Morgunblaðið - 17.08.2000, Qupperneq 60

60 FIMMTUDAGUR 17. ÁGÚST 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Forcf Cxplorer
Cxeculive
Nýskráóur 10.1996,
árgerð 1997, 4000cc vél
^ 5 dyra, sjálfskipcur,
grænn, eklnn 55 þú
UMRÆÐAN
Uthlutun aflaheimilda
Nemendur velja námsgreinar (námsáfanga)
og fá afhenta stundatöflu haustannar gegn
greiðslu kennslugjalds sem hér segir:
Grunngjald 10.000 kr. auk þess fyrir hverja
námseiningu 1.000 kr.
T.d. fyrir:
Einn tveggja eininga áfanga
10.000 + 2 x 1.000= 12.000 kr.
Tvo þriggja eininga áfanga
10.000 + 6 x 1.000= 16.000 kr. o.s.frv.
Námsráðgjafar verða nemendum til aðstoðar; ennfremur verða
deildarstjórar til viðtals mánudaginn 21. ágúst kl. 17-18.
Komdu í heimsókn á heimasiðu okkar! Þar má finna ýmsar hagnýtar
upplýsingar s.s. stundatöflu haustannar, bókalista og innritunareyðublað.
Slóðin er:
http://www.mh.is
__Nýjung!
Á önninni verða haldin tómstundanámskeið fyrir almenning.
Vikunámskeið í jarðfræði og sagnfræöi (þar sem viðfangsefnið verður
Lakaglgagosið mikla og móðuharðindin sem á eftir fylgdu), saga Mexikó,
tölvunámskeið, esperantó og enskur framburður er meðal þess sem boðið
verður uppá. Nánar auglýst síðar, m.a. á heimasíðu okkar.
Þú getur valið
námsgreinar
eftir þörfum
IMH er hægt að auka við þekkingu slna á mörgum sviðum án þess endilega að stefna að
stúdentsprófi. Við skólann eru nú þrjár bóknámsbrautir: Málabraut, náttúrufræðibraut og
félagsfræðabraut. Á málabraut er lögð sérstök áhersla á erlend tungumál auk móðurmálsins. Á
náttúrufræðibraut er áherslan á undurstöðuþekkingu I raungreinum og stærðfræði en á
félagsfræðabraut er samfélagsgreinum skipað I öndvegi.
í boði er
fjölbreytt
nám
fslenskt mál, málfræði, bókmenntir og bókmenntasaga að fornu og nýju, eðlisfræði, efnafræði,
jarðfræði, líffræði, stærðfræði, tölvufræði, félagsfræði, hagfræði, heimspeki, sálfræði,
stjórnmálafræði, uppeldisfræði, íslandssaga, mannkynssaga (fornaldarsaga Grikkja og
Rómverja, saga eins lands, heimshluta eða álfu) leiklist og myndlist.
Ljóst er að ráðherra
hefur enga heimild til
úthlutunar aflamarks
fyrir komandi físk-
veiðiár, segir Guðbjörn
Jónsson, á sama grunni
og verið hefur.
sem úthlutað er. Skal ráðherra ár-
lega áætla hlutfallslegt verðmæti
einstakra tegunda í þessu skyni.
Aldrei skal gjald samkvæmt þessari
málsgrein vera hærra en 0,4% af
áætluðu verðmæti þess afla sem afla-
mark skips heimila veiðar á á kom-
andi vertíð eða veiðitímabili." Hér er
eina heimild Alþingis til gjaldtöku
vegna aflaheimilda. Hljóðar hún upp
á 0,4% af aflaverðmæti, að hámarki,
en ekki 75% eins og dæmi munu vera
til um. Mér er ekki ljóst með hvaða
rökum ráðherra ætlar að úthluta
aflaheimildum umfram landaðan afla
úr lögsögu okkar, til þeirra aðila sem
svo gróflega hafa brotið það traust
sem borið var til þeirra við upphaf
fiskveiðistjórnunar. Hæstiréttur
segir einnig, að þó talið hafí verið að
upphafleg viðmiðunarregla hafi ver-
ið réttlætanleg í upphafi, hafi stjórn-
völd ekki sýnt fram á rökbundna
nauðsyn þess að lögbinda um
ókomna tíð núverandi reglur um út-
hlutun veiðiheimilda. Þá segir í dómi
Hæstaréttar:
„Með þessu lagaákvæði er lögð
fyrirfarandi tálmun við því, að drjúg-
ur hluti landsmanna geti, að öðrum
skilyrðum uppfylltum, notið sama at-
vinnuréttar í sjávarútvegi eða sam-
bærilegrar hlutdeildar í þeirri sam-
eign, sem nytjastofnar á
Islandsmiðum eru, og þeir tiltölulega
fáu einstaklingar eða lögaðilar, sem
höfðu yfir að ráða skipum við veiðar í
upphafi umræddra takamarkana á
fiskveiðum.
Þegar allt er virt verður ekki fall-
ist á, að til frambúðar sé heimilt að
gera þann greinarmun á mönnum,
sem hér hefur verið lýst.“ Þessi
úrskcu-ður Hæstaréttar var kveðinn
upp 3. desember 1998. Af þeirri
ástæðu er ljóst að ráðherra hefur
enga heimild til úthlutunar afla-
marks fyrir komandi fiskveiðiár á
sama grunni og verið hefur. Margir
útgerðarmenn, sem arðrændir hafa
verið á framangreindan hátt af þeim
sem úthlutun fengu, hafa nú sótt um
úthlutun aflaheimilda. Ráðherra er
ekki stætt á að neita þeim um út-
hlutun meðaltals þess aflamarks sem
þeir hafa verið að landa sl. þrjú fisk-
veiðiár. Þeir hafa verið að vinna að
markmiðum laga um fiskveiðistjórn-
un með því að skapa atvinnu við land-
vinnslu (atvinnu í landinu). Hinir
sem úthlutun fengu umfram landað-
an afla úr lögsögu okkar, hafa lagt
ólögmætt gjald á veiðar þeirra, í
hagnaðarskyni fyrir sjálfa sig en
ekki þjóðina. Ráðherra má því vera
ljóst, að óbreytt úthlutun mun um-
svifalaust kalla á málshöfðun til
ógildingar á þeim gjömingi.
332 fm verslunarhúsnæði við Barðastaði í Reykjavík.
Traustur leigutaki.
Upplýsingar hjá IPI ehf., Unnar Smári 896 2010
og Ingi Pétur 892 6778
Höfundur er formaður LÍF,
Landssambands fslenskra fiski-
skipaeigenda.
Guðbjörn Jónsson
Grjóthólsi 1
Sími 575 1230
uuuuuj.bilQland.is
NU ER að nálgast
hinn árvissi tími er
aflaheimildum (kvóta)
er úthlutað fyrir næst-
komandi fiskveiðiár.
Fyrir mörgum er þetta
venjubundin rútína,
þar sem einungis er út-
hlutað til sérvalins
hóps, svonefndra
„kvótagreifa".
Uthlutun til þessa
hóps hefur verið í skjóli
þess að þeir „ættu“
þennan rétt og ef hann
væri af þeim tekinn eða
skertur, mundu þeir
hafa uppi skaðabóta-
kröfur á hendur ríkinu. Þær kröfur
yrðu ekkert smáræði, í ljósi þeirra
fjárfestinga sem þeir hefðu stofnað
til vegna veiðanna.
En nú stöndum við á tímamótum.
Hæstiréttur hefur endanlega stað-
fest að aflaheimildir í fiskveiðilög-
sögu okkar séu sameign þjóðarinnar
og úthlutun heimilda til einstakra að-
ila feli ekki í sér eignarrétt eða óaft-
urkallanlegt forræði yfir þeim. Ekki
sé heldur um bótarétt að ræða þó
reglum um úthlutun sé breytt.
Á þessum tímamótum tel ég rétt
að líta aðeins á markmið laganna um
stjóm fiskveiða. Þau eru afar skýr í
1. gr. laganna, og hljóða svo:
„Markmið laga þessara er að stuðla
að vemdun og hagkvæmri nýtingu
þeirra og tryggja með því trausta at-
vinnu og byggð í landinu." Þama er
verið að tala um nytjastofna á
Islandsmiðum.
Þegar litið er til þess hvernig tek-
ist hefur að ná helstu markmiðum
þessara laga, er Ijóst að allir merkj-
anlegir þættir hafa farið á öfugan
veg við helstu markmið þeirra. Ekk-
ert hefur gengið að byggja upp
stofnana, vegna vanþekkingar vís-
indamanna á lífríki sjávar og hegðun
nytjastofnanna. Annað markmið lag-
anna er að tryggja trausta atvinnu
og byggð í landinu. Stöðugur fólks-
flótti af landsbyggðinni til Reykja-
víkursvæðis sýnir gleggra en mörg
orð hve þetta markmið hefur farið
OLDUNGADEILD
❖
MENNTASKOLANSVIÐ HAMRAHLIÐ
Er ekki kominn tími til að hefja nýtt nám,
rifja upp eða bæta við fyrra nám?
Það getur þú gert hjá reyndum kennurum Menntaskólans við Hamrahlíð.
Tungumál
opna nýja
heima
Viltu kynnast framandi tungumálum? Þarftu að nota tungumál (starfi? Viltu læra að koma
skoðunum þínum skipulega á framfæri í rituðu eða töluðu máli? (öldungadeildinnni verða
eftirtalin tungumál kennd á næstu önn: Danska, enska, franska, (talska, norska, spænska,
sænska og þýska.
Er þetta eitthvað
fyrir þig?
Innritun fyrir haustönn 2000
fer fram 17.-19.ágúst kl. 10-14
og 21.ágúst kl. 15-19.
langt frá tilgangi lag-
anna. Hefur þá hag-
kvæm nýting nytja-
stofnanna tekist? Nei,
því verður ekki haldið
fram með góðu móti.
Fjárfestingarbrjálæði
stórútgerðanna hefur
þrýst svo á hámörkun
verðmæta þess afla
sem komið er með að
landi, að löngu er orðið
ljóst að miklum verð-
mætum er hent fyrir
borð, til að nýta lestar-
pláss fyrir verðmæt-
asta aflann. Fjárfest-
ingaræðið hefur einnig
í för með sér, að sífellt stærri hlutur
heildarverðmætanna fer til greiðslu
afborgana, vaxta, verðbóta og geng-
ismunar af lánum, en ekki til eflingar
atvinnu í landinu.
Af þessari örstuttu yfirferð, yfir
helstu markmið laga um stjóm fisk-
veiða, er ljóst að allir helstu þættir
stjómunar hafa gengið þvert gegn
yfirlýstum markmiðum þeirra. En
þetta er ekki það eina sem að er í nú-
verandi stjórnun.
Lítum nú á hvernig þeir útvegs-
menn, sem notið hafa sérréttinda um
úthlutun aflaheimilda, hafa með-
höndlað þann einkarétt sem þeim
var fenginn í hendur.
Þeir hafa nýtt þennan rétt til að
arðræna þá útgerðarmenn sem ekki
nutu þeirra sérréttinda að fá úthlut-
að aflaheimildum frá ríkinu, en voru
að reyna að stunda útgerð til að
skapa sjálfum sér atvinnu í sinni
grein, og til að skapa atvinnu í sínu
byggðarlagi. Arðrán er stórt orð, en
engu að síður með fullum rétti sagt.
Þegar þeir aðilar sem eiga í erfiðleik-
um með að láta eigin útgerðir skila
10% arðsemi, gera kröfu um allt að
75% leigugjald vegna leigðra veiði-
heimilda, ætti að vera ljóst að þeir
hafa fyrirgert rétti til úthlutunar,
umfram eigin löndun afla úr íslenskri
lögsögu. Þeir hafa brotið svo gróf-
lega grundvallarsjónarmið laganna
um stjórn fiskveiða að lengra verður
varla komist. Á blygðunarlausan
hátt hafa þeir sölsað undir sig eins
mikið af aflaheimildum og þeir hafa
getað komist yfir í krafti aðgangs
síns að fjármagni. Það er gert til að
hagnast af því sjálfir, en ekki til efl-
ingar atvinnu og byggðar í landinu,
eins og grundvallarmarkmið laga um
stjórn fiskveiða hljóðar upp á.
Á afar skýran hátt er tekið fram í
18. gr. nefndra laga hvemig gjald-
töku vegna aflamarks skuli háttað.
Þar segir svo: „Gjald vegna tilkynn-
ingar um aflamark skal miðast við
áætlað verðmæti þess aflamarks
1
> Se
Barónsstíg 59
551 3584
Textílkjallarinn
Kvóti