Morgunblaðið - 06.11.1999, Blaðsíða 8

8 LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 1999
MORGUNBLAÐIÐ
FRÉTTIR
Sex mál 1 lögreglurannsókn vegna framhj álöndunar:
Pokafiskurinn (gamla góða soðningin) er ekki tilbúinn, eftir að hafa verið frír
og frjáls frá aldaöðli, að vera talinn til kvótasægreifa.
Nóvemberkaktus
3 Stk i (minni)
3 Stk (stserri)
^*HÚ5V/^
Félag hjúkrunarfræðinga 80 ára
Öflugt félag1
Um þessar mundir
eiga félagasamtök
hjúkrunarfræð-
inga 80 ára afmæli.
Þessa verður minnst
með hátíðarsamkomu á
Kjarvalsstöðum í dag
klukkan 16.00 til 18.00.
Herdís Sveinsdóttir er
formaður Félags ís-
lenskra hjúkrunarfræð-
inga. Hún var spurð
hvert hafí verið upphaf
félagsins.
„I nóvember árið 1919
stofnuðu sex hjúkrunar-
konur Félag íslenskra
hjúkrunarkvenna. Arið
1960 breyttist nafn fé-
lagsins í Hjúkrunarfélag
íslands eftir að fyrstu
karlmennirnir fengu inn-
Herdís Sveinsdóttir
göngu. Arið 1978 í desember var
stofnað nýtt félag hjúkrunar-
fræðinga á Islandi, Félag há-
skólamenntaðra hjúkranarfræð-
inga, sem starfaði samhliða
Hjúkrunarfélagi Islands þar til
félögin voru sameinuð 1994, það
er ástæðan fyrir því að við tölum
nú um afmæli félagasamtaka
hjúkrunarfræðinga."
- Hefur starf hjúkrunarfræð-
inga ekki breyst mikið á þessum
80 árum?
„Vinnuaðstæður hjúkrunar-
fræðinga hafa breyst gífurlega á
þessum tíma, en baráttumál Fé-
lags íslenskra hjúkrunarkvenna
eins og þau voru sett fram árið
1919 eru um margt lík því sem
hjúkrunarfræðingar eru að fást
við enn þann dag í dag. Eitt af
helstu baráttumálum félagsins í
upphafí voru menntunarmál
hjúkrunarfræðinga. Félagið
gerði strax kröfur um að ís-
lenskir hjúkrunarfræðingar
hlytu þá bestu mögulegu mennt-
un sem unnt væri að veita. Aður
en Hjúkrunarskóli Islands var
stofnaður 1931 fólst nám hjúkr-
unarfræðinga í tveggja ára námi
á sjúkrastofnunum auk þess
sem krafíst var að þær lykju 18
mánuðum á sjúkrastofnunum í
Danmörku. Hugmyndafræðin að
baki hjúkrunarstarfsins var
einnig svipuð þá og nú en hjúkr-
unarfræðingar hafa alltaf lagt
mikla áherslu á heilsuvernd og
fyrirbyggjandi starf. Eitt al-
merkilegasta starf íslenskra
hjúkrunarkvenna og annarra
kvenna að auki á þessari öld var
stofnun og rekstur hjúkmnarfé-
lagsins Líknar, sem algerlega
var rekið af konum. Frumkvöð-
ull að stofnun Líknar sem einnig
var frumkvöðull að stofnun Fé-
lags íslenskra hjúkrunarkvenna
var Kristophine Bjarnhéðinsson,
en hún var fyrsta fullærða
hjúkrunarkonan á Islandi."
- Var Líkn lengi við lýði?
„Líkn var stofnað árið 1915 og
var rekið til ársins 1956. Þá flutt-
ist starfsemi Líknar til Heilsu-
verndarstöðvar Reykjavíkur, og
þá töpuðu konur í reynd þeim
völdum sem þær höfðu haft yfír
þessari þjónustu. Markmið
Líknar var að veita
ókeypis hjúkrunar-
þjónustu heima fyiúr.
Auk umönnunar
sjúkra var það einnig
hlutverk hjúkrunar-
kvennanna sem störfuðu hjá
Líkn að veita sjúklingunum og
fjölskyldum þeirra fræðslu um
heilbrigða lifnaðarhætti og
hvernig vinna mætti gegn út-
breiðslu sjúkdóma. Þama var
lagður gmnnur að ungbamaeft-
irliti og mæðravernd sem er ríkj-
andi í heilbrigðiskerfínu í dag.“
-Hver er staða hjúkrunar-
►Herdís Sveinsdóttir fæddist
árið 1956 í Reykjavík. Hún
lauk BSc.-prófi í hjúkrunar-
fræði frá Háskóla íslands
1981, meistaragráðu frá Uni-
versity of Michigan 1987 og
hefur verið í doktorsnámi við
háskólann í Umeá í Svíþjóð
frá því í júní 1996. Að loknu
hjúkrunarnámi starfaði Her-
dís á Landspítala og Borgar-
spítala. Frá hausti 1987 hefur
hún verið í fullu starfi við HÍ,
dósent frá því 1991. Samhliða
störfum sínum við HÍ hefur
Herdís unnið tímabundið við
Landspitalann. Hún var í
fimm ár formaður stjórnar
námsbrautar í hjúkrunar-
fræði. Sem stendur er Herdís
formaður stjórnar Rann-
sóknastofu í kvennafræðum.
Hún er formaður Félags ís-
lenskra hjúkrunarfræðinga.
Herdís er gift Rolf E. Hans-
syni og eiga þau fjögur börn
á aldrinum 5 til 21 árs.
Samskipta-
tækni mun
breyta miklu
fræðinga í dag innan heilbrígðis-
kerfísins?
„Hjúkrunarfræðingar nútím-
ans sem stétt eru sterkir og
samtök þeirra em voldug. Rödd
hjúkrunarfræðinga heyrist vel
við alla stefnumótun í heilbrigð-
iskerfinu. Menntun hjúkrunar-
fræðinga er góð í dag eða fjög-
urra ára háskólanám. Fjöldi
hjúkrunarfræðinga hefur einnig
hlotið meistarapróf í hjúkrun og
á annan tug hefur lokið eða er
við það að ljúka doktorsprófi.
Hjúkrunarfræðingar eru hins
vegar ekki ánægðir með þá að-
stöðu sem námi þeirra er búin í
háskólum landsins. Það er við-
varandi skortur á hjúkrunar-
fræðingum til starfa og deildirn-
ar í háskólunum hafa búið við
mjög þröngan kost hvað hinn
fjárhagslega ramma snertir.
Fulltrúaþing Félags íslenskra
hjúkrunarfræðinga skoraði í vor
á stjórnvöld að auka fjármagn
vegna náms í hjúkmnarfræði
þannig að hægt yrði að auka
nemendafjöldann um að minnsta
kosti 30 til 40 nemendur á ári,
frá því sem nú er. Ég held varð-
andi framtíðarsýn að
starfsumhverfi
hjúkrunarfræðinga
eigi eftir að breytast
á næstu öld vegna
hinna stórstígu
tækniframfara sem nú eiga sér
stað ekki síst hvað varðar sam-
skiptatækni. Sú tækni kemur til
með að rjúfa þá faglegu einangr-
un sem hjúkrunarfræðingar
hafa til þessa búið við á lands-
byggðinni. A nýrri heimasíðu fé-
lagsins stendur til að byggja upp
samskiptanet fyrir hjúkrunar-
fræðinga um allt land.“