Dagblaðið Vísir - DV - 02.10.1986, Blaðsíða 24

FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 1986.
NYJAR
IÁNAREGLUR
HINN 1. SEPTEMBER 1986
TÓKU GILDI NÝ LÖG
UM HÚSNÆÐISSTOFNUN RÍKISINS
OG REGLUGERÐ UM
LÁNVEITINGAR STOFNUNARINNAR
ÚR BYGGINGARSJÓÐI
RÍKISINS.
Hinar nýju reglur varöa þessi lán:
Lán til aö byggja eöa kaupa nýjar íbúðir
í smíðum.
Lán til að kaupa notaðar íbúðir.
Lán til meiri háttar viðbygginga, endur-
bóta og endurnýjunar á notuðu íbúðar-
húsnæði.
Lán til orkusparandi breytinga á (búð-
arhúsnæði.
Framkvæmd þessara nýju reglna er skýrð
hér á eftir. Fræðslurit um hina nýju tilhögun
liggur frammi hjá stofnuninni, á skrifstofum
Félagsmálaráðuneytisins, sveitarfélaga og hjá
Byggingaþjónustunni, Hallveigarstíg 1,
Reykjavík.
SÓTTUM
LÁN OG BEÐIÐ
EFTIR
LÁNSLOFORÐI
Ef þú hyggst sækja um húsnæðislán til
Húsnæðisstofnunar ríkisins er grundvallar-
atriði að gera það og bíða síðan eftir skriflegu
lánsloforði áður en kaup eru gerð eða bygging
hafin. Það er afar óhyggilegt að gera kaup-
samning eða ráðast í byggingu áður en
staðfest, skriflegt lánsloforð stofnunarinnar
liggur fyrir, eins og augljóst er. Jafn óvarlegt er
að selja íbúð nema fyrir liggi, að kaupandinn
hafi skriflegt lánsloforö Húsnæðisstofnunar-
innar í höndum, hyggist hann greiöa hluta
kaupverðsins með láni frá stofnuninni.
SKRIFLEGT
LÁNSLOFORÐ
Skriflegt lánsloforð Húsnæðisstofnunarinn-
ar færðu innan 8 vikna frá umsóknardegi, haf-
irðu verið úrskurðaður lánshæfur þar. I því er
fjárhæð lánsins tilgreind og hvenær það verð-
ur borgað út. Lánsloforð er að sjálfsögðu því
aðeins unnt að gefa, að tilskilin gögn hafi verið
lögð fram með umsókninni og í tæka tíð.
MIKLU MÁLI SKIPTIR
Miklu máli skiptir fyrir þig og þína, hvort
heldur þú ert seljandi eða kaupandi íbúðar, að
þú bíðir með allar skuldbindingar og endan-
legar ákvarðanir þar til skriflegt lánsloforð
stofnunarinnar hefur borist væntanlegum
kaupanda. Ella geta salan/kaupin orðið öllum
aðilum fjötur um fót og baggi um ókomin ár.
Það er grundvallaratriði að gera hlutina í réttri
röð og byrja ekki á öfugum enda. Séu málin
vel undirbúin og byrjað á því, sem á að gera
fyrst, má ætla, að þeim Ijúki á farsælan hátt.
Sé hins vegar reynt að fara í málin í öfugri röð
og jafnvel tekin áhætta varðandi há lán, m.a.
varðandi útborgunartíma þeirra frá stofnun-
inni, bjóða kaupandi og seljandi íbúðar hætt-
unni heim. Það er augljóst, að enginn getur
skuldbundið sig í kaupsamningi til að greiða
fé, sem hann ætlar að fá að láni, fyrr en hann
hefur skriflega staðfestingu fyrir því hvenær
það á að koma til greiðslu.
ÁBYRGÐ
FASTEIGNASALA
[ þessu sambandi er áriðandi að minnast
þess, að fasteignasali sá, sem hefur milli-
göngu um viðskipti kaupanda og seljanda, er
þar að kemur, ber mikla ábyrgð á því að vel
takist tii og ekki komi til vandræða, sem koma
HÚSNÆÐISSTO
síðan öðrum hvorum eða báðum aðilum í koll.
Kaupsamningurinn á að vera svo vel undirbú-
inn og unninn, að seljandi og kaupandi íbúðar
geti treyst því til fulls að sérhver liður hans
standist til hlítar. i því sambandi skipta
greiðslur og greiðslutími almennt mjög miklu
máli. Um þá hnúta verður að búa eins vel og
frekast er mögulegt. (því efni má enga áhættu
taka, ef vel á að vera. Verið þess vegna kröfu-
hörð um vandaðan undirbúning og nákvæm
vinnubrögð.
LÁNSLOFORÐ ER
JAFN MIKILVÆGT
FYRIR BÁÐA AÐILA
Væntanlegir íbúðakaupendur ættu að
minnast þess, að skriflegt, skuldbindandi láns-
loforð Húsnæðisstofnunarinnar í höndum
þeirra gerir samningsstöðu þeirra á allan hátt
miklu öruggari og betri en ef þeir hafa það ekki
í höndum. Með sama hætti er það mjög mikil-
vægt fyrir seljendur íbúða, að væntanlegir
kaupendur hafi slík loforð í höndum. Það er
eitt hið fyrsta sem þeir ættu að kynna sér er
samningaviðræður hefjast,
Seljandi hlýtur fyrst og fremst að telja þann
kaupanda traustan, sem m.a. hefur skriflegt
lánsloforð Húsnæðisstofnunarinnar upp á
vasann, ætli hann á annað borö að sækja um
húsnæðislán. ( þessu sambandi eru allar
setningar óæskilegar, þar sem talað er um
„Ef, vonandi, kannski, einhvern tíma“. Þess
vegna er það grundvallaratriði fyrir báða aðila,
að skriflegt lánsloforð Húsnæðisstofnunarinn-
ar liggi fyrir þegar kaupsamningur er undirbú-
inn eða ráðist í byggingaframkvæmdir.
ÞÚ ÞARFT AÐ VITA
HVAÐ ÞÚ HUGSAR ÞÉR
Þegar þú sækir um húsnæðislán þarftu sem
sagt ekki að hafa fengið augastað á sérstakri
íbúð eða lóð og því síður gert út um það mál.
Hins vegar þarftu að vita nokkurn veginn í hve
stór kaup eða framkvæmd þú ætlar að ráðast.
Fyrstu drög að kostnaðar- og greiðsluáætlun
þurfa að fylgja umsókninni; einnig vottorð líf-
eyrissjóðs/lífeyrissjóða um iðgjaldagreiðslur
þínar (og ykkar beggja, ef um hjúskap eða
sambýli er að ræða); og loks vottorð skatt-
stjóra um íbúðareign (hafi hún verið fyrir hendi)
og árstekjur sl. ár. Ella telst umsóknin ekki
fullgild.
AFGREIÐSLURÖÐ
Umsókn þín færist í afgreiðsluröð jafnskjótt
og hún berst Húsnæðisstofnun. Sé lánsum-
sókn póstsend stofnuninni er hún færð í af-
greiðsluröð í samræmi við póstsetningardag.
Lán verða afgreidd í sömu röð og umsóknir
berast og/eða íbúðir verða veðhæfar, skv. þar
að lútandi reglum. Lánveiting til þeirra, sem
ekki hafa átt íbúð á sl. 3 árum gengur fyrir veit-
ingu lána til hinna, sem hafa átt og/eða eiga
íbúðir á þeim tíma. Er í því sambandi farið eft-
ir fyrrnefndu vottoröi skattstjóra.
Sama einstaklingi er að jafnaði ekki veitt
húsnæðislán oftar en á 5 ára fresti.
ENDANLEG GÖGN VEGNA
ÚTBORGUNAR LÁNS
Endanleg kostnaðar- og greiðsluáætlun
umsækjanda, sem og önnur umbeðin gögn,
verða að liggja fyrir (stofnuninni a.m.k. 3 mán-
uðum áður en lánveiting stofnunarinnar á að
koma til greiðslu. Hafi fullgild gögn ekki borist
verður útborgun lánsins frestað um 3 mánuði.
Hafi gögn þá ekki borist fellur umsóknin og
lánveitingin úr gildi.
HVERJIR
TELJAST
LÁNSHÆFIR?
Þaö er grundvallarbreyting frá fyrri reglum,
að lánsréttur er nú, í flestum tilfellum, háður
því, að:
Umsækjandi sé og hafi verið virkur fé-
lagi í lífeyrissjóði sl. 24 mánuði, samfleytt.
Sá lífeyrissjóður hafi keypt eða skuld-
bundið sig til að kaupa skuldabréf af Húsnæð-
isstofnun ríkisins fyrir a.m.k. 20% af ráðstöf-
unarfé sínu.
Virkur félagi í lífeyrissjóði telst hver sá, sem
hefur sannanlega greitt iðgjöld af atvinnutekj-
um sínum eða námslánum samfleytt sl. 24
mánuði áður en hann sækir um lánið - og
hver sá, sem nýtur lífeyris úr sjóðnum.
Til að lífeyrissjóðsmenn geti notið hámarks-
lánsréttar hjá stofnuninni verður viðkomandi
lífeyrissjóður að hafa keypt eða skuldbundið
sig til að kaupa skuldabréf af Húsnæðisstofn-
un fyrir 55% af árlegu ráðstöfunarfé sínu.
Nemi kaupin lægra hlutfalli skerðist lánsréttur
sjóðsfélaga í samræmi við það.
HVERJIR AÐRIR?
Til eru undantekningar frá þeirri meginreglu,
að væntanlegur lántakandi verði að vera virk-
ur félagi í lífeyrissjóði, svo hann fái lán hjá
Húsnæðisstofnun. Þær eru þessar helstar:
HEIMILISSTÖRF
Það fólk, sem hefur haft heimilisstörf að
aðalstarfi og jafnframt launuð störf utan heim-
ilis, þó ekki meiri en nemur fjórðungi ársverks
eða hærri árslaun en 75 þús. krónur, miðað
við kauplag árið 1985 á hámarks-lánsrétt hjá
stofnuninni, svo fremi það sé ekki í hjúskap
eða sambúð. Annars á það sama lánsrétt og
hitt hjónanna eða hin sambýlismanneskjan.
Hluti lánsréttar getur áunnist á skemmri tíma.
ÖRORKA, ELLI, FÖTLUN
Elli- og örorkulífeyrisþegar, sem greitt hafa
til lífeyrissjóðs í 24 mánuði samtals, þótt á
mun lengri tíma sé, eiga sama lánsrétt og þeir
einstaklingar, sem greitt hafa í lífeyrissjóð
síðustu 24 mánuði, samfleytt. Fái lífeyrisþegi
lífeyri frá fleirum en einum lífeyrissjóði miðast
lánsréttur hans við skuldabréfakaup þess
sjóðs, sem greiðir honum mestan lífeyri þegar
hann sækir um lánið. Þeir lífeyrisþegar, sem
ekki búa við þessa aðstöðu, eiga hámarks-
lánsrétt. Sama máli gegnir um þá, sem ekki
hafa stundað launuð störf sakir fötlunar eða
elli, þótt þeir séu ekki lífeyrisþegar.
ÁRSTÍÐABUNDIN STÖRF
OG TÍMABUNDIN VEIKINDI
Lánsréttur manna skerðist ekki þótt þeir hafi
misst úr vinnu vegna árstíðabundinnar at-
vinnu eða vegna veikinda.
HVERERU
LANSKJÖRIN?
Lán til að byggja eða kaupa íbúðarhúsnæði
er til allt að 40 ára. Það má að sjálfsögðu