Tímarit - 01.01.1871, Blaðsíða 12

12
unnt er, og verður honum þá leyft að staðl'esta með
eiði, að hann á þenna hátt hafl verið fenginn til að gefa
jáyrði sitt. Ef hann þá vinnur eiðinn fyrir dómi, og
stefnir þeim, er rneð slíkum ógnunum og ofbeldi hefir
neytt hann að gjöra samninginn, til þess að heyra eið-
inn unninn, verðnr sá hinnsamilaus við skuldbindingu
sína; en lýsi hann því ekki yfir svo skjótt sem unnt er,
er það álitið, að samningurinn sé gjörður með frjálsum
vilja, nema hann komi með nægar sannanir fyrir áburði
sínum, sem allajafnan mun reynast ókljúfanda, þar slíku
ofbeldi og ógnunum sjaidan er beitt nema undir fjögur
augu eða í þeim kringumstæðum, að hlutaðeigandi ekki
getur notið votta.
tað er og einnig skilyrði fyrir lagagildi samnings
þess, er gjörður er, að hlutaðeigandi málspartar eigi
séu í villu, hvað hlut þeim viðvíkur, er um er samið;
eða við hverja þeir semja, því hafi málspartar ætlað sér
að semja um annan hlut en þann, sem í samningnum
er tilgreindur, eða annarhvor málsparta hafa ímyndað
sér, að hann semdi við annan en þann, er hann á við,
er sá samningur án lagagildis. Hið sama gildir og, sé
villan fólgin í því, að annar málspartur þykist hafa selt
einhvern hlut, en hinn þegið hann að gjöf. Gjöri hins
vegar einhver samning við annan mann af rangri ímynd-
un um gagn það og ábata, er hann af því kynni að
hafa, þá hefir það engin áhrif á lagagildi hans, því slík
villa er samningnum sjálfum óviðkomandi, og mundi
þar að auki, ef til greina væri tekin, valda óvissu í við-
skiptum manna á meðal, sem allajafnan með öllu ó-
kunn málsparti þeim, er við er samið.
Eins og áður er drepið á, eiga samningar að
vera greinilega samdir, svo að efni þeirra sé glöggt