Morgunblaðið - 05.11.1999, Blaðsíða 84

MORGUNBLAÐW, KRINGLAN1,103 REYKJAVIK, SÍMl 5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.1S, AKUREYRI: KAUPVANGSSTRÆTI1
FÖSTUDAGUR 5. NÓVEMBER 1999
VERÐ I LAUSASOLU 150 KR. MEÐ VSK
Búist við um 20%
hækkun á fast-
eignamati íbúða
Örn segir að mun minni hækkun
hafi orðið á markaðsvirði íbúða úti á
landsbyggðinni en á höfuðborgar-
svæðinu.
Fasteignaskattur vegna íbúðar-
húsnæðis má að hámarki vera
0,625% af fasteignamati en ekkert
lágmarkshlutfall er í lögum. Vegna
annarra eigna, eins og fyrirtækja og
atvinnuhúsnæðis, er hámarkið
1,65%.
Skattprósentan í Reykjavík af
íbúðarhúsnæði er nú 0,375 eins og í
Kópavogi, Hafnarfirði, Mosfellsbæ
og Seltjarnarneskaupstað, svo
dæmi séu tekin. A Akureyri, Akra-
nesi, í Reykjanesbæ, Grindavíkur-
kaupstað, Sandgerðisbæ og Gerða-
hreppi er hlutfallið 0,360.
Samanlagður fasteignaskattur
sveitarfélaganna í landinu á síðasta
ári nam 6.150 milljónum króna, sem
var 14,1% af heildarskatttekjunum.
I Reykjavík var fasteignaskattur á
síðasta ári tæpar 2.900 milljónir
króna sem var 5% hækkun frá árinu
1997. Fasteignaskattar voru þá
17,7% af heildarskatttekjunum.
Tekjuauki borgarsjóðs af fasteigna-
sköttum við 20% hækkun fasteigna-
mats yrði gróflega áætlað um 580
milljónir króna á ári að óbreyttri
skattprósentu.
------------------
Ofvirkni
eldist ekki
af fólki
ÁSTÆÐUR athyglisbrests með of-
virkni (AMO) eru líffræðilegar og
eiga rætur að rekja tU röskunar á
boðefnum í heila. Stutt er síðan ljóst
varð að sjúkdómurinn eldist ekki af
fólki og er talið að mUli 2.000 og
6.000 einstaklingar hérlendis séu of-
virkir.
Að sögn Sigríðar Benediktsdótt-
ur sálfræðings hafa margir þeiira
sem glíma við þennan vanda verið
ranglega greindir og hugsanlega
fengið ranga meðhöndlun. Fullorðn-
ir einstaklingar með AMO lenda
ósjaldan í miklum erfiðleikum í
einkalífi og starfi og þeim getur ver-
ið hættara en öðrum við að leiðast
út í vímuefnamisnotkun eða afbrot.
Kannann- sýna að 30-70% barna
með AMO eru með áframhaldandi
einkenni sjúkdómsins á unglings-
og fullorðinsárum og er talið að
3-5% barna þjáist af sjúkdómnum
en það svarar til um 1.600 grunn-
skólabarna og 1-3% allra fullorð-
inna sem þýðir 2.000-6.000 manns.
AMO er talinn algengari hjá
drengjum og er talið að hlutfallið sé
þrír drengir á móti einni stúlku.
Stúlkur greinast oft síðar en dreng-
ir, sérstaklega ef þær hafa einungis
einkenni um athyglisbrest en ekki
hreyfiofvirkniseinkenni eða náms-
eða hegðunarvandamál. Þá eru um
10-35% af nánustu ættingjum of-
virkra með AMO og ef foreldrar eru
með AMO eru 57% líkur á að barnið
sé einnig með AMO. Um 30% þeirra
sem gi-einast á barnsaldri eru ein-
kennalaus á fullorðinsárum, önnur
30% eru með töluvert alvarleg ein-
kenni og um 40% hafa vægari ein-
kenni.
■ Ofvirkir/B4
LÖGUM samkvæmt á að leggja
fram nýtt fasteignamat 1. desember
ár hvert. Örn Ingvarsson, hjá Fast-
eignamati ríkisins, segir að nú sé
verið að vinna að því að framreikna
fasteignamatið. Hann segir ljóst að
veruleg hækkun verði á fasteigna-
matinu en yfh’fasteignamatsnefnd
ákveður hver hún verður. Hann
segir að ef að líkum láti hækki fast-
eignamat á íbúðarhúsnæði á höfuð-
borgarsvæðinu um fast að 20%.
Sveitarfélögin fá mikinn tekju-
auka að óbreyttum lögum vegna
hækkunar fasteignamatsins. Þau
hafa engu að síður mikið svigrúm
um hve hátt fasteignagjald þau
leggja á húsnæði.
Sænsk sjúkrahús sækjast eftir íslenskum unglæknum
Bráðabirgðakvóti 650 tonn
RÆKJUVEIÐIN í ísafjarðardjúpi
hefur byijað ágætlega. Vertíðin
hófst fyrir viku en bátamir
komust ekki á sjó vegna brælu
fyrr en síðastliðinn þriðjudag. Haf-
rannsóknarstofnun hefur ekki til-
kynnt hver verði Ieyfdegur heild-
arkvóti á svæðinu, en bráðabirgða-
kvótinn er 650 tonn. Búist er við
að tilkynnt verði um leyfilegan
heildarkvóta upp úr miðjum mán-
uðinum.
„Ég ætla að vona að heildar-
kvótinn verði meiri en 650 tonn, en
miðað við það er minn kvóti um 20
tonn,“ sagði Samúel Kristjánsson á
rækjubátnum Fengsæl í samtaii
við Morgunblaðið. „Ég man ekki
eftir jafnlitluni kvóta siðan ég
byijaði á sjó fyrir um 25 ámm, en í
fyrra var heildarkvótinn um 1.000
tonn og fyrir nokkmm ámm var
hann 3.000 tonn.“ Að sögn Samú-
els fann Hafrannsóknarstofnun
enga rækju inni f Isafírði, sem er
innsti fjörður í Djúpinu, og sagðist
hann ekki muna eftir því að það
hefði áður gerst. Það hlyti að vera
eitthvert millibilsástand.
Fengsæll ÍS 83 er einn elsti bát-
ur Iandsins, en hann var smiðaður
árið 1931. Báturinn var við veiðar
á miðunum við Vigur ásamt 6 til 7
öðmm bátum í gær og um miðjan
dag hafði hann fengið um 3 tonn.
Samúel sagði að mikið hefði
breyst síðan hann byijaði á sjó ár-
ið 1974. Þá hefðu um 60 bátar ver-
ið með leyfi til veiða í Djúpinu en
nú væm þeir tæplega 20. Hann
sagði að rækjan hefði náð allt út
fyrir Bolungarvík, en nú væri svo
mikill fiskur í sjónum að hann
héldi henni í herkví inni í Djúpinu.
„Það ætti að vera búið að veiða
miklu meiri þorsk síðustu 5-6 ár.
Maður geymir ekki físk í sjónum,
það verður að veiða hann á meðan
hann er hérna. Maður gengur
ekki að honum eins og fuglum í
búri.“
Bjóða um 200 þúsund krónur á
mánuði fyrir utan vaktaálag
Morgunblaðið/RAX
Einn elsti bátur fslenska flotans, Fengsæll ÍS 83 frá Súðavík. Samúel Kristjánsson fylgist með
í brúnni og Elvar Ragnarsson er að hreinsa sfld og annað úr rækjunni.
Rækjuvertíðin að hefjast í Isafjarðardjúpi
FULLTRÚAR fimm sjúkrahúsa í
Norbotten í Svíþjóð héldu kynning-
arfund með læknastúdentum á 5. og
6. ári við í HÍ í gær í þeim tilgangi að
fá þá til starfa hjá sér á kandídatsári
'4-,'%-þar sem skortur er á unglæknum í
Norrbotten. Er sjónum einkanlega
beint að Islandi þar sem skortur er á
unglæknum annars staðar á Norður-
löndunum og því örðugt að leita í
raðir þeirra. Önnur ástæða íslands-
heimsóknar Svíanna er sú að íslensk-
ir unglæknar sækja sérnám sitt að
mestu til útlanda og stendur hugur
þeirra því til þess að beina unglækn-
unum til starfa á sænsku sjúkrahús-
unum á kandídatsárinu.
Að sögn K.G. Svenssons, stjórn-
anda eins sjúkrahúsanna, geta
sjúkrahúsin tekið á móti tíu íslensk-
aýNum læknum ef áhugi er fyrir hendi
og bætti við að sig furðaði raunar á
þeim mikla áhuga sem læknastúd-
entarnir sýndu erindi sænsku full-
trúanna.
Að sögn hans bjóða sjúkrahúsin
unglæknum tæpar 200 þúsund krón-
ur í mánaðarlaun fyrir fyrir utan
laun vegna næturvakta, sem eru
i Jmun færri en læknanemarnir vinna
hérlendis í mánuði hverjum.
Að sögn Odds Stefánssonar, for-
manns félags læknanema í HI, virð-
ast Svíarnir bjóða önnur kjör en
unglæknar búa við hérlendis, en hins
vegar megi fínna vankanta á tilboð-
inu, eins og þann að í Svíþjóð sé
kandídatsárið hálfu ári lengra en
hérlendis.
„I Svíþjóð er kandídatsárið eitt og
hálft ár en hér heima eitt ár. Við
vonumst til að það verði ekki breyt-
ing þar á, þótt sett hafí verið inn
þriggja mánaða heilsugæsluskylda á
kandídatsári samkvæmt reglugerð
heilbrigðisráðherra," sagði Oddur.
,Annar galli á gjöf Njarðar er sá að
ekkert af þessum sjúkrahúsum er
' háskólasjúkrahús, þótt hins vegar sé
háskólasjúkrahús sunnan við Norr-
botten.“
Oddur segir hins vegar lítinn vafa
leika á því að kaup og kjör við
sjúkrahúsin í Norrbotten endur-
spegli annan veruleika en blasi við
hér heima.
„Það virðist vera minna vaktaálag
þar ytra og grunnlaunin eru 30-50
þúsund krónum hærri og þá virðist
sem mun betur sé greitt fyrir vaktir
þar en hér.“
Oddur segir vaktaálag á unglækn-
Morgunblaðið/Árni Sæberg
Læknastúdentar hlýða á erindi fulltrúa sænskra sjúkrahúsa. Að því
loknu var þeim boðið í kvöldverð á Grand Hótel.
um við íslensk sjúkrahús vera tals-
vert mikið og að dæmi séu um að
þeir taki allt að 10 sólarhringsvaktir
í mánuði. „Það veltur á því hversu
vel mannaðar deildirnar eru af
unglæknum og það hefur valdið
nokkurri óánægju meðal þeirra að
slíkar vaktir eru fyrst og fremst sið-
ferðisleg skylda þeirra, því þeh-
þurfa að skipta vöktunum bróður-
lega á milli sín. Þá hafa menn einnig
verið óánægðir með launin fyrir
þessar vaktir því yfirvinnuprósentan
fyi-ir þær lækkaði úr 1,036% niður í
0,815% af mánaðarlaunum lækna í
síðustu kjarasamningum."
Tvö snjóflóð
við Ólafs-
fjarðarmúla
TVÖ snjóflóð féllu á veginn milli
Dalvíkur og Ólafsfjarðar í gær.
Fyrra flóðið féll um kl. 15 og þá
var vegurinn ruddur en hitt lok-
aði veginum um kl. 21 í gær-
kvöldi. Að sögn lögreglunnar á
Dalvík var ákveðið að ryðja veg-
inn með morgninum.
Flóðin féllu á 100 m kafla miðja
vegu á milli Dalvíkur og Ólafs-
fjarðar við Sauðanes, á sömu slóð-
um og snjóflóðið sem féll fyrir
nokkrum dögum.
I gær snjóaði látlaust allan dag-
inn að sögn lögreglu og var jafn-
fallinn snjór kominn í um 50 cm í
bænum.