Dagblaðið Vísir - DV - 01.07.1985, Síða 15

DV. MANUDAGUR1. JULI1985.
15
HÁTfo í BOLUNGARVÍK
OG BUENOS AIRES
Nokkrar athugasemdir um Lima-skýrsluna á Prestastefnu íslands 1985
Lima-skýrslan er athugun á krist-
inni kirkju í nútímanum innanfrá.
Hún er líkt og afrakstur athugana
þeirra, er hana sömdu, — athugana,
sem þeir geröu meö því aö ganga inn
í kirkjur kristinna manna, hvort
heldur þaö var á Dalvík eða Djak-
arta, Bolungarvík eða Buenos Aires.
Og þessi skýrsla lýsir skilningi á
því, aö allir kristnir menn hljóta aö
geta verið eitt, eins og frelsari þeirra
raunar minnti á í æöstaprestsbæn
sinni.
Kristin kirkja hefst sitthvað aö í
nútimanum. Allt frá pólitískri bar-
áttu í löndum, þar sem alþýöa
manna sætir kúgun annarlegra afla
og upp í sumarferðalög kvenmanna-
félaga, þar sem áö er í grænum
lautum og teknar upp pönnukökur og
kaffi.
Sumt af því, sem kirkjan aöhefst,
skiptir meira máli en annaö. Og
sumt af því leysa aðrar stofnanir af
hendi betur en kirkjan, eins og til aö
mynda hárgreiðslustofur eða svo vér
tökum dæmi af tónlistinni, þá er hún
oft betri einhvers staðar annars stað-
ar en í kirkjunni. En á einu tilteknu
sviöi á kirkjan sér engvan keppinaut.
Sérgrein hennar er nefnilega aö
tilbiðja góðanGuð.
Mismunur byggður
á misskilningi
Mismunandi er, hver háttur er
hafður á þessari tilbeiöslu. Lima-
skýrslan gerir sér grein fyrir því, að
þessi mismunur er oft byggður á
misskilningi, sem eyöa þarf hið snar-
asta. En þótt margt sé ööruvísi hjá
t.d. katólskum mönnum og oss, sem
eigum rætur í lúterskum arfi, þá er
þó fleira sameiginlegt. Orö eru til
dæmis alls staöar flutt, töluð eöa
sungin eða tónuð, og þau orð lýsa trú
og trausti á Guö. I hverri kirkju,
hverju nafni sem kirkjudeildin nefn-
ist, jafnvel hjá aöventistum ellegar
f ríkirk jufólki, þá er Guö lof aður fy rir
gæsku sína, langlyndi sitt, þolinmæöi
og mátt til hins góða. Honum er alls
staðar þakkað fyrir gæði lífsins, allt
hið fagra og fullkomna, enda er því
trúað, að hann sé skapari allra hluta,
svo sýnilegra sem ósýnilegra. Hinn
tilbiöjandi söfnuður leiðir hugann að
fyrirgefningu Guðs og kærleika
hans, — en hann hugleiðir einnig
það, sem virðist mæla þessu í mót.
Hvaða kristinn söfnuður sem er,
hlýtur að játa misgjörðir sínar,
gráta afglöp sín og veikleika, og allir
söfnuöir taka jafnt á móti fyrirgefn-
ingu Guðs, og allir falbjóða þeir
sjálfa sig til þjónustunnar viðhann.
Þama er líka hlustað á upplestur
úr bók bóka, sem allir söfnuðir eiga
saman, svo lengi sem þeir bera krist-
ið nafn: Biblíunni. Og i Biblíunni er
eðli og eiginleikum Guðs lýst frá
ýmsum hliöum og af ýmsum höfund-
um á ýmsum tímum, en þar er lika
yfirlýst eilifu siðgæðislögmáli, er
standa mun um aldurdaga. I Biblí-
unni er að finna frásagnir af atburð-
um löngu liðins tíma. Þessi áhugi á
fomri sögu er mjög einkennandi
fyrir kristna tilbeiðslu, var sem hún
á sér staö í heiminum, svo sem skýrt
fram gengur af umfjöllun Lima-
skýrslunnar. Oss kann stundum að
furða á þessum áhuga. Hvaö hefur
öll þessi langa fortíð aö segja fólki til
að mynda á vorri öld, hinni tuttug-
ustu? Jú, auðvitað! Þessir liðnu
atburðir em hluti af sögu, sem
kirkjusagan í nútímanum er einmitt
beint framhald hennar. Páll, Agúst-
ínus, Lúther og svo framvegis. En
það er og trú kristinna manna, að í
þessum viðburðum fortíðar hafi
hönd Guðs verið aö verki í mann-
heimi og það er öllu frekar þessi
athöfn hans í sögunni en einhverjar
almennar útlistanir, sem segja oss,
hvemig Guð er, og á hvaða grund-
vallarreglum framkoma hans við oss
mannfólkiö rís, nú og ævinlega. Og
óvefengjanlega var það fyrir liðna
atburöi, sem kirkjan sjálf varð til, og
tiloröning kirkjunnar telja kristnir
menn að hafi verið Guðs verk.
Heilög kvöldmáltiö
Ef vér tækjumst á hendur ferðalag
um heiminn og skyggndumst inn í
kirkjur kristinna manna víða um
lönd, þá sæjum vér fljótlega, að
þama er einn hlutur einkum og sér í
lagi, sem hafður er vendilega í heiðri
hjá sérhverri kirkjudeild, hverju
nafni sem nefnist, og það er kvöld-
máltíðarsakramentið, ýmist kallaö
heilög kvöldmáltíö, þakkargjörðin,
eða bara messan. Og hversu sem
þessi þáttur er framkvæmdur, þá
könnumst vér einlægt við svipmót
hans, hvar sem vér kunnum að vera
alin upp: Nú, svo sem í öndverðu, er
sameiginleg máltíð miðpunktur
hinnar kristnu samkomu, þótt ekki
sé á vorum dögum eftir utan dálítill
brauðbiti og sopi af víni. Flestir aðrir
þættir kristinnar guðsþjónustu
standa á einhvem veg allir í sam-
bandi við þessa miölægu athöfn. Og
hvar, sem vér emm stödd, þegar vér
verðum vitni að þessari tilbeiðslu,
þá heyrum vér innsetningarorð
sjálfs Jesú Krists flutt: „Gjörið
þetta i mína minningu.”
Nú verður oss ljóst, alveg eins og
þeim, er sömdu Lima-skýrsluna, að
öll kristin guðsþjónusta rís einfald-
lega á orðum, verkum og raunar
þjáningu Jesú Krists þetta kvöld,
þegar hann svikinn var — og ber að
skilja í ljósi þeirrar staðreyndar.
Lima-skýrslan hefur að sjálfsögðu
gert sér grein fyrir því, að í þessari
athöfn, sem lýsir betur en nokkuð
annað, hvað kristinn dómur er, — í
henni er fólgin minning; þetta er
minningarathöfn. Allar 300 kirkju-
deildimar í Alkirkjuráðinu minnast
þess nú, að á tilteknu kvöldi sagði og
gerði stofnandi kirkjunnar ákveðna
hluti, áður en hann féU í hendur óvin-
um sínum og dó voveiflega. Og í því
sambandi skiptir gífurlegu máli —
og ætti raunar að forða frá hvers
konar misskilningi, er leiðir til
sundrungar innan kirkjunnar, að hér
er verið að minnast atburðar, sem
gerðist í raun og vem, líkt og Flugu-
mýrarbrenna ellegar leiðangur
Scotts á suðurpólinn.
Og enn í dag göngum vér að borði
Drottins. Vér getum þurft að setja
oss í vissar stellingar, eftir því
hvemig vér erum skapi farin.
Kannski látum vér stundum sem sá,
sem brýtur brauðið og blessar vínið
sé ekki presturinn, sem angar ef til
vill af ódýrum rakspíra, heldur sé
það sjálfur Jesús frá Nasaret. Með
einhverjum hætti höfum vér fyrir
satt, að bragðlítið brauðið og þessi
lágt skrifaöa tegund af púrtvíni sé
líkami hans og brauö. Vér teljum oss
vera að gleypa hans líf í vort líf. Og
vér teljum, að ekkert á himni eða
jörðu geti verið mikilvægara en
þetta. Vér minnumst orða frelsara
vors: „Gjöriðþetta!”
Að neyta saman heilagrar kvöld-
SR. GUNNAR
BJÖRNSSON
FRÍKIRKJUPRESTUR
máltíðar táknar meðal annars, að
vér lifum ekki á brauði einu saman,
heldur þurfum vér líka, og ef til vUl
umfram allt, hvert á ööru að halda.
Eg þarfnast þín til þess að hjálpa
mér að fylla tómarúmið í hjarta
mínu, eins og þú þarfnast mín tU
þess að hjálpa þér að fyUa tómarúm-
ið í hjarta þínu. Verði eitthvert tóma-
rúm eftir, gengur það þá jafnt yfir
okkur bæði.
Vínið er áfengt, það gerir feimna
menn hugrakka og innilokaöa menn
opna. Það losar stundum um tungu-
haftið og brýtur ísinn mUli manna.
Víniö drepur hvers konar bakteríur.
Þaö er því fremur heppilegt tákn tU
þess að tákna f relsarann.
Frá kynslóð
til kynslóðar
Lima-skýrslan nefnir réttUega þá
minningu, sem gengur í arf frá kyn-
slóð til kynslóðar. Við hverja einustu
messu, hvar sem er í heiminum að
kaUa, er roskið fólk, sem heyrði þessi
sömu innsetningarorð fyrir fimmtíu-
sextíu árum, þegar þau voru töluð og
heyrð af fólki, sem að sínu leyti er
nógu gamalt td þess að vera langafi
og langamma. Og við hverja einustu
messu er einnegin statt ungt fólk,
sem á sínum tíma mun fyrir sína
parta viðhafa þessi sömu orö í návist
barnabama sinna, — og þannig
áfram án enda, uns básúnan geUur. I
nítján aldir rúmar hefir ekki Uðið sú
vUta, að ein kynslóö hafi ekki rifjað
upp fyrir annarri þessa minningu.
HeUög kvöldmáltíð er ekki fjar-
lægur, hálfgleymdur atburður hins
Uöna, sem uppgötvaður hefur verið í
fomu riti eUegar grafinn upp í helUs-
skúta. Hann er hlutur, sem aldrei
hefur liðið úr minni elstu, starfandi
stofnunar á Vesturlöndum.
Sr. Gunnar Björnsson.
„Í nitján aldir rúmar hefir ekki liðiA sú vika, aið ein kynslóð hafi ekki
rifjað upp fyrir annarri þessa minningu."
GUÐRÚNU SVARAÐ
_ Miðstjórnarmaðurinn Guðrún
Thorarensen birtir í DV þann 13. júní
svartUundirritaðs.
Grein þessi er, svo ég noti einkar
smekklegt orðalag Guðrúnar, slflct
samansafn af rugU, útúrsnúningum
og rangfærslum auk smáskammts
af ósannindum aö hún er ekki svara-
verð, aðeins þykir mér nauðsynlegt
að leiðrétta beinar rangfærslur mið-
stjórnarmannsins.
Hún fullyrðir að ég hafi viljað færa
launaflokkaskipan VMSI inn á borð
ASI. Þetta eru auðvitað rakalaus
ósannindi og lýsir fyrst og fremst
rökþrota reiði þess fólks sem veit
upp á sig skömmina.
Guðrún Thorarensen veit ósköp vel
að ég fór fram á það að miðstjórn
ASI eða forseti gerði tilraun tfl að fá
fram hjá VSI skýra túlkun á ákvæð-
um um veikindarétt; ég vakti jafn-
framt athygU miðstjórnar á breyttri
og harðnandi afstöðu VSI varðandi
veikindarétt. Varamiðstjórnarmað-
urinn Guðmundur M. Jónsson sagði
mig fara með ósannindi, enginn
ágreiningur væri á mUU ASI og VSI
hvað varðaði veikindarétt. Viðbrögð
annarra miðstjórnarmanna, ef und-
an eru skfldar Guörún Thorarensen
og Karitas Pálsdóttir, voru á þá lund
að ég tel mig með fullum rétti geta
HRAFNKELL A.
JÓNSSON
FORMAÐUR VERKALÝÐS-
FÉLAGSINS ÁRVAKURS,
ESKIFIRÐI
sagt að miðstjórn ASI hafi hvorki
haft áhuga né áhyggjur af þessum
málum.
Ég skora á Guðrúnu
TU þess nú aö sýna í verki áhyggj-
ur og áhuga miðstjómar ASI á kjör-
um fiskvinnslufólks þá skora ég á
Guðrúnu Thorarensen að flytja í
miöstjórn ASI tiUögu um óskoraðan
stuðning miðstjórnar ASI við kröfu-
gerð samninganefndar fiskvinnslu-
fólks. Það urðu nokkur kaflaskil í ís-
lenskri verkalýðsbaráttu þegar
framkvæmdastjórn VMSI, tU þess
knúin af VSI og sökum áhugaleysis
forystu ASI á kjörum fiskvinnslu-
fóUcs, samþykkti að henda samn-
inganefnd, sem framkvæmdastjórn-
in skipaði sjálf, út og ýta öUum kröf-
um fiskvinnslufólks undir boröið.
Það sem var óvenjulegt við samn-
inganefnd fiskvinnslufólks var að i
henni var nær eingöngu fólk sem
H| ,,ASÍ á ekki aö vera þröngur klúbb-
^ ur fyrir þreytta menn sem vilja fá
aö vera í friði fyrir óþægilegum stað-
reyndum hversdagslífsins.”
SVAR TIL HRAFNKELS JÓNSS
29. nui (IðMUIðtnn blrtlst hér IDV
gretn eftlr Hrafnkel Jénsson, for-
mam verkalýðsféUgaln* Arvakura á
Eakklrðl: Gretnln er (Ukt aaman-
aafn af rugU, útúnnúntngum og
nngforilum að ág get ekki orða
bundlaL Ekkl alat aem aðmakcrrl
ajáUataðlakonu tal ég már akylt að
laiðrátta tllikrif manni icm akO-
greinlr ijálfan Kg aam aðmakaermn
ijálfaUrðlamann.
Það tlökait oft I pðUUskum daUum
að anúa út úr oröum og gen and-
itaðtngnum upp ikoðanlr þvi það er
mavtan auVeklara að hrekja allkan
tllbúnlng en það aero nunverulega
er aagt. HnfnkaU notar þaaaa aöferð
t fráaögn Knnl af mlðatjémarfundl I
ASL Ham býr Ul fráafign af fundln-
um, dregur ályktanlr af tUbúningi
ainum og fellir avo að ajálfafigðu
harðan dfrn: Það má helta útUokað
að rfikraða aiíkan mátfhitning tn ég
dtaafi rtyna aamL
Eogln andstaða viö
máLstaö flskvinnsluíóiks
Þaö er rétt að HnfnkeU h« I mlð-
GUÐRÚN
THORARENSEN
VERKAKONA, FULLTRUI
I MID8TJÓRN
A8I
Qokk. Þaö er hlna vegar alrangt aem
Hrafnkell aeglr I greln atnnl: „I Ijða
kom að mlðatjórn ASI hafðl hvorkl
áhyggjur né áhuga á þeasum málum
og elnataklr mlbatjórnarmenn töldu
Hrafnkell Jónaaon hefur á undan- Hrafnkell velt aó um þetta snerust
ffimum árum teklð melrl þátt I umreðurnar á mlóstjómarfundlnum
iimnlnm»r*m*»™fc— ' — - - •
dags daglega sækir sitt daglega
brauð til starfa í fiski en er ekki í
hópi atvinnumanna sem hafa tvöföld
og þreföld laun þess fólks sem þeir
semja fyrir.
I samninganefndinni var fólk sem
er trúnaöarmenn á sínum vinnustöð-
um og veit frá degi til dags hvar
skórinn kreppir í framkvæmd kjara-
samninga.
Hugleiðum tilgang og
tilveruréttASÍ
Þegar forysta verkalýðshreyfing-
arinnar lét það yfir sig ganga að
verða við kröfu VSI að senda þetta
fðlk heim, og hefur síðan látið sér
vel lflca að það væri í fjölmiðlum at-
að auri og skít og gert litið úr því á
allan hátt, þá er forystan jafnframt
að opinbera álit sitt á því fólki sem
hún er að vinna fyrir.
Þess vegna er kominn tími til að al-
mennir launþegar hugsi sinn gang og
hugleiöi tilgang og tilverurétt sam-
taka á borð við ASI. ASI á ekki að
vera þröngur klúbbur fyrir þreytta
menn sem vilja fá að vera í f riði fyrir
óþægilegum staðreyndum hvers-
dagslífsins. Til að vera hlutverki
sínu vaxin á hreyfingin að vera lif-
andi og opin fyrir hvers konar gagn-
rýni, ASI, eða fulltrúar þess, hafa
engin efni á því að fara í fýlu þótt
bent sé á það sem miöur fer í starfi
forystunnar. Ef ASI er ekki tilbúið til
að taka við hinum almenna félaga og
viðhorfum hans þá á að leggja sam-
tökin niður.
Hrafnkell A. Jónsson.