Morgunblaðið - 06.11.1999, Blaðsíða 55

f
MORGUNBLAÐIÐ
NJALL
ANDERSEN
+ Njáll Andersen
var fæddur í
Landlist í Vest-
niannaeyjum 24.
júní 1914. Hann lést
á hjartadeild Lands-
spítalans 27. októ-
ber sl. Foreldrar
Njáls voru Jóhanna
Guðjónsdóttir And-
ersen, fædd 27. febr-
úar 1889 í Sigluvík í
Landeyjum, dáin 23.
nóvember 1934 og
Hans Peter Ander-
sen, fæddur í________________
Frederiksund í Dan-
mörku 30. mars 1887, dáin 6.
apríl 1955. Börn Jóhönnu og
Péturs voru Eva, Willum, Knud,
Njáll, Emil og Guðrún. Knud og
Guðrún lifa systkini sín. Börn
Péturs frá seinna hjónabandi
eru Jóhann og Valgerður.
__ Njáll kvæntist Halldóru
Úlfarsdóttur frá Vattarnesi við
Reyðarljörð 8. apríl 1939. Hall-
dóra er fædd 2. október 1918,
dóttir hjónanna Maríu Halldórs-
dóttur frá Hofi í Fellum f. 16.
september 1897 d. 1939 og
tílfars Kjartanssonar útgerðar-
manns frá Dagsbrún, Vattar-
nesi f. 26. nóvember 1895 d.
1985. Börn Njáls og Dóru eru:
1) María Jóhanna, skólaliði,
fædd 11. febrúar 1940, gift Kol-
beini Ólafssyni kaup-
manni, f. 21. október
1938. Börn þeirra eru
Valgeir Ólafur vél-
virki, Njáll skipstjóri,
Dóra fiskverkakona
og Kolbrún fram-
haldsskólakennari. 2)
tílfar, vélvirki, fædd-
ur 10. janúar 1943,
kvæntist Ástu Krist-
insdóttur skrifstofu-
dömu. Börn þeirra
eru Smári, vélvirki
og Rósmarý, skrif-
stofustúlka. tílfar og
Ásta skildu. Seinni
kona Úlfars er Halla Hafsteins-
dóttir hárgreiðsludama. Börn
þeirra eru Katrín Dóra og Þór
Daníel. 3) Harpa, skólaliði fædd
10. ágúst 1948, giftist Ólafi
Óskarssyni pípulagningamanni.
Börn þeirra eru Óskar verslunar-
maður og Halldóra húsmóðir.
Ólafur lést. Seinni maður Hörpu
er Atli Sigurðsson skipstjóri og
eiga þau dótturina Sigríði Sunnu.
4) Jóhanna, kennari, fædd 27.
aprfl 1953, gift Ragnari Óskars-
syni framhaldsskólakennara.
Börn þeirra eru Óskar læknir,
Guðbjörg Vallý sjúkraliðanemi
og Njáll. 5) Pétur, vélvirki og út-
gerðartæknir, fæddur 1. janúar
1955, kvæntur Andreu Gunnars-
dóttur, tölvufræðingi. Synir
MINNINGAR
þeirra eru Valgeir vélstjóri og
Njáll vélskólanemi. 6) Theodor
Friðrik, viðskiptafræðingur,
fæddur 3. mars 1960, kvæntur
Siv Schalin hagfræðingi. Börn
þeirra eru Dagmar Soffie og
Anton Benedikt.
Njáll hóf nám í Vélsmiðjunni
hjá Guðjóni Jónssyni 16 ára
gamall og lauk þaðan vélvirkja-
námi. Að námi loknu fór hann
til Hundested í Danmörku til að
öðlast víðtækari þekkingu og
reynslu í vélvirkjun. Hann kom
aftur heim 1937 og hóf þá strax
vinnu hjá Guðjóni en gamla vél-
smiðja Guðjóns hafði þá verið
sameinuð annarri lítilli smiðju
og þar með hafði Vélsmiðjan
Magni verið stofnuð. Hann
keypti hluta í Magna 1941 og
fljótlega var hann gerður að
verkstjóra þar. Því starfi
gegndi hann þar til Magni og
Völundur voru sameinuð og úr
þeim fyrirtækjum var Skipa-
lyftan hf. í Vestmannaeyjum
stofnuð. Njáll var verksljóri í
Skipalyftunni fyrstu starfsár
hennar en lét af þeim störfum
vegna heilsubrests.
Njáll var alla tíð í Iðnaðar-
mannafélagi Vestmannaeyja.
Hann var einn af stofnendum
Skógræktarfélags Vestmanna-
eyja. Eftir að Njáll hætti störf-
um gerðist hann félagi í Félagi
eldri borgara og voru þau Dóra
og Njáll virk í því.
títför hans fer fram frá
Landakirkju í Vestmannaeyjum
í dag og hefst athöfnin klukkan
14.
Við fráfall föður míns Njáls And-
ersen langar mig að koma á fram-
færi nokkrum kveðjuorðum. Frá því
ég fyrst man eftir mér var ég alltaf
ákveðinn hvað ég ætlaði að gera
þegar ég yrði stór. Ég ætlaði að
vinna í smiðjunni hans pabba og þar
byrjaði ég 15 ára gamall. Þetta sýn-
ir best þá virðingu sem ég bar fyrir
pabba og vinnunni hans. Sú þekking
og reynsla sem ég fékk þar hefur
reynst mér dýrmæt í gegnum ævina
eins og þeim mörgu sem lærðu í
Magna. Frá þeim félögum þar kom
stór hópur af fagmönnum sem alls
staðar hafa getið sér góðs orðs fyrir
hæfni og þekkingu.
Heimilið að Hásteinsvegi 29 var
rekið af miklum myndarskap, bæði
hvað varðar húsmóður- og hús-
bóndahlutverkið. Pabbi gat verið
bæði trésmiður, pípulagningamaður
eða hvað sem hann þurfti að vera í
það og það skiptið. Enda mátti sjá
myndarskapinn hvert sem litið var,
allt var í röð og reglu hvort sem var
innan húss eða utan.
Þá var móðir mín ekki lök við að
sauma ný föt upp úr gömlum fötum
og ekki þekki ég betri kokk eða
bakara.
Það var mikið lán að fæðast inn í
þessa frábæru fjölskyldu og fá að
alast upp með þessu sómafólki. Um
leið og ég þakka foreldrum mínum
fyrir uppeldið þá vil ég þakka systr-
um mínum fyrir alla þá umhyggju
sem þær hafa sýnt pabba og
mömmu alla tíð.
Vertu bless elsku pabbi minn, ég
veit ég á eftir að hitta þig aftur eftir
upprisuna miklu á síðasta degi sem
Marta segir frá í Jóh. 11:24. Þangað
til geymi ég í brjósti mér minningu
um ástríkan föður. _
tílfar Njálsson.
Mig langar hér að minnast míns
kæra tengdaföður, Njáls Andersen,
sem lést hinn 27. október sl. og
verður jarðsunginn frá Landakirkju
í Vestmannaeyjum í dag.
Kynni okkar Njáls hófust sumar-
ið 1970 þegar við Jóhanna dóttir
hans kynntumst og ákváðum að
ganga saman gegn um lífið. Eg
fann fljótlega að Njáll var sérstak-
ur maður, hann var traustur og ör-
uggur í því sem hann gerði, úr-
ræðagóður þegar á þurfti að halda
og alltaf afar hjálpsamur. Við urð-
um strax góðir vinir og sú vinátta
efldist þegar árin liðu og hefur alla
tíð reynst mér afar dýrmæt. Það
var svo margt í fari og hegðun
Njáls sem gott var að taka sér til
fyrirmyndar. Hann var ákveðinn
en um leið sanngjarn, mildur, ljúf-
ur og hafði því mikið aðdráttarafl
og góð áhrif á alla þá sem umgeng-
ust hann. Njáll var mikill fjöl-
skyldumaður. Hjá þeim samrýmdu
hjónum Dóru og Njáli á Hásteins-
vegi 29 var oft fullt hús barna og
barnabarna og alltaf var allur hóp-
urinn jafn velkominn. Öll fjöl-
skylduboðin, þar sem brugðið var á
leik, hlegið og þess notið að vera
saman, eru ógleymanleg og ég veit
að Njáll og Dóra nutu vel þeirra
samverustunda. Þeim leið vel með
sínu fólki og þeirra fólki leið afar
vel hjá þeim. Heimili þeirra hjóna
var því góður og ómetanlegur
griðastaður þar sem gleði og bjart-
sýni ríktu og vináttuböndin treyst-
ust.
Garðurinn á Hásteinsvegi 29 var
vettvangur margra ánægjustunda.
Njáll hafði yndi af því að rækta
þann garð á sama hátt og hann
ræktaði fjölskyldu sína og hvort
tveggja gerði hann með sinni miklu
smekkvísi og alúð. I garðinn sunn-
an við hús var alltaf gaman að
koma og dást að allri snyrti-
mennskunni og reglunni á öllu þar.
Marga góða sumardaga var unun
að sitja í garðinum, spjalla um
blómin og trén sem voru sérstakt
áhugamál Njáls en einnig hafði
hann ákaflega gaman af að rifja
upp gamla tíð og segja sögur frá
sínum æskuárum í Vestmannaeyj-
um. Oftast voru þessar sögur með
léttu yfirbragði um hann og aðra
fjöruga stráka sem ólust upp á
fyrstu áratugum aldarinnar. En
Njáll bjó einnig yfir miklum fróð-
leik um fjölmargt sem hér var að
gerast á þessum tíma bæði úr at-
vinnu- og félagslífi. Þar var hann
virkur þátttakandi og vann verk sín
af mikilli alúð og samviskusemi.
Fyrir það ávann hann sér því virð-
ingu meðal samborgara sinna sem
treystu honum vel til góðra verka.
Mörg sumur ferðuðumst við Jó-
hanna og böm okkar með þeim
Njáli og Dóru vítt um landið. Þessar
ferðir eru ógleymanlegar. Stundum
var gist í tjöldum en stundum í
sumarhúsum. Á daginn voru landið
og náttúra þess skoðuð og á kvöldin
var sest við spil og oft spjallað á
léttum nótum langt fram á nótt. Við
nutum þess öll að vera saman og á
þessum ferðalögum var Njáll
gjarna hrókur alls fagnaðar. Hann
var óþreytandi og naut þess að leika
sér við bömin sem fundu kannski
best á þessum stundum hve góðan
afa þau áttu. Hjá honum fundu þau
öryggi, hlýju og góða fyrirmynd.
Nú er Njáll látinn og hans er sárt
saknað. Hann mun hins vegar ávallt
lifa í minningu okkar sem þekktum
hann, virtum og dáðum. Minning
hans mun tengja fjölskyldu hans
traustari vináttuböndum og sú fyr-
irmynd sem hann skapaði verður af-
komendum hans dýrmætt vega-
nesti.
Ég votta elskulegri tengdamóður
minni og fjölskyldu þeirra hjóna
mína dýpstu samúð við lát góðs eig-
inmanns, föður, afa og langafa.
Blessuð sé minning Njáls Ander-
sen.
Ragnar Óskarsson.
Okkur langar hér að minnast afa
okkar, Njáls Andersen, sem nú er
látinn.
Við viljum þakka honum fyrir all-
ar góðu samverustundirnar sem við
áttum saman þegar við vorum lítil
heima á Hásteinsvegi og gátum
alltaf farið til hans og látið okkur
líða vel hjá honum. Hjá afa var
alltaf gott að vera því hann var svo
skilningsríkur og hlýr. Nú er afi dá-
inn og við munum alltaf sakna hans.
Við munum alltaf minnast hans sem
okkar góða vinar. Það var dýrmætt
að fá að eiga hann. Blessuð sé hans
minning.
Vallý Ragnarsdóttir,
Njáll Ragnarsson.
Það var gott að fá að vera svona
mikið með þér síðasta mánuðinn
sem þú lifðh'. En vissulega var það
erfitt líka. Þó við höfum leyft okkur
að vera bjartsýnir í upphafi eftir að
þú komst á hjartadeildina, að allt
mundi ganga vel, þá skynjuðum við
báðh- undir það síðasta að stundin
nálgaðist. Á endanum kom svo að
því að meira var ekki hægt að gera
og þú kvaddir þennan heim.
Og þó svo að við sem erum þér
nákomin séum hrygg nú þá getum
við huggað okkur við þá einu minn-
ingu sem við eigum um þig; minn-
ingu um einstakan og góðan afa, afa
eins og ég ætla að verða þegar
barnabömin mín koma í heiminn.
Tíminn flýgur áfram og hann
teymir mig á eftir sér og ekki fæ ég
miklu ráðið um það hvert hann fer
en ég vona bara að hann hugsi svo-
lítið hlýlega til mín og leiði mig á
endanum aftur til þín.
Óskar Ragnarsson.
LAUGARDAGUR 6. NÓVEMBER 1999 55
í dag, laugardaginn 6. nóvember,
er til moldar borinn frá Landa-
kh-kju í Vestmannaeyjum mágur
minn og vinur okkar hjóna, Njáll
Andersen, Sólhlíð 19, Vestmanna-
eyjum.
Ég átti því láni að fagna sem ung-
lingur að dvelja á heimili Njáls og
Dóru systur minnar, fyrstu árin mín
í Eyjum og njóta um leið hand-
leiðslu hans við námið í vélsmiðj-
unni Magna hf. sem hann stýrði
ásamt sameigendum sínum.
Það vai’ gott að kynnast hans við-
horfum til lífsins og vinnunar, þar
sem stundvísi og reglusemi var í
fyrirrúmi. Það var ekki tilsögn með
stórum orðum heldur bent á með
föðurlegri hógværð, hvað betur ■
mætti fara og lagði hann þá gjarnan
um leið áherslu á að sinna bæri
hverju verki af nákvæmni og vand-
virkni.
Njáll hafði á unga aldri numið
vélsmíði hjá Guðjóni Jónssyni vél-
smíðameistara sem var af öllum
sem til þekktu talinn einn af fær-
ustu mönnum í sínu fagi á þeim
tíma. Að námi loknu í Vélsmiðju
Guðjóns hélt Njáll til Danmerkur til
frekara náms.
Eftir heimkomuna stofnaði hann
Vélsmiðjuna Magna hf. í Vest-
mannaeyjum með Guðjóni sem áður
er getið, Vigfúsi Jónssyni, Ólafi
Ólafssyni og Oskari Sigurhanssyni.
Þetta var samstilltur hópur sem
hafði það að meginmarkmiði að
þjóna bátaflota Vestmannaeyja og
um leið öllum þeim sem þurftu á
vélsmíði að halda.
Það var ekki auðvelt að sinna
vélaviðgerðum á þeim tíma, vara-
hlutir voru ekki alltaf við höndina
og stundum ófáanlegir. Var þessi
vandi þó mestur á árum seinni
heimsstyrjaldarinnar þegar lokaðist
fyrir viðskipti við Norðurlönd og
meginland Évrópu. Ég held að það
sé ekki ofsögum sagt að Njáll og fé-
lagai' hans lyftu grettistaki á þess-
um árum, varðandi vélsmíði og
þjónustu við báta og skip sem til
þeirra leituðu. Þetta var oft mjög
erfið vinna og aðstæður verri en í
dag. Það fór því svo að Njáll bilaði í
baki fyrir miðjan aldur vegna þessa,
en náði sér þó að nokkru þó að ekki
yrði hann jafn góður eftir. Njáll var
vel af Guði gerður og lét þessi veik-
indi ekki aftra sér frá því að koma á
fótboltaæfingar með okkur smiðju-
strákunum, enda var það svo að það
voru ekki alvöru æfingar nema
hann væri með.
Njáll vai' útivistarmaður og hafði
ferðast víða um landið á sínum
yngri árum þó að ekki væri það
alltaf auðvelt í þá daga. Hann hafði
meðal annars farið á hestum með
félögum sínum inn í Landmanna-
laugar og hrifist af litadýrðinni og
fegurð fjallanna þar. Það var okkur
því sérstök ánægja að geta boðið
þeim Njáli og Dóru ásamt Steinunni
systur minni og Gunnhildi dóttur
hennar í ferðalag inn í Landmanna-
laugar með nútíma ferðamáta.
Þau komu fagran sólskinsdag
með flugvél á Bakka þar sem við
ferðafélagarnir vorum mættir. Það-
an var ekið inn í Laugar, komið við
hjá okkar stórvirkjunum á leiðinni
til baka.
Þaðan var ekið niður á Bakka þai’
sem flugvélin beið þeirra og skilaði
þeim heim, að lokinni ánægjulegri
skemmtiferð.
Það var, eins og oft áður, gott að
njóta félagsskapar þeirra hjóna í
þessari ferð, þar sem gleðin yfir
góðum degi og fögru landi var ráð-
andi.
Við hjónin viljum þakka Njáli
samfylgdina og allt það góða sem
hann lét okkur í té um leið og við
biðjum góðan Guð að styrkja Dóru
og hennar fjölskyldu.
Margrét. og Kjartan.
Systkinin frá Sólbakka í Vest-
mannaeyjum eru að týna tölunni. Af
alsystkinahópnum, börnum Peters
Andersens og Jóhönnu Guðjóns-
dóttur, lifa nú aðeins Knud og Guð-
rún. Á undan eru gengin Eva, Will-
um og Emil (Malli) og nú síðast
Njáll.
Með Njáli Andersen er genginn
einn af síðustu fulltrúum þeirrar
kynslóðar sem færði ísland inn í nú-
tímann og stóð jafnan sína plikt
vafningalaust með hógværð og still-
ingu. Þetta átti jafnvel enn frekar
við Njál Andersen en margt annað^.
fólk. Hann var dagfarsprúður heið-
ursmaður og mesti ljúflingur. Hans
verður sárt saknað af öllum sem
þekktu hann - börnum, tengda-
bömum, barnabörnum og barna-
bamabömum og stómm frænd-
garði. Allt þetta fólk hefur misst
mikið. Enginn hefur þó misst meira
en eiginkona hans um drjúga hálfa
öld, Dóra Úlfarsdóttir. Mér fannst
alltaf leitun að fólki sem var sam-
hentara en þau Njáll og Dóra. Hún
er ljúf kona, dýrleg og gestrisin vin-
kona heim að sækja og skemmti- <,
legri en flest annað fólk.
Ég hef þekkt Njál og Dóm síðan
ég man fyrst eftir mér. Þau komu í
heimsóknir til stóm systur, móður
minnar, í Reykjavík. Og ég man að
stundum komu þau öll systkinin frá
Sólbakka með mökum sínum og þau
mnnu í eina heild í bamshöfðinu:
einn bróðir mömmu hét Willum-o-
Lóa, annar Malli-o-Dísa, þá Njáll-o-
Dóra og Knud-o-Rakel sá fjórði. Og
yngst var Gunn-o-Bogi, sem einnig
gekk (og gengur enn í mínum systk-
inahópi) undir nafninu Gunna syst-
ir.
Ekki man ég nákvæmlega
hvenær ég áttaði mig á því að þetta
væm margar manneskjur og ekki
nema helmingurinn, eða kannski
rúmlega það, í blóðböndum við mig.
En þetta vom óskaplega skemmti-
legar heimsóknh', það var mikið
hlegið og spaugað og spjallað.
Stundum kom onkel Theódór, einn
af yngri bræðmm danska-Péturs
afa, í heimsókn frá Danmörku og þá
vora reyktir London Docks-vindlar,
dmkkið te og talað hátíðlega á
dönsku. Og þegar farið var að tala
hátíðlega, þá minnir mig að þeir
Willum heitinn móðurbróðir minn
og Bogi í Sandprýði hafi logið að- - *
eins minna en endranær. Líklega
var það vegna þess að menn sögðu
ekki ýkjusögur á jafn merkilegu
tungumáli og dönsku.
Eg sat dolfallinn og starði stór-
eygur á þessa ævintýramenn sem
sigldu skipum sínum um úfinn sjó
og höfðu komið til sjálírai' Kaup-
mannahafnar. I augum móður
minnai’ vora bræðurnir í Eyjum
merkilegri en aðrir menn - og raun-
ar Vestmannaeyingar almennt
merkilegri en annað fólk. Og þegar
hún talaði um bræður sína eða
þeirra fólk, þá var það af mikilli
virðingu og einlægri væntumþykju,
enda höfðu þeir reynst henni betur
en enginn þegar hún stýrði ung P*
gegnum sína ólgusjói.
Þegar ég fór svo að vaxa úr grasi
og kynnast systkinunum frá Sól-
bakka á eigin forsendum, fór ég að
skilja afstöðu móður minnar. Fólkið
sem ég kynntist vai' fágætt sóma-
fólk, gegnheilt og heiðarlegt, fólk
sem stendur við orð sín og stendur
með sínum eins og óbifanlegir
klettar upp úr ólguróti lífsins sjóa
og lætur ekki ágjöfina á sig fá. Ef
það á tvo kosti, þá kýs það að gera
það sem er rétt og heiðarlegt, hvort
sem það hentar þeim persónulega
eða ekki. Það er mikill heiður að
vera af þessu kyni.
Njáll frændi minn og systkini
hans voru komin af hörðum sjó-
sóknurum, skipasmiðum og hand-
verksmönnum. Þeim var - og er -
snyrtimennskan í blóð borin. Allt
umhverfi þeirra bar þess vitni og þá
ekki síst lystigarðar bræðranna,
Njáls og Knuds, við Hásteinsveg-
inn, þar sem þeir afsönnuðu ræki-
lega þá lífseigu kenningu að ekki sé
hægt að rækta blóm og tré og jarð-
arber í Vestmannaeyjum.
Njáll Andersen ræktaði vel sinn
garð og gerði það af þeirri trú-
mennsku og vandvirkni sem honum
var eðlislæg. Og þótt hann sé nú 4[
sjálfur búinn að kveðja, þá lifa þess-
ir eftirsóknarverðu eiginleikar í af-
komendum hans og í minningunni
um vandaðan sómamann.
Við sendum Dóra og bömum
hennar okkar innilegustu samúðar-
kveðjur úr fjarlægri heimsálfu og
söknum þess að geta ekki verið—*
nærstödd á kveðjustundu. *
Ómar og fjöiskylda.