Morgunblaðið - 06.02.2000, Side 34

34 SUNNUDAGUR 6. FEBRÚAR 2000
MORGUNBLAÐIÐ
SKOÐUN
REKSTUR OG HJUKRUN
Nýtt lyúkrunar-
heimili
Hinn 19. janúar sl.
var viðtal við Ögmund
Jónasson alþingismann
í fréttatíma Ríkisút-
varpsins um þá ákvörð-
un heilbrigðisráðuneyt-
isins að semja við
Securitas/Verkafl um
byggingu og rekstur
nýs hjúkrunarheimilis.
I framhaldinu var rætt
við Guðmund Hall-
varðsson, formann Sjó-
mannadagsráðs, en það
á og rekur Hrafnistu-
heimiiin, og Davíð A.
Gunnarsson ráðuneytisstjóra
brigðisráðuneytisins. Þar sem þessi
umræða tengist mjög þeim fyrirtækj-
um sem við Guðmundur erum í for-
ystu fyrir sé ég mig knúinn til að
skýra nánar frá því hvemig þessi mál
líta út frá okkar sjónarhóli. Sem fyrr
segir tilkynnti heilbrigðisráðuneytið
nýverið að stefnt væri að því að semja
við Securitas um rekstur 90 rýma
hjúkrunarheimilis við Sóltún í
Reykjavík. Þessi tilkynning kom
þéim sem vinna að málefnum aldr-
aðra mjög á óvart og ekki síst þegar
fréttir fóru að berast um þau daggjöld
sem greidd skyldu fyrir þjónustuna
og einnig vegna þess að í útboði sem
farið hafði fram var miðað við 60 rýma
hjúkrunarheimili. í febrúar 1999 var
auglýst eftir aðilum sem vildu taka
þátt í forvali vegna útboðs á byggingu
og rekstri 60 rýma hjúkrunarheimilis
í Reykjavík. Þegar upp var staðið
voru það þrír aðilar sem tilkynntu
vilja til þátttöku. Það voru Hrafnista/
Sjómannadagsráð, Nýsir/fstak og
Securitas/Verkafl. Allir þessir aðilar
voru metnir hæfir. Fulltrúar þessara
Sveinn H.
Skúlason
heil-
fyrirtækja og fulltrúar
heilbrigðisráðuneytis
og Ríkiskaupa hittust á
nokkrum ftmdum til
undirbúnings útboðs-
ins. Var það mjög eðli-
leg framvinda því aldrei
hafði áður verið staðið
að útboði sem þessu á
Islandi. Þegar útboðs-
gögnin voru afhent kom
í Ijós að eitt af skilyrð-
unum fyrir þátttöku
væri að stofna yrði sér-
stakt fyrirtæki um
rekstur þessa hjúkrun-
arheimilis. EkM mætti
nýta sér stoðdeildir ef
heimilið yrði reist á lóð hjúkrunar-
heimilis sem væri í fullum rekstri.
Selja bæri alla þjónustu sem þar færi
á milli á sannanlegu markaðsverði.
Þetta þýddi að Hrafnista gat ekki
nýtt sér hagkvæmni þess að hafa eld-
hús í næsta húsi, sameiginlegan
hjúkrunarforstjóra, launadeild, bygg-
ingadeild, sjúkraþjálfun, þvottahús,
sérstök stjórn yrði að vera fyrir
hjúkrunarheimilið og áfram mætti
lengi telja. Gera yrði reikning fyrir
allri þjónustu sem færi frá húsi A
(gömlu Hrafnistu) yfír í hús B (nýja
hjúkrunarheimilið). Þessu fyrirkomu-
lagi hefði fylgt gríðarleg skriffinnska
og að auki hefði þurft að leggja virðis-
aukaskatt á alla reikninga sem hefði
einfaldlega þýtt hærri daggjöld.
Hrafnista ætlaði að taka þátt í þessu
útboði til að auka þjónustu sína og
auka hagkvæmni í rekstri með sam-
nýtingu stoðdeilda. Mat okkar á fyrr-
nefndum skilyrðum í útboðinu var að
þessi markmið okkar næðust ekki og
því ákvað Hrafnista að hætta við þátt-
töku í útboðinu.
Benda má á að Hrafnista var búin

NTV SkÓlrtlTÚl í Hrtfllrtl fil ði Og KÓyrtVOgÍ
bjóðrt npp rt tvö lirtgnýt og nicttkviss
töliamómskeið fyrir byrjeruinr.
60 klst. eðd 90 kemislustimdir:
- Grutmntriði í upplýsingatækni
- Windows 98 stýrikerfið
► Wordritvinnsía
► Excel töflLireiknir
*- Access gagnagrunniu'
- PowerPoint (gerð kynningarefnis)
«- Interne tið (vefnrinn og tölvupóstnr)
48 klst eða 72 kennslusfuudir:
Almenntum tölvur ogWindows 98
Wordritvinnsla
*■ Exceltöflureiknir
*■ Interne tið (vefurinn og tölvupóstur)
Boðið er upp á bæði morgun- og kvöldnámskeið
sem hefjast I4.og22.febrúarnk.
Upplýsingrtr og innritim i súniun
544 4500 og 555 4980
nlv
Nýi tölvu- &
viðskiptaskólinn

Hólshrauni 2 - 220 Hafnarfirði - Sími: 555 4980 - Fax: 555 4981
Hlíðasmára 9- 200 Kópavogi - Sími: 544 4500 - Fax: 544 4501
Tðlvupósífang: skolf@ntv.ís - Heimasíða: www.ntv.is
Eiga þeir aðilar sem eru
í rekstri hjúkrunar-
heimila í dag að taka því
öllu lengur, spyr Sveinn
H. Skúlason, að viðvar-
andi taprekstur sé að
eyða eigin fé þeirra?
að láta gera frumdrög að 60 rýma
hjúkrunarálmu á lóð Hrafnistu í
Laugarási og grenndarkynning hafði
farið fram án athugasemda um mitt
ár 1998. Ef samið hefði verið við
Hrafnistu á þeim tímapunkti væri
verið að opna nýja hjúkrunarálmu við
Hrafnistu í Reykjavík um þessar
mundir. Heilbrigðisráðuneytið valdi
aðra leið, leið sem seinkar opnum nýs
heimils um allt að þrem árum. Og það
mitt í allri bráðaþörfinni. Rétt er að
benda á að nú bíða 170 einstaklingar
metnir í brýnni þörf eftir hjúkrunar-
plássi hér í Reykjavík. Einnig eru 169
aðilar metnir í brýnni þörf fyrir vist á
dvalarheimili. Með byggingu þessa
nýja heimilis er vandinn hvergi nærri
leystur.
Daggjöld hjúkrunarheimila
Frá því að daggjaldanefnd var lögð
niður 1990 hefur heilbrigðisráðuneyt-
ið ákvarðað daggjöldin einhiiða. Þeir
sem standa í þessum rekstri hafa
haldið því fram að allt að 9% halli hafi
myndast á þessum tíma. Hrafnista í
Laugarási fékk í sjúkradaggjöld árið
1999 kr. 7.800 á sólarhring. Það er
skilgreining heilbrigðisráðuneytisins
að daggjöld eigi að duga fyrir rekstri
heimilanna og miðað sé við að enginn
hagnaður sé af rekstrinum. Það kom í
Gleraugnasalan,
Laugavegi 65.
ljós fljótlega á síðasta ári að þessi
daggjöld dygðu Hrafnistu engan veg-
inn. Launahækkanir höfðu orðið
miklar í heilbrigðisgeiranum og voru
þær fyrst og fremst orsök hallans
ásamt þeirri skekkju sem hafði mynd-
ast frá 1991. Á árinu tókst með miklu
aðhaldi að halda öðrum rekstrar-
kostnaði í skefjum. I aukafjárlögum
voru veittar kr. 60,5 milljónir til
Hrafnistu í Laugarási til að leiðrétta
þann rekstrarhalla sem var fyrir-
sjáanlegur. Hvergi hefur annað kom-
ið fram en að einungis var verið að
bæta rekstrarhalla ársins 1999 og rétt
er hjá ráðuneytisstjóranum að fullt
tillit var tekið til þeirra talna er
Hrafnista sendi Ríkisendurskoðun.
Eftir að aukafjárlögin höfðu bæst við
urðu sjúkradaggjöld vegna ársins
1999 kr. 8.492.1 fyrmefndu útvarps-
viðtali segir ráðuneytisstjóri heil-
brigðisráðuneytisins að í fjárlögum
hafi uppsafnaður 9% rekstarvandi
verið leiðréttur. Þar með var þá loks-
ins viðurkennt opinberlega að sá
vandi hafi verið fyrir hendi. Þar sem
sú viðkenning er nú komin hjá ráðun-
eytinu skyldi maður ætla að tekið yrði
tÚlit til þess í ákvörðun sjúkradag-
gjalda vegna ársins 2000. Nú þegar
þessar línur eru skrifaðar hafa
daggjaldastoftianir enn ekki fengið
staðfestar upplýsingar frá ráðuneyt-
inu um hver daggjöldin verði árið
2000. Það hefur gert daggjaldastofii-
unum mjög erfitt fyrir við að áætla
rekstur sinn fyrir líðandi ár. Óstað-
festar fregnir hafa þó borist frá
starfsmönnum heilbrigðisráðuneytis-
ins um að daggjöld Hrafhistu í Laug-
arási verði kr. 8.550 vegna ársins
2000. Þar sé búið að reikna inn 3%
launahækkun sem varð um síðustu
áramót og vegur hjá okkur um kr. 140
á hvem legudag. Sem þýðir að ef bera
á saman daggjöld ársins 1999 og 2000
LÆKKA gjöldin úr kr. 8.492 í kr.
8.440. Svo er sagt að búið sé að leið-
rétta 9% rekstrarhalla. Heyrst hefur
úr ráðuneytinu að ástæðan sé lágt
RAI-mat (mat á hjúkrunarþyngd) á
Hrafnistu í Laugarási. Menn hafa
verið að þróa sig áfram með RAI-
matið. Þeir sem framkvæma matið
hafa verið að læra á aðferðafræðina
og skekkjur hafa víða komið fram. Við
gerð matsins 1998 komu fram afger-
andi skekkjur hjá Hrafnistu í Laugar-
ási og var ráðuneytinu strax tilkynnt
að svo væri. Ráðuneytið ákveður síð-
an skyndiiega í lok árs 1999 að miða
við matið frá 1998 við ákvörðun
daggjalda ársins 2000. Það hafði eng-
inn hugmynd um að RAI-mat þess
árs yrði grunnur að daggjöldum og
allir litu á að verið væri að vinna þró-
unarvinnu til að allt yrði tilbúið þegar
RAI-matið yrði endanlega tekið í
notkun.
Hver er framtíðin?
í upphafi sagði ég að menn væm
undrandi á því sjúkradaggjaldi sem
nýju heimili verður greitt. Miðað við
vísitölu í ágúst 1999 em það kr. 11.880
vegna rekstrar og kr. 2.420 vegna
húsnæðis, eða kr. 14.300 samtals. Ég
er alls ekki að segja að þeir hjá Secur-
itas séu ofsælir af þessum upphæð-
um. Gagnrýni okkar beinist ektó að
þeim. Við vitum að þar em hæfir
menn í forystu og bjóðum þá vel-
komna í þann samhenta hóp sem
starfar að rekstri hjúkrunar og elli-
heimila. Gagnrýni okkar beinist að
því hvemig heilbrigðisráðuneytið
vinnur sína vinnu. Með því að bjóða
rekstur og byggingu út á almennum
markaði mátti vera Ijóst að einkafyr-
irtæki sem tækju þátt í slíku útboði
myndu kreijast a.m.k. 10-12% arð-
semi fjárfestingar. Sem fyrr segir
miðast daggjöld þeirra stofnana sem
em í rekstri í dag við að arðsemi sé
engin. Því vaknar sú spuming þegar
heilbrigðisráðuneytið velur þessa
nýju leið hvort það sé ekki siðferðis-
leg skylda ráðuneytisins að tryggja
öðrum hjúkrunarheimilum a.m.k.
jafnvægi í rekstri hafandi í huga að
rekstur nýja heimilisins kostar allt að
67% meira pr. legudag en hjá þeim
hjúkranarheimilum sem fyrir era.
Eiga þeir aðilar sem eru í rekstri í dag
að taka því öllu lengur að viðvarandi
taprekstur sé að eyða eigin fé þeirra?
I lokin skal það tekið fram að
stjómendur Hrafnistuheimilanna
hafa átt mjög gott samstarf við starfs-
menn heilbrigðisráðuneytisins. Því
urðu það okkur mikil vonbrigði þegar
Davíð Á. Gunnarsson sagði eftirfar-
andi í viðtali við RQdsútvarpið hinn
21.1. sl. „Þannig að ef menn ætluðu til
dæmis að nýta hagkvæmni fyrirliggj-
andi þjónustueininga eins og eldhúss
og annars slíks yrðu menn að gera
grein fyrir því á hvaða verðlagi eld-
húsin vora að selja þjónustu. Annars
hefði auðvitað verið ákveðin hætta á
því að í svona samkeppni hefðu menn
einfaldlega undirboðið verð og síðan
leitað eftir því að fá bættan hallann
með öðmm leiðum hjá ríkisvaldinu."
Með þessum orðum sínum gaf hann í
skyn að Hrafnista væri lítóeg til að
vinna á þann hátt. Ekki gat hann átt
við aðra. Þetta finnst okkur vera óma-
tóeg ávirðing. Við héldum að Hrafh-
ista ætti ekki inni þvílíka sendingu
eftir áralangt samstarf við heilbrigð-
isráðuneytið. Við töldum reyndar að
það hefði verið til að gæta jafnræðis
milli bjóðenda sem skilyrðin vom
sett. Við gátum sætt okkur við þau
rök. Fyrmefnd ummæli ráðuneytis-
stjórans breyta þó ekki þeirri skoðun
okkar að í heilbrigðisráðuneytinu sé
yfirleitt mjög hæft fólk sem vinnur
fáliðað erfið störf í stærsta ráðuneyt-
inu. Við viljum eiga áfram gott sam-
starf við þessa aðila, enda em það
sjaldnast þeir sem ráða stefnumörk-
Höfundur er forstjóri
Hrafnistuheimilanna.
Daníel
Námskeið hjá Yoga Studio í febrúar
Júga gegn kvíða með Ásmundi Gunnlaugssyni
hefst 8.febrúar - þri. og fim. ki. 20.00
4ra vikna uppbyggjandi námskeið, m.a. byggt á eigin reynslu Ásmundar fyrir þá
sem eiga við streitu, kvíða og fælni að stríða og/eða eru að ganga í gegnum
miklar breytingar í lífinu. Kenndar verða leiðir til þess að slaka á og öðlast aukið
frelsi og lífsgleði. Engin reynsla eða þekking á jóga nauðsynleg.
Yoga - breyttur lífsstíll með Daníel Bergmann
hefst 7.febrúar - mán. og mið. kl. 20.00
4ra vikna grunnnámskeið fyrir þá, sem eru að taka sín fyrstu skref í jóga.
Námskeið fyrir fólk á öllum aldri sem vilja læra eitthvað nýtt til að vinna gegn
spennu. Engin reynsla eða þekking á jóga nauðsynleg.
Á námskeiðum hjá Yoga Studio eru eftirfarandi þættir teknir fyrir:
★ jógaleikfimi (asana) * öndun ★ slökun ★ mataræði og lífsstíll
★ andleg lögmál sem stuðla að velgengni, jafnvægi og heilsu.
Jóga gegn kvíða er yfirgripsmeira heldur en Yoga - breyttur lífsstíll.
Frír aðgangur að opnum jógatímum og saunu fylgir námskeiðunum.
H.
Við minnum á að næsta kennaraþjálfun hefst 18. febrúar.
STUDIO
Yoga - Sauna
Auðbrekku 14, Kópavogi,
sími 544 5560.
(•)
HALUR OG SPRUND ehf.
Afsláttardagar til 4. febrúar
BIOTONE nuddvörur, Oshadhi 100% hágæða ilm-
kjarnaolíur, nuddbekkir frá Custom Craftworks,
nuddplaköt, slökunartónlist, ilmker, bækur o.m.fl.
■—s—ai