Morgunblaðið - 11.05.2000, Síða 34

34 FIMMTUDAGUR 11. MAÍ 2000
MORGUNBLAÐIÐ
LISTIR
Tate Modern opnað
með „veislu ársins“
Forstöðumaður Tate Modern, Sir Nicholas Serota, við skúlptúr Tony
Cragg, einn þeiri a listamanna sem verk eiga í safninu.
færi sem komið hefur verið fyrir á
andlitum barna. Sjálfir segja þeir
verk sín ætluð útvöldum og að al-
menningur sé einfaldlega of vitlaus
til að skilja þau.
Breska ríkisstjómin er þó ekki
sammála slíkum yfirlýsingum, sér í
lagi þar sem henni hefur reynst
erfitt að réttlæta háar fjárveiting-
ar sínar til Konunglegu óperunnar.
Chris Smith, menningannála-
ráðheira Breta, heldur fast við þá
stefnu stjórnarinnar að listir séu
öllum ætlaðar og sagðist hann fyrr
í vikunni hafa fulla trú á að Tate
Modern ætti eftir að njóta mikilla
vinsælda meðal almennings sem
myndi hreint ekki hræðast safnið.
Löng leit að baki
Fyrir fimm árum var hafist
handa við að breyta raforkuveit-
unni í listasafn, eftir langa leit að
heppilegum húsakynnum fyrir
Tate Modem. Þá hafði Tate-safnið
á Millbank fyrir löngu sprengt ut-
an af sér þau húsakynni. Umtals-
verðar breytingar hafa verið gerð-
ar á yfirgefna raforkuverinu á
Bankside sl. fimm ár, og hýsir það
nú, að sögn dagblaðsins Daily
Telegraph, stærsta listasafn 20.
aldarinnar þar sem finna má álíka
nýbreytni.
Raforkuverið var upphaflega
byggt árið 1947 eftir hönnun Sir
Giles Gilbert Scott, sem einnig á
heiðurinn að rauðu símaklefunum.
Þeir sem bera ábyi-gð á nýgerðum
breytingum á húsnæðinu em aftur
á móti svissnesku arkitektarnir
Jacques Herzog og Pieme de
Meuron, sem margir lofa fyrir að
hafa varðveitt bygginguna að
mestu í óbreyttri mynd og leitað
fremur leiða til að lýsa hana upp
að innan í gegnum glerþak.
Kostnaður við Tate Modern
nemur 134,5 milljónum punda, eða
tæpum 16 milljörðum króna. Búist
er við að safnið verði eitt nýrra
kennileita í London og að það
dragi að sér tvær milljónir gesta
fyrsta árið.
London. Daily Telegraph.
OPNUN Tate Modern-listasafns-
ins í London hefur verið lýst sem
„veislu ársins“. Safnið verður
formlega opnað af Elísabetu
Bretadrottningu í dag og í kvöld er
fjögurþúsund manns boðið til
íburðarmikils opnunarhófs, en
meðal gesta er búist við að sjá
megi stjörnur á borð við Madonnu,
Cher, Miek Jagger, Jerry Hall og
jafnvel Björk hefur verið nefnd á
nafn.
Heyrst hefur að miðai- á opnun-
ina séu svo eftirsóttir að þeir selj-
ist nú á svörtum markaði fyrir allt
að 1.000 pund, eða 116.000 krónur,
en vitað er með vissu til þess að
miðar hafi verið boðnir til sölu á
um 80.000 kr. Stjórnendur Tate
fordæma hins vegar slíka sölu og
segja að um ýkjur sé að ræða.
Tate Modem er fyrsta listasafn-
ið sem opnað er í London í áratugi
og fyrsta raunvemlega nútíma-
listasafnið sem borgin eignast.
„Hákirkja
hins svala“
Staðsetning þess er þó umdeild,
en aðsetur safnsins er í gömlu raf-
orkuveri, Bankside Power Station,
sem ýmist er lýst sem ógnvekj-
andi, napurlegu og aðeins fyrir út-
valda, eða svölu og fallegu.
Sumir ganga jafnvel svo langt
að kalla safnið „hákirkju hins
svala“, þótt einnig heyrist þær
gagnrýnisraddir að raforkuverið
fæli frá þá sem nútímalist hræðast.
Listamennirnir Jake og Dinos
Chapman segja Tate Modem ekki
eiga að vera fyrir fjöldann, heldur
aðeins útvalda og sagði Jake
Chapman að sér fyndist að kanna
Horft yfir aðalrými safnsins, sem áður geymdi vélar raforkuversins.
Verkin á myndinni eru eftir listakonuna Louise Bourgeois og nefnast
„I Do, I Undo“ sem útleggja má sem Eg geri, ég afturkalla.
ætti gáfnafar safngesta áður en eiga verk á safninu, verk sem
þeim væri hleypt inn. Jake og Din- mörgum þykja umdeilanleg -
os Chapman em í hópi þeirra sem lemstraðir líkamar og þrútin kyn-
Hinn fullkomni jafningi aftur á fjölum Islensku óperunnar
„Höldum forystu okkar
sem frjálslynd þjóð“
SÝNINGAR á leikritinu Hinn full-
komni jafningi hefjast að nýju í ís-
lensku ópemnni annað kvöld kl. 20.
Verkið var frumsýnt í byrjun árs
1999. Höfundur og eini leikarinn í
sýningunni, sem fjallar um nokkra
samkynhneigða menn í Reykjavík
nútímans, er Felix Bergsson. Leik-
stjóri er Kolbrún Halldórsdóttir.
Hinn fullkomni jafningi er rétt
kominn frá Lundúnum þar sem hann
var sýndur á dögunum í Drill Hall-
leikhúsinu við ljómandi viðtökur
leikra sem lærðra. Segir Felix Lund-
únaferðina hafa verið í alla staði
ánægjulega.
- Fóru viðtökur fram úr þinum
björtustu vonum?
„Já, þær gerðu það svo sannar-
lega. Annars geri ég mér yfirleitt
engar væntingar í þessum efnum.
Tek eitt skref í einu. Uppmnalega
ætlaði ég að leika nokkrar sýningar á
íslandi, hefði orðið glaður með það.
Þær urðu átján í fyrra og verða nú
fleiri, auk sýninganna ytra. Nú er svo
komið að mér hefur verið boðið aftur
í sama leikhús í Lundúnum í haust.
Þá sjá þeir fram á að geta selt tíu til
fimmtán sýningar.11
Lundúnir era, sem kunnugt er, ein
helsta leikhúsborg í heimi. Segir Fel-
ix viðtökur Hins fullkomna jafningja
sérstaklega ánægjulegar í því Ijósi.
„Það er gleðilegt að við skyldum ná í
gegn í öllu þessu flæði og að sagt hafi
verið að þetta væri ein af sýningun-
um í borginni sem væri þess virði að
fara og sjá.“
Felix segir svipað að leika sýning-
una fyrir Islendinga og Breta. „Ég
fékk alveg sömu tilfinninguna áður
en ég steig á svið úti og hérna. Það
helltust yfir mig kvíði og efasemdir.
Það var hins vegar ekki um annað að
ræða en kasta sér út í djúpu laugina,
kút- og korklaus. I lokin leið mér eins
og eftir maraþonhlaup - og fagnað-
arlætin eftir því.“
Felix þykir jafnframt ánægjulegt
hve mikinn áhuga Bretar hafi á Is-
landi. „í Lundúnum þykir allt sem
fjallar um íslenskan vemleika rosa-
lega spennandi. Við eigum upp á pall-
borðið meðan hin Norðurlöndin fá
ekki viðlíka kynningu. Frændur okk-
ar em mjög fúlir út í okkur af þess-
um sökum.“
- Kanntu einhverja skýringu á
þessu?
„Bretum finnst við bara svo
skemmtilegir og spennandi. Síðan
hefur Björk auðvitað lyft Grettistaki
varðandi kynningu á landi og þjóð.
Bretum finnst iíka gaman að sækja
okkur heim, fínnst Reykjavík
skemmtileg borg. ísland hefur upp á
svo margt að bjóða. Það vom því ekki
bara hommar og lesbíur sem duttu
inn á þessa sýningu, heldur fullt af
áhugafólki um ísland og svo auðvitað
áhugafólk um nýtt leikhús."
Felix segir þrjár ástæður liggja til
þess að hann tekur nú upp þráðinn í
Óperanni. „í fyrsta lagi þurfti að
hætta sýningum fyrir fullu húsi í
fyrra. Færri komust að en vildu. Eg
hlakka mikið til að byija aftur, en
sýningin hefur þróast töluvert í með-
föram okkar aðstandenda. I annan
Felix Bergsson í leikriti sínu,
Hinn fullkomni jafningi.
stað er sýningin liður í Hinsegin dög-
um, hátíð samkynhneigðra, sem
skjóta mun upp kollinum í allt sumar.
Síðast en ekki síst er sýningunum nú
komið á til að halda upp á það hversu
vel verkinu hefur gengið."
Gagnlegar umræður
Boðið verður upp á umræður að
sýningu lokinni, líkt og gert var í
fyrra. Segir Felix þær hafa tekist
með ágætum, margt gagnlegt hafi
komið fram. „Mér er sérstaklega
minnisstæður fundur með kirkjunn-
ar fólki. Þar sem menn töluðu saman.
Vandamálið hefur nefnilega oft verið
að það er talað um okkur samkyn-
hneigða í stað þess að tala við okkur.“
- Ertu sáttur við umræðuna um
samkynhneigð eins og hún er í sam-
félaginu í dag?
„Já, í aðalatriðum. Auðvitað skýt-
ur einn og einn yfir markið en al-
mennt talað em Islendingar frjáls-
lyndir. Við emm á undan öðram
þjóðum að því leytinu til og eigum að
halda þeirri forystu."
Felix segir Hinsegin dagana leggj-
ast vel í sig, um skemmtilegt framtak
sé að ræða. „Við fómm af stað með
þessa dagskrá fyrir alvöra í fyrra og
hún heppnaðist alveg frábærlega.
Það var stórkostlegt að standa niðri
á Ingólfstorgi innan um tvö þúsund
manns og upplifa stemmninguna. Nú
er hátíðin mun stærri í sniðum. Við
emm alltaf að verða sýnilegri í ís-
lensku samfélagi og það gerir menn-
ingarlífinu gott eitt að í okkur heyr-
ist.“
I tilefni af Hinsegin dögum verður
flutt inn áströlsk leiksýning sem
einnig fjallar um samkynhneigð, Go
by Night. Flytjandi er Steven
Sheehan. Verður verkið sýnt í ís-
lensku ópemnni 25. maí.
Felix fagnar komu Sheehans og
vonast til að geta endurgoldið heim-
sóknina á næsta ári, farið með Hinn
fullkomna jafningja til Ástralíu. Það
mál sé þó á framstigi.
Sýningar á Hinum fullkomna jafn-
ingjaverða 12., 13., 17., 18. og27. maí
og 28. maí verður leikritið sýnt í
enskri útgáfu.
Morgunblaðið/Kristinn
Stefán Aðalsteinsson, Vilborg
Dagbjartsdóttir og Yrsa Sigurð-
arddttur hlutu viðurkenningu
íslandsdeildar IBBY-samtak-
anna.
Þrír rithöf-
undar hlutu
barnabóka-
verðlaun
IBBY
BÖRN og bækur - íslandsdeild
IBBY veitti í gær, í 14. sinn, við-
urkenningu deildarinnar og féll
hún í skaut þriggja rithöfunda að
þessu sinni.
Vilborg Dagbjartsdóttir fyrir
störf sín og skáldskap í þágu
barna. Hún hefur kennt börnum í
Austurbæjarskóla í áratugi og
veitt þeim veganesti út í lífið.
Einnig hefur hún skrifað bækur
og ljóð fyrir börn, og um börn.
Yrsa Sigurðardóttir fyrir bókina
„Við viljum jólin í júlí“, en það er
önnur bók Yrsu, og Stefán Aðal-
steinsson fyrir bókina „Land-
námsmennirnir okkar“. Hún er
fræðibók um tímabil í sögu Is-
lands. Stefán hefur áður ritað
fjórar slíkar bækur um náttúru
Islands ætlaðar börnum.