Norðurljósið - 01.01.1980, Blaðsíða 31

NORÐURLJÓSIÐ
31
Hvað skilur að menn og dýr?
„Maðurinn er dýr?“ segir þróunarkenningin. Það
er ekki rétt. Það er eitt, sem greinir menn og dýrin að.
Hvað er það? Það er ekki hugsunarlífíð. Dýrin hugsa
og geta ályktað, þótt það sé takmaarkaðra en hjá
mönnunum.
Köttur nokkur lá í eldhúsi. Yfir bælið hans lá
bjöllustrengur inn í stofuna. Þegar stutt var þar á
hnapp, heyrðist hljómurinn í eldhúsinu, og eldhús-
stúlkan fór inn. Kötturinn veitti þessu eftirtekt. Eitt
sinn, er girnilegur kjötbiti var í eldhúsinu, krækti kisa
löppinni í strenginn. Stúlkan fór inn, en kisa stökk
strax í kjötið. Enginn hafði hringt inni.
Dýrin elska. Þau eru nokkuð misjafnlega lynd í
ástamálum, en greinilegt er, að sum dýr elska maka
sína, ekki aðeins afkvæmin.
Dýrin hata. Maður lagði snörur fyrir farfugla.
Greinilegt var, að þeir vissu, hver hann var og sýndu
honum engan vott vináttu. Þá breytti hann um lífs-
stefnu. Hann fór að búa vel í haginn fyrir þreyttu og
svöngu farfuglana. Þeir skildu fljótt hugarfars breyt-
ingu hans, og tóku að hænast að honum og verða mjög
gæfír.
Dýrin syrgja. „Dýravinurinn“ sagði frá kúnni, sem
kom að húðinni, minnir mig, af kálfínum sínum, sem
hafði verið slátrað. Hún var svo hrygg, að tárin runnu
úr augum hennar.
Dýr geta verið þakklát. Ég man eftir hestinum, sem
ég reið heim af engjunum á Finnmörk, þar sem égólst
upp. Ég vissi, hvar hrossin voru. Hann vissi, hvar var
vant að sleppa þeim, er hætt var að brúka þau, og bjóst
við, að sér yrði sleppt þar. En niðamyrkur var komið,
og ég var ekki viss um, að hann fyndi þau, svo að ég
sleppti honum ekki. Þá hélt hann, að meiri vinna væri
framundan og varð mjög tregur. En er ég var kominn
svo nálægt hrossunum, að hann vissi, hvar þau voru,
þá sleikti hann á mér höndina í þakklætisskyni. Siðan
hélt hann til þeirra.
Hvað skilur að menn og dýr? Það er tilfinning fyrir
réttu og röngu, siðgæðis eða siðferðis vitundin,
mismunurinn á góðu og illu, sem maðurinn skynjar.
Hvenær öðlaðist maðurinn þetta skyn?
Biblían skýrir frá því. í landinu Eden hafði Drott-
inn plantað garð. Þar setti hann manninn, Adam, sem
hann hafði skapað. Þá gaf hann manninum meðhjálp
við hans hæfi. Hún var Eva. En í garðinum var skiln-
ingstré góðs og ills. Gnótt var þar af alls kónar aldin-
trjám. Af þeim mátti maðurinn eta eftir vild, en ekki
ávöxt skilningstrésins. Skortur á aldinum gat því ekki
freistað mannsins til að brjóta á móti vilja Guðs.
Með þessu var maðurinn látinn ganga undir próf.
Vildi hann hlýða Guði eða ekki? Maðurinn féll á próf-
inu. Hann syndgaði á móti Guði. Hann varð syndari.
Það er syndin sem greinir að í raun og veru menn og
dýr.
„Maðurinn í vegsemd, en hyggindalaus, verður
jafn skepnunum, sem farast.“ (Sálm. 49.21.) „Hvarer
þá hrósunin? Hún er útilokuð. Með hvaða lögmáli?
Verkanna? Nei, heldur með lögmáli trúar. Vér álítum
því, að maðurinn réttlætist af trú.“ Þannig ritaði
postulinn Páll. Fyrir trúna á Drottin Jesúm, fáum við
fyrirgefningu syndanna og erum þar með endurreist
inn í upphaflegt samfélag Guðs og manna í garðinum
fagra í Eden.
Ekkert í fari dýra gefur til kynna, að þau hafí
hugmynd um Guð.
Svo segir Drottinn: „Hinn vitri hrósi sér ekki af
visku sinni,---heldur hrósi hver sér af því, sá er vill
hrósa sér, að hann sé hygginn og þekki mig.“ (Jer.
9.23.24) S.G.J.
Fórn.
„Safnaðar-hirðirinn okkar talar ávallt um það, að
við eigum að færa fóm. Hann ætlast til þess af okkur,
að við gefum, gefum, gefum sífellt. Hann virðist
halda, að söfnuðurinn sé mikilvægasta stofnunin á
jörðinni.“
„Ef til vill er það rétt hjá honum. En um það er ég
þér sammála, að við getum ekki alltaf verið að gefa
söfnuðinum. Það er annað, sem við verðum að hugsa
um. Hræddur er ég um, að hirðir safnaðar okkar sé
fremur maður draumóra en hagsýni.“
Hinn fyrri var auðugur kaupsýslumaður. Hinn var
dugandi málafærslumaður. Báðir höfðu þeir háar
tekjur. Þeir lifðu meir lífí óhófs en þæginda. Þeir
neituðu sér ekki um neitt, sem þá langaði til að fá.
Báðir voru þeir í „söfnuði“ og gáfu til hans „örlát-
lega.“ En hvorugur þeirra skildi í raun og veru, hvað
merkti orðið „fórn.“
Er fáir mánuðir voru liðnir frá því, að samtal þetta
átti sér stað, fóru þeir af stað með hópi fólks, sem
ætlaði umhverfís jörðina. Aður en þeir lögðu af stað,
bað „trúboðs-áhuga“ vinur þeirra þá: að gefa gaum
og muna, bæri þeim nokkuð óvanalegt fyrir sjónir,
sem vekti þeirra áhuga í þeim löndum, sem þeir
mundu fara um. Mennirnir lofuðu þéssu, - kærulausir
dálítið, ef til vill - að þeir skyldu gera þetta.
Er þeir fóru yfir Kóreu, bar svo til dag nokkum, að
þeir sáu á akri, sem var hjá veginum, hvar drengur dró
frumstæðan plóg. En gamall maður hélt um handföng
plógsins og stýrði honum. Lögfræðingnum var
skemmt, og tók hann mynd.