Dagblaðið Vísir - DV - 17.12.1984, Qupperneq 51

DV. MANUDAGUR17. DESEMBER1984.
51
Útlönd Útlönd Útlönd Útlönd
Árangurinn varö sá aö neyslan jókst
en því miður varð þaö ekki til hagsbóta
ty rir franska atvinnuvegi nema aö litlu
leyti. Þeir sem höföu mest upp úr
krafsinu voru japanskir og amerískir
útflytjendur. . . Meö öörum orðum
vöruskiptajöfnuður varö óhagstæöur.
Hér er ekki tóm til að útlista nánar þaö
sem miður fór á fyrstu mánuðum
Mitterrandstjómarinnar. Utgjöld
rikisins stórjukust á upphafsmánuðum
stjórnar hans, sérstaklega til mennta-
mála, auk þess sem ríkiö innleiddi
fimmtu sumarleyfisvikuna.
Reynslan virðist hafa sýnt að
Frakkland í miðri kreppu þoldi ekki
allar þessar aögerðir á sama tíma og
síst vegna þess aö áhrif heims-
kreppunnar áttu eftir aö skella á
ströndum Frakklands af enn meiri
þunga eftir valdatöku Mitterrands.
Smátt og smátt varö stjórn Mitter-
rands aö horfast í augu við þá staö-
reynd aö á sama tíma og frjálshýggju-
kenningar réðu ríkjum í helstu iðnríkj-
um i kring gekk stefna hans ekki upp. I
raun var um tvær aöalstefnur að ræöa:
öflugri vinstri stefnu, eins og hluti
sósíalistaflokksins (Ceres) og
kommúnistaflokkurinn vildu sem haft
hefði í för meö sér vissa einangrunar-
og haftastefnu eða niðurskurðar-
stefnu.
Vorið 1983 var endanlega skoriö úr
um hvora leið Frakkland færi. Rós
sósíalismans er hins vegar fölbleik.
Hætt var viö aö hvorki þeim sem tigna
hinn rauöa fána né hægrimönnunum
geöjaöist að niöurskurðarstefnunni föl-
bleiku.
„La Rigeur"
Mitterrandstjórnin hefur á öllum
sviðum hert sultarólina eftir stefnu-
breytinguna voriö 1983, nefnt á frönsku
„LaRigeur”.
En hún hefur reynt að fara bil beggja
þannig aö ýmsum finnst ekki nóg að
gert og enn öörum finnst um of þrengt
að.
Hér skal ekki frekar reynt aö greina
ástæöur óvinsælda Mitterrands um
þessar mundir en þó skal minnt á aö
sveigja stjómarinnar til hægri (ekki
aðeins í efnahagsmálum) hefur ekki
hrifiö þá kjósendur sem telja sig til
miðju i frönskum stjórnmálum og
hefur að auki hrakiö mikilvæga hópa
vinstri manna frá sósíalistum.
„Ógeðfelldur"
Vikuritiö „Le Point” (hægrisinnaö)
lét gera fyrir sig skoðanakönnun í önd-
verðum októbermánuði. Þar var reynt
að greina ástæöur óvinsælda forsetans.
1015 Frakkar voru fyrst spurðir eftir-
farandi spurningar: „Líkar yður eða
líkar yöur ekki viö Francois Mitter-
rand, forseta lýðveldisins?” 36,8 pró-
sent sögöu aö þeim líkaði viö for-
setann. 37,9 prósentum líkaöi ekki við
hann, 25,3 prósent létu ekki uppi neina
skoöun. (Látiö skal hjá liggja aö
greina ástæður þess aö könnun IFOP
er óhagstæöari forsetanum. En undir-
ritaöur telur síöarnefndu könnunina
traustari, meðal annars vegna þess aö
77/ að ná inn augiýsingum spenna frjálsu útvarpsstöðvarnar upp kraftínn.
Frönskum stjórnvöidum finnst þó nóg um þegar þær eru farnar að trufla
fiugsamgöngur.
En vandamálið er ekki einfalt í
sniðum. Ljóst er að útvarp eins og NRJ
er nú komið í lykilaðstöðu þrátt fyrir
meint lagabrot. Forráðamenn stöðv-
anna snúa hvers kyns íhlutun stjóm-
valda upp í „árás á tjáningar- og val-
frelsi” og eru stóru orðin hvergi
spöruð.
En svo fjarstæðukennt sem það kann
aö virðast var það einmitt núverandi
stjóm, sem nú er sökuö um tilraun til
frelsisskerðingar, sem heimilaði
rekstur útvarpsstöðva í einkaeign á
sínumtíma.
Hiemskilin
og óvenjuleg
írásögn!
wm
Síðumúla 29
Sími 32800
Mitterrand má fara að biðja fyrir sór ef hann villrótta úrkútnum.
úrtakið er stærra.)
Þeir sem kváðust ekki vera hrif nir af
forsetanum vom spuröir hvers vegna.
Það er athyglisvert að h'ta á svörin:
a) Hann hefur ekki staðiö viö loforð
sín, 33,9%
b) Við höfum þaö ekki eins gott og
áöur, 29,9%
c) Stefnahanseróákveðin, 11,6%
d) Hann er ógeöfelldur, 19,1%
e) Hannereinsoghinir
pólitíkusamir 9,7%
f) Manni líkar ekki stjórnmála-
stefnur hans, 24,7%
(Aðspurðir gátu svarað fleiri en
einni staðhæf ingu j átandi).
Athyglisvert er að þriðji hver þeirra
sem svarar því af hverju honum liki
ekki við forsetann nefnir að hann hafi
ekki staðið við loforð sín.
Ef til vill er þetta meginskýringin á
því að forsetinn hefur tapáð eins miklu
fylgi og raun ber vitni. Meðal þessara
kjósenda eru þeir sem yfirleitt kjósa
eihhvem vinstri flokkanna.
Á Mitterrand sér viðreisnar
von?
Það væri samt óðs manns æði að
dæma Mitterrand úr leik. Stjómmála-
afskipti hans hófust i síðari heims-
styrjöldinni er hann gekk andspymu-
hreyfingunni á hönd (sem naut, vel að
merkja, öldungis ekki stuðnings nema
lítils minnihluta er það gerðist) á
upphafsárum landráðastjómar
Petains.
Hann varð ráðherra tiltölulega
ungur að áram í stjóm De Gaulle eftir
frelsun Frakklands 1944 undan oki
þýska innrásarliðsins og margoft aftur
ráðherra til 1958. Þá hrundi „fjórða
lýðveldið” franska og De Gaulle var á
ný kallaður til valda. Mitterrand
snerist öndverður gegn valdatöku De
Gaulle en synti gegn straumi og mátti
sjá á eftir þingsæti sínu i hendur
stuðningsmanna hershöfðingjans.
Flestir töldu Mitterrand búinn að
vera. Ekki bætti úr skák að hann var
ásakaður um að hafa sett á svið morð-
tilræði við sig árið 1960 („L’affaire de
l’Observatoire”). Enda þótt hann væri
vafalaust saklaus af þeim söguburði
skaðaðist oröstír hans gríðarlega.
En Mitterrand reis eins og Fönix úr
öskunni, tók að boða að einungis eining
vinstri flokkanna (sósíaldemókrata og
kommúnista) gæti velt De Gaulle —
gaullistum og hægrimönnum úr sessi.
Árið 1965 bauð hann sig fram á móti
þjóðhetjunni De Gaulle, forseta
Frakklands. Enda þótt hann væri
óháður frambjóðandi fékk hann stuðn-
ing þáverandi Sósíalistaflokks (SFIO)
og kommúnista og hlaut 45,4 prósent
atkvæða. Otrúlegur árangur stjórn-
málamanns sem sjö áram áður hafði
tapað þingsæti sínu vegna andstööu við
De Gaulle og hafði misst æruna 5 árum
áður (að flestra áliti) og var ekki einu
sinni félagi í stórum stjórnmálaflokki.
Tapar á sjónarmun
Mitterrand gekk um síðir til liðs við
nýstofnaðan flokk sósíalista
(stofnaður 1971 upp úr leifum SFIO —
Frakklandsdeildar alþjóðasambands
jafnaðarmanna, árið 1973 á ráðstefn-
unni í Epinay. Honum tókst að berja
saman málefnasamning sósialista og
komma fyrir forsetakosningarnar
1974.
Þetta var þegar mikið. Mitterrand
tapaði kosningunum fyrir Giscard
d’Estaing á „sjónarmun” (Mitterrand
49,3% og d’Estaing 50,7%). Þeir sem
töldu hann ekki úr leik voru örfair. Er
vinstriflokkamir náðu ekki meirihluta
1978, og kommúnistar gáfu skít í sam-
flot vinstri flokkanna, var álit stjóm-
málaskýrenda samhljóða: Mitterrand
var búinn að vera. Mitterrand náði út-
nefningu sósíalistaflokksins sem for-
setaefni með erfiðismunum 1981. Allar
skoðanakannanir bentu til þess að
hann myndi bíða lægri hlut gegn
Giscard d’Estaing. Aö auki neituðu
kommúnistar að styðja hann í fyrstu
umferð. En Mitterrand sigraði og
sósíalistar náðu hreinum meirihluta.
Engan hefði órað fyrir þessu örfáum
mánuðum áður.
Búinn að vera
En hví rifja ég þetta upp? Jú, enda
þótt flestir telji Mitterrand úr leik er
kjörtímabili hans lýkur áriö 1988 og
flestir spái flokki hans ósigri í þing-
kosningum ’86 minni ég á að þessi
maður hefur oftar en einu sinni
hrapað. Hann hefur líka alltaf risið upp
aftur og náð enn hærra.
Það er of snemmt að dæma Mitter-
rand úr leik enda þótt staða hans sé fá-
dæma óglæsileg um þessar mundir.
Eins og hér hefur verið sýnt fram á
virðist hann hafa níu líf eins og köttur-
inn. Og því er aldrei að vita nema
Mitterrand rísi enn upp á ný þrátt fyrir
allt.
Ashkenazy
leggur spilin
- áborðið _
Vladimir Ashkenazy sýnir á sér alveg nýja hlið í bókinni
Ashkenazv — austan tialds oq vestan.
Hér er uppgjör hans viö
Sovétkerfið, ráðamenn og
leynilögregluna KGB,
hispurslaus frásögn af lífi
Ashkenazys og konu hans
Þórunnar Jóhannsdóttur.
Tónlist, stjórnmál og sam-
ferðamenn eru til umfjöllunar
á síðum þessarar bókar.
Ashkenazy leggur hér spilin á
borðið varðandi einkahagi
sína og önnur mál.
Bókin Ashkenazv — austan
tialds oa vestan kemur út
samtímis á íslandi og í
Englandi og hefur efni hennar
þegar vakið verðskuidaða
athygli, og umtal.
Tryggið ykkur eintak
timanlega því upplag er
takmarkað!