Morgunblaðið - 06.11.1999, Blaðsíða 61

MORGUNBLAÐIÐ
LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 1999 6Í^
UMRÆÐAN
Kaupmannafag
er að græða
RIKISSTJORN Is-
lands hefur á undan-
förnum árum markað
stefnu í vímuvörnum í
landinu þar sem sér-
staklega er lögð
áhersla á að spoma við
vímuefnaneyslu ungl-
inga. Viðhorfskannanir
sem gerðar hafa verið
sýna að almenningi
fínnst áfengisneysla
unglinga vera vanda-
mál sem þarf að finna
lausn á. Margir leggja
hönd á plóginn í vímu-
vamastarfi þrátt fyrir
að stöðugt sé á bratt-
ann að sækja gegn
ásókn þeirra sem vilja breytingar
sem hafa þveröfug áhrif. Nýjasta
dæmið er krafa aðstandenda einnar
þekktustu verslunarkeðju landsins
um að fá að selja áfengi í matvöm-
búðum.
Forvarnir
Allt, vímuvamastarf miðar að því
að draga úr skaðsemi af neyslu
vímuefna, þai- með talið áfengis.
Aukin neysla áfengis leiðir til auk-
innai’ skaðsemi, s.s. fleiri bílslysa af
völdum ölvaðra ökumanna, eyði-
lagðra ævidaga einstaklinga og fjöl-
skyldna, fjárhagstjóns, líkams;
meiðinga og heilsubrests. I
forvamastarfi er sérstök áhersla
lögð á að hver einstaklingur fái notið
æsku sinnar því að það eykur líkum-
ar á að hann geti fótað sig í mann-
legu samfélagi á fullorðinsárum.
Þekkt er að ótímabær neysla áfeng-
is meðal barna og unglinga heftir
þroska þeirra og getur rýrt framtíð-
armöguleika þeirra. Vímuvarnir má
flokka gróflega í tvennt. Annars
vegar vamir sem miða að því að
draga úr eftirspum eftir vímuefnum
og hins vegar aðgerðir sem hafa að
markmiði að draga úr framboði sliks
vamings. Til að draga úr eftirspurn
er fyrst og fremst stuðst við fræðslu
og ráðgjöf. Reynt er að hafa áhrif á
lífsstíl og viðhorf almennings til
neyslu vímuefna. Til varna sem
draga úr framboði teljast lög og
reglur sem takmarka aðgengi fólks
að vöranni. Þessar vamir em taldar
sérstaklega mikilvægar til verndar
viðkvæmum hópum í þjóðfélaginu,
t.d. unglingum. Ef þættir sem draga
eiga úr framboði era veiktir mega
fræðsla og ráðgjöf sín lítils.
Sölumennska
Kaupmanna fag er að græða á því
að selja vöru og margir þeirra era
flinkir markaðsmenn. Hvort varan
er góð eða slæm, holl eða óholl skipt-
ir ekki höfuðmáli ef reikningamir
era kaupmanninum í hag. Kaup-
menn lýsa því gjaman yfir að þeir
vilji þjóna viðskiptavinum með því
að hafa vandaðan vaming á boðstól-
um. Ein þekktasta verslunarkeðja
landsins heldur því nú fram að það
sé mikilvægt fyrir viðskiptavini
þeirra að fá að kaupa áfengi hjá
þeim í staðinnfyrir að verða að eiga
viðskipti við ÁTVR. Verslanir um-
ræddrar verslunarkeðju era víðast
hvar aðeins steinsnar frá útsölum
ÁTVR. Matvörubúðir verslunar-
keðjunnar eru auk þess margar svo
stórar að það getur tekið lengi-i tíma
að finna rekka með sérvöram þar en
að tölta yfir í áfengisútsöluna. Þjón-
ustan við viðskiptavininn getur ekki
verið kjami málsins hjá aðstandend-
um verslunai-keðjunnar. Eitthvað
annað hlýtur að búa að baki. Verði
Þorgerður
Ragnarsdóttir
'H!
ISASKXLTI
Pöntunarfrestur
jól er 20. nóvem1
fyrír
tiber
farið að óskum kaup-
mannanna og áfengis-
sala leyfð í matvöra-
búðum er búið að
hrifsa brott mikilvægt
lagaákvæði til vemdai’
bömum og unglingum
í landinu. Ymsir kaup-
menn hafa verið marg-
reyndir að því að selja
bömum og unglingum
tóbak. Við afgreiðslu í
matvörubúðum era
gjaman unglingar
undir lögaldri. Hvers
vegna ætti að treysta
þessum kaupmönnum
til að selja áfengi?
Fratkönnun
Aðstandendur umræddrar versl-
unarkeðju segjast vera að gera viða-
mikla könnun á viðhorfi almennings
til áfengissölu i matvömbúðum.
Könnunin fer fram á Netinu og fólk
sem hefur aðgang að tölvu getur
greitt atkvæði með eða á móti móti
því að leyft verði að selja áfengi í
matvörabúðum. Svona könnun er al-
gjört frat og ekkert mark á henni
takandi. Stærsti gallinn við slíkar
kannanir er að ómögulegt er að vita
hveijir svara og hve oft hver og einn
svarar. Þær eru því bæði ónákvæm-
ar og óvísindalegar. Líklegast er að
þeir sem svara séu þeir sem hafa
sterkustu skoðanfrnar og vilja
breyta núgildandi lögum. Niður-
staðan er þannig þekkt fyrh’fram.
Könnunin er einungis liður í áróðri
til markaðssetningar verslunarkeðj-
unnai’, enda er nafn hennar á allra
vöram þessa dagana. Það á ekki að
fara framhjá neinum hvað aðstan-
dendum verslunarkeðjunnar finnst
helst ábótavant í íslensku þjóðlífi.
Blöndunartæki
Moracera er ódýrari línan af einshand-
fangs og hitastýrðum blöndunartækjum
sem fullnægja kröfum tímans um
rekstrar-hagkvæmni, barnaöryggi og
einfalda, fallega hönnun. Þetta eru
blöndunartæki fyrir kröfuharða neytendur.
Mora - Sænsk gæðavara
Smiðjuvegi 11 •
Sími: 564 1088
200 Kópavogur
• Fax: 564 1089
fúst i liyggiiigmtöiuvni rJwiuin um Iml ullt
PIPAROGSALT
Klapparstíg 44 Sími 562 3614 |

Afengissala
Könnunin er gerð í þeim
eina tilgangi, segir
Þorgerður Ragnars-
dóttir, að beita
pólitískum áróð-
ursaðferðum við mark-
______aðssetningu_____
verslunarkeðjunnar.
Niðurstöðunum verður svo væntan-
lega slegið upp til að slá ryki í augu
fólks og láta það halda að mikill
meirihluti þjóðarinnar sé hlynntur
því að selja áfengi í matvörabúðum.
Málstaðnum er fylgt eftir með
auglýsingum sem kosta milljónir.
Allir vita að auglýsingar geta selt
hvað sem er.
Samanburður við útlönd
í umræðunni um þetta mál er því
haldið fram að sala áfengis í mat-
vörabúðum sé leyfð út um allán
heim, nema hér. Sá málflutningur á
ekki við rök að styðjast. Nærtækast
er að minna á að vín er ekki selt í
matvörubúðum á Norðurlöndum
nema í Danmörku. Þó að áfengis-
kaupaaldurinn miðist við 15 ár í
Danmörku hafa börn, allt niður í 10
ára, fengið afgreitt áfengi í matvöra-
búðum í könnunum þar sem hefur
verið látið reyna á það. Varla þykir
það til eftirbreytni. í fjölmörgum
ríkjum Bandaríkjanna er vín aðeins
selt í sérbúðum. Þar er það auk þess
víða svo að fólk má ekki sjást utan
dyi’a, ekki einu sinni á veröndinni
heima hjá sér, með bjórdós í hendi.
Víða í Asíu er áfengisneysla með öllu
bönnuð. Þetta er vert að hafa í huga
þegar því er haldið fram að hvergi
séu eins stífar reglur um áfengi og
hér.
Að lokum vil ég benda á að það
hafa verið gerðar kannanir, sem
mark er á takandi, á viðhorfi al-
mennings til áfengisneyslu ungl-
inga. Þær kannanir sýna að fólki
finnst ástæða til að stemma stigu við
unglingadrykkjunni. Þegar tekin er
afstaða til þess hvort leyfa eigi sölu
áfengis í matvörabúðum má ekki
missa sjónar á meginmarkmiðinu.
Ef markmiðið er, með ríkisstjórnina
í broddi fylkingar, að draga úr
áfengisneyslu unglinga, þá er það
ekld spor í rétta átt að leyfa sölu áf-
engis í matvörabúðum.
Höfundur er friinikvæmdnstjóri
Áfengis- og vímuvamaráðs.
Frábært tilboð á
bílaleiqubílum
innanlands oq erlendis
Kr. 2.600 sólarhringurinn (Flokkur A)
AV/S YT 562 443B
jm
Málþing
ötarfsumhverfi við síbreytilegar aðstæður
Vinnuvistfrasðifélag Islands efnir til málþings
11. nóv. 1999 kl. 13.00 — 16.10 í Norræna húsinu
Kl. 13.00 Setning
Pórunn Sveinsílóttir formaður Vinnuvistfrasðifélags Islands
Kl. 13.05 Sreytingar á rekstrarumhverfi fyrirtaskja
Jón Gunnar Jónsson framleiðslustjóri Sláturfélags Suðurlands fjallar um
erfiðleika við að manna verksmiðjustörf, ný staða sem kallar á breytingar.
Kl. 13.25 Skrifstofa á ferð og flugi, nýir tímar - breyttar hönnunarforsendur
Jón Ólafur Ólafsson arkitekt hjá Batteríinu.
Kl. 13.45 Eru vinnutengd álagseinkenni óumflýjanleg?
Auður Olafsdóttir sjúkraþjálfari sem starfar hjá ERGÓ-Vinnuvernd fjallar um
mikilvægi fjölbreytni í og við vinnu til að fýrirbyggja líkamleg óþasgindi.
Kl. 14.05 Samrasðan í vinnunni
Ásgeir Seinteinsson skólastjóri Háteigsskóla fjallar um hvernig við getum sótt
í innsta eðli okkar til að takast á við síbreytilegt umhverfi í vinnunni.
Kl. 14.25 Kaffi
Kl. 15.00 Pað sjá augun sízt sem nefinu er nasst
Guðbjörg Linda Rafnsdóttir félagsfrasðingur fjallar um hátaskni og
vinnuskipulag á tímum margbreytileika, rannsókn sem hún hefur stundað með
stuðningi RANNIS og Vinnueftirlits ríkisins.
Kl. 15.20 Hlutverkin í lífinu og mörkin á milli þeirra
Þórkatla Aðalsteinsdóttir sálfrasðingur hjá Sáifrasðistofunni Laugav. 105.
Kl. 15.40 Pallborðsumrasður
Málþingið verður öllum opið. Aðgangseyrir er 1000 kr.
EIMSKIP
ALMENNAR
D
Landsvirkjun
Vinnuvistfræðifélag íslands