Norðurljósið - 01.01.1978, Blaðsíða 2

2
NORÐURLJÖSIÐ
Sæmundur G. Jóhannesson, ritstjóri, Akureyri.
Minnst á nokkur vandamál
ÚTVARPSERINDI
Heilir allir hlýðendur!
Ég býst við, að flestir þekki „Dæmisögur Esóps,“
spakvitra mannsins í fornöld? Ein þeirra er um
mýsnar og vandamálið mikla, sem þær þurftu að
leysa. Veiðiköttur, mikill og góður, ásótti þær, veiddi
og drap. Olli hann miklum usla á meðal þeirra-
Hvað áttu þær að taka til bragðs?
Hvað gera menn, þegar þjóð, þjóðir eða félaga-
samtök eiga í vandræðum? Þeir halda ráðstefnur.
Þetta gerðu mýsnar einnig. Þær héldu ráðstefnu.
Var mikið um málið rætt. Loksins var það óvenjulega
lega vitur mús, er bar fram bráðsnjalla tillögu.
Hún var sú, að bjalla skyldi hengd á köttinn, svo
að heyra mætti til hans, er hann nálgaðist. Tillaga
þessi var undir eins samþykkt. Hvernig fór með
framkvæmdirnar? Þær urðu engar. Sú mýsla fannst
ekki, sem treysti sér til að hengja bjöllu á köttinn.
Vígorðið: „Samtök eru máttur,“ þekktu mýsnar ekki-
Samvinnuhreyfingin var þá eigi komin til sögunnar.
En hefðu þær orðið samtaka, safnað miklu liði og sam-
einaðar ráðist á köttinn, þá hefðu þær getað gengið
af honum dauðum- „Enginn má við margnum.“
Kisa ein mikil er sest að hér á íslandi, þótt víðar um
heiminn eigi hún systur. Kisa þessi er kolsvört á litinn.
Segja sumir, er telja sig sjá hana best, að í hausi beri
hún gular glyrnur ágirndar og fégræðgi. Hefur kvik-
indið verið kappalið nú um nokkurt skeið. Kalla menn
kisu þessa verðbólgu. Ekki minnist ég þess, að flokk-
ur nokkur eða félag vilji kannast við nokkra ábyrgð
á eldi þessa veiðikattar efnahags íslands.
Ég er hlutlaus áhorfandi. Ég tek engan þátt í stjórn-
málum, ekki heldur verkföllum, ef til vill fyrir þá sök,
að ég tilheyri engri stétt nema þá helst ritstjóra-
Minnist ég ekki þess, að þeir hafi nokkru sinni farið
í verkfall sem stétt.
Ekki læt ég vinnudeilur og verkföll afskiptalaun
með öllu. Biblían býður mér sem öðrum mönnum, er
sannkristnir vilja kallast, að biðja fyrir þeim, sem
hátt eru settir. Margsinnis bið ég þess, að Guð gefi
þeim, sem hátt eru settir, visku til að ráða fram úr
vandamálum, sem steðja víðs vegar að. í verk-
föllum hef ég tekið þann óbeina þátt, að ég hef beðið
Guð oft og mörgum sinnum að gefa þeim visku og
sanngirni, sem eru að semja um kaup og kjör. Ég bið
um, að samkomulagið verði svo sanngjarnt og réttlátt
sem kostur er á. Ég veit, að aldrei situr fullkomið rétt-
læti að ríkjum á Islandi né í öðrum löndum á jörðunni
fyrr en Kristur kemur aftur og tekur við stjóminni hér
á jörð. Biblían segir, að Kristur kom aftur. Komu
hans mun fylgja brátt friður meðal þjóða og hagsæld
allra þeirra, sem verða und'r stjórn hans með fúsu
geði. Ég bið oft um endurkomu Krists, líklega geri ég
það á hverjum degi. Þetta ættu fleiri að gera-
Víxlhækkanir kaups og verðlags eru mikið vanda-
mál. Ef menn vildu sjá mynd af því, hvert það vanda-
mál getur leitt þjóð okkar. þarf ekki annað en kynna
sér, hvernig fór hjá Þjóðverjum eftir fyrri heimsstyrjöld-
ina, sem stóð frá 1914 til 1918. Þeir höfðu játast undit
að greiða geysiháar skaðabætur. Gengi marksins tók að
lækka. Verðbólguhjólið tók að snúast hraðar. Hver
gengisfellingin rak aðra. Þá kom að því, að verkamenn
óku í hjólbörum þeim seðlabunkum, sem þeir fengu í
kaup. Loksins urðu seðlarnir ekki virði þess pappírs, er
þeir voru prentaðir á. Ríkið varð gjaldþrota. Sumir
stefndu að því, minnir mig, að sovét-Þýskaland risi
upp úr þessum rústum fjárhagsins Eigi varð það- Upp
reis nazista-Þýskaland. Tuttugu og einu ári eftir, að
friður var saminn í Versölum, gat það steypt helminum
út í aðra heimsstyrjöld, langvinnari, mannskæðari og
hryllilegri en var hin fyrri.
Við Islendingar áttum okkar gullöld til forna. Uppi
voru þá þeir afreksmenn, sem héldu vel uppi hlut ís-
Iands, þegar þeir kepptu við aðra á erlendum vettvangi.
Afreksmenn slíka eigum við nú. Má því kalla samtíð
okkar gullöld hina nýju á sviði íþrótta. Ef til vill
eignast þjóðin líka bráðsnjalla, hágáfaða hugsjóna-
menn, sem starfi í anda Hitlers eða Lenins. Hvað er
það, sem ekki getur komið, fyrir?
Stundum heyrist sagt í fjölmiðlum, einkum þegar
lesið er úr forystugreinum landsmála-blaðanna, að
útvegsmennn og atvinnurekendur greiði svo lítið
kaup, að enginn geti lifað á því mannsæmandi lífi.
Sé þetta rétt, getur þá ekki orðið styttra að bíða
stórra tíðinda en sum r munu búast við? Aðrir vilja
30 stunda vinnuviku, og 25 stunda vinnuvika, minn-
ir mig, að hafi heyrst nefnd. Menn eiga að geta veitt
sér allar nauðsynjar lífsins, en hafa þó talsverðan
afgang fyrir áfengi og tóbaki. Þetta síðasta tvennt
er þó aldrei nefnt á nafn upphátt í þessu sambandi-
Drjúgur skerfur af kaup'nu getur farið í þetta tvennt
og í skemmtanir, einkum hjá unglingum.
Aldrei gleymi ég því, er forstöðumaður safnaðarins
á Sjónarhæð sendi mig í Áfengisverslun ríkisins hér
á Akureyri, til að kaupa messuvín. Ég kom þar síð-
degis á föstudegi. Búðin var lítil, enda var hún troð-
full. Af launakökum sumra fékk Balckus þarna vænar
sneiðar. Ekki býst ég við því, að áfengisneysla manna
hér á Akureyri sé meiri en sums staðar á öðrum stöðum.
En vandamálið: ofnautn áfengis, teygir sínar kattar-
klær víða og krækir sér í allra vænsta fólk á stundum,
þar á meðal unglinga.