Skírnir - 01.01.1880, Blaðsíða 115

TYRKJAVELDI.
115
siuni köku, sem viS völdin eru e8a í hávegum hjá soldání, má
ráSa af J>ví, aS Osman paska (Plevnakappi; sbr. Skírni 1878),
sem lengi hefir stýrt hermálum, hefir ekki minna í árstekjur af
ríkisfje en 650 þúsundir króna (!). En meSan svo er ríflega út-
látiS í MiklagarSi, verSur hæSi her og foringjar aS búa viB sult
og seyru, sakna málagjalds svo missirum skiptir, og hermennirnir
ganga víSa skólausir og berfættir, og eptir því til fara aB öSru
leyti, en sumir feirra og fyrirliSarnir sjálfir setja bissur sínar
eSa önnur vopn í veS eBa selja þau fyrir málverS matar. Af
þessu má skilja, aS svo títt verBa ráSherraskipti og aS ymsir
vilja öSrum frá völdum hrinda, en því veldur Jó ekki miBur
ráBleysi soldáns og dutlungar, eSa þá undirróSur af þeirra hálfu,
sem fara meS erindi stórveldanna. Um stjórnarvöldin togast í
MiklagarBi þeir, sem Gamal-Tyrkir eru kallaSir, hafa óbeit á
öllum nýjungum og fyrirlíta kristna menn — t. d. Mahmud Nedim,
Mahmud Damad (mágur soldáns), Namyk paska (sá enn sami,
sem horfSi á manndrápin.á Sýrlandi 1860), Gazi Osman, sem hrækir
aS kristnum mönnum þegar hann sjer i>á, og aBrir fl. — og
hinir, sem hafa lært aS virSa menntun vesturþjóBanna og sjá aS
anniS tjáir þó ekki, enn semja sig eptir henni og fara aB rá&um
Frakka og Englendinga. Abdúl Hamid er sjálfur svo rammtyrk-
neskur «sem lög gera ráS fyrir» og hefir því langt um raeira
traust á enum fyrnefndu, og hann man Mahmud Nedim þaS enn,
er hann sagSist út úr, þegar ráSherrarnir tóku völdin af Abdúl
Azis — og þó eru þaS einmitt þessir menn, sem eru Bússum
leiBitamastir. En þetta fer svo saman, aB þaB eru jafnan erind-
rekar vesturþjóBanna, sem ganga eptir um landstjórnarbætur, og
þeir sem hjer svara líklega eSa vilja ráSa einhverju til batna&ar,
verBa aS víkju sjer ab soldáni, og ekki aS eins gera honum
ónæSi, en fara fram á sitt hvaS, sem honum þykir einber óhæfa
og takmörkun á rjetti sínum og drottiuvaldi. Svo var fyr um
Midhat paska, og síSar um marga aSra, en í fyrra aS áliBnu
sumri um Khaireddin, sem talaS er um í fyrra í riti voru. Ilann
er einn af þeim, sem bezt hefir tekiB uudir áminningar hiuna
vestlægu stórvelda, og því vildi soldán verBa laus viB hann.
Hann hafBi vísaB þeirn burt frá höfuBborginni Mahmud Nediin og
8*