Morgunblaðið - 22.12.1999, Blaðsíða 4

4 MIÐVIKUDAGUR 22. DESEMBER 1999
MORGUNBLADIÐ
FRETTIR
FLÓÐUÓSUM hefur verið komið
fyrir í garði Listasafns Einars Jóns-
sonar. Þau lýsa þar upp 15 verk.
Listasafn Einars Jónssonar er í
Hnitbjörgum, húsinu sem listamað-
urinn lét reisa á homi Njarðargötu
og Eiríksgötu. Gengið er inn í garð
safnsins frá Freyjugötu. Þar, líkt
og inni í safninu, gefur að líta
höggmyndir Einars.
Að sögn Hrafnhildar Schram,
forstöðumanns safnsins, er garður-
inn mikið sóttur, sérstaklega yfir
sumartímann þegar ferðamenn eru
allan sólarhringinn að taka þar
myndir. Hrafnhildur segist líta svo
á að garðurinn eigi að vera jafnað-
Fljóðljós
áverk
Einars
Jónssonar
gengilegur fólki og Hljómskála-
garðurinn og aðrir skrúðgarðar í
borginni. „Garðurinn er mikið sótt-
ur og ég vona að hann verði áfram
mikið sóttur. Við höfum aldrei orð-
ið fyrir „vandalisma".
Með flóðljósunum verður breyt-
ing til batnaðar á aðstöðu gesta í
garðinum. Þegar myrkur skellur á
kviknar á lýsingunni og yfír hátíð-
ina er látið loga á henni til klukkan
1. Hrafnhildur Schram leggur samt
áherslu á að þess sé gætt að eyði-
leggja ekki ljósaskiptin og kveikja
ekki á kösturunum fyrr en dimmt
er orðið.
Hún segir að Orkuveita Reykja-
víkur hafi borið meginhluta 3 m.kr.
kostnaðar við uppsetningu flóðljós-
anna. Hannes Siggason rafmagns-
tæknifræðingur hannaði lýsinguna
en verktaki var Reynir Áslaugsson,
rafíðnfræðingur.
25 klukkustunda sjónvarpsdagskrá
um áramótin sem nær til 70 landa
Björk syngur í
Hallgr ímskirkj u
Námskeið
til jóla-
gjafa
Endurmenntunarstofnun Háskóla
Islands bryddar nú upp á þeirri
nýbreytni fyrir jólin að gefa fólki
kost á að gefa námskeið í jólagjöf.
Hægt er að gefa gjafabréf á ákveðin
námskeið eða ótilgreint gjafabréf þar
sem viðtakandi velur sjálíúr hvaða
námskeið hann óskar að sækja.
Þau kvöldnámskeið sem í boði
verða á vorönn fjalla m.a. um: Lax-
ness, fomsögumar, jólabókaflóðið,
óperu, leikrit, heimspeki, íslenska
náttúm fyrir íslenska ferðaxnenn,
menning og listir Mið-Asíu og Ítalíu,
arkitektúr og margt fleira.
Hægt er að kaupa gjafabréfin hjá
Endurmenntunarstofnun, Dunhaga 7.
AÐ MORGNI gamlársdags hefst 25
klukkustunda sjónvarpsútsending sem
60 sjónvarpsstöðvar standa að og nær
hún tfl um 70 þjóðlanda. Útsendingin
verður á Stöð tvö sem einnig hefur
umsjón með þeim hluta dagskrárinnar
sem sendur er héðan frá íslandi. Sýnt
verður frá Hallgrímskirkju eftir há-
degi þar sem Björk Guðmundsdóttir
syngur ásamt kómum Raddir Evrópu
undir stjóm Þorgerðar Ingólfsdóttur
og einnig verður sýnt frá Perlunni á
miðnætti að íslenskum tíma.
í tilkynningu frá íslenska út-
varpsfélaginu segir að þetta sé viða-
mesta sjónvarpsútsending allra
tíma, en áætlað er að hún nái til 770
milljóna heimila. Um 10.000 manns
koma að útsendingunni og meira en
2.00 sjónvarpsmyndavélar og 60
gervihnettir koma við sögu.
Fylgst verður með dagrenningu,
sólsetri og áramótum víða um heim
og sýndar verða myndir af náttúra
og menningu frá öllum heimshorn-
um.
Urður, Verðandi, Skuld efh. semur
um krabbameinsrannsóknir
Hefur samstarf
við sjúkrahúsin
í Reykjavík
SJÚKRAHÚSIN í Reykjavík og
Urður, Verðandi, Skuld ehf. hafa
ákveðið að hefja með sér víðtækt
samstarf um krabbameinsrann-
sóknir og hefur sérstakur samn-
ingur þar um verið undirritaður,
m.a. af þeim Magnúsi Péturssyni,
forstjóra Sjúkrahúsanna í Reykja-
vík, og Reyni Arngrímssyni, fram-
væmdastjóra vísindasviðs Urðar,
Verðandi, Skuldar. Samstarfið fel-
ur m.a. í sér að samið verði um að
sjúkrahúsin taki að sér vinnslu
upplýsinga og sýna sem safnað er
með upplýstu samþykki einstak-
linga til krabbameinsrannsókna.
„Þetta er ákveðin tímamótasam-
starfsyfirlýsing vegna þess að
sjúkrahúsin era m.a. að lýsa því
yfir að þau hafi áhuga á að eiga
virkt samstarf við ákveðið fyrir-
tæki. Hingað til hefur slíkt sam-
starf hins vegar verið í höndum
einstakra starfsmanna," segir
Reynir Arngrímsson í samtali við
Morgunblaðið. Hann leggur
áherslu á að samstarfsverkefnin
verði unnin með upplýstu sam-
þykki þeirra sem leita á heilbrigð-
isstofnanirnar, en þannig sé
sjálfsákvörðunarréttur hvers og
eins einstaklings virtur. Þá þurfa
verkefnin að hafa hlotið samþykki
Vísindasiðanefndar og vera unnin
samkvæmt vinnuferli sem tölvu-
nefnd samþykkir.
Að sögn Reynis hefst frekari
undirbúningur að umræddu sam-
starfi strax eftir áramót, en sam-
starfið mun byggjast á því að nýta
þá verktækni og þekkingu sem
starfsmenn sjúkrahúsanna og Urð-
ar, Verðandi, Skuldar ehf. búa yf-
ir, m.a. til rannsókna á sviði
frumu- og sameindalíffræði.
Sameiginleg
rannsóknarmiðstöð
I yfirlýsingu sjúkrahúsanna í
Reykjavík og Urðar, Verðandi,
Skuldar ehf. felst einnig sameigin-
legur vilji til þess að koma á fót
rannsóknarmiðstöð í krabbameins-
fræðum með þátttöku háskóla og
heilbrigðisstofnana, Krabbameins-
félags Islands og annarra sem
vilja stuðla að krabbameinsrann-
sóknum á Islandi. Reynir segir að
þannig megi stuðla að því að
krabbameinsrannsóknir verði
stundaðar hér á landi „með meiri
þunga en verið hefur hingað til“.
Ágreiningur í borgarráði
títboðsskilmálar
fyrir lóðir í Grafar-
holti samþykktir
BORGARRÁÐ Reykjavíkur hef-
ur samþykkt útboðsskilmála fyrir
byggingarétt vegna íbúðarhús-
næðis í Grafarholti.
Við samþykktina voru lagðar
fram tvær bókanir. Borgarfull-
trúar Sjálfstæðisflokksins létu
bóka það að útboðsaðferðin við
lóðimar hefði leitt til veralegrar
hækkunar á gatnagerðargjöldum.
í bókuninni kemur meðal annars
fram að samkvæmt almennri
gjaldskrá hefði þessi úthlutun
lóða gefið 178 milljónir króna, en
útboðið hefði leitt til 240% hækk-
unar á þessu gjaldi. Sjálfstæðis-
menn telja þessa hækkun vera til
komna vegna lóðarskorts í borg-
inni.
I bókun borgarfulltrúa R-list-
ans kemur meðal annars fram að
tilgangur útboðs hafi verið tví-
þættur. í fýrsta lagi til að stöðva
pólitíska úthlutun á verðmætum
og í annan stað til þess að hætta
að niðurgreiða byggingaréttindi
og lóðir til verktaka og bygginga-
fyrirtækja.
HOLTACARÐAR
OPIÐ j DAG KL.
10-22
BÓNllf FRÁ 12-22

Brugðist verður við fjölg-
un krabbameinstilfella i
SIGURÐUR Guðmundsson land-
læknir segir að heilbrigðiskerfið
muni mæta þeim auknu sjúkdóms-
vandamálum sem fylgja breyttri
aldurssamsetningu þjóðarinnar, þar
sem öldraðum fer sífellt fjölgandi.
Þar séu krabbameinslækningar og
meðferð krabbameins ekki undan-
skildar, en vandamálið sé jafnframt
víðtækara en að því sem lýtur að
aukinni tíðni krabbameins.
Landlæknir segir flestar þjóðir,
þar á meðal Islendinga, sjá fram á
aukna tíðni krabbameins og megin-
ástæðan sé breytt aldurssamsetn-
ing þjóðarinnar á næstu árum.
Hann segir að það muni taka ís-
lendinga 25-30 ár að ná sömu hlut-
fallslegu aldurssamsetningu og aðr-
ar Norðurlandaþjóðir eins og
Norðmenn, Svíar og Danir.
„Við erum með mun stærri hlut-
fallslegan hóp af yngra fólki en þær
þjóðir og fæðingartíðnin er hærri
hér heldur en þar. Þannig að þetta
þýðir ekki eingöngu aukingu á tíðni
krabbameins á næstu 20-30 árum,
heldur breytingu á sjúkdóma-
mynstri ýmissa annarra sjúkdóma
sem eru algengir meðal aldraðra.
Þá getum við tekið til sjúkdóma á
borð við hjartabilanir, tiltekna
lungnasjúkdóma o.s.frv. Þannig að
þetta snertir tíðni margra sjúk-
dóma, þó svo að ég sé síður en svo
að gera lítið úr vægi krabbameins-
sjúkdóma, þá er málið víðtækara en
bara að því sem lýtur að krabba-
meini.“
Sigurður segir það skipta miklu
máli að horfa til framtíðar og þá
komi kannski fyrst upp í hugann að
skynsamlegast sé að reyna að efla
varnir gegn sjúkdómum sem mest.
„Og af því að við erum að tala uih
krabbamein, þá er fyrst að getá
þess sem vel er gert, en hér er
framkvæmd mjög ákveðin og góð
leit að brjóstakrabbameini og legf
hálskrabbameini á vegum krabba-
meinsfélaganna. Við erum einnig að
vinna að hugmyndum og eram með
starfshópa í gangi sem lúta að ski-
mun og leit að fleiri tegundum af
krabbameini og má nefna sem
dæmi krabbamein 1 meltingarfær-
um.
En þegar litið er til þess hvað
hægt er að gera til að draga úr tíðní
krabbameins koma strax upp í hug-
ann reykingar og lungnakrabbmein.
Það er kannski stærsta verkefnið í
þessum geira að reyna að draga úr
reykingum. Það er gífurlega mikil-
vægt verkefni, sem lýtur einnig að
fleiri sjúkdómum," segir Sigurður.