Árbók Hins íslenzka fornleifafélags - 01.01.1992, Page 162

166
ÁRBÓK FORNLEIFAFÉLAGSINS
Stefnumál
Hinn 28. apríl gerði nefndin eftirfarandi stefnumarkandi samþykkt varðandi rannsóknar-
mál á fundi sínum:
Með hliðsjón af hagsmunum þjóðarinnar og rétti til menningararfleifðar sinnar telur forn-
leifanefnd rétt að fornleifarannsóknir með uppgreftri verði hér eftir aðeins gerðar á veg-
um Þjóðminjasafns Islands eða vísindastofnana sem fornleifanefnd telur hafa fulla burði
til að gæta ýtrustu fræðilegra krafna.
Forstöðumaður rannsókna skal starfa hjá viðkomandi stofnun og vera persónulega ábyrg-
ur fyrir þeim ásamt viðkomandi stofnun í samræmi við reglur um veitingu leyfa til forn-
leifarannsókna.
I bréfi frá Rigsantikvarens arkæologiske sekretariat í Danmörku til þjóðminjavarðar dags.
17. júní 1992, sem lagt var fram á fundi í nefndinni, kemur fram hverjir geta fengið leyfi til
fornleifarannsókna þar í landi og eru hinar dönsku reglur og rökstuðningur þeirra hliðstæð
ofangreindri samþykkt nefndarinnar. Þá var einnig lögð fram á fundi nefndarinnar íslensk
þýðing Stokkhólmsskrárinnar um vernd og stjórnun fornleifaarfsins, en skráin var samþykkt
á allsherjarþingi ICOMOS í Lausanne í október 1990.
Rcmnsókmrleyfi
Nefndin fjallaði um umsóknir um leyfi til fornleifarannsókna á þremur fundum á fyrri
hluta ársins. Voru eftirfarandi leyfi gefin út á árinu:
1. Adolf Friðriksson, M.Phil., Jörundarholti 102, Akranesi.
Til fornleifarannsókna á Hofsstöðum í Mývatnssveit í samræmi við tillögur fornleifa-
nefndar frá 26. ágúst 1991.
Leyfi útgefið 21. mars 1992.
2. Margrét Hallgrímsdóttir, fil.kand., Árbæjarsafni, Reykjavík.
Til fornleifarannsókna í Viðey, Reykjavík í samræmi við umsókn dags. 6. mars 1992.
Leyfi útgefið 29. apríl 1992.
3. Vilhjálmur Orn Vilhjálmsson, Lic. Phil., Spobjergvej 221, Brabrand, Danmörku.
Til fornleifarannsókna á Stöng í Þjórsárdal í samræmi við umsókn dags. 1. desember 1991.
Leyfi útgefið 29. apríl 1992.
4. Guðmundur Ólafsson, fil.kand., Þjóðminjasafni íslands.
Til fornleifarannsókna á Bessastöðum á Álftanesi við austurenda bókastofu (H 7, H 14) og
í grunni svonefndrar hjáleigu (H 13) austur af Bessastaðastofu.
Leyfi útgefið 13. maí 1992.
Friðlýsingar og auðkenning
Þá hefur nefndin einnig fundað um sérstakar friðlýsingar fornleifa, en hún hefur talið
mikilvægt að haldið verði áfram að friðlýsa sérstaklega tiltekna minjastaði og fornleifar eins
og gert hefur verið á Islandi allt frá öndverðri 19. öld. Þó að nú séu allar fornleifar friðhelgar
samkvæmt þjóðminjalögum þarf að leggja sérstaka áherslu á tilteknar fornleifar og jafnvel
heil minjasvæði með útgáfu þinglýstra friðlýsingarskjala. Því miður hefur þessu sérstaka
friðunarstarfi lítt verið sinnt á undanförnum árum en nefndin undirbýr nú nýtt form friðlýs-
ingarskjala. Enn fremur hefur nefndin gert nokkra athugun á auðkenningu mikilvægra forn-
leifa með merkjum eða skiltum eins og tíðkast í nágrannalöndum erlendis.
Vernd og viðhald
Sérstakt viðfangsefni sem hefur komið til kasta nefndarinnar er verndar- og viðhaldsmál
einstakra minjastaða. Þegar mikil umferð gesta verður á tiltekna minjastaði er hætta á að
fornleifar eða umhverfi þeirra spillist vegna mikils átroðnings. Engu að síður er nauðsynlegt
að gestir fái að nokkru notið minjastaðanna. Guðrún Kristinsdóttir forstöðumaður Safna-