Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1992, Side 149

ÁRSSKÝRSLA 1992
153
Hiísnæðismál
Húsnæðismál Þjóðminjasafns voru í brennidepli á árinu. I desember 1991 fól mennta-
málaráðuneytið, að höfðu samráði við formann þjóðminjaráðs, Ögmundi Skarphéðinssyni,
arkitekti, að semja greinargerð vegna Frumáætlunar um endurbætur á húsi Þjóðminjasafns Is-
lands, sem byggingarnefnd safnsins sendi frá sér 1990. Skýrsla hans var lögð fyrir þjóðminja-
ráð í apríl og var niðurstaða hans sú, að þótt margt væri skynsamlegt og tæknilega rétt í frum-
áætlun byggingarnefndar bæri að hafna henni í óbreyttri mynd. í lok nóvember 1992 ritaði
menntamálaráðuneytið byggingarnefnd bréf og tilkynnti þá ákvörðun sína, að falla frá frum-
áætluninni og leita nýrra Ieiða til lausnar á húsnæðismálum safnsins. Jafnframt var greint frá
því, að ákveðið hefði verið að skipa nýja byggingarnefnd fyrir safnið. Það hafði ekki verið
gert í árslok. í byggingarnefnd sátu á árinu Leifur Benediktsson, verkfræðingur, sem var for-
maður, Lilja Árnadóttir, safnstjóri, og Einar Sverrisson, starfsmaður fjármálaráðuneytis.
í febrúar 1992 fól menntamálaráðherra Guðmundi Magnússyni, sagnfræðingi, að gera til-
lögur um lausn á húsnæðisvanda safnsins. Hann óskaði eftir því, að athugað yrði frekar en
áður hafði verið gert, hvort svonefnt SS-hús í Laugarnesi hentaði sem framtíðaraðsetur Þjóð-
minjasafns. Var Ögmundi Skarphéðinssyni arkitekt falið að vinna það verk og samdi hann
ýtarlega skýrslu um málið Fort0 í þágu framtíðar, sem gerð var opinber í ágúst 1992. Niður-
staða hans var sú, að húsið hentaði safninu vel. Menntamálaráðherra ákvað hins vegar að
leita annarra lausna á húsnæðisvanda safnsins og nýta SS-húsið fyrir listaskóla.
Á síðari hluta ársins átti þjóðminjavörður í viðræðum við ýmsa aðila f því skyni að finna
heildarlausn á húsnæðisvanda Þjóðminjasafnsins. Niðurstaða hafði ekki fengist í lok ársins.
Við afgreiðslu fjárlaga á Alþingi í desember var samþykkt að veita 90 milljónir króna til
endurbóta á húsnæði Þjóðminjasafnsins á árinu 1993. Var það umtalsverð hækkun frá árinu
á undan, þegar framlagið nam rúmum 10 milljónum króna.
Um haustið var hafist handa um skipulegan flutning tækniminja í geymslur safnsins að
Vesturvör 12 í Kópavogi, en þær höfðu þá staðið að mestu leyti auðar um nokkurt skeið. Er
fyrirhugað að Vesturvörin verði í framtíðinni aðalbækistöð tækniminjadeildar safnsins.
Sýningar og aðsókn
Árið 1992 komu samtals 34.092 gestir í safnið. Þar af voru 6.743 skólabörn sem komu í
skipulagðar kennslustundir hjá safnkennara. Eru þá ekki taldir með gestir, sem heimsóttu
deildir safnsins á Seltjarnarnesi og í Hafnarfirði (frá nóv.), Nesstofusafn og Sjóminjasafn
íslands, né heldur Myntsafn Seðlabanka og Þjóðminjasafnsins að Einholti 4 í Reykjavík
1. febrúar var tekinn upp aðgangseyrir í safnið, kr. 200, fyrir fullorðna en frítt er fyrir elli-
lífeyrisþega og börn. Þar með hófst markvissari talning gesta heldur en verið hafði þar sem
hver og einn þeirra fær afhentan aðgöngumiða.
Jólasýning safnsins 1991 bar heitið Sönglíf í heimahúsum og var henni komið fyrir á þriðju
hæð hússins. Á sýningunni var úrval hljóðfæra úr eigu safnsins en jafnframt hafði verið
fengið að láni úr Árbæjarsafni og einkaeigu. Meðal Iánsgripa var fiðla, sem talin er hafa verið
fiðla Arngríms málara Gíslasonar. Árni Björnsson tók saman sögulegt yfirlit um söngiðkan
hér á landi og var það gefið út í fjölritaðri sýningarskrá. Ákveðið var að sýning þessi stæði
fram til vors. Fimmta janúar var Arni Björnsson leiðsögumaður um sýninguna og Sigurður
Rúnar Jónsson lék á langspil og íslenska fiðlu. Um 40 manns sóttu þá samkomu.
í lok janúar var Vaxmyndasafninu komið fyrir til sýnis. Flestar voru myndirnar á þriðju
hæð innan um hljóðfærin og fyrsti ríkisráðsfundurinn var þar einnig. Fáeinar myndir voru
settar x forsal niðri. Sýningin var opnuð 1. febrúar og lauk 15. maí. Uppsetningu annaðist
Þóra Kristjánsdóttir og naut hún aðstoðar annarra starfsmanna.
1. febrúar var opnuð sýningin Óþekktar Ijósmyndir í Bogasalnum. Voru það eftirtökur eftir
myndum úr söfnum Ólafs Magnússonar, Jóns J. Dahlmanns og Lofts Guðmundssonar auk
óþekktra frummynda úr eigu safnsins. Markmið sýningarinnar var að afla upplýsinga um