Dagblaðið Vísir - DV - 28.05.1982, Síða 13

DAGBLAÐIÐ & VISIR. FÖSTUDAGUR 28. MAI1982.
Síminn á afgreiöskinni er
83033
PtorgftsffiSa&fö
Sími á ritstjóm og skrifstofu:
10-100
flforjgiitstliliifófe
ÞRIÐJUDAGUR 18. MAl 1982
Vaxandi órói
!á vinnumarkaÖi:
^Ráðherra skilur
ékki neyðarástandið
I- segir talsmaður hjúkrunarfræðinga - Samning-
|ar flestra launþega runnir út - Byggingarmenn í
iverkfall í dag - Frekari aðgerðir í næstu viku -
IVerkföll á veitingahúsum og hótelum um heigina
MIKIL óviasa er nú fraraundan á
TÍBniim»rk»ðnum, og ghágilegt er
1 aft aukin harka er að feraat íliaráttu
| hinna ýmsu starfshópa fyrir grunn-
I kaupsbœkkunum. Hjúkrunnrfneð-
I ingar hafa sagt upp störfum á heistu
Isjúkrahúsum landsins, bygginga-
Fjármálaráðherra og vinnuveit-
endur hafa lýst því yfir að ekki sé
svigrúm til grunnkaupshækkana nú,
en á sama tíma hefur verið samið
við hjúkrunarfræðinga á Selfossi og
í Neskaupstað um fjögurra til sjö
launaflokka hækkanir. Allir samn-
• í_,i 1.
samningsgerð flóknari og erfiðari.
Ekkert miöaði í samkomulagsátt
á fundi Ragnars Arnalds fjármála-
ráðherra og manna þans meö hjúkr-
unarfræðingum í gær, og nýr sátta-
fundut hefur ekki verið boðaður.
Einn talsmanna hjúkrunarfræðinga
— ‘ ' • —*l’lí við Mnr-’"'l'lTV' r
, Engin „gul pressa "leyfði sér þetta," segir greinarhöfundur.
Sem stuðningsmanni fráfarandi
meirihluta í Borgarstjóm Reykja-
víkur þótti mér Reykjavík ekki
skarta sínu fegursta á sunnudags-
morgun. Sjálfstæðisflokkurinn
endurheimti flokksvöld sín í borg-
inni. Sannfærður er ég þó um það, að
ef grannt er skoðað þurfti ekki að
koma til slíkur áfellisdómur yfir frá-
farandi meirihluta sem varð. Fyrr-
verandi meirihluti hafði gert margt
vel, og í sumu tilliti gerbreytt svip-
móti borgarinnar. Ég er sannfæröur
um aö tíu dögum fyrir kosningar
voru Reykvíkingar enn ekki búnir að
ákveöa hvort þeir ætluðu aö endur-
kjósa fráfarandi meirihluta eða
kalla í Sjálfstæöisflokkinn. Tala
„óákveðinna” i skoðanakönnunum
staðfestir það.
Ruglingslegt munstur þjóðmála,
með S jálfstæðisflokkinn bæöi í stjórn
og stjómarandstöðu, en Alþýðuflokk-
inn, eina stjómarandstöðuflokkinn, í
samstjóm við uppistöðu ríkisstjóm-
arinnar í Reykjavíkurborg, gerði
myndina auðvitað ærið flókna. — En
þó held ég aö það hafi ekki ráöið úr-
slitum. Svona er þettá auðvitað í
sveitarstjórnum víða um land, og
hefur ekki áhrif á niðurstöður kosn-
inga.
Eina ferðina enn réð Morgunblaöið
of miklu um málflutning andstæð-
inga sinna. Ef fráfarandi meirihluti
hefði kynnt störf sín betur, og varið
þau betur, þá hefðu kosningarnar
kannski fariö betur. En — það koma
dagar eftir þennan dag.
Morgunblaðið
Þegar stundir líða fram er ég
sannfærður um að eitt kosningamál
á eftir að reynast Sjálfstæðisflokkn-
um dýrkeypt. Það er málflutningur-
inn um Rauðavatnssvæðið. Páll
Bergþórsson, veðurfræðingur, hefur
raunar í blaðagrein mótmælt veður-
farslegum rökum, sem notuö hafa
verið gegn byggingu á þessu svæði.
En látum það vera. Málflutningur
Sjálfstæðisflokksins, með ísmeygi-
legum stuðningi Morgunblaðsins,
gekk út á þaö að vinstri menn (les:
kommúnistar) væru þannig innstillt-
ir, nú sem ævinlega áður, aö þeir hik-
uðu ekki við aö skipuleggja byggð á
dauðagildrum, sundursprungnu
svæði (les: þessir menn eru sam-
viskulausir samanber hreinsanir
Stalíns!). Þessi málflutningur var
auðvitað fyrir neöan öll leyfileg
mörk. En nú sem fyrr galt fyrrver-
andi meirihluti þess að hafa ekki
fjölmiðlakost.
Það sem gefið var í skyn, var að
fráfarandi meirihluti myndi ekki
hika við aö leiöa hættu yfir fólk. Nú
er það svo, að t.d. Breiðholtshverfin
Þeir unnu —
við töpuðum
eru byggð á sprungusvæðum. I ann-
an stað mun auðvitað aldrei hafa
staðið til aö byggja þar sem hin
minnsta hætta er til staðar. I þriöja
lagi hefur þessi skipulagning byggð-
ar verið betur undirbúin heldur en
nokkur skipulögð byggð í Reykjavík
fyrr eða síðar.
Ef Sjálfstæðisflokkurinn heföi lagt
þetta fram sem tvo kosti í skipulags-
málum, sem kjósa ætti um, þá hefði
það verið eins og átti að vera. En
þeir gerðu það ekki. Með bakstuðn-
ingi „fréttaflutnings” í Morgunblað-
inu var sífellt gefið í skyn að hinir
samviskulausu vinstri menn bæru
enga virðingu fyrir lífi fólks og
öryggi. Það vannst stundarsigur —
en menn eiga áreiðanlega eftir að
átta sig betur á þessum málf lutningi.
Enn um Mogga
Morgunblaðiö fór hamförum'fyrir
þessar kosningar sem löngum fyrr.
Að vísu situr hörmuleg ríkisstjórn í
landinu. En skoði menn baksíðu
Morgunblaðsins fimm dögum fyrir
kosningar. Þar segir i fimm dálka
fyrirsögn, með stærsta letri: „Ráð-
herra skilur ekki neyðarástandið” —
en síðan, í lítilli undirfyrirsögn:
segja hjúkrunarfræðingar. Þetta er
pólitískur fréttaflutningur, eins og
hann gerist óheiðarlegastur. Þetta er
sama dylgjuplanið og í Rauðavatns-
málum. Verið er að gefa í skyn að
ráðherra í ríkisstjóm skorti mannúð,
hann hafi ekki skilning á högum
sjúkra. Hjúkrunarfræðingar eru að
vísu taldir vera í ólöglegum aðgerð-
um, lögformlega talað. En nú hefur
Morgunblaðiö snúið við blaöinu,
miðað við 1978. Nú eru þeir í
st jórnarandstöðu og það eru að koma
kosningar.
Sannleikurinn er sá að þetta er ná-
kvæmlega sami viðurstyggilegi
leikurinn og Þjóðviljinn lék 1978. Þar
Vilmundur Gylfason
er enginn munur á — nema sá að
Morgunblaðið, þessi hægripressa í
versta skilningi orðsins — kemur inn
á nær hvert heimili í Reykjavík. Fólk
kaupir áróðurinn.
Beri menn svo saman áróðursstöð-
una. Á kjördag. Þá er þetta blaö aft-
ur orðið friðsamlegt og birtir væmn-
ar orðsendingar frá frambjóðendum
Sjálfstæðisflokksins til „vina sinna”
í bak og fyrir. Ef jáfnaðarmenn vildu
gerá slíkt hiö sama þyrftu þeir aö
kosta til stórfé, kalla út tugi manna,
og myndu sennilega aðeins ráða við
hálfa Reykjavík.
Menn ættu, að minni hyggju, í vax-
andi mæli að fara að endurskoða
afstöðu sína til Morgunblaösins.
Blaöið er of sterkt — miðað við hvað
það er óheiðarlegt.
Kvennaframboð
Við leynum því ekki, margir ný-
jafnaðarmenn, að við höfum að
mörgu leyti pólitíska samúð með
Kvennaframboðið. iJær segja margt
með réttu, ekki síst þegar stjóm-
málaflokkarnir væla og segja: Af
hver ju komiö þið ekki til okkar?
Það er rétt hjá Kvennaframboð-
inu, að stjómmálaflokkar, til hægri
og til vinstri, eru í eðli sínu spilltar
stofnanir. Valdakerfi þeirra eru
þröng. Stjórnmálaflokkar stunda þá
starfsemi að hygla sínum mönnum,
umfram það sem þeim væri hyglað,
ef almenn lögmál giltu. Þetta á við
um stöðuveitingar, nefndaskipanir,
lóðir og jafnvel lánsfjármagn. Að
þessu leytinu til, og þó svo þetta sé
dúndrandi þversögn, þá hefur
Kvennaframboðið mikið til síns
máls.
Þó svo leiða megi að því rök aö
Kvennaframboði hafi gert fráfar-
andi meirihluta erfitt fyrir, og gert
glundroðakenningu íhaldsins trú-
verðuga, þá er margt í málflutningi
þeirra, bæði almennt og sértækt,
þegar fjallað er um stjómmálaflokk-
ana sem stofnanir, sem ekki er hægt
annað en taka undir.
Þær lögðu áherslu á grasrótarmál
í borginni, raunar í ríkari mæli en
stjómmálaflokkamir. Ég vil skjóta
því inn að einnig þar gerðu jafnaðar-
menn mistök, kosningabaráttan átti
of skylt við fílabeinsturna, og var of
f jarri grasrótinni.
En nú verða það örlög Kvenna-
framboðsins að fá tvo fulltrúa
kjörna, og sitja i minnihluta. Þaö er
auðvitað mjög góður árangur, en þó
ekki eins glæsilegur og sá, sem þess-
arlínur ritar, hugði.
Og þá er að meta framhaldið rétt.
Völdin geta stundum verið and-
styggilega tómleg. Sá sem þessar
línur ritar þykist skilja nokkuð hug-
arheim Kvennaframboösins — að
kosningum loknum.
Einu sinni átti ég, ásamt öðmm,
aðild að því að sprengja ómögulega
ríkisstjóm, og vera þar með
kosningaloforðum trúr. Daginn eftir
kom upp sá möguleiki að jafnaðar-
menn mynduðu minnihlutastjórn.
Hún var að vísu valdalaus, studdist
ekki við þingmeirihluta.
Benedikt Gröndal, þá formaður
Alþýðuflokksins, hafði samband við
mig og kvaðst vilja leggja til við
flokksstjóm Alþýöuflokksins aö ég
tæki þar sæti sem dóms- og mennta-
málaráðherra. Það voru erfiðar
klukkustundir. Eg og minir vinir
vissum auðvitað sem var að ríkis-
stjómin var, formlega talaö, valda-
lítil, án löggjafarvalds. Hún myndi
sitja fram yfir kosningar. Tíminn
myndi fara í þær að meira eða minna
leyti. Og fólk mundi ekki átta sig á
valdaleysinu. En á hinn bóginn var
að koma prófkjör. Myndi það ekki
vera skaðlegt að hafa hafnað slíkri
upphefð?
Þetta voru djöfullegar klukku-
stundir. Síöan fóm fram miklar
umræður í flokksstjóm Alþýðu-
flokksins um skipan ríkisstjómar-
innar, eins og ævinlega, þegar slík
stórmál eru annars vegar. Benedikt
barði sitt í gegn.
Þetta var á sunnudagseftirmiö-
degi. Við áttum að taka viö á miöjum
mánudegi. Á mánudagsmorgni fór
ég niður í menntaskóla til þess aö
láta afleysingakennara minn hafa
gögn. Klukkan var þá rúmlega átta.
Eg átti að mæta annars staðar klukk-
an níu, svo í nöturlegri einsemd rölti
ég niður á höfn. Þar hitti ég fyrir
nokkra kunningja mína, sem ég
hafði eignast á vinnustaðafundum,
stuöningsmenn raunvaxtastefnu.
Einhver kallaði og bað um fund. En
þaö varð varla fundur. Við settumst
inn í skúr og ræddum tilgang stjóm-
málabaráttu. Menn sáu kost og löst á
því sem gerst hafði og ræddu í al-
vöm þá röksemd, að mikil breyt-
ingastjóm gæti komið síðar, en slík
stjóm væri þessi ekki.
I tómleika valdanna leið mér betur
þegar ég kvaddi um níuleytiö. Einn
kallinn sagði efnislega: „Jæja, Villi
minn, hvaö sem öðm líður ertu búinn
að fá mynd af þér í Islandssöguna!”
Já,þaöernúþað.
Einhvem veginn svona held ég aö
Kvennaframboðskonunum hljóti að
hafa liðiö. Stundum virðist þetta allt
vera heldur fáfengilegt. En aðal-
atriöið er hitt, aö vegna mikilvægis
kjama þess, sem þær eru að segja,
um kerfið sjálft, um láglaunin um
jafnréttismálin, um stjórnmála-
flokkana, þá óska ég þess að þessi
hreyfing koðni ekki niöur í sérvisku,
heldur vinni með okkur hinum, sem
emm sammála í gmnd-
vallaratriðum.
Vilmundur Gylfason.