Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.1982, Blaðsíða 10

10
DV. ÞRIÐJUDAGUR 27. JULl 1982.
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Hinn nýi konungur Saudi-Arabíu lætur hitamálin mjög til sín taka
Fahd konungur hefur haft
ærið annríki
síöan hann settíst í hásæti
fái aö yfirgefa Beirút í friöi og nokk-
urn veginn meö sóma. Fahd konungi
er mjög í mun aö Y asser Arafat haldi
stöðu sinni sem leiðtogi PLO. Hann
telur Arafat meðal hinna hæglátari,
en ekki úr hópi hinna byltingargjarn-
ari. Hefur Fahd á því hinn mesta
ímugust aö Israelar fái að ganga
milli bols og höfuðs á skæruliðum í
Beirút, því að upp úr þeirri ösku
kunni að rísa nýr Palestínufönix
miklu ljótari hinum fyrri, róttækari
og erfiðari viðfangs.
Mubaraktil Riyadh
Innrás Israela í Líbanon varð á
sinn hátt til þess aö þjappa þeim
saman, Fahd og Mubarak forseta,
svo að þeir tóku upp viðræður. Þegar
Anwar Sadat fyrrum Egyptalands-
forseti undirritaði friðarsamningana
við Israel sleit Saudi-Arabía öllu
sambandi viö Egyptaland. En í síð-
asta mánuði var Mubarak meðal
þjóöhöfðingja, sem komu til Riyadh
til þess að vera viö jarðarför Khalids
konungs. Sáust þeir Mubarak og
Fahd opinberlega fallast í faðma,
sem þótti benda til þess að sættir
hefðu tekizt, eða væri í það minnsta á
næsta leiti. Hvor þarfnast hins.
Saudi-Arabía getur f undið góða stoð í
mannmergð Egyptalands og hernað-
armætti. Egyptar, sem leita eftir því
að endurheimta sitt fyrra forystu-
hlutverk meðal araba, sjá í Saudi-
Arabíu mikilvægan bandamann, auk
þess sem þá munar i efnahagsaðstoð
frá hinum olíuauðugu Saudi-Aröb-
um.
Stöðugar heimsóknir
Mubarak forseti er aðeins einn
margra arabaleiðtoga, sem leggja
sig í framkróka og lykkju á leiö sína
til þess að leita ráða, stuðnings og
fjármagns Fahds konungs. Síðustu
vikurnar hefur legið straumur ríkis-
leiötoga og diplómata til Fahd í Riy-
adh og Raif, þar sem konungur
Saudi-Arabíu hefur sumaraðsetur
sitt við Rauöahafið. Meðal þeirra
hafa verið Hussein Jórdaníukonung-
ur, Hafez Assad Sýrlandsforseti,
Hussein Iraksforseti, Gemayel leið-
Stendur stugguraf
islamsofstæki
ayatollanna
Konungur Saudi-Arabíu lét árás Ir-
transkir hermenn á bergöngu inn í trak: Fahd konungi stendur mestur stuggur af útbreiðslu ofstskis ayatollanna i tran.
Mubarak Egyptalandsf orseti og Fabd binn nýi konungur Saudi-Arabíu bafa bctt vinskapinn eftir innrás tsraelsmanna
í Líbanon.
togi kristinna í Líbanon og mikill
fjöldi arabískra utanríkisráðherra. '
Hefur legiö við umferðaröngþveiti
fyrir dyrum áheyrnarsalar kon-
ungsinsíRaif.
Valdið takmarkað
Þrátt fyrir óhemjuauð og mikiö
álit meðal annarra arabaleiötoga er
völdum Fahds takmörk sett, og hef-
ur hann þegar rekið sig á það. I fyrra
meðan hann var enn krónprins sætti
hann þeirri auðmýkingu að átta liöa
friöaráætlun hans, sem fól í sér
viðurkenningu á Israelsríki gegn
stofnun Palestínuríkis, var hafnaö af
Sýriendingum og öðrum harðlínu-
mönnum meðal araba á leiðtoga-
fundi þeirra í Marokkó. Fahd kann
að dusta rykið af þessari áætlun sinni
eða leggja fram nýja endurbætta út-
gáfu, en þó því aöeins að PLO-skæru-
liðar fái samastað í einhverju öðru
arabalandi og að Washingtonstjórnin
fáist til þess að taka upp beinar
viðræður viö PLO.
Á því sýnist mörgum vera miklir
annmarkar. Hitt viröist þó ekki lík-
legra að Fahd fái haft mikil áhrif á
hatursstríðið milli Irana og Iraka.
Fahd eða einhver
æðikollurinn
Ekki spá allir því að Fahd eigi eftir
að verða framtakssamur eða at-
kvæðamikill í málefnum Austur-
landa nær. Egypzkur diplómat lét
eftir sér hafa á dögunum að Saudi-
Aröbum hætti til þess eftir því sem
þeir færðust ofar í valdastigann aö
gerast íhaldssamari með nýja emb-
ættinu. Samkvæmt því finnst ýmsum
viðbúiö að Fahd muni fara sér hægar
í sakimar sem konungur heldur en
hann vildi þegar hann var krónprins.
Því skyldu menn ekki búast of mikið
við f rumkvæði hans, er álit þessara.
Vandinn er sá aö daglega er ein-
hver að taka eitthvert frumkvæði
einhvers staðar í hinum pólitísku
suðukötlum Austurlanda nær. Fari
Fahd að dæmi fyrirrennarra sinna
og láti varkámi og logn stýra
diplómati Saudi-Arabíu, er viðbúið,
að fmmkvæðið falli í skaut einhverj-
umæöikollinum.
(Newsweek)
Fahd bin Abdel Aziz, konungi
Saudi-Arabíu, hefur ekki gefizt mikil
stund til þess að baða sig í valdasól
hásætisins, síðan hann tók við af
hálfbróður sinum Khalid, sem and-
aðist af hjartaslagi í síðasta mánuði.
Hann hefur haft nóg á sinni könnu í
stjórnsýslunni.
Til að byrja með gerðu Israels-
menn innrás i Líbanon, en á eftir
komu síöan Iranir með gagnsókn
sína inn í Irak, sem er næsti ná-
granni Saudi-Arabíu i norðri. Hvort-
tveggja hefur Fahd konungur orðiö
aðiátatil sin taka.
Sættir við Egypta
En hinn 62 ára gamli konungur,
sem þykir hallur undir Vesturveldin,
hefur af öllum sínum afskiptum vax-
ið í áiiti manna sem áhrifamikill leið-
togi. Hann hefur gegnt lykilhlutverki
í milligöngu sinni vegna samninga-
umleitana milli Bandaríkjanna ann-
ars vegar og PLO og ríkisstjóma
araba hins vegar.
Um leið veita menn því eftirtekt að
Fahd er byrjaöur að bæta vinskapinn
viö Hosni Mubarak Egyptalandsfor-
seta, í leit að samherja til þess að
stemma stigu við útbreiðslu
íslamska ofstækisins, sem upp-
sprettu á í ayatollunum í Iran. Það
er vitaö að Fahd konungi stendur af
þeirri hreyfingu stuggur og kvíöir
því að hún eigi eftir að koma enn
meira róti á Austurlönd nær, og
þykir það þó ærið fyrir.
Fahd sýnist maður liklegri til að-
gerða en fyrirrennarar hans voru,
sem létu sér nægja að beita oh’uauöi
Saudi-Arabíu fremur til þess að
hindra viðburði og toga í spottana að
tjaldabaki. Hinn nýi konungur sýnist
ófeiminn við að ganga fram fyrir
skjöldu.
ana inn í Irak koma flatt upp á sig og
hafði þó leyniþjónusta hans varað
hann við liðsflutningum Irana viö
landamærin. Menn honum nærkomn-
ir sögðu að fréttin heföi fengiö mikiö
á hann. — Fahd hefur mestan beyg
af trúarofstæki Khomeinis asðsta-
klerks af öllum þeim hræringum
sem eiga sér stað í Austurlöndum
nær. Honum er lítið um ofstæki yfir-
leitt, en ofstæki ayatollanna, eins og
þaö hef ur birzt í Iran er með því blóð-
ugra, sem um getur nú á tímum.
Hann brá við með því að skora á
aðra ríkisleiðtoga Persaflóaríkjanna
— Omans, Sameinuðu furstadæm-
anna, Qatars, Bahrains og Kuwaits
— að snúast sameinaöir gegn þess-
ari nýju ógnun frá Iran. Af fréttum að
dæma virðist Fahd þó ekki almenni-
lega hafa gert það upp við sig hvað
gera skuli í málinu. Hvort hann skuli
veita Saddam Hussein nokkurra
milljarða dollara lán til viðbótar eða
kippa aö sér hendi og vonast til þess
að geta friðað Irani. Nema hann
grípi þá til hervalds til þess aö
skakka leikinn og hjálpa Irökum.
Stendurmeð
Yasser Arafat
I milligöngu sinni í Líbanonsmál-
inu þykir Fahd hafa sýnt mikla
diplómatiska hæfileika. Saudi-
Arabar hafa jafnan verið mikilvægir
talsmenn PLO og komiö skoðunum
þeirra á framfæri við Washington-
stjórnina. Þeir hafa haft milligöngu
við samninga um vopnahléin og átt
drjúgan þátt í að fá Israela til þess að
slaka ögn á herkví sinni um Vestur-
Beirút. Þar hefur allt kapp verið lagt
á að finna einhverja leið til þess að
PLO-skæruliðar og leiðtogar þeirra