Morgunblaðið - 19.01.2000, Síða 28

28 MIÐVIKUDAGUR 19. JANÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
1P
1|SÍ '.®V m 1
V>TO iNls 1!
Hj
s LÚý WfM

Trevor Stubley: Blaðasalinn Bernadette William selur Huddersfield
Daily Examiner hvernig sem viðrar í sölubás sínum á móti ráðhúsinu.
Hluti af málverki Jeff Sultiens af áhöfn björgunarbátsins í Fowey í Comwall. Þessir kappar em ávallt viðbúnir:
Hvenær, sem kallið kemur, stefna þeir bát sínum til hafs að bjarga öðrum.
Andlit ár-
þúsundsins
✓
A tímum áður rötuðu andlit almúgafólks
7
ekki svo auðveldlega á léreftið. A portrett-
um gaf helzt að líta fyrirfólk, en síður leir-
kerasmið, fatafellu eða bónda svo dæmi séu
tekin af sýningunni Andlit fólksins sem nú
er í Mall Galleries í London. Freysteinn
Jóhannsson fór og barði þetta fólk augum.
ÞAD er Konunglegt félag
portrettmála, sem stendur
að sýningunni, en málar-
amir fengu frjálsar hendur
um val viðfangsefnanna. Tilgangur-
inn var að sýna þá fjölbreytni, sem
þróazt hefur í andlitsdráttum
óbreyttra Englendinga á tuttugustu
öld. Afraksturinn er 46 málverk, sem
fæst eiga sinn líka, alla vega hvað
myndefnið varðar.
Meðal listamanna, sem þarna eiga
myndir, er Robbie Wraith, sem sagð-
ur er vera í miklu dálæti hjá kon-
ungsfjölskyldunni. Hann kaus samt
að leita langt út fyrir höllina eftir sín-
um andlitum og endaði með að mála
fatafellu og þjóf. Hvorug fyrirsætan
var viðstödd, þegar sýningin var opn-
uð, fatafellan bar við feimni, en þjóf-
inn sá Wraight aldrei aftur eftir tvær
tveggja tíma vinnutarnir. Viðkynn-
ingin var þó ekki slæm eftir því sem
Wraith segir í sýningarskránni, en
þjófurinn er nafnlaus á sýningunni,
eins og reyndar kolakarlinn, sem
Tom Coates málaði, þegar hann átti
leið hjá.
Jane Bond leitaði ekki langt yfir
skammt að sínum andlitum. Hún
málaði Fran Maranzi sendingar-
stjóra, sem vinnur á mótorhjólastöð
næst vinnustofu hennar, og David
Goldberg, rabbía sem hún hitti f sam-
kvæmi.
June Mendoza hefur málað mynd
af drottningunni, en framlag hennar
á þessari sýningu er Chris McCann,
sérfræðingur í vinnupöllum, og söng-
konan Madeline Bell. Mendoza seg-
ist hafa kynnzt McCann í gegnum
glugga á Konunglega verkfræðiskól-
anum. Hún var þar að mála portrett
af skólanefndinni, þegar brosandi
andlit McCann blasti ailt í einu við
henni og hann gaf til kynna að honum
líkaði málverkið. Gleðin í andliti hans
snart málarann og hún skilar honum
á léreftið sem kóngi í sínu ríki, á vinn-
upallinum, langt fyrir ofan okkur hin,
sem um götuna fara. Madeline Bell
er jafnvíg á margar tegundir tónlist-
ar, þótt blues og rokk standi ef til vill
hjarta hennar næst. Á sínum tíma
söng hún með hljómsveit sem Blue
Mink hét og eitt laga þeirra, Melting
Pot, var í fimmtán vikur á vinsælda-
listanum og komst í þriðja sætið.
Hvar sem hún fer, er Madeline Bell
alltaf beðin um Melting Pot og henni
finnst alltaf jafngaman að syngja
þetta lag, þótt því fari fjarri að hún
lifi á fornri frægð.
Arthur Gathercole var flakkari, en
leið hans lá oft í nágrenni við vinnu-
stofu Howard Morgan í Battersea í
suðurhluta London. Stundum ýtti
hann innkaupakörfu með gömlum
fatnaði á undan sér og stundum birt-
ist hann í jólasveinabúningi blásandi
í lúður. Morgan stöðvaði hann eitt
sinn á götu og bað hann að leyfa sér
að mála mynd af honum.
Á endanum urðu þær nokkrar og
kunningsskapur tókst með málaran-
um og fyrirsætunni; nóg til þess að
málarinn fékk að heimsækja flakka-
rann í kytru hans, þar sem ekki varð
þverfótað fyrir alls konar dóti, sem
Gathercole hafði borið heim. Svo leið
langur tími að ekkert fréttist af
flakkaranum. Dag nokkurn var
hringt í málarann frá sjúkrahúsi, þar
sem Arthur var þá niðurkominn, en í
vasa hans hafði fundizt miði með
símanúmeri Howard. Arthur var
langt leiddur og Howard flýtti sér til
hans og tíu mínútum eftir að hann
settist hjá sjúkrarúmi hans var Art-
hur Gathercole allur. En vinalaus
skildi hann ekki við þennan heim.
Ekki langt frá flakkaranum trónir
andlit John Caine. Hann er listunn-
andi mikill og hefur reyndar hönd í
bagga með árlegri sýningu, sem
haldin er í Mall Galleries. Hann hóf
starfsferil sinn sem sjónvarpsmaður,
en átti sér alltaf þann draum að ger-
ast rithöfundur. Honum tókst að láta
þann draum rætast og skrifaði leikr-
it, sem öfluðu honum viðurkenninga
og verðlauna og fyrsta skáldsaga
hans, sem kom út 1992, var verðlaun-
uð. Skömmu seinna tók hann að sér
verkefni fyrir byggingafyrirtæki,
sem seinna þandist út í banka og þar
var honum boðin framkvæmda-
stjórastaða. Nú verður Caine minna
June Mendoza: Vinnupallasérfræðingurinn Chris McCann
birtist listakonunni gegnum glugga á Konunglega verk-
fræðiskólanum þar sem hún var að mála portrett.
i

Daphne Todd: Trevor Taskett tæmir rot-
þrær fólks í East Sussex. Hann hefur svo
sem dottið ofan í endrum og sinnum.
Keith Breeden málaði Helen konu sína með barn þeirra. Hún er lærð
hjúkrunarkona en segir móðurhlutverkið kröfuharðara.
úr skriftunum, en hann er ánægður
með sinn hlut. „Það eru forréttindi að
hafa fengið að nýta rithæfileika mína
á svo mörgum sviðurn," segir hann.
Þannig á sérhvert andlit sína sögu;
þama eru líka lögreglukonan, menn-
irnir, sem smíða húðkeipa og hús-
gögn, blaðamaðurinn, kennarinn og
námsmaðurinn, hjúkrunarkonan,
slátrarinn, húsmóðirin, kirkjuvörð-
urinn, leikhúsmaðurinn, járnsmiður-
inn, barnfóstran, fangavörðurinn,
ræðarinn, diplómatinn og áhöfn
björgunarbátsins í Fowey. Þau eru
hvert með sínu sniði, sérstök, eins og
sjá má í portrettunum og lesa í sýn-
ingarskránni, en þó greinar á sama
meiði. Það er eins og að kjaga með-
fram þverskurði ensku þjóðarsálar-
innar að rölta um sýningarsalinn í
Mall Galleries.
Og menn geta svo sem bætt á sig,
ef þeir vilja, og komið við í National
Portrait Gallery, sem ekki er langt
undan. Þar hangir enn drjúgur hluti
sýningar, sem ég sagði frá í fyrra;
Ándlit á andlit ofan, málverk af máls-
metandi fólki ensku. Öfugt við al-
múgann í Mall Galleries eru andlitin
á gangi National Portrait Gallery
þjóðþekkt.
Þarna er drottningin, þama eru
Thateher, Ted Hughes, Paul
McCartney, Alec Guinnes, Joan
Sutherland, Arthur Scargill o.s.frv.
o.s.frv., allt kunnugleg andlit. En fyr-
ir enda gangsins er komin ný sýning,
sem er kennd við andlit aldarinnar.
Þar em sýndar 100 myndir valdar af
tíu einstaklingum, m.a. David Bowie,
Stephen Hawking, Sainsbury lávarði
og sjónvarpsfréttaþulunum Önnu
Ford og Trevor Philips. Þau hafa
hvert um sig valið tiu andlit, sem þau
telja að hafi skipt mestu fyrir Eng-
land á þeirri öld sem er að líða. Allt
era þetta einstaklingar og atburðir,
sem velflestir þekkja til. Gestir geta
svo tekið þátt í sérstakri atkvæða-
greiðslu um andlit aldarinnar ogþeg-
ar ég átti þama leið um, var stjórn-
málamaðurinn Winston Churchill í
efsta sæti, baráttukonan Emmeline
Pankhurst í öðra og þriðja sætið
skipaði Díana prinsessa.
Fyrst menn era á annað borð
komnir inn í National Portrait Gall-
ery er ástæða til að skoða þar í hlið-
arherbergjum sýningu á ljósmynd-
um, sem kepptu um verðlaun kennd
við John Kobal. Til keppninnar bár-
ust 2500 portrettljósmyndir frá 1000
ljósmynduram, flestum brezkum, en
einnig af meginlandi Evrópu, Rúss-
landi, Japan, Bandaríkjunum, Kan-
ada, Venezúela, Finnlandi og Noregi.
Verðlaunahafinn er þýzkur; Heiko
Tiemann, sem sigraði með mynd
sinni af fimm ára gamalli telpu.
Sýningamar í National Portrait
Gallery standa út janúar, en sýningin
í Mall Galleries, sem era snertispöl
frá Trafalgartorgi, í átt að höllinni,
stendur aðeins til 21. janúar og legg-
ur þá land undir fót.