Dagblaðið Vísir - DV - 28.10.1982, Qupperneq 4

4
DV. FIMMTUDAGUR28. OKTOBER1982.
Menning
Menning
Menning
Menning
Sjö áhugasamir Hstamem
AÖ Kjarvalsstöðum stondur nú yfir mynd-
listarsýning á verkum eftir sjö listamenn frá
Akureyri, — þeir eru Guömundur Ármann, örn
Ingi, Óli G. Jóhannsson, Einar Helgason, Aöal-
steinn Vestmann, Heigi Vilberg og Krístinn G.
Jóhannsson.
Sýningunni lýkur 2. nóvember.
Norðlensk list
Þá eru nokkrir „akureyrskir lista-
menn komnir í bæinn”. Þaö hefur
veriö tekiö vel á móti þeim, — sjón-
varpspistill og f jölmiölar hafa f jallaö
um þá líkt og um væri aö ræöa eitt-
hvert sérstakt menningarfyrirbrigöi
frá Norðurlandi. Þá hefur einnig
Myndlist
Gunnar B.Kvafan 1
mátt lesa úr umræöunni hve erfitt
þykir aö vera skapandi listamaöur
úti á landsbyggöinni, líkt og Akur-
eyri væri einhver afskekktari
menningarkjálki heldur en Reykja-
vík. Nei, við skulum ekki gleyma aö
miðpunktur listarinnar er enn í New
Vork, París, Amsterdam og Róm, en
ekki í Reykjavík. Listin kemur í pósti
til landsins og því hafa Akureyringar
fullkomlega sömu möguleika og
aðrir listamenn til að fylgjast meö
hinni alþjóölegu listumræðu.
Þá viröist oft jaöra viö h jákátlegan
misskilning, þegar rætt er um „norö-
lenska listamenn” líkt og um sé aö
ræöa „norölenska list”. Því þaö er
augljóst þegar litiö er yfir sýninguna
að Kjarvalsstööum aö hér er ekki á
ferðinni eitthvert sérnorölenskt list-
fyrirbrigði heldur listamenn, sem
vinna samkvæmt alþjóölegum stíl-
brotum.
Tækni/egír
möguleikar...
Þessir sjö iistamenn sem sýna aö
Kjarvalsstöðum eru allir mjög óh'kir
innbyrðis og sýnir þaö raunar vel þá
fjölbreytni í tjáningarformum og
myndmálun sem hér er rikjandi í
dag.
Allir listamennirnir viröast þokka-
lega skólaöir þ.e. ráöa yfir tækni-
legum möguleikum til aö koma
ákveönum hugmyndum á léreftiö.
En þaö sem skortir tilfinnanlega er
frumleiki. Þetta kemur hvaö gleggst
fram í myndum Einars Helgasonar
sem nánast endurritar málverk eftir
hinnkunna listamannERRO.
örn Ingi sýnir hér tvær tegundir af
listaverkum. Annars vegar eru þaö
ljúfar landslagsteikningar og hins
vegar einhverjar conceptpælingar.
Þaö búa því greinilega tveir lista-
menn í Erni Inga, og því kannski
erfitt aö finna sannfæringu lista-
mannsins. En víst er maður setur nú
spumingarmerki viö þessar tákn-
rænu sviösetningar listamannsins.
öm Ingi hefur komiö sér upp ein-
hverjum persónulegum symbólisma,
sem þýðir í rauninni allt og ekkert.
Listamaðurinn gefur hvaða hlut sem
Óli G. Jóhannsson: Skó/abrmöur.
er það inntak sem honum dettur í
hug. Þetta er í senn arfur og mis-
skilningur á liststefnum eins og
dadaistunum og Duchamp, sem
leiddu inn í listina hiö algera frelsi og
sögöu aö list væri „hvaö sem er”,
þaö væri aðeins listamannsins aö
ákveða þaö. En aftur á móti er ekki
hægt að endurtaka þetta „hvað sem
er” aftur og aftur í mismunandi hlut-
fölium. Nei, hér er þaö hugmyndin
sem gildir, hugmyndin um „hvar
sem er” sem ákvaröar og skilgreinir
listaverkiö. Því er það sem maður
upplif ir sviösetningu Arnar Inga sem
löngu liðna lummu, brandara eöa
drasl, sem hefur aðeins yfirborös-
legan, listrænan ásetning.
Unnið eftir
náttúrunni
Þeir listamenn hér sem láta sér
nægja að vinna beint eftir náttúrunni
eöa sínu næsta umhverfi eins og Oli
G. Jóhannsson koma mun betur út úr
sýningunni. Oli sniðgengur allarhug-
myndalegar pælingar eöa átök til aö
umbreyta gefinni listsýn sem lista-
maðurinn hefur tileinkað sér. Hann
vinnur aðeins formrænt og hefur
helgað sér ákveðna litatóna, brúna
milda tóna, sem hann dregur yfir
myndefnið þannig aö verk hans
öðlast heildarsvip og persónulegan
brodd.
Hvað aöra listamenn snertir er lítt
um eftirtektarveröa drætti. Myndir
þeirra Helga Vilberg og Kristins G.
Jóhannssonar vitna fyrst og fremst
um þokkalega tækni og handmennt,
en virka aö öðru leyti átakslausnar
og hugmyndavana.
Áhugamenn
Þegar litið er yfir heildina er
greinilegt aö verkin hér á sýningunni
bera öll einkenni „amatörsins”.
Listamennimir hafa allir eins og
fyrr segir þokkalega handmennt en
þaö skortir greinilega frumlega
umfjöllun eöa þá þekkingu og dirfsku
til aö umbreyta eöa vinna nýja list úr
gefinni listsýn.
Oröiö „amatör”, (áhugamaöur)
má ekki túlka i niörandi merkingu,
heldur er hér um aö ræða listamenn
sem styöja sig viö ákveðna skólasýn,
módel eða aöra Iistamenn sem fyrir-
myndir, en hafa ekki þroskað enn
sinn eigin listpersónuleika. -GBK.
Éinar Helgason: Sem fuglinn frjé/s. ömi Ingi: Vetrarmynd. Ljósm. GBK.

Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði Svo mælir Svarthöfði j
Veita kratar Vilmundi brautargengi?
Vilmundur Gylfason talaöi af hálfu
Alþýöuflokksins í útvarpsumræð-
nnnm á dögunum. Þar fór sá Vil-
mundur sem okkur þykir bestur,
ákveöinn í máli og barlómslaus. En
ekki er víst aö allir séu á sama máli
um Vilmund, og lengi hefur t.d.
Framsókn þóst þurfa aö launa
honum lambið gráa. Um sinn hefur
þessi vígahnöttur í íslenskri pólitík
farið sér hægt — nánast veriö í
einskonar pólitiskum eftirleitum og
hokrað að smáum málum sem vel
geta verið prlnsip-mál, en breyta
engu um þær stóru pólitísku Iínur,
sem nú er mest talað um í landinu.
Hins vegar sýndi útvarpsræða
Vilmundar að hann er tiltækur. Og
mjög hressti hann og Eiður Guðna-
son upp á andlit Alþýðuflokksins að
þessu sinni.
Nú er miðstjómarfundur á döfinni
hjá Alþýðuflokknum og prófkjör i
Reykjavfk. Á báðum þessum stöðum
munu ráðast pólitísk örlög
Vilmundar, en hann á alltaf á bratt-
ann að sækja í flokknum, þótt hann
geri um þessar mundir allt sem hann
getur til að sýna samstöðu með
flokksbræðrum sínum. Ljóst er að
Vilmundur sækist eftir því að verða
varaformaður flokksins. En á það er
að líta að hinir hægfara kratar munu
telja hann vafasaman varaformann,
vegna þess að hann hefur átt það til
að tala tæpitungulaust yfir flokks-
systkinum sínum á stundum.
Vilmundi lætur nefnilega illa að tala
tungum tveim, sem hér er talin
æðsta list stjóramálastarfsemi. Upp
á síðkastið hefur hann lagt sig i
framkróka við að sannfæra krata um
að hann sé ekki nálægt því eins
hættulegur í munninum og þeir
halda, og hefur jafnvel lýst yfir að
hann sjái eftir að hafa notað orð-
bragð eins og „skitapakk”. Enginn
þarf að efa að hann meinar þessa
hugarfarsbreytingu. En andstæð-
ingar hans í flokknum vilja engu
gleyma, og þess vegna getur orðið
nokkuð bratt hans Merkigil í sæti
varaformanns.
Ræða Vilmundar í útvarpinu sýnlr
svo aftur á móti að kratar eiga ekki
glæsilegri eða ákveðnari ræðumann
um þessar mundir. Ljóst liggur fyrir
að í kosningunum 1978 vann
Vilmundur persónulega stærsta
sigurinn fyrir Alþýðuflokkinn. Nú er
spuraingin hvort hann fær þann byr
innan flokksins sem honum er nauö-
synlegur til að vinna nýjan sigur
fyrir flokkinn. Varaformanns-
embættið er litið framlag i þá vera,
en árangurinn gæti orðið stórbrotinn.
Eins er þessu varið með prófkjörið
i Reykjavík. Komi Vilmundur illa út
úr prófkjörinu má alveg eins búast
við því að allur vindur verði úr
honum i komandi kosningabaráttu.
Vilmundur er nefnilega gæðingur,
sem þarf nokkrarhyllingarhjá flokki
sínum til að blómstra. Skapsmun-
irair eru þannig, að þurfi hann fyrst
og fremst að slást við flokksbræður,
verður lítið bardagaþrek eftir handa
andstæðingum. Að því leyti er Vil-
mundi eins farið og mörgum
þekktum Ktjnmmálnmnnniim bæði
hér og annars staðar. Hann er ekki
sá góði drengur sem er reiðubúinn að
bíða i tuttugu ár eftir að allir sem
telja sig á undan honum annað
tveggja deyi eða verði seníl. Vil-
mundur er ungur maður, sem liggur
mikið á, og flokkurinn á að hafa vit
til að notfæra sér tækifærið.
Vonandi ber Alþýðuflokkurinn
gæfu til að skapa sama tækifæri nú
fyrir kosningasigur og hann bar í
kosningunum 1978. Það er kominn
tfmi til að flokkurinn hafi áhrif, enda
munu þau ekki valda þeim öfgum og
ósköpum, sem fylgja Alþýðubanda-
laginu. Framsóknarmönnum væri
jafnframt hollt að minnast stefn-
unnar frá 1934 nú, þegar syrtir í
álinn. Það hefur út af fyrir sig ekki
staðið á Alþýðuflokknum að taka að
nýju upp samstarf við Framsókn, en
það hefur ekki tekist vegna þess að
forusta Framsóknar hefur fremur
koslð að vera í hafvillum á rauðum
sjó Alþýðubandalagsins en taka í
útrétta hönd þeirra vinstri manna
sem falla að íslenskum aðstæðum og
skilja þær. Þann dag sem Framsókn
skilur að Vilmundur er ekki óvinur,
heldur bandamaður, mun Eyjólfur
hressast.
Svarthöfði.