Morgunblaðið - 12.11.2000, Blaðsíða 33

Morgunblaðið - 12.11.2000, Blaðsíða 33
32 SUNNUDAGUR12. NÓVEMBER 2000 MORGUNBLAÐIÐ + STOFNAÐ 1913 Útgefandi: Arvakur hf., Reykjavík. Framkvœmdastjóri: Hallgrímur B. Geirsson. Ritstjórar: Matthías Johannessen, Styrmir Gunnarsson. MÁLFARSÁTAK MJÓLKURSAMSÖLUNNAR IMORGUNBLAÐINU í gær birtist viðtal við Guðlaug Björgvinsson, forstjóra Mjólkursamsölunnar, um málfarsátak fyrirtækisins, sem hófst á árinu 1994. Um þetta átak segir for- stjóri Mjólkursamsölunnar: „Þegar við ákváðum að fara út í þetta átak 1994 höfðu mörg stór fyrirtæki rutt brautina með stuðningi við ýmis málefni, eins og ungmenna- og íþrótta- starf, náttúruvernd, skógrækt og margt fleira. Ekkert þeirra hafði þó valið sér jafn almennt málefni og okkur datt í hug - að styðja íslenzka tungu. En það er auðvitað málefni, sem snertir alla lands- menn ... Með aukinni alþjóðavæðingu steðjar að tungunni ákveðin ógn og við finnum að fólk vill vernda hana. Þetta er okkar framlag." Síðan víkur Guðlaugur Björgvinsson að samningi, sem Mjólkursamsalan gerði við Islenzka málstöð og segir: „Fyrirferðarmesti þáttur þessa samn- ings og sá sem almenningur hefur orðið mest var við eru málfarsábendingar á mjólkurumbúðum. Það er mjög viða- mikið verkefni. Við höfum líka ráðizt í mörg smærri verkefni eins og stuðning við Málstöðina. Við keyptum tölvubún- að fyrir hana og höfum kostað fundi, ráðstefnur og fleira, sem hefur ekki far- ið eins hátt. Þá létum við gera sjónvarpsauglýsingu, þar sem íslenzkan er lofsungin." Þetta framtak Mjólkursamsölunnar er til sérstakrar fyrirmyndar. Engin spurning er um að það hefur skilað miklu í varnarbaráttu íslenzkrar tungu gegn erlendum áhrifum. En jafnframt hefur það orðið til þess að styrkja mjög ímynd Mjólkursamsölunnar. Það er sérstök ástæða til þess að vekja athygli á framtaki Mjólkursam- sölunnar nú. Veruleikinn er því miður sá, að íslenzk tunga á nú mest undir högg að sækja á vettvangi viðskiptalífs- ins. Þar virðist nú vera starfandi fólk, sem er gersamlega metnaðarlaust í þessum efnum. í hverri einustu viku verður auglýsingadeild Morgunblaðsins að gera alvarlegar athugasemdir við málfar í auglýsingum. Aður var um að ræða eitt og eitt tilvik. Nú liggur við að tala megi um flóð af auglýsingum, sem byggjast á ýmiss konar enskuslettum. Of oft er efnislegum athugasemdum mætt með hörðum kröfum auglýs- andans um að hann fái að birta auglýs- ingu á einhverju hrognamáli, sem á ekk- ert skylt við íslenzku. Þetta vandamál er ekki séríslenzkt. Fyrir tveimur vikum birtist grein í Berlingske Tidende, þar sem athygli var vakin á sama vanda í dönsku við- skiptalífi. Það er rík ástæða til að samtök við- skiptalífsins láti þetta málefni til sín taka og beiti sér fyrir víðtæku átaki á meðal starfsmanna í markaðsdeildum fyrirtækja og að einhverju leyti hjá auglýsingastofum um að standa vörð um íslenzka tungu. Það er óhugsandi að það sé íslenzku fyrirtæki til framdráttar að birta auglýsingu í íslenzku blaði á hrognamáli. Um síðustu aldamót þótti sumum íslendingum fínt að tala dönsku. Getur verið að hinni vel menntuðu og upplýstu kynslóð ungra íslendinga, sem er að komast til áhrifa í viðskiptalífinu, þyki ófínt að auglýsa á íslenzku? Hér er verk að vinna fyrir samtök við- skiptalífsins og þau mættu taka sér Mjólkursamsöluna til fyrirmyndar í þessum efnum. Ljóst er að fyrirtækið ætlar að halda þessu starfi áfram. Þann- ig segir forstjóri þess í umræddu viðtali við Morgunblaðið í gær: „Meðan al- menningur tekur þessum ábendingum eins vel og raun ber vitni viljum við að sjálfsögðu halda áfram á sömu braut. Öllum má vera ljóst að við erum alls ekki að kenna íslendingum að tala ís- lenzku. Það er og verður verkefni kennslustofnana og heimila. Við erum fyrst og fremst að vekja landsmenn til umhugsunar um þýðingu tungunnar og benda á hversu stór hluti hún er af okk- ar sögu og menningu.“ Forystugreinar Morgunblaðsins 12. nóvember 1985: „Hjör- leifur Guttormsson, sem gegndi ráðherraembætti í ríkisstjórn hér á landi 1978- 1983, ritar þjóðmálagrein í Morgunblaðið síðastliðinn föstudag. Grein þessi gæti vel borið yfirskriftina: grjótkast úr glerhúsi. Hún er hugsuð og meint sem gagnrýni á núverandi ríkis- stjórn. En hún heggur fyrst og fremst að ráðherraferli félaga greinarhöfundar, fé- laga Svavars og félaga Ragnars. Hjörieifur Guttormsson kemst svo að orði í Morgun- blaðsgrein sinni: „Þrátt fyrir gífurlegar fórn- ir launafólks er verðbólga á bilinu 30-40% og verðlags- þróun síðustu mánaða hefur sprengt allar viðmiðanir kjarasamninga. Hagvöxtur fer minnkandi milli ára, við- skiptahalli er verulegur og erlend skuldasöfnun hefur farið vaxandi.“ Meginásakanir Hjörleifs Guttormssonar, sem talar af síðum Morgunblaðsins sem hvítþveginn engill, eru þær, að verðbólgan sé komin hvorki meira né minna en yfir 30%, hagvöxtur minnki en viðskiptahalli og er- lendar skuldir vaxi! Hér tal- ar sá sem er svo að segja nýstaðinn upp úr fimm ára reynsluprófi (1978-83) sem ráðherra, það er for- sjármaður almennings í þjóðmálum, ásamt fyrrver- andi og núverandi formanni Alþýðubandalags, Ragnari Arnalds og Svavari Gests- syni.“ 12. nóvember 1980: „í síð- ustu viku fóru fram viðræð- ur í Brussel milli íslenskra embættismanna og fulltrúa Efnahagsbandalags Evrópu um fiskveiðimál og er annar fundur sömu aðila ráðgerð- ur í næstu viku. Á undan- förnum vikum hefur miðað nokkuð í átt til sameigin- legrar fiskveiðistefnu Efna- hagsbandalagsins, en deilur um hana hafa verið mikið hitamál milli aðildar- landanna. Er stefnt að end- anlegu samkomulagi fyrir áramót. Bandalagið hefur þann hátt á að ákveða veiði- kvóta í lögsögu sinni eitt ár fram í tímann og miðar í því efni við almanaksárið, þess vegna mun verða kapp á það lagt að ná samkomulagi við okkur fyrir árslok. Á sínum tíma lögðu íslensku ráðherrarnir Matthías Bjarnason og Einar Ágústs- son fram drög að fiskvernd- arsamningi milli íslands og Efnahagsbandalagsins. Mun af Islands hálfu enn byggt á þeim drögum en áhugi okk- ar á veiðiheimildum innan lögsögu EBE-landanna hef- ur aukist síðan, við það að £ sumar var lögsagan færð út við norðurströnd Grænlands og þangað gengur íslenski loðnustofninn einhvern tíma á hverju ári. Viljum við bæði fá rétt til að veiða loðnu á þeim slóðum og koma í veg fyrir ofveiði bandalagsríkjanna. í sumar gerðist það í fyrsta sinn, að dönsk skip komu til loðnu- veiða á Grænlandsmiðum." AUKIN alþjóðleg samskipti hafa kallað á aukin ferðalög landa í milli. Það á við um stjómmálamenn og emb- ættismenn en það á líka við um forystumenn í atvinnu- lífi. Þessi samskiptamáti blasir við öllum almenningi í daglegum fréttum. Utanríkisráðherra Banda- ríkjanna virðist t.d. vera á stöðugum ferðalögum um heiminn. Þótt vel sé að ráðherranum búið á slíkum ferðalögum um mörg tímasvæði liggur í augum uppi að þau hljóta að vera mjög erfið. ís- lendingar vita, að það getur verið bærilegt að laga sig að tímamun, þegar flogið er vestur um haf en það tekur lengri tíma, þegar komið er til baka. Þá geta menn rétt ímyndað sér hvaða áhrif það hefur á einstaklinga, sem ferðast fram og til baka heimsálfa á milli á nokkrum sólarhringum eins og t.d. utanríkisráðherra Bandaríkjanna gerir mik- inn hluta ársins. Góður aðbúnaður á slíkum ferða- lögum kemur ekki í veg fyrir erfiðleika einstakl- inga við að laga sig að tímamuninum. Stórauknum ferðalögum fylgir mikill og aukinn kostnaður. Hjá því verður ekki komizt. Sjálfsagt eru stjórnmálamenn og embættismenn, sem ferð- ast á kostnað skattborgaranna, beztu viðskipta- vinir Flugleiða vegna þess, að þeir borga yfirleitt hæsta fargjald. Það á líka við um þá, sem eru á stöðugum ferðalögum í viðskiptaerindum. Um leið og stórauknar ferðir þessara hópa til annarra landa efla mjög tengsl okkar við um- heiminn, sem er okkur lífsnauðsyn, valda þau margvíslegum vandamálum hjá þeim, sem þurfa að leggja á sig þetta erfiði. Þeir einstaklingar, sem gegnt hafa embætti utanríkisráðherra ís- lands á síðustu tveimur áratugum eða svo hafa áreiðanlega allir staðið frammi fyrir því, að mikl- ar fjarverur hafa leitt til vandamála á öðrum svið- um og þá ekki sízt í kjördæmum þeirra og þeim stjórnmálaflokkum, sem þeir hafa gjarnan verið í forystu fyrir. Forystumenn í stjómmálum þurfa að rækta garðinn sinn ekki síður en aðrir og lang- ar fjarverur kalla yfir þá margvíslega gagnrýni. Hann kemur aldrei í kjördæmið, segja kjósendur. Hann sinnir flokknum ekkert, segja virkir flokks- menn o.s.frv. Það er umhugsunarvert, að stóraukin ferðalög koma til á sama tíma og fjarskiptakerfin verða stöðugt fullkomnari. Tölvupóstkerfið auðveldar samskipti landa á milli. Fullkomnari símakerfi gera það líka. Auk þess sem það verður stöðugt ódýrara að tala í síma á milli landa er nú hægt að koma á símafundum og með fjarfundabúnaði, sem verður stöðugt fullkomnari, er hægt að koma á fundum á milli manna án þess, að þeir fari á staðinn. Enn eru þessi kerfi dýr og vel má vera, að það sé enn ódýrara að ferðast á milli landa heldur en að taka þátt í slíkum fjarfundum. Það gildir hins vegar einu hvort um er að ræða stjórnmálamenn, embættismenn, forystumenn £ viðskiptalífi eða aðra, að langar fjarverur frá höfuðstöðvum geta valdið miklum innanhúss- vandamálum. Þeir sem eru mikið frá eiga á hættu að missa tengslin við hin daglegu störf og verða þá stundum eins og fiskar á þurru landi. Enginn er annars bróðir £ leik og margir geta verið tilbún- ir til að taka að sér þau verkefni, sem lenda £ van- rækslu vegna stöðugra ferðalaga. Stóraukin ferðalög hafa kallað á ný vandamál fyrir fjölmiðla. Óskir um að senda blaðamenn hingað og þangað um heiminn til þess að fjalla um verðug verkefni, sem íslendingar eru aðilar að með einum eða öðrum hætti, hvort sem er á sviði hins opinbera eða viðskiptalifsins, verða stöðugt fleiri. Auk þess að valda miklum og siauknum kostnaði, ef fjölmiðlamir líta svo á, að þeir hljóti sjálfir að borga, er ekki alltaf auðvelt að missa starfsmenn dögum saman frá daglegum verkefn- um í önnur viðfangsefni, þótt mikilvæg séu. Margt bendir til þess, að mikill ferðafjöldi á öll- um sviðum sé kominn úr böndum. Það er liðin tið, að þetta eigi einungis við um æðstu forystumenn í stjómmálum og æðstu embættismenn. Stöðug ferðalög starfsmanna á öllum sviðum hins opin- bera kerfis em orðin mjög áberandi. Það á lika við í atvinnulífinu. Menn em á stanzlausum þeytingi landa í milli. Það er áreiðanlega tímabært að staldra við og stokka þessi spil upp. Hverju skila þessi stöðugu ferðalög? Hversu nauðsynleg era þau? Fyrir nokkram vikum var á það bent hér í Reykjavíkurbréfi, að það kynni að vera nauðsyn- legt að tilnefna pólitískan aðstoðarráðherra í ut- anríkisráðuneytinu. Umsvif þess ráðuneytis hafa stóraukizt í samræmi við stóraukin alþjóðleg samskipti. Bæði núverandi og fyrrverandi utan- ríkisráðherra hafa lagt á sig mikil ferðalög. Það er orðið til of mikils mælzt að sá einstaklingur, sem er í þessu ráðherraembætti, leggi á sig slíkan ferðafjölda. Þess vegna hlýtur að vera orðið tíma- bært að ræða, hvort pólitískt tilnefndur aðstoðar- ráðherra geti létt á utanríkisráðherra hverju sinni í þessum efnum. Þá er líka tímabært að ræða þá spurningu, hvort nokkur ástæða sé til að halda í eldgamla siði þess efnis, að utanríkisráðherra fylgi jafnan for- seta í opinberar heimsóknir til annama landa. Nóg er um vinnuferðir ráðherra til annarra landa, þótt hann þurfi ekki líka að leggja á sig ferðalög formsins vegna til þess að uppfylla löngu úreltar siðareglur í samskiptum þjóða. Það getur verið nauðsynlegt og eðlilegt að utanríkisráðherra fylgi forseta í opinberar heimsóknir, þar sem mikið er í húfi fyrir þjóðina en í fæstum tilvikum er það svo. Hér er um kurteisisheimsóknir að ræða fyrst og fremst. ■■ í ÞESSU samhengi er lika tilefni til að íhuga, < hvort opinberar heim- sóknir forseta og ráð- böndum? herra séu komnar úr böndum. Er einhver sér- stök þörf á öllum þessum opinbera heimsóknum? Ráðherrar era í stöðugum vinnuferðum landa í milli og sækja sérstaka fundi starfsbræðra sinna í alþjóðlegum samtökum. Er mikil þörf á opinber- um heimsóknum þar fyrir utan? Vissulega er það í einstökum tilvikum en of mikið má af öllu gera. Vafalaust telur almenningur, að opinberar heimsóknir t.d. þjóðhöfðingja séu þannig til komnar að boð berist frá öðra landi og sjálfsagt er það í sumum tilvikum. Opinberar heimsóknir þjóðhöfðingja geta verið mikilvægar og nauðsyn- legar. Þær geta verið mikilvægar til þess að styrkja og efla tengsl, sem varða miklu fyrir þjóð- ina. Náin og sterk tengsl við Bandaríkin síripta okkur Islendinga t.d. miklu máli. Hið sama má segja um samskipti okkar við Þýzkaland. Þau eru mjög mikilvæg. Formlegar og óformlegar heim- sóknir þýzkra ráðamanna til Islands og íslenzkra ráðamanna til Þýzkalands era afai' mikilvægar. En er t.d. einhver ástæða til að þjóðhöfðingjar á Norðurlöndum séu að fara í opinberar heim- sóknir sín í milli með öllu því tilstandi, sem því fylgir? Lítil og fámenn ríki telja mikilvægt að fá þjóð- höfðingja voldugra ríkja í heimsókn en yfirleitt hafa þjóðhöfðingjar þeirra ríkja ekki tíma til að sinna heimsóknum til lítilla og fámennra ríkja. Þótt bandarískir forsetar hafi komið til Islands hafa þeir ekki komið hingað í opinbera heimsókn. Staðreyndin er auðvitað sú, að þjóðhöfðingjar litlu ríkjanna leita eftir því að fá boð um að heim- sækja stóra ríkin. Þeir senda sendimenn ríkjanna af stað til þess að biðja um boð. Stundum reyna stóra ríkin að komast undan því að senda boð og stundum draga þau það í lengstu lög en láta að lokum undan. Indverjar frestuðu tvisvar sinnum opinbeni heimsókn forseta íslands þangað, sem að lokum varð af fyrir skömmu. í kjölfarið fylgja svo heimsóknir með viðeig- andi leiksýningum, rauðum dreglum, heiðurs- vörðum, fallbyssuskotum o.s.frv. Heimsóknir af þessu tagi era í litlum takti við 21. öldina. Þetta er samskiptamáti liðins tíma. Það er óþarfi að vera með þetta tildur og tilstand. Það er farið að verka hlægilega á hinn almenna borgara. Sumir telja, að opinberar heimsóknir hvort sem er þjóðhöfðingja eða ráðherra séu mikilvæg- ar fyrir fámenn ríki eins og okkar m.a. vegna þess, að í þeim sé fólgin mikil landkynning. Það er fullt tiiefni til að kanna ofan í kjölinn slíkar full- yrðingar. Er t.d. mikið fjallað um opinberar heim- sóknir þjóðhöfðingja í fjölmiðlum annarra landa? Fjölmiðlar hér á Islandi telja sér skylt að fylgja forseta Islands í opinberar heimsóknir eins og t.d. til Indlands á dögunum og segja rækilega frá þeim. En hvað skyldi vera mikil umfjöllun um slíkar heimsóknir í fjölmiðlum viðkomandi landa? Það gæti verið ástæða til að gera úttekt á því vegna þess, að það hlýtur að vera nokkur mæli- kvarði á það, hveiju þessar heimsóknir skila í landkynningu. Það hlýtur að vera auðvelt verk fyrir íslenzka stjórnkei-fið að safna saman upp- lýsingum um að hve miklu leyti hefur á undan- förnum áram og áratugum verið sagt frá opinber- um heimsóknum íslenzkra þjóðhöfðingja til annarra landa, hvort sem er í dagblöðum, sjón- varpsstöðvum eða öðram fjölmiðlum. Fjölmiðlaumfjöllun er einn mælikvarði á það, hvort það sé peninganna virði að leggja svo mikið í opinberar heimsóknir til annarra landa eins og nú er farið að tíðkast. Annar mælikvarði er væntan- lega sá, hvort heimsóknimar stuðli að auknum við- skiptum. Því er gjaman haldið fram í kjölfar heim- sókna að svo sé. En hver er veraleikinn? Hann er áreiðanlega sá, að þjóðhöfðingjar geta opnað for- ráðamönnum fyrirtækja dyr eins og mörg dæmi eru um bæði hjá okkur og öðram þjóðum. En hefur Opinberar heimsóknir + MORGUNBLAÐIÐ SUNNUDAGUR 12. NÓVEMBER 2000 33 REYKJAVÍKURBRÉF Laugardagur 11. nóvember. i- eft Morgunblaðið/Ásdts o f I Æ rd 3 : m r. jXz - - wm smm m Xi \.'ý‘ l&íf iíf) ílfiTíi 'i*'1' Fuglamir á tjörninni. y það skilað raunveralegum viðskiptum? Á undanfömum áram hefur verið nánast stöð- ugur straumur íslenzkra ráðamanna til Kína og raunar hefur verið ótrúlega mikið um, _að kín- verskir áhrifamenn hafi komið hingað til Islands. Framan af var töluvert mikið fjallað um við- skiptatækifæri í tengslum við slíkar heimsóknir. En hver hefur niðurstaðan orðið? Með sama hætti og ástæða er til að gera úttekt á fjölmiðla- umfjöllun í tilefni opinberra heimsókna ráða- manna til annarra landa væri ástæða til að kanna raunveralegan árangur í viðskiptum. ÞEIR SEM fylgjast reglulega með fjöl- miðlum á Vesturlöndum hljóta að spyrja hvort heimsoknum? það geti verið að almennt hafi dregið mjög úr opin- beram heimsóknum landa í milli. Ef marka má efni helztu fjölmiðla í þessum heimshluta era slík- ar heimsóknir að verða undantekning en ekki regla. Vel má vera, að fjölmiðlamir gefi ekki rétta mynd af þessu en þá er ástæðan sú, að þeir fjalla ekki um slíkar heimsóknir nema í algeram undan- tekningartilvikum. Ef fjölmiðlamir gefa að þessu leyti ranga mynd af þessum samskiptamáta þjóða í milli, ekki hefur úr þeim dregið en hins vegar ekki um þær fjallað má spyi-ja hvers vegna ekki sé fjallað um slíkar heimsóknir. Ástæðan er auðvitað sú, að í þeim er ekkert efni nema kurteisistal. Forseti íslands leggur t.a.m. ekki neinar pólítískar línur. Auðvitað á þetta ekki við um meiriháttar heimsóknir eins og t.d. ef for- seti Bandaríkjanna færi i opinbera heimsókn til Norður-Kóreu, eins og um hefur verið talað, eða til Rússlands svo að dæmi sé nefnt. En það er afar ólíklegt að opinber heimsókn forseta Áfríkuríkis til Frakklands mundi vekja athygli fjölmiðla þar nema í þeim tilvikum, þar sem um væri að ræða sérstök tengsl við fyrrverandi nýlendur í Afríku. Það gæti verið ástæða til fyrir islenzka utanríkisráðuneytið að kanna, hvort sá sam- skiptamáti er enn í hávegum hafður að mikið sé um opinberar heimsóknir þjóðhöfðingja til ann- arra landa nema sérstakt tilefni sé til. Það er orð- ið tímabært að um þetta sé rætt og ákvarðanir teknar á grandvelli fyrirliggjandi upplýsinga. ÞÓTT hér sé varpað fram spurningum um það, hvort tímabært sé að endurskoða það gamal- dagsfyrirkomulag, sem opinberar heimsóknir með því tildri, sem þeim fylgir, era í augum nú- Samskipti mikilvæg Er að draga úr opinberum tímamanna er augljóst að samskipti þjóða í milli era mikilvæg. En það er tímabært að þau fari fram með eðlilegri hætti. Utanríkisþjónustur hafa tekið miklum breyt- ingum á nokkram áratugum. Þeir sem haft hafa samskipti við erlenda sendiherra á íslandi í ára- tugi hafa á löngum tíma veitt eftirtekt þeirri breytingu, sem orðið hefur á framgangsmáta er- lendra sendiherra, sem hingað koma og starfa. Þau samskipti era öll orðin óformlegri en áður var. Fyrr á tíð vora þau bæði stíf og formleg og klæðaburður í samræmi við það. Þetta hefur gjör- breytzt og starfsmenn utanríkisþjónusta annarra ríkja ástunda nú samskipti undir allt öðrum for- merkjum en áður. Það er ekki fráleitt að ætla að íslenzka utanríkisþjónustan hafi verið sein að til- einka sér þessar breytingar en það er engin spurning um að sú breyting er að verða og jafnvel orðin að veralegu leyti. Það er okkur íslendingum að sjálfsögðu ánægjuefni að fá erlenda gesti £ heimsókn. Af ein- hverjum ástæðum er Island ofarlega á vinsælda- listanum um þessar mundir eins og sjá mátti á stöðugum straumi erlendra gesta hingað sl. sum- ar. En það er hægt að taka á móti þessum gestum án þess tilstands, sem þótti viðeigandi fram eftir öldinni, sem nú er að renna sitt skeið á enda. Tengsl við erlenda ráðamenn era mikilvæg og miklu skiptir, að rækt sé lögð við þau tengsl en það þarf ekki allt að vera fyrir opnum tjöldum. Sennilega era persónuleg tengsl forsætisráð- herra Islands við forsætisráðherra flestra ná- grannaþjóða okkar meiri og nánari en þau hafa nokkra sinni verið en því hefur ekki verið flíkað. Lítil og fámenn ríki leggja gjaman meira upp úr hátíðleika í samskiptum við aðra en hinar stærri þjóðir. Þetta er partur af öryggisleysi þessara þjóða og eftirsókn þeirra eftir viðurkenn- ingu. Á fyrstu áram íslenzka lýðveldisins voru op- inberar heimsóknir hingað til lands mikið mál í augum Islendinga. Það átti ekki sízt við um fyrstu heimsókn dönsku konungshjónanna til íslands eftir að landið varð lýðveldi. Síðan hefur mikið vatn til sjávar rannið. Við aldarlok erum við ein af ríkustu og bezt menntuðu og upplýstu þjóðum heims. Við þurfum ekki leng- ur á að halda þeim viðurkenningartáknum, sem vora okkur mikilvæg fyrr á tíð. Þess vegna er tímabært að stokka upp samskiptahætti okkar við aðrar þjóðir og koma þeim í eðlilegan farveg. Það á að fara sparlega með heimsóknir íslenzkra þjóðhöfðingja til annarra ríkja en beita þeim, þeg- ar mikilvægir þjóðarhagsmunir krefjast. Það á að leggja af gamalt og úrelt fyrirkomulag um að ut- anrikisráðherra Islands fylgi forseta við hvert fótmál. Sé talið nauðsynlegt að einstaklingur með ráðherratitil sé með í för, þegar það á við, hlýtur það að duga að pólitískt tilnefndur aðstoðarráð- herra dugi til að uppfylla gamlar siðareglur. Það á að endurskoða ofan í kjölinn framkvæmd samskipta okkar við aðrar þjóðir og sjá, hvort ekki er hægt að nýta í ríkara mæli en gert er nú- tímalega samskiptahætti. Öllum ber saman um að Norðurlandaþjóðimar era öðrum þjóðum fremri í nýtingu hinnar nýju fjarskiptatækni. Það væri verðugt verkefni fyrir Norðurlandaþjóðirnar að láta á það reyna, hvort sú tækni geti stuðlað að breyttum og nútímalegri samskiptaformum en stöðugum ferðalögum stjómmálamanna og emb- ættismanna landa í milli. Þær gætu orðið öðram þjóðum fyrirmynd í þeim efnum, sem mörgum öðram. Það er eðlilegt að þessi málefni öll verði rædd rækilega á Alþingi á grandvelli ítarlegrai' úttekt- ar á því, hvernig þessi samskipti era nú og hvern- igþau era hjá nálægum þjóðum. Er t.d. jafn mikið um opinberar heimsóknir þjóðhöfðingja annarra Norðurlanda og okkar þjóðhöfðingja svo að dæmi sé tekið? Hvernigmeta Norðurlandaþjóðimar ár- angurinn af slíkum formlegum samskiptum? Samskipti okkar við aðrar þjóðir á öllum svið- um opinbera geirans era málefni, sem kallai' á stefnumörkun stjómvalda ekki síður en fjölmörg önnur mál, sem era á þeirra borði. Ganga má út frá því sem vísu, að starfsmenn flestra ef ekki allra íslenzkra fjölmiðla hafi rætt það, hvort tilefni sé til að leggja jafn mikla áherzlu á opinberar heimsóknfr í fréttaflutningi og gert hefur verið. í heimsóknum sem þessum er ekki mikið raunveralegt efni fyrir fjölmiðlana. Raunar er álitamál hversu mikinn áhuga íslenzk- ur almenningur hefur á opinberam heimsóknum til annarra landa, þegar um er að ræða kurteisis- heimsóknir, sem þjóna engum sérstökum til- gangi. Frásagnir af þeim í máli og myndum geta hins vegar stuðlað að stjömudýrkun, sem er fjarri hugsunarhætti samtimans. Bandaríkja- menn og bandarískir fjölmiðlar era enn upptekn- ir við að búa til stjörnur úr stjómmálamönnum og þjóðhöfðingjum. Brezkir fjölmiðlar era í vanda staddir að þessu leyti eftir lát Díönu prinsessu. Siðir meginlandsþjóðanna í Evrópu era allt aðrir í þessum efnum. Stjömudýrkun tíðkast þar eins og annars staðar í íþróttum og poppheiminum en ekki í veröld stjómmálanna eða æðstu stjómar ríkjanna. Það er áreiðanlega fai'sælast fyrir okk- ur Islendinga að laga okkur að starfsháttum meg- inlandsþjóðanna í þessum efnum. Þótt einhverj- um kunni að þykja stjörnudýrkun engilsaxnesku þjóðanna eftirsóknarverð má ekki gleyma því að stjörnur falla af stalli og það fall getur stundum verið sársaukafullt. „Sumir telja, að op- inberar heimsóknir hvort sem er þjóð- höfðingja eða ráð- herra séu mikilvæg- ar iyrir fámenn ríki eins og okkar, m.a. vegna þess, að í þeim sé fólgin mikil landkynning. Það er fullt tilefni til að kanna ofan í kjölinn slíkar fullyrðingar. Er t.d. mikið íjallað um opinberar heim- sóknir þjóðhöfð- ingja í íjölmiðlum annarra landa?“
Blaðsíða 1
Blaðsíða 2
Blaðsíða 3
Blaðsíða 4
Blaðsíða 5
Blaðsíða 6
Blaðsíða 7
Blaðsíða 8
Blaðsíða 9
Blaðsíða 10
Blaðsíða 11
Blaðsíða 12
Blaðsíða 13
Blaðsíða 14
Blaðsíða 15
Blaðsíða 16
Blaðsíða 17
Blaðsíða 18
Blaðsíða 19
Blaðsíða 20
Blaðsíða 21
Blaðsíða 22
Blaðsíða 23
Blaðsíða 24
Blaðsíða 25
Blaðsíða 26
Blaðsíða 27
Blaðsíða 28
Blaðsíða 29
Blaðsíða 30
Blaðsíða 31
Blaðsíða 32
Blaðsíða 33
Blaðsíða 34
Blaðsíða 35
Blaðsíða 36
Blaðsíða 37
Blaðsíða 38
Blaðsíða 39
Blaðsíða 40
Blaðsíða 41
Blaðsíða 42
Blaðsíða 43
Blaðsíða 44
Blaðsíða 45
Blaðsíða 46
Blaðsíða 47
Blaðsíða 48
Blaðsíða 49
Blaðsíða 50
Blaðsíða 51
Blaðsíða 52
Blaðsíða 53
Blaðsíða 54
Blaðsíða 55
Blaðsíða 56
Blaðsíða 57
Blaðsíða 58
Blaðsíða 59
Blaðsíða 60
Blaðsíða 61
Blaðsíða 62
Blaðsíða 63
Blaðsíða 64

x

Morgunblaðið

Beinir tenglar

Ef þú vilt tengja á þennan titil, vinsamlegast notaðu þessa tengla:

Tengja á þennan titil: Morgunblaðið
https://timarit.is/publication/58

Tengja á þetta tölublað:

Tengja á þessa síðu:

Tengja á þessa grein:

Vinsamlegast ekki tengja beint á myndir eða PDF skjöl á Tímarit.is þar sem slíkar slóðir geta breyst án fyrirvara. Notið slóðirnar hér fyrir ofan til að tengja á vefinn.