Dagblaðið Vísir - DV - 06.10.1982, Blaðsíða 18

18
DV. MIÐVIKUDAGUR 6. OKTOBER1982.
,Ætíi það só akki mitt mark á honum þassum.
honum. "Jón Óiafsson i Kirastöðum og Símon iKetu huga að eymamarki foians.
Hvað gera hrossabændur þá 7'
—DV í stóðrétt með Skagfirðingum í Skarðarétt
„Eru þeir ekki einir tólf á klámum?
Jú, svei mér þá, klárinn er bara rétt
eins og tólfæringur og siglir í samræmi
viö þaö, því þeir ráöa ekkert viö
hann.”
Þannig lýsti gamall skagfirskur
bóndi því sem fyrir augu bar í stóð-
réttinni i Skarðarétt, skammt frá
Sauðárkróki nýlega. Blöskraði gamla
manninum aöfarirnar sem ungu menn-
imir notuöu viö aö vinna klárana. Þaö
var ekki óalgengt aö allt upp í 12
manns röðuöu sér á sama "hestinn.
Voru þá venjulega tveir á haus, þrír
hvorum megin á skrokknum og
þrír héngu svo í taglinu. Sá tólfti sat
síðan klofvega á skepnunni. Varö oft
mikill darraöardans í réttinni viö þess-
ar aðfarir, sem setti stóöiö á fljúgandi
ferð. Þeir sem vildu fara með meiri
hægö aö drættinum, áttu þá stundum
fótum sínum f jör aö launa.
Menn höföu skiptar skoöanir á ágæti
þessara aöfara. „Hræöilegt er aö sjá
hvernig þeir fara meö greyin,” sagöi
ung blómarós frá Sauöárkróki, sem
var meðal „áhorfenda” á hestaatinu.
„Hvernig eiga þeir aö ná þeim öðru-
vísi,” sagöi önnur, sem greinilega var
úr sveitinni og bætti viö: „Eiga þeir
Gott ar að hafa aitthvað tíl að ylja
‘sór ó i napjunni. Það ar Sigurður
Magnússon i Sauðirkróki, sam
snafsar sig, an Viðar i Bargsstöð-
um brosir biitt. Baksvipinn mun
Jón i Höfnum aiga.
„ Ætíið þið akkl að kikja i markið i
honum, strikar, aða ar akki haus-
inn i honum?" spurði Svainn i
Sauðirkróki, sem er iangst tíl
vinstri. Jú, mikið rótt, i þvögunni
leyndist hastur mað haus og marki.
Þair yngstu situ i rittarveggnum
og fylgdust mað.
Erum vlð mmttír hór biðir, sagði
„Gvendur brattí", si með darhúf-
una. Raunar haitír hann Guðmund-
ur, fmddur og uppalinn í Bröttuhlið
i Svartirdal. Þaðan kamur viður-
nafnið, þótt maðurinn búi nú i
Eiriksstöðum i sömu sveit.
DV-myndir: GS/Akureyri.
um landsins. Hrossin sem rekin eru til
réttarinnar koma af noröanverðri
Reynisstaöarafrétt. I rauninni er rétt-
in angi af Staöarrétt viö Reynistað, því
þangað var allt kvikt af Reynisstaöar-
afrétt rekið hér áöur fyrr. Þaö var svo
um 1930, sem norðurhlutinn skar sig
úr.
Það var mál manna aö um 1.000
hross hafi komið til Skarðaréttar.
Sama dag var réttaö í Staðarrétt, en
þangað komu mun færri hross. Þaö eru
hrossaeigendur á Sauðárkróki, í
Rípurhreppi og Skarðshreppi, sem
flest hrossin eiga í Skarðarétt, en auk
þess komaþaraöýmsir „flækingar”.
Allt útlit er fyrir aö mun færri hross
veröi á Skarðarétt næsta haust, ef þar
veröur þá nokkur hrossarækt. Sam-
kvæmt upplýsingum Sveins
Guðmundssonar á Sauðárkróki, þá
skoðaöi Olafur Dýrmundsson landnýt-
ingarráöunautur afréttina i haust
ásamt Agli Bjarnasyni, ráöunaut á
SauöárkrókL Niöurstaðan varö sú aö
fækka þyrfti á afréttinni í 200 hross,
þaö væri hámarkiö.
— Hvaö gera hrossabændur þá?
„Já, hvaö gera hrossabændur þá,
þaö er nú máliö,” svaraði Sveinn Guö-
mundsson. „Aö sjálfsögöu eru hrossa-
bændur uggandi út af þessum f réttum.
Að vísu þurfum viö Sauökræklingar
ekkert aö óttast, þar sem Sauöárkrók-
uráþaömikilitökíafréttinni aðekki
kemur til skeröingar h já okkur.
En ef svo fer að fækka þurfi á af-
réttinni þá er spumingin hvaö á aö
skera. Sumir vilja nú halda þvi fram
aö þaö væri nær að fækka sauöfénu,
þar sem þar er um offramleiöslu aö
ræöa. Einnig kemur til álita hvaöa
m
Svelnn Guðmundsson, eigandi
þass margfrmga Söria i Sauðir-
króki, ar hór i tali við Jóhann Má
Jóhannsson, bónda i Keflavik. Ekki
ar ósennilegt að þair hafi verið að
ræða um tveggja vatra gultfallegan
fola i eigu Jóhanns, sem kominn er
undan Gustí Söriasyni.
kannski að standa viö hliðið á dilknum
og segja: Komið þiö nú, elskumar
mínar?”
„Þaö er alltaf ákveðinn hópur fólks
sem sleppir sér í stóðréttum. Aöallega
er þaö unga fólkiö, enda hefur þessi
djöflagangur veriö hafður fyrir ung-
dómnum í áraraöir. Hestar hafa sínar
taugar og ég veit dæmi þess að þeir
hafi ekki boriö sitt barr eftir slæma út-
reiö í stóðrétt. Þá er nú betra að fara
aö þeim með hægðinni, enda er ég viss
um að drátturinn gengi fyrr meö þeim
hættL” sagði „gamli bóndinn” sem ég
vitnaði til í upphafi.
Hvaðaskepnur
áaðskera?
Skaröarétt er meö stærstu stóðrétt-

-2 £ a-X 2 SVB2
S|.»