Dagblaðið Vísir - DV - 27.07.1982, Blaðsíða 14

14
DV. ÞRIÐJUDAGUR 27. JULI1982.
ENGINN FRIDUR FYRIR
FRIDARSINNUM
Kjallarinn
Þegar efnahagslíf Islendinga riöar
til falls, er það hreinn hvalreki aö hafa
fengiö svo veröugt umræðuefni sem
friöarhreyfingar, f jær og nær.
Stjórnmálamenn, jafnt og leikmenn
vitt og breitt um landiö taka sér penna
í hönd og skrifa niður formúlu fyrir
friöi. Undirritaöur gat ekki á sér setið
og settist á stól til aö skrifa. Ekki for-
múlu fyrir friöi, heldur gegn friöarfor-
múlum. Aö sjálfsögöu. Því þegar
maöur fær ekki friö fyrir friöarkjaft-
æöi, þá veröur maður herskár. Eins og
maður viti ekki hvaö til síns friðar
heyrir.
Þeir munu fá frið
öll tízka berst fyrr eða síðar til
Islands. Líka friöartízkan. Hún er
runnin upp í Evrópu, Vestur-Evrópu,
vel að merkja, ekki í Austur-Evrópu.
Krakkarnir og iðj uley sing jar þeirrar
Evrópu, sem Bandaríkjamenn reistu
úr rústum Hitler-stríösins, eru nú orön-
ir leiðir á ofbeldinu og vilja fara aö
berjast.
Og þar sem þessir krakkar og iðju-
leysingjar áttu enga aðild eða tóku þátt
í uppbyggingunni, en fengu allt á
silfurfati, þ.á m. þær vamir, sem
dugaö hafa til aö halda Vestur-Evrópu
frá nýjum hildarleik, er auðvitað nær-
tækast og hampaminnst aö leggjast í
vanmetakennd. Heimta allt draslið í
burt ogbyrjauppánýtt.
En hvaö átti að koma i staðinn? Og
fyrir hverju átti aö berjast? Jú, auövit-
aö friði. Segja bara: „veröi friöur” og
fá nógu marga til að taka undir.
Baráttan er hafin. Og er ekki friöurinn
aðkoma?
Manni sýnist það bara. Prestastefn-
an á Hólum hefur ályktaö. Þrír þing-
menn hafa talað á Klambratúni, einn
hins vegar að geta skilizt aö með þvi að
skrásetja sig i söngkór friðarsinna eru
þeir aö gerast boöberar válegra tiö-
inda fyrir land sitt og þjóð.
Það gerist
aldrei hér
Auðvitað dettur manni ekki í hug, aö
íslenzkir stjórnmálamenn séu hlynntir
Höfum menn í margs konar verk:
s.s. málningarvinnu, lóöastandsetningu, garö-
yrkju, steypuviðgeröir, tröppu- og gangstígalagn-
ir/viðgerðir, parket- og flísalagnir, skilti- og
skiltagerð og m.m.fl.
P ftBsf.,
Smiðjuvegi 54,
simi 79900.
Staða skólastjóra við Tónlistarskóla Dalvíkur er
laus til umsóknar, ennfremur staða kennara við
sama skóla.
Upplýsingar eru veittar á bæjarskrifstofunum í
síma 96-61370.
Skólanefnd.
77/ leigu
Hús verzlunarinnar sf. auglýsir eftir leigjendum í
eftirtalið húsrými í nýrri byggingu á horni Miklu-
brautar og Kringlumýrarbrautar. Á 13. hæð 175
fm, á 12. hæð 175 fm, á 11. hæð 175 fm, á 1. hæð 550
fm, á jarðhæð 880 fm, í kjallara 1000 fm.
Til greina kemur að leigja húsnæðið undir
verzlunarrekstur, skrifstofur, heilsurækt, snyrti-
stofur, fjölritunarstofur og ýmsa aðra þjónustu.
Þó er gert ráö fyrir að veitingarekstur verði á 1.
hæð.
Húsnæðið verður til sýnis kl. 9—12 og 14—17 mið-
vikudaginn 4. ágúst og verður fulltrúi húseigenda
þá til viötals á skrifstofu Verzlunarráðs Islands.
Skrifleg leigutilboð skulu hafa borizt eigi síðar en
4. ágúst. Þeir sem nú þegar hafa sent inn tilboð
þurfa ekki að endumýja þau.
Hús verzlunarinnar
c/o Verzlunarráð Islands
PósthóHSU Raykiavik.
íslenzkur þingmaöur í Hyde Park, og
Þórarinn ritstjóri Tímans boöar frið-
lýsingu Noröur-Atlantshafsins með
Islendinga i fararbroddi. Þá geta nú
oröið ráðstefnur í lagi og hart barizt
um feröalögin. Þeim verður nú aö
skipta jafnt milli þingflokkanna, annaö
dugar ekki.
Og auðvitaö munu þeir hafa sitt í
gegn, þetta meö friöinn. Skárra væri
þaö nú! Viö Islendingar erum þó
alténd friösöm þjóð og höfum aldrei
farið meö vopn á hendur annarri. Okk-
ar skerf ur hlýtur að vega þungt.
Og nú vilja allir „friðinn’” kveðið
hafa. Stjórnmálaflokkamir keppast
um aö lýsa túlkun sinni á „afstöðu” til
friöarhreyfingarinnar og Hólaályktun-
ar. — Og víst er um þaö aö friö munu
þessir boðberar friöarins fá og mun
fyrrenþeir ætla.
Sá friöur mun hins vegar ekki
verða meö þeim hætti sem þeir ætla.
Hvar er
skynsemin?
Ekki er þar fyrir að synja, aö meðal
þeirra krakka og iöjuleysingja,
erlendra sem hérlendra, er hvaö hæst
kyrja friöarsöngva eru margir sem
lokið hafa skyldunámi með meiru,
sumir jafnvel prófum frá háskólum,
kannski mest í hugvísindum einhvers
konar.
Engu aö síöur virðist málflutningur
þeirra vera úr öllu samhengi viö sögu
og atburöarás síðustu áratuga. Og þaö
sem meira er, margir stjómmálamenn
Vestur-Evrópu svo og hér á landi láta
sem þeir viti ekki aö sú skipting sem
nú á sér staö milli risaveldanna
tveggja er sú eina, sem getur komiö
Vestur-Evrópuríkjum aö gagni. Og eru
þá vamir og vígbúnaður meötalinn.
Sérhver breyting þar á kallar á eina
niöurstöðu og aöeins eina. Samkomu-
lag milli stórveldanna um nýskipan
mála í Evrópu þannig aö Bandaríkin
hætti að leggja Vestur-Evrópu til vam-
ir, hverfi heim og leyfi íbúum þessa
skanka á vestursiöu skessunnar Asiu
aö fá sinn umbeöna friö undir stjóm
Sovétrikjanna.
Nú þegar hefur Rannsóknarstofnun
utanríkismála í Bandaríkjunum kom-
izt að þeirri niðurstööu aö heppilegast
sé fyrir Bandaríkin að senda heim
stærsta hlutann af bandarískum her-
sveitum, sem era í Vestur-E vrópu. Það
er hvorki meira né minna en um
337.000 manna lið. Hvort Island er í
þeirri mynd er óvitaö.
Islenzkum stjórnmálamönnum ætti
breytingu á stöðu stórveldanna í þess-
um heimshluta. Hún hefur fariö vel
meö okkur Vestur-Evrópubúa. Sama
sinnis era auövitað flestir stjómmála-
menn í V estur-E vrópu.
En fyrirhyggjan er ekki alltaf í efsta
sæti, fremur en kjarkurinn. Það er ef
til vill ekki allt aö ófyrirsynju. Stund-
um verður viö ekkert ráöið. Eins og
t.d. 26. mai árið 1952 þegar skipting
Þýzkalands varð aö veruleika.
„Bundestag”, þýzka ríkisþingiö, sá
ekki einu sinni ástæðu til að efna til
umræðu um málið allan maí- og júní-
mánuö þaö ár.
Þarna var viö stórveldi aö eiga og
það átti síðasta orðiö. Sama verður
uppi á teningnum, þegar stórveldin
hafa fengið sig fullsödd á söngæfingum
Geir R. Andersen
Hvaö hefur breytzt? Stjórnmálin á
Islandi hafa breytzt. Þaö var ekki lítil
breyting þegar Sjálfstæöisflokkurinn,
stærsti borgaraflokkurinn í landinu,
var kominn í þá aöstööu að vera bæði í
stjóm og stjórnarandstöðu.
Þaö skeöi svo snöggt aö fólk hefur
ekki áttaö sig á því enn. Og hvað á það
eftir aö þýöa, þegar til lengri tíma er
litið? Þaö þýöir að héöan af mun ekki
veröa mynduð svo ríkisstjóm að Al-
þýöubandalagið veröi ekki í þeirri
stjóm.
Kunni svo að fara, hins vegar, að
ríkisstjórn veröi mynduö, án þátttöku
Alþýðubandalagsins, mun sú stjórn
ekki lengi sitja. Alþýöubandalagiö hef-
ur komiö ár sinni svo vel fyrir borð hjá
verkalýösstéttum, aö það á alls kostar
viö forsvarsmenn þeirra. Og þótt ein-
hverjir þeirra vildu ganga í berhögg
við forystu Alþýðubandalagsins er það
oröið um seinan.
Slík tök hefur sá flokkur á slagæð
vinnumarkaöarins. Ekki einungis á
forystuliöi verkalýöshreyfingarinnar
heldur líka á forsvarsmönnum Vinnu-
veitendasambandsins.
Alþýöubandalagið og forystumenn
þess hafa ekki setið auöum höndum.
Þeir hafa leikið á strengi frjáls fram-
taks og einkareksturs, svo lipurlega og
á svo kænan hátt, aö margir forsvars-
menn í einkarekstri eru þess fullviss-
ir, svo notuö séu þeirra eigin orö, aö
„þær tilslakanir sem Alþýðubandalag-
ið hefur gert á viðskiptaháttum og
skattheimtu í atvinnurekstri hefðu
aldrei fengizt fram hjá neinum öörum
flokki”.
Hverjum má t.d. „þakka” verð-
hækkanir þær, sem fylgdu í kjölfar
myntbreytingarinnar? Alþýöubanda-
laginu einu.
Og nú hefur þaö tekiö forystu í því aö
fá Islendinga til aö taka undir söng
friðflytjenda í Vestur-Evrópu. Og
kunnir stjómmálamenn í borgara-
flokkunum, þ.á m. Sjálfstæðisflokkn-
^ „Nú þegar hefur Rannsóknarstofnun
utanríkismála í Bandaríkjunum komizt
að þeirri niðurstöðu, að heppilegast sé fyrir
Bandaríkin að senda heim stærsta hlutann af
bandarískum hersveitum, sem eru í Vestur-
Evrópu,” segir Geir R. Andersen í grein sinni.
friöarsinna. Þaö verður samiö um nýja
skiptingu áhrifasvæöa. Og þá er bara
aö vona aö Islendingar sleppi eins og
fyrri daginn. En eitt er víst, ekki stuðl-
ar ályktun prestastefnunnar á Hólum
og stuöningsmenn hennar aö farsælli
lausnþaraölútandi.
, ,Það þarf nú enginn aö segja manni,
aö þjóöir eins og t.d. Frakkar og Þjóö-
verjar taki því með þegjandi þögninni,
aö Rússar gangi bara inn á gafl hjá
þeim,” sagöi kunningi einn er þessi
mál bár á góma.
En svo mikið er víst, aö ekki höföu
Þjóðverjar hátt í þingsölum í maí 1962.
Og ekki geröi hinn franski Daladier
mikiö annaö en taka ofan og bjóöa
„bon jour”, þegar hann stóð við hliðina
á Chamberlain aö Miinchenarsam-
komulaginu um „frið á vorum dög-
um”. Þaö var nú áriö 1938. — Og slíkt
gerist aldrei aftur — og aldrei hér. Eða
hvaö?
Skjótar
ráðstafanir
Þaö er lágkúra í þjóðmálaumræöu á
Islandi í dag. Málefnafátækt. Þjóðin
rambar á barmi gjaldþrots. Og þá er
tekið til við að kyrja f riöarsöng.
um, reyna aö halda lagi í þessum kór.
Segja aö vísu að Þjóðviljinn t.d. stjómi
ekki rétt. En þeir era meö ef rétt er
stjómaö.
Þaö mega veröa snögg umskipti ef
Islendingar eiga aö geta rifiö sig frá
þeim Hólakór sem þeir eru nú famir
aö syngja meö. Og raunar hefði maður
nú haldið aö okkur stæöi nær að huga
að einhverju öðru en söng viö þær aö-
stæðursemnúeru.
I raun er aöeins ein leið fær eins og
nú standa sakir. Lýðrsðisflokkarnir
þrir taki saman höndum um að leita
eftir langtímasamningum við Banda-
ríkjamenn um varnir og verzlunarviö-
skipti. í þeim efnum yrði hagkvæmast
aö taka alfarið upp notkun á dollurum í
staö krónunnar. Verzlunarjöfnuöur og
efnahagskerfi okkar er hvort eö er að
miklu leyti miðaö viö dollara.
Þetta myndi styrkja stööu okkar
Islendinga og ef til vill, þótt ekki sé þaö
fullljóst fyrr en eftir samningaum-
leitanir, færöumst við skrefi fjær þeim
örlögum sem óumflýjanlega era búin
Vestur-Evrópu allri. Þá getur presta-
stefna á Hólum loks ályktað stutt og
laggott: Friöur sé með yöur.
Geri R. Andersen.