsson
saxófónar; Ástvaldur Traustason
píanó, Eðvard Lárasson gítar,
Gunnar Hrafnsson bassa og Pétur
Grétarsson trommur.
Laugardagskvöldið 11. september
kl. 21.
Etta Cameron kom, sá og sigraði
eins og hún hefur gert í hvert sinn
er hún hefur sungið hér, en þetta
voru sjöttu tónleikar hennar í
Reykjavík. Að þessu sinni söng hún
djass, en oftar hefur gospel verið á
dagskrá hennar hérlendis. Með
henni lék Stórsveit Reykjavíkur
undir stjórn stofnandans,
Sæbjörns Jónssonar, og stóð sig
með sóma. Eftir fyrsta lagið, For
once in my life, í útsetningu Ole
Kock Hansens, helsta samstarfs-
manns Ettu, var maður dálítið
hræddur um að Stórsveitin myndi
ekki standa sig í stykkinu - nýir
menn í mörgum sætum, útsetning-
ar bárust seint og aðeins ein æfing
með Ettu - en í næsta iagi, ballöð-
unni fögru: You are to beautiful, í
útsetningu Ernie heitin Wilkins,
small allt saman og Ólafur Jónsson
blés laglegan tenórsóló. Aftur á
móti fannst mér Etta ekki alveg á
réttu róli í Yardbird svítu Parkers í
útsetningu Niels Jorgen Steens,
höfundar Pink tenor sem Ormslev
blés með Radioens big band. I út-
setningu hans á I’m glad there is
god var allt komið á suðupunktinn
aftur, enda Etta best þegai' gospel
eða blústónninn er nærri.
Svo var útsetning eftir Horace
Parlan á It might as well be spring
og Gershwinsöngvar í útsetningu
Ole Kock: Lady be good og S’wond-
erful. Þar fór Etta og bandið á kost-
um, en kannski var hún best í frels-
isbaráttusálmi Oscars Petersons:
Hymn to freedom. Hún söng hann
af einstakri meðlíðan með öllu sem
lífsanda dregur, hrynsveitin fín og
Ástvaldur Traustason lék af næmri
ljóðrænni innlifun sem maður heyr-
ir ekki kvunndags.
Ekki er hægt að skilja svo við
þessa tónleika að minnast ekki á
lögin er Stórsveitin lék eins: Tun-
ing up eftir stórsveitardrottning-
una Toshiko Akiyoski, Thou swell í
útstningu Frank Mantooths og
Sugar buzz eftir Denis DiBlasio.
Þar var blásinn hver sólóinn öðrum
betri af ungu piltunum í Stórsveit-
inni og þeim eldri líka. Samúel S.
Samúelsson sannaði enn einu sinni
að hann er efnilegasti básúnuleik-
ari okkar í djassinum og Birkir
Freyr átti fínan flýgilhornsóló og
nýliðinn nítján ára, Eiríkur Orri Ól-
afsson, lofar góðu - blés sér í lagi
góðan trompetsóló í Tuning up.
Sæbjörn og Stórsveitin hafa
komist upp einn hjallann enn og þá
er bara að berjast upp þann næsta.
Hallgrfmskirkja
SÁLMAR LÍFSINS
Sigurður Flosason sépran-, altó-
tenór og barrýtonsaxófóna og
Gunnar Gunnarsson orgel.
Sunnudaginn 12. september kl. 18.
Fjölmargir haf beðið tónleika
Sigurðar Flosasonar og Gunnars
Gunnarssonar í Hallgrímskirkju
með eftirvæntingu og ég held að
enginn hafi verið svikinn að þeim
tónleikum loknum.
Djass á pípuorgel er sjaldgæfur
viðburður og ég hef aðeins heyrt
slíkt áður af plötum Fats Wallers
og við útfarir Ben Websters og
Jóns Gunnars Ái'nasonar. Við þá
fyrri lék Kenny Drew á orgel Bisp-
ebjergkirkju og þá seinni Guð-
mundur Ingólfsson á orgel Dómk-
irkjunnar og blés Rúnar Georgsson
með honum.
Tónleikar þeirra félaga hófust á
Ó höfuð dreyra drifið, en lagið er
frá 1601. Blés Sigurður í sóprans-
axófón en skipti yfir í barrýton í
næsta sálmi: Fögur er foldin. Var
sá jafn Ijúflega túlkaður og hinn
fyrri hafði verið stríður. Má segja
að þessi tónskipan hafi haldist
framan af. Gamla íslenska sálma-
lagið við Passíusálm númer 49: Um
104811 greftran, blásið í altó af mik-
illi andagift á móti Heims um (blús)
ból þarsem tenórinn ríkti. Til þín
Drottinn hnatta og heima eftir
Þorkel Sigurbjörnsson blásið á altó
yfir voldugu orgelspili á móti Ó Je-
sú bróðir besti er Sigurður upphóf
á sópraninn með miklum skala-
blæstri í anda Coltranes áður en
sálmurinn opnaðist í einfaldri feg-
urð sinni. 15. aldar sálmurinn Jesús
Kristur lífsins ljómi blásinn, blás-
inn sterkt í barrýton á móti brot-
hættum tenór í Eg kveiki á kertum
mínum.
Þeir félagar léku lag Þorkels,
Heyr himnasmiður, einstaklega fal-
lega og Sigurður mótaði tónhend-
ingarnar með altóinum af jafn nor-
rænni heiðríkju og Garbarek. Eftir
það var húmornum sleppt lausum i
brúðarmarsi Mendelssohns og
fylgdu fornir sálmar.
Sigurður og Gunnar nálguðust
tónlistina eftir ýmsum leiðum og
því frjálsari sem þeir voru því betur
hljómuðu þeir í mínum eyrum, þó
ekki beri að lasta sætleikann í
bland.
Tónleikar John Abercrombies í
Islensku óperunni hófust á lögum
hljómsveitarstjórans af nýju ECM
skífunni hans: Open land. Titillagið
var táknrænt fyrir fyrrihluta tón-
leikanna. Frábær hljóðfæraleikur,
en einsog hugmyndimar væru oft
skildar eftir í lausu lofti og þegar
maður bjóst við að nú gerðist undr-
ið var skipt yfir í aðra sálma.
Kannski vantaði bara Kenny
Wheeler og Joe Lovano sem voru á
plötunni. Kannski var það bara það
að þetta voru fyrstu opinberu tón-
leikarnir kvartettsins.
Eftir hlé var annað upp á tening-
num. Þá var einsog allt gengi upp.
Fyrsta var söngdans eftir Jerome
Kern: Far away and long ago, og
það er alveg rétt sem Abercrombie
hefur stundum sagt; hann spilar
söngdansa fjandi vel. Svo kom nýr
vals eftir Abercrombie og That’s
for sure af Open land. Þar saknaði
maður ekki blásaranna. Fiðlan og
orgelið sterkt og fiðlan og Adam
með bursta. Hann var kominn með
kjuða í ópusnum er hann samdi til
konu sinnar og trommusólóinn einn
af þessum illgleymanlegu. Það var
klappað og klappað og Give me five
aukalag. Það er líka á nýju plöt-
unni: Open land, en hér vantaði
ekkert frekar en í That’s for sure.
Það hefði vel mátt sleppa að
klappa eftir sólóa á þessum tónleik-
um svona yfirleitt. Það var gert í
Open land og gafst vel. í tónlist
einsog þessari er hið eilífa djass-
klapp yfirleitt til lýta, nema það sé
sjálfsprottið af sterkri hrifningu og
svo getur aldrei verið eftir hvern
einstakan sóló.
Tónleikar kvartetts Aber,crom-
bies voru góð lok á góðri djasshátíð.
Hún skartaði ekki eins frægum
nöfnum og oft áður en íslenskir
djassleikarar nutu sín sem aldrei
fyrr. Við eigum sem betur fer orðið
nokkra sem era gjaldgengir hvar
sem er í heiminum.
Vernharður Linnet
kr. 65.900,-
Husgogn
Símmúla 28 - 108 Heykjavik - Sími 568 0606
IILBOÐ
Hvíldarstóll
úrtaui
kr. 39.900,-