Morgunblaðið - 12.11.2000, Blaðsíða 10

10 SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 2000
MORGUNBLAÐIÐ
Sunnudagur12.nóvember
Styr um stóriðjumál
Tekist á um framkvæmdaröðina.
Þarf að forgangsraða verkefnum?
Hvað segir Norsk Hydro um áformin
á Grundartanga? Hvílir siðferðileg
kvöð á stjórnvöldum að leyfa stækk-
un Norðuráls?
Þriðjudagur 14. nóvember
Orku- og umhverfismál
Stærsta umhverfismat sem ráðist
hefur verið í hér á landi? Hvaða virkj-
anir koma til greina á Suöurlandi?
Hvernig verður eignarhaldi Kára-
hnjúkavirkjunar háttað? Hvað með
Kyoto-bókunina um losun gróður-
húsalofttegunda í andrúmsloftið?
Efnahagsmái
Miðvikudagur 15. nóvember Q Fimmtudagurl6. nóvember
Vinnumarkaðsmál
Hætta á ofþenslu á vinnumarkaði.
Byggingariðnaðurinn er mjög sveigj-
anlegur. Taka verður erlent vinnuafl
með í reikninginn. Útlit fyrir verkefna-
skort strax næsta haust.
Báðarframkvæmdirmyndu þýða
tvöföldun útflutningstekna af áliðn-
aði. Verður að áfangaskiþta verkefn-
um? Hvað segja aöilar markaðarins?
Hvað hefur stóriðjan gert fyrir þjóðar-
búið?
Föstudagur 17. nóvember
: Samhengi og stjórnmál
* Alltlagtundiríbyggðamálunum?
j Varaáætlun gagnvart stóriðjumálum
á Austurlandi? Áhrif kjördæmabreyt-
ingar og baksvið stjórnmálanna. Er
samstaða um frekari uppbyggingu
stóriöju?
ISLAND OG ALIÐ
Áhöld eru um hvort stóriðjustefna stjórnvalda sé í upp-
námi með því að forsvarsmenn Norðuráls hafa óskað
eftirfimmföldun á núverandi framleiðslugetu álversins
á Grundartanga. Eftir stendur að hálft annað ár er þar til
hópur íslenskra fjárfesta og Norsk Hydro munu ákveöa
hvort ráðist verður í Reyðarálsverkefnið, sem felur í sér
risavaxið álver á Austurlandi og virkjun viö Kárahnjúka. í
fyrstu grein Björns Inga Hrafnssonar af fimm um stór-
iöju á íslandi kemur fram að ágreiningur er uppi um for-
gangsröðun í virkjana- og orkusölumálum.
OHÆTT er að fullyrða að frétt
Morgunblaðsins 12. október sl.
um stækkun álversins á Grundar-
tanga upp í allt að 300 þúsund
tonna framleiðslugetu á ári hafi
vakið mikla athygM. Vitað var að
stækkun álversins úr 60 þúsund
tonnum í 90 þúsund tonn gekk vel og var á áætl-
un, en starfsleyfi álversins og umhverfismat
hljóðar upp á allt að 180 þúsund tonna fram-
leiðslu á ári og því komu fréttir um enn frekari
stækkunaráform mjög á óvart. Ekki síst þar
sem athygU manna hefúr einkum beinst að s.k.
Reyðarálsverkefni austur á fjörðum síðustu
misserin, þ.e. álveri í Reyðarfirði með tilheyr-
andi virkjunarframkvæmdum á Austurlandi og
lagningu raflína frá Fljótsdal til Reyðarfjarðar.
Uppnám stjómvalda er ekki síst tilkomið
vegna þess að erfitt getur reynst að útvega
nægilega raforku til stækkunarinnar, sérstak-
lega innan þeirra tímamarka sem forsvarsmenn
Norðuráls hafa sett sér, þ.e. 2004. Á sama tíma
er nefnilega unnið samkvæmt samkomulagi að
undirbúningi risavirkjunar og stóriðju á Austur-
landi og ennfremur athugun á orkufrekri vetnis-
framleiðslu.
Vinnustaður á sjötta hundrað manns
í stuttu máU er staða mála á Grundartanga
þannig nú að framkvæmdir standa yfir við
stækkun álverksmiðjunnar og verður fram-
leiðslugeta hennar 90 þúsund tonn á ári eftir
breytinguna, en gert er ráð fyrir að starfsemi í
stækkuðu álveri geti hafist af fullum krafti
næsta vor. Byggingaframkvæmdum vegna
stækkunarinnar lýkur væntanlega um næstu
áramót, en gert er ráð fyrir að um 50 starfsmenn
verði ráðnir til álversins vegna breytinganna.
Fyrir starfa um 170 starfsmenn í álverinu á
Grundartanga.
Áhugi forsvarsmanna Norðuráls á umtals-
verðri stækkun álversins hefúr legið íyrir í
nokkum tíma og í febrúarmánuði 1996 sam-
þykkti Skipulagsstjóri ríkisins mat á umhverfis-
áhrifum 180 þúsund tonna álsvers. Forsvars-
menn Norðuráls áforma nú hins vegar að ráðast
strax í byggingu 150 þúsund tonna stækkunar,
þannig að heildarstærð álversins verði 240 þús-
und tonn. Með nýrri tækni, þar á meðal betri
nýtingu á kemm, eru síðan áform uppi um að ná
framleiðsluaukningu til viðbótar upp á 60 þús-
und tonn, svo heildarframleiðslugetan verði 300
þúsund tonn.
Forráðamenn Norðuráls hafa metið það svo
að byggingartími þessa þriðja áfanga álversins
gæti verið 20-24 mánuðir. Segja þeir að gera
megi ráð fyrir því að hið minnsta 500 manns fái
störf við byggingarframkvæmdimar, en fyrir
starfa þar nú um eitt hundrað iðnaðarmenn.
Aukinheldur hafa Norðurálsmenn sagt að
margfalda þurfi starfsmannafjölda álverksmiðj-
unnar til lengri tíma Mtið. 250 til 350 ný störf
myndu þannig bætast við og alls myndu því vel á
sjötta hundrað manns vinna í verksmiðjunni
þegar upp væri staðið.
Eitt þúsund ný störf á Austurlandi
Til samanburðar er gert ráð fyrir að þörf fyrir
vinnuafl vegna framkvæmda við virkjun og ál-
ver, sem og við framleiðslu áls í Reyðarfirði,
muni nema að jafnaði 0,9% fólks á vinnumarkaði
hér á landi, en sýnu mest þó árið 2005, eða allt að
1,5% alls vinnuafls í landinu. Það þýðir um 2.300
ársverk.
AUs myndu um eitt þúsund ný störf verða til á
svæðinu í álverinu og í tengslum við starfsemi
þess. Vegna svo mikils fjölda nýrra starfa er
gert ráð fyrir nokkurri fólksfjölgun, að íbúum
mið-Austurlands fjölgi um allt að 2.000-2.500
manns og íbúar gætu því orðið á biMnu níu til tiu
þúsund á svæðinu öllu eftir tíu ár, eða 2010.
Til samanburðar hafa líkur verið leiddar að
því að á milU sjö og átta þúsund mannsmyndu
byggja sama svæði án álvers eða annarrar upp-
byggingar á atvinnustarfsemi.
Ánægja með áformin á Vesturiandi
Úttekt Morgunblaðsins leiðir í ljós að þing-
menn og sveitarstjómarmenn á Vesturiandi
leggja þunga áherslu á að reynt verði að ná
samningum við Norðurál um stækkunina. Rauði
þráðurinn í málflutningi þessara aðila er að
rangt sé að stilla stækkun
Grundartangaverksmiðjunnar upp gegn áfor-
munum á Austurlandi og segja þessir aðilar að
Vesturlandi veiti ekkert af fjölgun starfa, auk
þess sem Norðurál hafi staðið sig vel í rekstri ál-
versins, sé vel metið af sínu starfsfólki og nán-
asta umhverfi og eigi því skiMð að fá tækifæri til
að ná fram aukinni framleiðni og þar með meiri
hagkvæmni í rekstrinum.
Austfirðingar taka fréttunum af Grundar-
tanga hins vegar með nokkrum fyrirvara. Þar á
bæ hafa menn árum saman fylgst með „sorgar-
sögu í stóriðjumálunum", eins og einn þingmað-
ur fjórðungsins orðar það og frestanir fram-
kvæmda eru orðnar fleiri en Austfirðingar kæra
sig um að telja. Margir telja þó að áætlanir
Norðuráls þurfi ekki að raska á neinn hátt fyrir-
ætlunum Norsk Hydro og íslenskra fjárfesta
Álverið í Straumsvík
íslenska álfélagið (ísal)
Framíeiðslugeta á ári
.
168 þús. tonn
Christian Roth, formaður
Wolfgang Stiller _____
Kurt Wolfensberger _____
Ólafur B. Thors
Páll Kr. Pálsson
Gunnar j. Birgisson
Amar Bjarnason
Álverið á Grundartanga__
Eigandi: ____________
Columbia Ventures (100%)
Norðurál hf.
Jlm Hensel, fórmaður
Kenneth Petersson
Richard Roman
David Brewer