Dagblaðið Vísir - DV - 02.10.1986, Síða 38

38
FIMMTUDAGUR 2. OKTÓBER 1986.
Er ekki nóg komið?
Heimild: Hagtölur mánaðarins júli 1986, útg. Seðlabanki íslands.
Næstu helgi verður þing Æsku-
lýðsfylkingarinnar haldið í Ölfus-
borgum. Þangað munu koma ungir
vinstri menn alls staðar af landinu.
Yfirskrift þingsins verður „Er ekki
nóg komið?“ í þeirri yfirskrift biðjum
við einstaklinga að spyija sjálfa sig
þessarar spumingar. Hér eru nokkur
dæmi um spumingar og svör til að
hjálpa mönnum af stað?
Er ekki nóg komið af lélegu
kaupi?
Þegar sú ríkisstjóm sem nú situr
tók við völdum var hennar fyrsta
verk að banna vísitölubætur á laun.
Þetta varð til þess að launataxtar í
byrjun þessa árs hjá verslunar- og
skrifstofufólki vom 66,62% af því
sem þeir vom að meðaltali 1980
(heimild: fréttabréf kjararannsókn-
amefndar 1. ársfj. 1986). Þetta er
eina aðgerðin sem ríkisstjómin hef-
ur framkvæmt til að draga úr
verðbólgu. Þannig hefur verkafólk
eitt greitt niður verðbólguna. Þetta
kom að sjálfsögðu þeim verst sem
lægst höfðu launin og vom á stríp-
uðum töxtum. Afleiðingamar hafa
heldur ekki látið á sér standa. Nauð-
ungamppboð, landflótti, aukin
ásókn til félagsmálastofnana og svo
mætti áffarn telja. Einu raunhæfu
aðgerðimar gegn verðbólgu, án þess
að launafólk þvTÍti að þola meiri
hnekki vom ákveðnar utan þingsins
af allt öðrum aðilum. Með því sýndi
ríkisstjómin ráðleysi sitt og átti auð-
vitað að fara frá. Er ekki nóg komið
af niðurlægingunni?
En auðvitað fór hún ekki frá. Hún
átti ýmislegt eftir að gera. Ríkis-
stjómin hefur unnið að því í sumar
að kaupa verkfallsréttinn af ýmsum
lykilhópum í þjóðfélaginu. Aðferðin
Kjallaririn
„ Sölvi
Ólafsson
kennari,
framkvæmdaráðsmaður ÆFAB
er að skammta mönnum fyrst smán-
arlaun og koma heimilunum á
vonarvöl. Síðan em boðnar launa-
hækkanir gegn yfirlýsingum lun
afhám verkfallsréttar. í miðju kjaft-
æðinu um auraleysi stjómvalda em
skyndilega til fjármunir til að kaupa
réttindi af fólki. Svona mun hún
halda áfram að reka fleyga í raðir
launafólks. Það er því nauðsynlegt
fyrir okkur að hafa í huga að sam-
einuð getum við margt en sundmð
ekki neitt.
Er ekki nóg komið af ffamkomu
ríkisstjómarinnar gagnvart nýja
húsnæðiskerfinu?
Eitt af því sem stjómarflokkamir
lofuðu fyrir kosningar var að koma
vemlega til móts við húsnæðiskaup-
endur. Sjálfstæðisflokkurinn lofaði
m.a. 80% lánum til þeirra sem vom
að kaupa í fyrsta sinn. Ekkert af
þessum loforðum hefur verið efnt.
Eina raunhæfa tilraunin til að koma
húsnæðismálunum í viðunandi
ástand var hins vegar gerð í síðustu
samningum en jafnvel þar hafa ráð-
herrar reynt að bregða fyrir fæti með
formann Sjálfstæðisflokksins
ffemstan í flokki. Þeim væri nær
þessum herrum að huga að framlagi
frá ríkisstjóminni svo að húsnæðis-
kerfið, sem er í landinu, valdi ekki
meiri ógæfu og þrældómi en orðið
er. Er ekki nóg komið af skuldasöfh-
un?
Þrátt fyrir að þessum herrum hafi
tekist að skerða laun og að hlutur
kvenna hafi aukist á vinnumarkaðn-
um og heimili þess utan bætt við sig
meiri vinnu hefur ríkisstjóm tekist
að auka svo erlendar lántökur að
þess þekkjast ekki dæmi. Strax á
árinu 1983 fóm erlend lán upp fyrir
50% af vergri þjóðarframleiðslu og
nálgast nú óðfluga 60% (sjá töflu).
Við í Æskulýðsfylkingunni teljum
að auka eigi innlendan spamað og
auka hagræðingu á þjóðarheimilinu.
Það sjá allir að þjóðfélag með 240.000
manns hefur ekki efni á þeirri yfir-
byggingu sem líðst; olíufélögin,
bankamir, tiyggingafélögin og svo
mætti lengi telja.
Er ekki nóg komið af víg-
búnaöarhættunni?
Það er ljóst að til em í heiminum
vopn sem geta eytt öllu lífi mörgum
sinnum. Sérfræðingar deila að vísu
um hve oft en það getur nú varla
talist skipta máli ef hægt er að eyða
þvi einu sinni. Umræðumar minna
helst á riffildi tveggja mamna sem
standa hvor í sínum bensínpollinum
og rífast um í hvorum pollinum séu
fleiri lítrar. Þeir rífast jafhvel um
hvor eigi fleiri eldspýtur. Allir vita
þó að ein eldspýta er of mikið. Þegar
kveikt verður á henni lýkur rifrild-
inu. Fólk um allan heim sér enga
ffamtíð. Það er fullt af vonleysi sem
kemur harkalega niður á ungu fólki
sem reynir að flýja þennan raun-
veruleika á ýmsan hátt.
Er ekki nóg komið?
Ríkisstjómin segir sjálfsagt að hún
sé búin að fá okkur nóg en við spyrj-
um: Hvað hafið þið gert í húsnæðis-
málum?
Hafa félagsleg réttindi verið auk-
in?
Hafið þið bætt lífskjörin hjá al-
menningi í landinu?
Sölvi Ólafsson
„í miðju kjaftæðinu um auraleysi stjóm-
valda eru skyndilega til íjármunir til að
kaupa réttindi af fólki. Svona mun hún
halda áfram að reka fleyga í raðir launa-
fólks.“
Hættum að hræsna
„Svindlið og prettirnir halda áfram og alltaf er það almenningur sem borg-
ar brúsann með því að sætta sig við lúsarlaun og langan vinnudag, slitandi
húsnæðisafborganir o.fl.“
Á dögum frönsku byltingarinnar
var ekki óalgengt að slúðurkerling-
amar mættu með pijónana sína til
að horfa á aftökur. Þetta var víst
með vinsælli fjöldaskemmtunum
þess tíma. Á eftir hafa áhorfendur
sennilega snúið heim með tilfinn-
ingu um að réttlætinú hafi verið
fullnægt.
„Fyrirmyndir“
Flestir em sammála um að hér á
þessu annars vinalega litla landi sé
alls konar svindl og prettir stundað-
ir af ekki minni elju en fótbolti og
fleiri íþróttir. Svindl og prettir em
orðnir eins konar þjóðaríþrótt. Þeir
em svo bestir sem geta svindlað á
og prettað fólkið mest án þess að
upp um þá komist. Það er gjaman
bent á þessa menn sem fyrirmyndir.
„Hann er nú duglegur að koma sér
áfram,“ segir fólk gjaman hvert við
annað í aðdáunartón en hugsar oft
á sama tíma: „Annars er alveg
merkilegt hvað hann getur leyft sér,
hann borgar litla sem enga skatta."
Flestir em sér nefhilega innst inni
meðvitandi um að það er verið að
plata þá og margir finna fyrir því
að vera ranglæti beittir en gera ekk-
ert í málinu.
Réttlætinu „fulinægt“
Svo kemur hneykslismál fram í
dagsljósið eins og t.d. Hafskipsmálið.
Mikið fjaðrafok upphefst í fjölmiðl-
um. Forráðamenn koma fram fyrir
alþjóð, úttútnaðir af ábyrgðartil-
finningu og hneykslan, og lýsa því
yfir að málið sé í ömggum höndum.
Þetta verði allt rannsakað og leið-
rétt, hinir seku munu hljóta sín
maklegu málagjöld.
Síðan hefjast rómversku leikamir
í nútíma útfærslu.- Einstaka menn
em leiddir fram í fjölmiðlaljósið.
Þama em sökudólgamir lifandi
fundnir. Það er aukaatriði hvort
sakbomingar em dæmdir eða ekki.
Það sem mikilvægast er að fólkið í
Kjallaiinn
Sigrún
Þorsteinsdóttir,
húsmóðir
landinu hefiir á tilfinningunni að
réttlætinu hafi verið fullnægt, svipað
og frönsku prjónakonumar.
Reyndin er hins vegar sú að svikin
og prettimir em stundaðir af engu
minna kappi eftir sem áður, lika af
þeim forráðamönnum sem mættu
fyrir firaman alþjóð fullir vandlæt-
ingar hræsnarans.
Hver er ábyrgur?
Hver ber ábyrgðina á þessu
ástandi? spyija eflaust margir sjálfan
sig. Svörin em eflaust mörg og mi-
sjöfri og fara sennilega mest eftir því
hver svarar.
Kjósendur segja að þetta sé stjóm-
málamönnunum að kenna, þeir séu
bara eiginhagsmunapotarar. Innan
fjórflokksins bendir hver á annan
. eins og lítil böm gera á róluvelli og
segja allir í einum kór „þetta er hon-
um að kenna“. B.J. segir að það séu
embættismennimir og kerfið sem
beri ábyrgðina og Kvennalistinn
segir bara stutt og laggott: „Þetta
er körlum að kenna“. Það er leitað
að sökudólgum frekar en lausnum.
Það er svo miklu fljótlegra, en það
bara virkar ekki. Það þarf að leita
að lausnum og lausnimar þarf að
framkvæma. Aðgerðaleysið heldur
ástandinu við.
Staðreyndin er nefhilega sú að það
erum við öll sem berum ábyrgðina,
ég og þú. Sumir með því að taka
sjálfir þátt í svindlinu, aðrir með
aðgerðaleysi sínu.
Svindlið heldur áfram
Réttlætinu hefur ekki verið full-
nægt. Svikamyllan er í fullum gangi.
Það em sennilega fleiri verkalýðs-
leiðtogar en Guðmundur J. sem
þiggja sínar mútur á beinan og
óbeinan hátt, ef svo væri ekki væri
árangur af starfi verkalýðsbarát-
tunnar annar en hann er í dag. Það
em trúiega líka fleiri alþingismenn
og bankaráðsmenn heldur en Albert
sem spreða fé almennings út á
óábyrgan hátt í eiginhagsmunaskini
til þess að auðgast eða afla sér at-
kvæða og vinsælda. Og Björgúlfur
er áreiðanlega langt frá því að vera
eini fjárglæframaðurinn sem kemst
í aðstöðu til að fá óeðlilegar fyrir-
greiðslur frá kerfinu og valsa með
fé almennings.
Svindlið og prettimir halda áfram
og alltaf er það almenningur sem
borgar brúsann með því að sætta sig
við lúsarlaun og langan vinnudag
og slítandi húsnæðisafborganir.
Hættum að láta gabba okkur
Hvaðan haldið þið að peningamir
komi til að redda Útvegsbankanum
eftir Hafskipsmálið, hvort sem Ot-
vegsbankinn verður sameinaður
öðrum banka eða ekki? Hveijir
haldið þið að græði á lágu launun-
um? Og hverra hag er verið að passa
með því að bjóða ekki húsnæði á
hagstæðum kjörum, húsnæði sem
myndi mögulega lækka fasteigna-
verð?
Það er ekki nóg að finna til rang-
lætis vegna lágra launa og sligandi
húsnæðisafborgana. Það er mál til
komið að við hættum að láta gabba
okkur. Við þurfum að hætta að líta
á hneykslismál eins og Hafskipsmál-
ið sem afmarkað mál. Fjársvikamál-
in tengjast láglaunastefnunni og
húsnæðisvandanum og allri þinni
efhalegu afkomu, lesandi góður.
Það er ekki nóg að hneykslast
þegar einstökum mönnum, sem hafa
verið svo óheppnir að það komst upp
um þá, er stillt upp sem sökudólgum.
Við þurfum að sýna í verki að við
viljum ekki hafa ástandið áfram eins
og það er. Það er ekki nóg að fella
stóradóm yfir einstökum mönnum.
Ábyrgðin er okkar
Hættu að hræsna. Ekki segja að
þú viljir breytingar, hærri laun og
betri lífskjör, ef þú vilt ekkert gera
til að breyta ástandinu. Ekki segja
að þú viljir ekki láta svíkja þig og
plata, ef þú fylgir ekki orðunum eft-
ir með gjörðum. Með aðgerðaleysinu
styður þú við svindlið og prettina.
Ef þú vilt raunverulegar breyting-
ar, taktu þá þátt með okkur í Flokki
mannsins við að byggja upp lifandi
stjómmálaEifl. Stjómmálaafl sem
byggir á þátttöku og ábyrgð ein-
staklingsins.
Ábyrgðin er okkar, þín og mín.
Sigrún Þorsteinsdóttir.
„Það eru sennilega fleiri verkalýðsleið-
togar en Guðmundur J. sem þiggja sínar
mútur á beinan og óbeinan hátt, ef svo
væri ekki væri árangur af starfi verkalýðs-
baráttunnar annar en hann er í dag.“