Morgunblaðið - 14.09.2000, Blaðsíða 6

6 FIMMTUDAGUR 14. SEPTEMBER 2000
FRETTIR
MORGUNBLAÐIÐ
RUV kannar
kostun veður-
fregna
AÐ sögn Þorsteins Þorsteinssonar,
forstöðumanns markaðssviðs Ríkis-
útvarpsins, er það til skoðunar hjá
Sjónvarpinu hvort af kostun veðui-
fregna verður eða ekkj en ákveðnir
auglýsendur hafa sýnt þvi áhuga.
Þorsteinn sagði engar reglur hamla
þvi að kosta veðurfregnir, svo fremi
sem þær væru ekki hluti af fréttatíma
sjónvarpsstöðva. Sem kunnugt er
kostar Tal veðurfregnimar á Stöð 2.
Sjónvarpið hefur verið að auka
kostun á dagskrárliðum sínum og
þannig var í fyrsta sinn sýnt erlent
skemmtiefni, kostað af auglýsendum,
þegar ný syrpa af Bráðavaktinni fór í
gang í vikunni í boði lyfjafyrirtækis.
Aðspurður hvort kostun sé fyiTr-
huguð á fleiri erlendum dagskrárlið-
um sagði Þorsteinn svo ekki vera.
Þetta með Bráðavaktina væri ákveð-
in tilraun. Þorsteinn sagðist ekki sjá
neinn mun á kostun eða auglýsingum
í sjónvarpi. Allt efni mætti fá kost-
unaraðila nema fréttatímar.
„Við erum fyrst og fremst að reyna
að afla aukinna tekna þar sem afnota-
gjöldin duga ekki lengur fyiir rekstr-
inum. Sjónvarpsefni er stöðugt að
hækka í verði og við höfum ekki getað
íylgt þeirri þróun eftir í afnotagjöld-
unum. Frá árinu 1994 hafa þau hækk-
að einu sinni um 5% og okkur hefur
ítrekað verið neitað um hækkun.
Þess vegna verðum við að grípa til
annaira leiða,“ sagði Þorsteinn.
Morgunblaðið/BFH
Léleg veiði í Mývatni
Mývatnssveit - Hinrik Sigfússon bfl- veiði hafa verið einstaklega lélega í
stjéri og bóndi gaf sér tíma til að sumar, þó reitist alltaf eitt-
spjalla smástund í lognblíðunni á hvað.Vatnið hefur verið nokkuð
Bolum á leið suður á Syðri-Flda til heitt og fdr uppundir 18°C í sumar
að leggja sín net þar. Hann sagði við Geirastaði.
Tölvunefnd um eftirlitsmyndavélar
Bið eftir úrskurði
TÖLVUNEFND tók fyrir kvörtun
íbúa á Eyrarbakka á notkun eftirlits-
myndavéla í fangelsinu á Litla-
Hrauni á fundi sínum í fyrradag en að
sögn Sigrúnar Jóhannesdóttur, fram-
kvæmdastjóra tölvunefndar, er óljóst
enn sem komið er hvenær vænta má
niðurstöðu nefndarinnar í málinu.
Hjón á Eyrarbakka sendu tölvu-
nefnd kvörtun í síðustu viku þar sem
þau halda því fram að fangaverðir
Litla-Hrauns hafi notað eftirlits-
myndavélar fangelsisins til þess að
fylgjast með einkalífi fólks utan at-
hafnasvæðis fangelsisins. Lögðu
hjónin fram í kvörtuninni nokkrar
spumingai- til tölvunefndar sem
varða rétt fangelsisins til að nota
myndavélamar.
Sigrún segir í samtali við Morgun-
blaðið að nefndin hafi á fundi sínum í
fyrradag farið yfir efni kvörtunarinn-
ar og ákveðið næstu skref til að geta
fellt úrskurð sinn í málinu. Hún segir
þó óvist hvenær hans megi vænta
eins og áður segir.
Ofumæfyre ftir Erlend Loe er óvenjuleg
skáldsaga sem leiftrar af kímni og
minnir um margt á 101 fíeykjévfkóg
Bjargvættinn í grasinu. Einlæg og
bráðskemmtileg frásögn sem vakið
hefur mikla athygli víða um lönd og
aflað Loe gríðarlegra vinsælda í
heimalandi sínu, Noregi.
Þórarinn Eldjárn þýddi bókina.
sjaldgæft að rekast á bækur
sem eru skrifaðar afjafn miklu
kæruleysi og sannfærandi getu í
senn...'
Huldar Breiðfjörð,
Morgunblaðinu
f'r>'
ypm-wMMm
Ljósmynd/PPJ
TF-IUB, Douglas DC-6 flugvél íscargo, á Reykjavíkurflugvelli 27. janúar 1980.
Sérsveitarmaðurinn Tom Carew í samtali við Morgunblaðið
__ /
Fulltrúi Iscargo
spurði ekki neins
„Þetta voru hressilegir náungar sem
kunnu vel að skemmta sér og sögðu mér
heilmikið frá landi og þjóð,“ segir breski
sérsveitarmaðurinn sem skipaði ís-
lenskri fragtflugvél á leið með vopn frá
Búlgaríu til Lýbíu árið 1981 að lenda í
Þýskalandi. Björn Ingi Hrafnsson held-
ur áfram að rekja söguna sérkennilegu
af ráni hinnar illa lyktandi flugvélar.
TOM Carew, sem er fyrrverandi sér-
sveitarmaður í S AS-sveitum breska
hersins, sagði sögu sína í fyrsta sinn
í fréttaskýringarkálfí enska dag-
blaðsins Sunday Times í fyrra mán-
uði undir yfírskriftinni, Leynistríð
Breta (Britain’s secret war). Þar
skýrði hann m.a. frá þátttöku sinni í
þjálfun albanskra skæruliða á veg-
um breskra og bandarískra stjdm-
valda upp úr 1980, en vestræn
sljdrnvöld vom þá mjög uggandi
vegna innrásar Sovétmanna í Afgan-
istan.
Telur Carew ljóst að með aðstoð
við skæruliða Mujaheddin hafí í
raun verið lagður grannur að öfl-
ugri starfsemi þeirra í dag - starf-
semi á sviði hryðjuverka og eitur-
lyfjasölu.
Vopnasmygl íslensks flugfélags
Það sem Sunday Times birti vom í
rauninni kaflar úr endurminninga-
bdk Carews, Jihad!, sem kemur út í
Bretlandi 18. september nk. Kemur
þar fram að bresk og bandarísk
stjdmvöld hafi viljað afla skærulið-
um Afgana vopna vegna stríðs
þeirra við Sovétmenn í upphafi
níunda áratugarins. Hafi þau komist
á snoðir um vopnasmygl fslensks
flugfélags milli Búlgaríu og Líbýu
fyrir milligöngu vopnasala í Vínar-
borg og afráðið að bæta við sending-
unatiu skotpöllum ogþijátíu eld-
flaugum.
Var Carew siðan komið fyrir í
flugi íslensku vélarinnar, af gerðinni
DC-6, sem hleðslumanni og segist
hann hafa rænt vélinni yfir megin-
landi Evrópu og skipað henni að
lenda í Múnchen í Þýskalandi, nærri
bandarísku herstöðinni Ramstein.
Þar var uinframmagn vopnanna af-
fermt á skammri stundu af herlög-
reglumönnum áður en vélin fékk að
halda sina leið til Líbýu með vopna-
sendinguna. Kemur fram í frásögn
Carew að flugmönnum vélarinnar
hafi verið afhentir þagnarpeningar
(hush-money) fyrir að þegja yfir at-
viki þessu.
Gert út frá Rotterdam
Morgunblaðið náði tali af Carew
og fékk hann til að skýra nánar frá
þeim atburðum í sögunni sem tengj-
ast íslandi.
„Þetta var í ársbyijun 1981. Ég
minnist þess að mér vora gefnar
upplýsingar um að fslenskt flugfélag
að nafni Ice-cargo með aðsetur í
Rotterdam [í Hollandi] myndi sjá um
flutning vopnanna. Ég hitti áhöfnina
svo við komuna til borgarinnar og
við gistum á Hilton-hdtelinu. Þetta
vom hressilegir náungar sem kunnu
vel að skemmta sér og sögðu mér
heilmikið frá landi og þjdð,“ segir
Carew er hann Iýsir
áhöfn fslensku flug-
vélarinnar.
Carew segist þegar
hafa fengið á til-
finninguna að flugfé-
lagið þekkti vel til
vopnaflutninga, því
forsvarsmaður þess á
flugvellinum hafi
reynst býsna úrræða-
gdður og haldið rd
sinni þrátt fyrir eðli
flutninganna. Sá hafi
vitað hvers eðlis
farmurinn var, en
ekki spurt neins.
„Slíkt. kunna vafa-
samir aðilar ávallt vel að meta,“ út-
skýrir liann.
Á hinn bdginn kveðst hann telja
að flugmenn vélarinnar hafi ekki
haft af jafn mikilli reynslu að státa.
„Við vorum fjdrir í vélinni, flug-
stjórinn, aðstoðarflugmaðurinn,
vélamaðurinn og ég. Ég man hversu
illa flugvélin lyktaði, en það virtist
ekki tmfla Islendingana neitt,“ bæt-
ir hann við.
Fór í tvær ferðir
í bdk sinni greinir Carew frá þess-
ari einu flugferð með fslensku fragt-
flugvélinni, en hann upplýsir við
Morgunblaðið að í raun hafi hann
farið tvær ferðir. Sú fyrri hafi hins
vegar ekki skipt máli og því hafi
hann ekki talið nauðsynlegt að geta
hennar í endurminningum sínum.
„í fyrra sinnið gátum við nefni-
lega ekki Ient í Sofiu [höfuðborg
Búlgaríu] vegna snjda. Því urðum
við að snúa aftur til Rotterdam og
gista þar meðan veðrinu slotaði. Svo
loksins þegar við komumst til Búlg-
aríu var veður enn svo slæmt að vél-
in fékkst ekki affermd fyrr en dag-
inn eftir. Það var þd allt í lagi, því
Islendingamir þekktu vel til í borg-
inni og við skemmtum okkur því
vel.“
Þegar vopnum frá búlgörsku rík-
isvopnaverksmiðjunum hafði verið
skipað upp í vélina var haldið af stað
áleiðis til Líbýu. í frásögn sinni seg-
ist Carew hafa beðið eftir að vélin
kæmist út fyrir lofthelgi Búlgaríu og
þá hafa krafist þess að hún breytti
um stefnu og lenti frekar í Ramstein,
nærri Múnchen í Þýskalandi. Hann
hafí í raun rænt vélinni með þessum
hætti.
Var ekki um flugrán að ræða?
Haft var eftir heimildarmanni, í
Morgunblaðinu í síðustu viku, að frá-
sögn Carews væri í öllum aðalatrið-
um rétt, en að um flugrán hefði þd
ekki verið að ræða, heldur hafi
áhöfn fslensku vélarinnar verið með
á ndtunum allan timann og verið rff-
Iega greitt fyrir að hlýða skipunum í
þessu tilfelli.
„Það kann vel að vera,“ svarar
Carew, þegar þetta er borið undir
hann.
„Hins vegar brá áhöfninni greini-
lega mjög þegar ég gaf upp þekkt
lykilorð fyrir flugrán. Kannski hefur
þeim verið sagt frá
þessum möguleika, en
ekki vitað að þetta
myndi henda nú. Þeir
hlýddu mér þó skil-
yrðislaust flugmenn-
imir og urðu ekki lítið
undrandiþegar
bandarfskir herlögr-
eglumenn affermdu
umframgössið í Ram-
stein og sögðu þeim
svo að halda sína
leið.“
Aðspurður um
þagnarpeningana,
sem hann afhenti
flugmönnunum ís-
lensku fyrir að þegja um atburðinn,
svarar Carew: „Ég veit ekki hvað
þetta vom miklir fjármunir. En þeir
voru mjög miklir. Þetta var troð-
fullt, stórt A-4 umslag, fullt af búnt-
um með 100 dollara seðlum. Það má
lengi troða í svona uinslög."
„Samningalipurt“ flugfélag
Þegar Carew er spurður frekar út
í vitneslgu sína um vopnaflutninga
íslendinga, segist hann litlu geta
bætt við. Hann hafi aðeins heyrt get-
ið um þetta flugfélag, „að það væri
samningalipurt" eins og hann orðar
það og „vélar þess tiltækar með litl-
umfyrirvara11.
I frásögn hans kemur fram að
flugfélagið íslenska hafi haft aðsetur
í Rotterdam í Hollandi, en það kem-
ur vel heim og saman við íscargo,
sem árið 1975 fékk leyfi samgöngu-
ráðherra til áætlunarflugs með vör-
ur milli fslands og Hollands.
Iscargo flaug reglulega til Rotter-
dam, hafði þar nokkra aðstöðu í
samvinnu við þarlent flutningafyrir-
tæki sem réð yfír tugum vöruflutn-
ingabfla og flutti þannig vömr um
allt meginland Evrdpu.
JIHAD!
Th« Spcret VVnt In Afgtinnístan
Tom Citrew