Eimreiðin - 01.05.1896, Side 33

Auðvitað efndi Sigvaldi orð sín við lækninn. Þau giptust um
vorið, en dvelja hjá honurn á Hóli þangað til Sveinn fær hjeraðs-
læknisumdæmi. Sigvaldi er farinn að leita hófanna með sölu á
Hóli, því að hann ætlar að fara með þeim, hvert sem þau fara.
Hann er orðinn töluvert breyttur. Reyndar hefur hann það til
enn, að vera nokkuð uppstökkur — það verður hann víst meðan
hann lifir — en rniklu sjaldnar koma þau köst að honum en áður.
Og hann finnur, að veikindi dóttur hans, ásamt öllu því, sem þeim
var samfara, hafa orðið honurn að brú til betra, rólegra, umburðar-
lyndara og ósjerplægnara lífs.
Brúin er enn ekki komin á ána, því að allt er hægfara hjer
á landi, nema geðshræringarnar einstöku sinnum. En Sigvaldi
greiðir fyrir því máli allt hvað hann getur — og það þykir sam-
sýslungum hans kynleg veðrabrigði.
Um verzlun íslands.
Þingsvitni tekið í Eyjafjarðarsýslu 1753.
Eins og alkunnugt er, ríkti hin rammasta einokun í vernlun á íslandi
frá 1602 og þangað til hún var gefin laus með opnu brjefi 18. ágúst 1786.
Á timabili þessu hafði verzlunin verið seld á leigu annaðhvort vissum
stöðum, svo sem íbúum Kaupmannahafnar, Málmhauga og Helsingjaeyrar,
eða þá ýmsum fjelögum, og stundum var verzlunin rekin á kostnað
konungs sjálfs, en ávallt var þó sama markið á henni. Árið 1743 hafði
hið svo nefnda hörmangarafjelag fengið verzlunina, og þótti þá heldur
bregða til hins verra, þó illt væri undir. En skömmu eptir að þeir
höfðu fengið verzlunina reis sá maður upp, er mest og bezt barðist
gegn þessu ólagi, og mestan þátt átti í því, að verzlunin varð að lokum
gefin frjáls, landfógeti Skúli Magnússon. Hann lenti fljótt í deilu við
hörmangarana, og fylgdi sínu máli fram með einurð og drengskap, enda
stóð hann þá í blóma aldurs sins; kom þar að lokum, að hann fjekk
það áunnið, að skipað var að taka upp þingsvitni i öllum sýslum, sem
kaupstaðir vóru í, um verzlun hörmangaranna. Hvernig þessi þingsvitni
hafi gengið, hefi jeg hvergi sjeð, nema hvað Espólín segir (Árb. X, 38),
að þingsvitnin hafi gengið kaupmönnum allþunglega. Jeg hef imyndað
mjer, að mörgum mundi þykja fróðlegt, að sjá þessi þingsvitni, því þau
hljóta að gefa nokkurn veginn sanna og áreiðanlega lýsingu á verzlun-