Morgunblaðið - 20.02.2000, Qupperneq 64

VIÐSKIPTAHUGBÚN AÐUR
Á HEIMSMÆLIKVARDA

<B>
NÝHERJI
S: 569 7700
MORGUNBIABW, KRINGLUNNI1,103REYKJAVÍK, SÍMl 5691100, SÍMBRÉF5691181, PÓSTHÓLF3040,
ÁSKRIFT-AFGREIÐSLA 5691122, NETFANG: RITSTJ@MBL.IS, AKUREYRI: KA UPVANGSSTRÆTI1
SUNNUDAGUR 20. FEBRUAR 2000
VERÐ I LAUSASOLU 150 KR. MEÐ VSK.
17% aukning á slys-
um í heimahúsum
ALLS leituðu 8.844 einstaklingar
til slysa- og bráðamóttöku
Sjúkrahúss Reykjavíkur á síð-
asta ári vegna slysa í heimahús-
um, samkvæmt upplýsingum
landlæknisembættisins.
Þetta er um 17% aukning frá
árinu á undan en þá leituðu 7.557
á slysa- og bráðamóttökuna af
þessum orsökum. Til samanburð-
ar má geta þess að áætlað er að
árlega slasist 2.500 tU 3.000
manns í umferðarslysum. Þarna
er aðeins verið að ræða um fjöld-
ann en ekki hversu alvarleg slys-
in eru.
Af þeim sem leituðu til slysa-
og bráðamóttökunnar vegna
slysa í heimahúsum voru 1.584
börn á aldrinum 0 til 4 ára og
alls 3.277 böm yngri en 15 ára.
Fjöldi slysa í heimahúsum hefur
aukist í nær öllum aldurshópum
og hjá báðum kynjum. Mest
aukning hefur orðið hjá fólki á
aldrinum 75 til 79 ára, eða um
47%.
Flest slysin verða í stofum
og svefnherbergjum
Flest slys sem verða í heima-
húsum verða í stofum og svefn-
herbergjum en þar slasast börn
á aldrinum 0 til 9 ára og fólk á
aldrinum 20 til 49 ára oftast.
Börn og unglingar á aldrinum 10
til 19 ára slasast hins vegar oft-
ast rétt fyrir utan heimili sitt og
fólk 50 ára og eldra slasast oftast
í næsta nágrenni heimilis síns.
Menntamálaráðherra á háskólaþingi
Islenskir háskól-
ar á tímamótum
BJÖRN Bjarnason menntamála-
ráðherra sagði við upphaf háskóla-
þings í gær að til þess væri ekki
efnt til þess að leggja á ráðin um
að stofna nýja skóla heldur til þess
að íhuga og ræða hvernig kraftarn-
ir yrðu best virkjaðir með þeim há-
skólum sem við eigum nú þegar.
„Þingið er haldið til að árétta
hina miklu fjölbreytni, hin nýju
tækifæri ungra íslendinga til að
leita sér æðri menntunar. Við vilj-
um að skólarnir séu virkir þátttak-
endur í að skapa Island nýrra
tækifæra í heimi, þar sem mennt-
un, menning, vísindi og rannsóknir
skipta sköpum fyrir árangur ein-
_staklinga og þjóða,“ sagði Björn.
Sjóndeildarhringurinn
spanni heiminn allan
Hann sagði að íslenskir háskólar
stæðu á tímamótum og starfsum-
hverfi þeirra væri að taka á sig
nýja mynd. „Sjóndeildarhringurinn
má ekki takmarkast við eigið land
heldur verður hann að spanna
heiminn allan, því að fjarlægðir eru
orðnar að engu. Sérhver þjóð verð-
ur þó að móta menntastefnu í sam-
ræmi við stöðu sína og markmið.
Nú þegar eru íslenskum háskólum
sköpuð nútímaleg starfsskilyrði
með nýjum lögum, auknu sjálfræði
og markvissum árangursstýrðum
aðferðum við fjárveitingar," sagði
^íljörn.
Hann sagði að eftir samtöl sem
hann hefði átt við nemendur í há-
skólunum átta vildi hann sérstak-
lega nefna tvennt sem komið hefði
Morgunblaðið/Kristinn
Björn Bjarnason menntamála-
ráðherra flutti ræðu við upphaf
háskólaþings í gær.
fram hjá þeim. í fyrsta lagi vildu
nemendur að skólar hefðu skýr
námsmarkmið og framfylgdu þeim
með góðri kennslu. í öðru lagi
vildu nemendur fá skýr skilaboð
frá háskólum og yrði hann ekki síst
var við það í heimsóknum sínum í
framhaldsskóla landsins og á fund-
um með nemendum og kennurum
þeirra. Fjölbreytni í háskólanámi
ykist með hverju árinu og aukin
samkeppni milli skóla kallaði á að
þeir skýrðu vel fyrir nemendum
hvaða kröfur væru gerðar til
þeirra.
Heimilisbankinn opnar útibú
Notendur Heímilisbankans
geta nú stundað banka-
viðskipti sfn hvar sem er og
hvenær sem er meö WAP
farsfma
ÐARBANKINN
íur banki
Morgunblaðið/Ásdís
Fallegt
vetrarveður
við Ægisíðu
ÞEGAR fallegu vetrardagamir
koma og sólin lætur snjóinn glitra
er hægt að gleyma því um hríð
hversu kaldur og harður veturinn
hefur verið undanfarið. Þessar
stúlkur nýttu sér fallegt vetrar-
veðrið og fóru með hunda sína nið-
ur að Ægisíðu og virðast hundarnir
ekki síður njóta dagsins.
FJöldi
1.600
Komur á slysa- og bráðamóttöku vegna
slysa í heimahúsum 1999
I I Karlar 4.439
I I Konur 4.405 .-
0- 5- 10- 15- 20- 25- 30- 35- 40- 45- 50- 55- 60- 65- 70- 75- eldri
4 9 14 19 24 29 34 39 44 49 54 59 64 69 74 79 en 80
Veiðar á Flæmingjagrunni hefjast óvenju snemma
Aflabrögðin ágæt
en miklar brælur
ÞRJÚ íslensk skip eru nú að
rækjuveiðum á Flæmingjagrunni
og hafa aflabrögð verið þokkaleg
þrátt fyrir mikla ótíð eins og venja
er á þessum árstíma. Búist er við
miklum skipafjölda á veiðisvæðið í
sumar og óttast margir að gengið
verði of nærri rækjustofninum.
Samkvæmt ákvörðun Norðvest-
ur-Atlantshafsfiskveiðinefndarinn-
ar (NAFO) er heimilt að veiða allt
að 30 þúsund tonn af rækju á
Flæmingjagrunni á þessu ári. Þar
af er heildarkvóti íslendinga sam-
tals um 9.300 tonn eða sá sami og í
fyrra en alls veiddu 10 íslensk skip
tæp 8.300 tonn á Flæmska hattin-
um á síðasta ári. íslendingar eru
eina aðildarþjóð NAFO sem stjórn-
ar veiðum með aflamarki en aðrar
þjóðir úthluta sóknardögum til að
takmarka veiðarnar.
Ætla má að íslendingar komi
einnig á einn eða annan hátt að út-
gerð vel á annars tugs erlendra
skipa sem nýta sóknardaga á
Flæmingjagrunni, aðallega frá
Eystrasaltslöndunum, Rússlandi
og Póllandi. Gera má ráð fyrir að
afli þessara skipa sé um 15.000
tonn á ári en hluti aflans kemur til
vinnslu hérlendis.
íslensku skipin sem nú eru við
veiðar á Flæmingjagrunni eru
Sunna SI, Pétur Jónsson RE og
Bliki EA. Skipin eru óvenju
snemma á ferðinni á þessu ári en
íslenskar útgerðir hafa til þessa
Áætlaður rækjuafli
íslenskra skipa
á Flæminqjaqrunni
árið1999 dJlm* tJT
PéturJónsson RE69 2.199,2
Helga RE49 1.533,0
Sunna Sl 67 1.269,9
Svalbarði Sl 302 693,4
Orri ÍS20 693,1
Bliki EA12 602,9
Eyborg EA59 342,4
Nökkvi HU15 325,2
Askur ÁR 4 324,8
Hólmadrangur ST70 296,0
SAMTALS 8.280,0
Afli upp úrsjó skv. tilkynningum skipstjómarmanna
_______til Fiskistofu og upplýs. frá löndunarhöfnum
ekki gert skip sín út á Flæmingja-
grunn í desember, janúar og febr-
úar, enda er gjarnan mikil ótíð á
miðunum á þessum árstíma.
Viðunandi aflabrögð
Sunna SI hélt á Flæmingjagrunn
fyrst íslenskra skipa þetta árið,
hinn 5. janúar sl., og landaði um
207 tonnum á Nýfundnalandi fyrir
skömmu, eftir 27 daga á veiðum, og
er nú í sinni annarri veiðiferð. Sig-
urður R. Stefánsson, útgerðar-
stjóri Þormóðs ramma-Sæbergs hf.
sem gerir Sunnu SI út, segir
Sunnu SI ekki hafa farið jafn
snemma á Flæmingjagrunn áður.
„í fyrra fór skipið þangað í lok
mars og það var óvenju snemmt
miðað við undanfarin ár. En eins
og ástandið hefur verið á rækju-
miðunum við Island að undanförnu
er hreint ekki fýsilegur kostur að
halda skipinu á veiðum þar. Þess
vegna var ákveðið að senda skipið
svo snemma á Flæmingjagrunn."
Sigurður segir aflabrögðin við-
unandi, miðað við tíðarfar. „Það
voru ansi miklar brælur eins og við
var að búast. Þeir fengu einnig
ágæta rækju, þótt menn hafi nú oft
séð það betra á þessu svæði, en um
helmingur aflans var iðnaðar-
rækja.“
Búist við miklum
fjölda skipa
Sigurður telur að hægt sé að
gera út skip á Flæmingjagrunn allt
árið en segir að fara verði varlega í
umgengni við rækjustofninn á
svæðinu. Fréttir berist nú af ótal
skipum sem stefna á veiðar á
Flæmska hattinum í sumar, meðal
annars ætli Rússar að nýta sóknar-
daga sína á svæðinu betur en áður.
,Arið 1996 varð skipafjöldinn hvað
mestur á þessum miðum og þá var
hreinlega búið að þurrka upp
svæðið í september. „Miðað við
þann skipafjölda sem manni skilst
að ætli á veiðarnar í sumar hefur
maður svo sem ástæðu til að ætla
að eitthvað svipað verði upp á ten-
ingnum," segir Sigurður.