Tölvumál - 01.09.1993, Qupperneq 45

September 1993
Dæmi um upphaf tölvuvæðingar
Islenskir skólar
Anna Kristjánsdóttir
Tölvuvæðing lætur fá svið mann-
legs lífs ósnert. Atvinnulíf hefur
breyst vegna hennar og mun að
líkindum breytast enn meir í fram-
tíðinni. Daglegt líf heimila hefur
breyst fyrir tilkomu fjölþættrar
tölvutækni og veigamiklir mála-
flokkar sem varða allan almenn-
ing svo sem heilbrigðismál og
menntamál bera einnig merki um
hana hvort á sinn hátt. í tilefni
yfirlitssýningar Skýrslutækni-
félags íslands í samstarfi við Ár-
bæjarsafn og Þjóðminjasafn skal
hér freistað að rekja í stuttu máli
sögu tölvuvæðingar í íslenskum
grunn- og framhaldsskólum og
þeim stofnunum sem þeim tengj-
ast, en mjög verður stiklað á
stóru. Undir tölvuvæðingu eru
þó flokkaðir margmiðlar og fjar-
skipti sem byggja á tölvuvæð-
ingu.
Frumskref stigin
Árið 1971 hóf Háskóli íslands
að bjóða fram nám til BS gráðu
í stærðfræði og innan þess var
að finna reiknifræði. Nokkrir
þeirra sem luku þessu námi lögðu
síðan stund á uppeldis- og
kennslufræði og fóru til kennslu
í framhaldsskólum. Brautryðj-
endur í að kenna á tölvur og um
tölvur í framhaldsskólum er
einkum að finna í þessum hópi.
Kennsla þeirra var unnin við
erfiðar aðstæður en einkenndist
fyrst af forritun og voru verkefnin
gjarnan á sviði stærðfræði en
þróaðist síðan út í almennari
verkefni og reyndi minna á stærð-
fræðiþekkingu. Fyrstu nám-
skeiðin sem haldin voru fyrir
framhaldsskólakennara á sviði
tölvufræða gefa glögglega til
kynna áherslur á hverjum tíma og
þær aðstæður sem rnenn bjuggu
við í vélbúnaði og hugbúnaði en
þau fjölluðu um eftirfarandi:
1973 Námskeið í Fortran II
1974 Námskeið í APL
1978 Töluleg greining
1979 Rafeindatækni
1980 Vélbúnaður og hugbún-
aður og BASIC forritun.
1982 Karel the Robot og
PASCAL forritun.
1983 Ritvinnsla og gagna-
grunnur.
Vert er að taka eftir þeirri breyt-
ingu semverðurum 1980.BASIC
foiritun tekur við af tæknilegri
málum enda einkatölvan koinin
fram á sjónarsviðið. Notkunar-
svið eru farin að fá meiri athygli
eins og kynningin á Karel the
Robot gefur til kynna og nám-
skeiðið 1983. Og segja má að
tímabært hafi verið orðið að
fara í alvöru að ræða um tölvu-
notkun í skólum.
Fyrstu skrefin sem stigin voru
tengd grunnskóla voru námskeið
fyrir kennara sem haldin voru
1978 og 1979 í samstarfi endur-
menntunardeildar Kennarahá-
skóla íslands og Reiknistofnunar
Háskóla Islands. Þetta voru fyrstu
kennaranámskeiðin þar sem
BASIC var kennt, nýkomið á
eina tölvu RHI. En forritun fékk
aðeins um 50% tímans. Auk þess
var fjallað lítillega um gagna-
vinnslu, þróun tölvutækninnar,
tölvunotkun í erlendum grunn-
skólutn og í íslenskunt mennta-
skólum og kynning var á tölvu-
notkun í fyrirtækjum. Þá var varið
tíma í umræður um hugsanleg
áhrif tölvuvæðingar á skólastarf.
Einstaka grunnskólar eignuðust
tölvur á næstu árum og hófu
áhugasamir kennarar að fikra sig
áfram. Kennsla var mest á ungl-
ingastigi en undantekningar voru
þó á því. Upp úr 1980 var ljóst að
brýn þörf var orðin á að fjalla um
þessi mál af meiri festu, athuga
hvað var að gerast í skólum og
styðja það starf sem einstaklingar
í skólum og kennaramenntun
höfðu þegar sett af stað.
Urn þetta leyti var einnig ljóst að
hugbúnaðargerð sem sérstaklega
miðaði við nám og kennslu
skipti miklu máli. Sérstök forrit
til nota í skólastarfi var þá að
finna í ýmsum nágrannalöndum
og þótt þau þættu líklega fátækleg
til fara í dag leyndist margur gull-
molinn undir fábreyttri ásýnd. í
nokkrum nágrannalöndum, t.d.
45 - Tölvumál