Morgunblaðið - 07.06.2000, Síða 53

MORGUNBLAÐIÐ
MINNINGAR
MIÐVIKUDAGUR 7. JÚNÍ 2000 53
evrópskri samtímalist. Ái’ið 1995
var haldin í Listasafni íslands yfir-
litssýning á verkum Guðmundar
þar sem kom glöggt fram mikilvægt
framlag hans til íslenskrar högg-
myndalistar. A þessari sýningu kom
einnig skýrt fram sú mikla fjöl-
breytni í vali efniviðar sem ein-
kennir list hans; geómetrísk járn-
verk, hamraðar eirhöggmyndir eða
svartbæsuð tréverk - allt bar vitni
um fágað handbragð og persónuleg
höfundareinkenni. Guðmundur
Benediktsson hafði um langt árabil
sterk tengsl við Listasafn íslands
sem starfsmaður við gerð og upp-
setningu sýninga. Það var mikil-
vægt fyrir safnið að fá notið marg-
víslegrar kunnáttu hans og
smekkvísi, en umfram allt minnist
starfsfólk Listasafnsins og þakkar
þá ljúfmennsku og hlýju sem öðru
fremur var svo sterk í allri skap-
höfn hans.
Ólafur Kvaran.
Kveðja frá Félagi íslenskra
myndlistarmanna
Ég held á ljósmynd sem ég tók af
Guðmundi Benediktssyni mynd-
höggvara á vinnustofu hans í kjall-
aranum á Laufásveginum. Hann
situr við gamalt vinnuborð. Á því
ægir mörgu saman. Þarna eru tang-
ir, þjalir, skrúfjárn, hamrar, skrúf-
stykki, smergill, borvélar, lóðlamp-
ar og slípirokkar. I forgrunni glittir
í hefilbekk. í bakgrunni hanga sagir
og enn fleiri þjalir sem myndhögg-
varinn notaði við vinnu sina. Þar til
hliðar hillubakkar fullir af skrúfum
og öðru smálegu og fyrir framan þá
eir- og tréskúlptúrar myndhögg-
varans. Ljósmynd af vinnustofu:
Skipulögð óreiða þar sem listamað-
urinn einn gengur að hverjum hlut
á vísum stað.
Við hlið Guðmundar á ljósmynd-
inni er málverk, sem búið er að
stilla upp á borðið. Þessa mynd
málaði Ágúst Pedersen forðum af
Guðmundi. Á henni er hár hans úfíð
rétt eins og maðurinn hafi nýlokið
göngu sinni um Þingholtin í hvass-
viðri eða roki. Örugglega var slíkt
veðurlag í fullkomnustu mótsögn
við innsta eðli mannsins, sem horfir
hugsandi og góðlegur á svip framan
í áhorfandann. Þetta er mynd af
hógværum manni sem vann af trú-
festu og einurð að verkum sínum án
þess að vilja trana sér og verkum
sínum fram. Þessi fullyrðing verður
því sannari þegar mið er tekið af því
að Guðmundur Benediktsson hélt
aðeins tvær opinberar einkasýning-
ar á listferli sínum. Þrátt fyrir það
var hann engu að síður alla tíð virk-
ur sem þátttakandi í samsýningum.
Hógværðin var sá eðlisþáttur
sem ég skynjaði hvað sterkast í fari
Guðmundar þegar ég sótti hann
heim á vinnustofu hans vorið 1998 í
því skyni að fá að láni portrett sem
Ágúst Petersen málaði af honum.
Ekkert var sjálfsagðara en að verða
við svo hversdaglegri bón. Guð-
mundur tók mér vel og sýndi mér
vinnustofuna og gerðist þessu lítil-
iátari þegar samræðan þeindist að
hans eigin verkum um leið og hann
reyndi að dreifa talinu með því að
spyrja frétta af félaginu og félags-
málunum.
Guðmundur Benediktsson var
heiðursfélagi Félags íslenskra
myndlistarmanna. Hann sat í mörg
ár í sýningarnefnd FÍM og má full-
yrða að varla hafi verið haldin sú
sýning á vegum félagsins þar sem
ekki naut aðstoðar Guðmundar við
uppsetningu verka, enda bjó mað-
urinn yfir einstakri verkkunnáttu
og hagleik.
Guðmundar var lærður hús-
gagnasmiður og einkenndust verk
hans af vandvirkni og hagleik
smiðsins. Sem myndhöggvari bar
hann ætíð mikla virðingu fyrir efn-
inu sem hann vann með í það skiptið
og í því bjó sá heiðarleiki sem hann
ræktaði með sjálfum sér í listsköp-
un sinni.
Megi minningin um ljúfmennið
og listamanninn Guðmund Bene-
diktsson lifa.
Fyrir hönd Félags íslenskra
myndlistarmanna,
Guðbjörg Lind Jónsdóttir,
formaður FÍM.
ÁSTA
JÓNSDÓTTIR
+ Ásta Jónsdóttir
fæddist í Reykja-
vfk 18. desember
1920. Hún lést á
Landspítalanum við
Hringbraut 26. maí
síðastliðinn og fór
útfór hennar fram
frá Dómkirkjunni 5.
júní.
Við stóðum hjálpar-
vana og buguð þegar
við fréttum af skyndi-
legu fráfalli þínu, kæra
Ásta.
Við minnumst eftir-
minnilegra samverustunda um jól
og nýár þar sem þið hjónin og sam-
held fjölskyldan sameinaðist í gleði
og söng. Þessar minningar gleym-
ast aldrei.
Guð gefi ykkur öllum styrk á
sorgarstundu.
Okkur finnst við hæfi að kveðja
þig með þessu forna ljóði Hávamála:
Deyr fé,
deyja frændur,
deyr sjálfur ið sama,
en orðstír
deyr aldregi,
hveim er sér góðan getur.
Arnhildur og Einar.
Nú er Ásta farin yfir móðuna
miklu. Blessuð sé minning hennar.
Dauðann bar að brátt og óvænt.
Ásta var flutt á Landspítalann
snemma morguns föstudaginn 26.
maí og andaðist þar sama dag.
Leiðir okkar lágu saman fyrir um
40 árum í gegnum hestamennsku.
Margs er að minnast. Ferðalaga
okkar á hestum í óbyggðum, dvalar
erlendis í suðrænum löndum.
Ánægjulegra stunda á heimili
þeirra Ástu og Áma að Helluvaði og
síðan í nábýli þar og í Breiðabliki.
Árni og Ásta kynntust ung að ár-
um. Þau voru sérstaklega samrýnd.
Ásta stóð ávallt sem klettur við hlið
eiginmannsins í erilsömum störfum.
Hún var alltaf boðin og búin að taka
á móti gestum sem oft bar að garði
án fyrirvara. Hennar lífsstarf var að
ala upp mannvænleg börn og búa
ástvinum sínum friðsælt og gott
heimili. Ásta var verðugur fulltrúi
íslenskra húsmæðra eins og þær
gerast bestar. Hún hafði til að bera
mikla staðfestu og tryggð.
Ásta hefði orðið 80 ára í desem-
ber á þessu ári. Hún varð aðnjót-
andi mikillar hamingju á lífsleiðinni.
Þegar árin færast yfir óska margir
sér skjóts dauðdaga en höggið verð-
ur þyngra fyrir þá sem eftir lifa.
Tíminn læknar öll sár. Við vonum að
góðar minningar mildi djúpa sorg
Árna og annarra ástvina og verði
söknuðinum yfirsterkari.
Við kveðjum góðan vin og þökk-
um samfylgdina.
Arnþrúður og Óttar.
Mig langar til að setja nokkur orð
á blað í tilefni andláts Ástu Jóns-
dóttur, en útför hennar fer fram á
morgun. Ég kynntist manni hennai ,
Árna Gestssyni, á sjötta tug aldar-
innar sem nú er liðin og vann ýmis
lögfræðistörf fyrir fyrirtæki hans,
Globus hf. Brátt þróaðist sú kynn-
ing upp í kunningsskap og vináttu
okkar hjóna við Ástu og Arna. Það
sem stuðlaði að auknum kunnings-
skap og vináttu var hestamennskan,
sem við öll höfðum yndi af, því öll
áttum við hesta og fórum saman í
útreiðartúra hér utan við borgina.
Eftir að þau Ásta og Árni eignuðust
góða aðstöðu að Helluvaði á Rang-
árvöllum til hestaferða, fórum við
oft, ásamt fleiri góðum vinum, í
langferðalög á hestum inn á öræfi
landsins, svo sem Landmannaleið
og Fjallabaksleið syðri og upp undir
Hofsjökul að Nauthaga. Margar
styttri ferðir fórum við einnig og
alltaf var lagt upp frá Helluvaði.
Ávallt var þessum gestahópi tekið
af mikilli rausn og gestrisni af þeim
hjónum. Þau voru bæði alveg frá-
bærir gestgjafar. í
endurminningunni eru
þessi ferðalög bestu
sumarfrí, sem ég fékk
á langri ævi.
Á seinni árum hafa
hjónin boðið okkur að
dveijast hjá sér eina til
tvær helgar á sumri
hverju að Helluvaði
eftir að aldur færðist
yfir okkur öll og hesta-
mennskan lagðist nið-
ur. Fimmtudaginn 25.
maí sl. buðu þau okkur
að koma austur daginn
eftir og dveljast hjá
þeim fram á sunnudag. Við fórum
að taka til ferðafötin og hlökkuðum
til að njóta helgarinnar fyrir austan.
En margt fer öðruvísi en ætlað er.
Ásta hafði veikst alvarlega um nótt-
ina og var flutt á sjúkrahús á föstu-
dagsmorguninn, þar sem læknar
reyndu að bjarga lífi hennar með
uppskurði, en árangurslaust.
Hún fór í lengri ferð en til stóð.
Hún fór í ferðina, sem við öll þurf-
um að fara að lokum. Við sem eftir
lifum verðum að taka undir með
séra Hallgrími og segja
Þar læt ég nótt sem nemur
neitt skal ei kvíða því.
Svo vikið sé nánar að sumar-
kvöldunum að Helluvaði þai’ sem
rætt var um heima og geima, þá
uppdagaðist það að við Ásta gátum
rakið ættir okkar til löngu látinnar
merkiskonu, Rannveigar Filippus-
dóttur, sem dó 1825. Við vorum
hvort um sig 5. ættliður frá þessari
konu. Um Rannveigu hafði góð-
skáldið Bjarni Thorarensen ort erfi-
Ijóð, sem finna má í Ijóðabók hans.
Hann lýsir henni sem viturri, fal-
legri og göfugri konu og hann segir
meðal annars í ljóðinu orðrétt:
Kurteisin kom að innan
kurteisin sanna.
Það er Ijóst að skáldið telur kurt-
eisi Rannveigar, sem þá hafði raun-
ar víðtækari merkingu en nú, eðlis-
lægan kost en ekki uppeldislegan
lærdóm.
Bjarni skrifar Finni Magnússyni
leyndarskjalaverði til Kaupmanna-
hafnar 5.3. 1826 og biður um álit
hans á kvæðinu. Ljóst er að Bjarna
þótti kvæðið vel gert. Svar Finns
veit ég ekki en Bjarni er greinilega
ánægður með Ijóðið.
Ég held að Ásta hafi að flestu
leyti líkst þessari formóður sinni,
sem skáldið metur svo mikils og lýst
er hér að framan. Ásta var lagleg
kona, háttprúð og hógvær, blátt
áfram og látlaus í framkomu, en hún
gat líka látið í ljós skoðanir sínar af
fullum þunga. Ásta var gestrisin og
glaðvær auk þess sem hún var
framúrskarandi listræn kona. Hún
bæði teiknaði af snilld og meðal
annars málaði hún á postulín betur
en ég hef áður séð. Öll handverk
hennar voru með afbrigðum góð og
heimili hennar bar vott um af-
bragðsgóðan smekk.
Við hjónin syrgjum og söknum
þessarar ágætu konu og sendum
manni hennar og öllum niðjum inni-
legar samúðarkveðjur.
Guðmundur Pétursson.
Stundum er því haldið fram að
vinátta, sem stofnað er til á skólaár-
unum, verði traustari og sé líklegri
til að endast en sú, sem verður til
við aðrar aðstæður. Sjálfsagt er
nokkuð til í því og mýmörg eru
dæmin, sem unnt er að benda á því
til stuðnings.
Ásta Jónsdóttir og Guðrún, móðir
mín, voru einlægir vinir til síðasta
dags. Vináttan stofnaðist þó ekki á
skólaárunum, heldur strax er þær
hittust fyrst sem smástelpur og
jafnöldrur á Vatnsstígnum í
Reykjavík, þar sem báðar áttu
æskuheimili. Þegar kom að skóla-
göngu var svo sjálfsagt að þær sætu
saman að ekki þurfti um að ræða og
enn styrktist vináttan. Þegar þau ár
eru að baki vill oft fara svo að leiðir
skiljast og nánir vinir sjá minna
hver af öðrum en þeir gjarnan vildu.
I tilviki Ástu og móður minnar fór
þó ekki svo. Eiginmennirnir reistu
hvor sitt húsið við Langholtsveg í
Vogahverfi, þannig að aðeins skildi
eitt hús heimilin tvö að. Þar settust
fjölskyldur beggja að meðal land-
nema í nýju hverfi árið 1947. Bú-
skapur Ástu og Árna stóð þar vel á
fjórða tug ára og móður minnar enn
lengur.
Það kann að vera rangt mat, en
einhvern veginn finnst mér að
breyttir þjóðlífshættir hafi leitt til
þess að almennt séu vinir ekki eins
duglegir að „líta inn“ hver hjá öðr-
um og áður var. Ef rétt er þá er það
miður. Slík þróun haggaði þó hvergi
við þeim sið Ástu og móður minnar
að heimsækja hvor aðra, enda ekki
langt að fara. Ég held að þeir dagar
hafi ekki verið mjög margir öll þessi
ár sem duttu úr þannig að ekki liti
önnur inn hjá hinni. Eg man Ástu
ekki öðruvísi en sem trölltryggan
vin móður minnar, sem reyndist
jafnan best þegar eitthvað bjátaði á.
Hún var vinur vina sinna. Saman við
það fóru aðrir góðir kostir Ástu.
Létt lund var sterkur þáttur í pers-
ónuleika hennar. Vinkonurnar
tengdu fjölskyldurnar tvær og böm
beggja voru á líku reki. Góður vin-
skapur við alla fjölskylduna á Lang-
holtsvegi 153 hefur haldist til dags-
ins í dag.
Ásta Jónsdóttir átti góða og far-
sæla ævi. Þeir sem til þekktu hefðu
síst búist við að hún yrði kvödd svo
fljótt og óviðbúið yfir landamærin á
vit feðra sinna sem raunin varð.
Hennar er saknað en samverustun-
dir eru geymdar í minningasjóði.
Móðir mín og fjölskylda senda ást-
vinum hennar samúðarkveðjur.
Henni sjálfri biðjum við blessunar á
eilífðarbrautinni.
Gunnlaugur Claessen.
Ásta Jónsdóttir var vel þekkt af
starfsmönum Globus hf. sem einn af
eigendum fyrirtækisins og eigin-
kona Árna Gestsonar frv. forstjóra.
Fyrstu kynni mín af Ástu hófust
fyrir fáum árum, um það leyti er ég
hóf störf hjá Globus. Ásta var
einkar glæsileg og virðuleg kona.
Vakti það strax athygli mína frá
fyrstu kynnum hve viðræðugóð
Ásta var og alúðleg við þá sem voru
henni nærri. Geislaði ávallt frá
henni mikill velvilji til samferðar-
manna og starfsmanna fyrirtækis-
ins. Ámi Gestsson, aðaleigandi og
forstjóri Globus í áratugi, kvæntist
Ástu árið 1943 og hefur lífshlaup
hennar og saga Globus verið samof-
in til hinsta dags. Ásta var af kyns-
lóð kvenna þar sem stærri hluti • •
daglegs lífs snerist um að hlúa að
uppvexti barna á heimilinu og síðan
stórfjölskyldunni. Ásamt þessu
skapaði hún eiginmanni sínum þann
bakhjarl og styrka heimilisstoð sem
þurfti til hans árangurs í erli við-
skiptanna. Saman hafa þessi ágætu
hjón sýnt mörgu samferðar- og
samstarfsfólki hversu verðmætar
og sterkar stoðir fjölskyldunnar eru
og hve hamingjan getur verið rík og
skipað stóran sess, ekki aðeins á
yngri ámm, heldur áfram lífið út í
gegn. Sú virðing og hlýja sem kom
ávallt fram hjá Ama þegar talið
barst að eiginkonu hans Ástu, fór
ekki fram hjá neinum og hve há
hennar staða var hjá þessum aldna
og sjóaða viðskiptamanni. Þetta er
enn eftirtektarverðara nú til dags, á
tímum hraðans, þar sem manngildið
líður oft fyrir kapphlaup um for-
gengilega hluti. Við sem störfum hjá
Globus hf., sumir í áratugi, fæmm
Ástu Jónsdóttir okkar hinstu kveðju
og þakkir fyrir samferðina, hlýhug
og velvilja.
F.h. starfsmanna Globus hf.
Pálmi Pálmason.
Kveðja frá
Thorvaldsensfélaginu
Góð félagskona og vinkona er nú
kvödd. Ásta gekk í Thorvaldsensfé-
lagið fyrir tæpum 30 árum og var
alla tíð vel virk í starfi og traust fé-
lagskona. Hún var í stjórn félagsins
í tólf ár og þar af þrjú ár sem ritari.
Það er gaman og fræðandi að lesa
fundargerðirnar hennar sem em ít-
arlegar og afar fallega skrifaðar.
Ásta vann félaginu sínu vel hvort
sem var á bazarnum við afgreiðslu,
jólamerkjasöluna eða önnur sjálf-»
boðaliðastörf og lét sig ekki vanta á
fundi. Það sem gerir félagsskap
skemmtilegan er samstarf og vin-
átta og Ásta var samstarfsfús og
vinur sem var gott að vera með. Við
félagskonur sjáum nú á eftir góðri
vinkonu sem við söknum úr hópnum
okkar og minnumst hennar með
þakklæti og virðingu.
Innilegar samúðarkveðjur til eig-
inmanns, barna og annarra ástvina.
Guðlaug Jónína
Aðalsteinsdóttir.
BRYNDÍS ERNA
GARÐARSDÓTTIR
+ Bryndís Erna
Garðarsdóttir
fæddist í Reykjavík 14.
janúar 1960. Hún lést á
Landspítalanum í Foss-
vogi 23. maí síðastlið-
inn og fór útför hennar
fram frá Fossvog-
skirkju 31. maí.
Ég kynntist Bryn-
dísi í barnaskóla Aust-
urbæjarskólans. Við
bjuggum í sama hverfi
og voram saman í bekk
í barnaskóla. Okkar
sameiginlegu skó lagöngu lauk þeg-
ar ég var 15 ára.
Ég trúði því ekki þegar maðurinn
minn sagði mér frá því að þú værir
farin frá okkur, Bryndís mín.værir
dáin. Ég sit hér heima hjá mér við
skrifborðið mitt og ég er í vandræð
um, það er svo margt sem rifjast
upp og ég veit ekki hvar ég á að
byrja. Þessi ár sem við áttum sam-
an voru svo yndisleg og skemmti-
leg.
Þú varst alltaf mjög viðkvæm,
máttir ekkert aumt sjá, þú geislaðir
af gleði og lífi, þú varst mjög ham
ingjusamt barn, alltaf brosandi og
tilbúin í meinlaus prakkarastrik. Þá
sást það alltaf á svipnum á þér þar
sem andlitið á þér geislaði af
stríðni.
Við brölluðum margt skemmti-
legt saman þú, ég, Arna Eyrún og
Sigga, ásamt fleirum
krökkum í hverfinu.
Það er svo gott að
eiga svona dýr mætar
minningar þegar ást-
vinir okkar falla frá.
Mig langar svo til að
segja svo margt, en
kem ekki orðum að
því, þau renna öll
saman.
Elsku Bryndís mín,
það er sárt að þurfa
að kveðja þig en eftir
standa yndislegar
minningar um góða .
vináttu. Ég veit að þér
líður vel núna, Bryndís mín. Vil ég
biðja algóðan Guð að gefa ykkur
styrk til að takast á við sorgina,
elsku Maggi minn og fjölskylda.
Elsku Maggi minn, mundu að
Drottinn er ljósið í myrkrinu.
Gef mér drottinn þrek í þraut að standa,
þyngdu ekki lífs míns byrði meir.
Lát mig finna leið úr öllum vanda
lífsins herra bænir mínar heyr.
Hversu ört sem ólga tímans streymir,
aldrei kærleiksgnægð þín getur breyst.
Þú sem engu þínu bami gleymir
þeirra vanda getur ætíð leyst.
(Helga Gunnlausdóttir.)
Elsku Maggi, Guðrún og fjöl-
skylda, mínar innilegustu samúðai’-
kveðjur.
Þín æskuvinkona
Iljördís Bech. ,