Dagblaðið Vísir - DV - 22.12.1986, Qupperneq 6

6
MÁNÚDAGUR 22. DESEMBER 1986.
Atvinnumál
Er steinullarveislunni á
Sauðárkróki að Ijúka?
- gjaldþrot blasir við ef nauðasamningar takast ekki
Þegar Steinullarverksmiðjan hf. á
Sauðárkróki framleiðir steinull fyrir
krónu selur hún steinullina á 70 aura.
Peningaitiarkaður
INNLÁNSVEXTIR (%> hæst
Innlán óverötryggö
Sparisjóðsbækur óbund. á-9 Ab.Bb. Lb.Úb.Sp
Sparireikningar
3ja mán. uppsógn »-10.5 Ab
6 mán. uppsógn 10-15 Ib
12 mán. uppsögn 11-16.25 Sp- Vélstj.
18mán. uppsögn 16-16,25 Bb
Sparnaður - Lánsréttur
Sparað í 3-5 mán. 9-13 Ab
Sp. i 6 mán. og m. 6-13 Ab
Avisanareikningar 3-9 Ab
Hlaupareikningar 3-7 Sb
Innián verðtryggð Sparireikningar
3ja mán. uppsögn 1-2 Bb.Úb.Vb
6 mán. uppsögn 2.6-4 Úb
Innlán með sérkjörum 8.5-17
Innlán gengistryggð
Bandarikjadalur 5-6,5 Sb
Sterlingspund 9-10.5 Ab
Vestur-þýsk mörk 3.5-4 Ab
Danskar krónur 7,5-9,5 Ab
ÚTLÁNSVEXTIR (%) lægst
Útlán óverötryggö
Almennir víxlar(forv.) 15.75-16. 25 Lb
ViðskiptavixIar(forv.)(1) kge/19,5- 21 16-17
Almenn skuldabréf(2) Lb
Viðskiptaskuldabréf(1) kge Allir
Hlaupareikningar(yfirdr.) 16-18 Lb
Utlán verðtryggð Skuldabréf
Að 2.5 árum 5-6.75 Lb
Til lengri tíma 6-6.75 Bb.Lb
Útlán til framleiöslu
isl. krónur 15-16,5 Sp
SDR 8-8.25 Allir nemalb
Bandar íkjadalir 7.5-7.75 Allir nema Bb.lb
Sterlingspund 12,75-13 Allir nema Ib
Vestur-þýsk mörk 6.25-6.5 Allir nema Ib
Húsnæöislán 3.5
Lífeyrissjóðslán 5-6.5
' Dráttarvextir 27
VlSITÖLUR
Lánskjaravisitala 1542stig
Byggingavisitala 281 stig
Húsaleiguvisitala Hækkaði 9% 1. okt.
HLUTABRÉF
Söluverð að lokinni jöfnun m.v. 100 nafnv.:
Almennar tryggingar 111 kr.
Eimskip 228 kr.
Flugleiðir 200 kr.
Hampiðjan 133 kr.
Iðnaðarbankinn 130 kr.
Verslunarbankinn HOkr.
(1) Við kaup á viðskiptavíxium og við-
skiptaskuldabréfum, útgefnum af þriðja
aðifa, er miðað við sérstakt kaupgengi,
kge. Búnaðarbankinn reiknar þó vexti
af viðskiptavíxlum miðað við 19,5% árs-
vexti og Landsbankinn miðar við 21%
ársvexti. (2) Vaxtaálag á skuldabréf til
uppgjörs vanskilalána er 2% bæði á
verðtryggð og óverðtryggð lán, nema í
Alþýðubanka og Verslunarbanka.
Skammstafanir: Ab—Alþýðubankinn,
Bb = Búnaðarbankinn, Ib = Iðnaðar-
bankinn, Lb = Landsbankinn, Sb =
Samvinnubankinn, Úb = Útvegsbank-
inn, Vb = Verslunarbankinn,
Sp = Sparisjóðimir.
Nánari upplýsingar um peninga-
markaðinn birtast í DV á fímmtudög-
um.
Þetta þykja ekki góð viðskipti og enda
þótt steinullin sé viðurkennd gæða-
vara er ekki hægt að selja hana undir
kostnaðarverði til lengdar. Og nú er
svo komið að heildarskuldir verk-
smiðjunnar eru orðnar um 450 milljón-
ir króna og alit hlutaféð, um 90
miiljónir króna, horfið í taprekstur
fyrstu 16 ævimánuði fyrirtækisins.
Stjóm þess leitar nú hreinna nauða-
samninga við lánardrottna og ef
einhver af margvislegum forsendum
áframhaldandi rekstrar brestur blasir
við gjaldþrot.
Framleiðslurekstur Steinullarverk-
smiðjunnar hf. er sem sagt 16 mánaða
gamall nú. Þeir sem gert hafa úttekt
á stöðu hennar og áætiun um rekstur-
inn fram til ársins 2000 álíta að þótt
gefiiar forsendur standist verði mikið
tap á rekstrinum næstu árin og hann
fari ekki að skila afgangi fyrr en eftir
nærri áratug. En þeir eru margir sem
efast um að hægt verði að uppfylla öll
þau skilyrði sem sett era fyrir þeirri
niðurstöðu og telja að þessari „stein-
uliarveislu" sé í rauninni lokið.
Umdeilt fyrirtæki
Á áranum 1980-1982 vora uppi ýms-
ar hugmyndir um rekstur steinullar-
verksmiðju hér á landi. Fræg varð
deilan milli þeirra sem annars vegar
vildu slíka verksmiðju á Sauðárkróki
og hins vegar í Þorlákshöfn. Minna
bar á áhugamönnum á höfuðborgar-
svæðinu en þeir vora einnig til. Fyrir
norðan og sunnan vora teknar skófl-
ustungur á víxl en endirinn varð sá
að ríkisstjómin kaus að nýta heimild
sína til þess að leggja fram 40% hlut-
afjáx í verksmiðju á Sauðárkróki.
Margir vöraðu harkalega við þess-
um hugmyndum og lengi reyndi Albert
Guðmundsson, þá iðnaðarráðherra, að
þvælast fyrir þar sem hann hafði enga
trú á rekstursáætlunum þeim sem
lagðar vora fram. Félag ísienskra iðn-
rekenda var sömu skoðunar, einnig
komu viðvaranir frá Verslunarráðinu.
Bjöm Friðfinnsson, fjármála- og hag-
sýslustjóri Reykjavíkurborgar og
formaður Sambands íslenskra sveitar-
félaga, benti á að hagstæðast hefði
verið að reka verksmiðju af þessu tagi
í Reykjavík, næsthagstæðast í Þor-
lákshöfii og óhagstæðast á Sauðár-
króki. í samræmi við tiltekið lögmái
hefði Sauðárkrókur auðvitað verið
valinn.
Talsmenn verksmiðjunnar á Sauð-
árkróki létu auðvitað ekki sitt eftir
liggja og stóðu þar heimamenn fremst-
ir í flokki. Þegar farið er yfir frásagnir
fjölmiðla af umræðum um verksmiðj-
una gegnum árin má reyndar segja
að Sauðkrækingar séu einu opinbera
málsvarar hennar. En auðvitað á rík-
isstjómin sinn þátt í ákvörðun og
aðgerðum í málinu, að undanskildum
Albert Guðmundssyni. Það kom þó í
hans hlut nú að leggja fyrir ríkis-
stjómina þau úrræði sem helst koma
til greina eins og staðan er orðin.
Tapið rosalegt
Allar þær áætlanir sem kynntar
vora áður en ákvörðun um verksmiðj-
una á Sauðárkróki var tekin og á
meðan verksmiðjan var í byggingu
sýndu mikla arðsemi af rekstrinum. 1
nóvember 1983 sagði Sverrir Her-
mannsson, þá iðnaðarráðherra, að
nýjustu áætlanir gerðu ráð fyrir
15-18% arðsemi eftir skattgreiðslur.
Þorsteinn Þorsteinsson, þáverandi
framkvæmdastjóri Steinullarverk-
smiðjunnar hf., sagði hálfu ári síðar
að verksmiðjan myndi skila 19% raun-
vöxtum og bað menn að benda á hvar
annars staðar sæist slík arðsemi.
Síðar sagði Þorsteinn i viðtali að
líklega yrði eitthvert tap fyrsta árið
en jafnvægi næðist áreiðanlega á öðra
ári og verulegur hagnaður á því þriðja.
Strax á síðasta ári var orðið ljóst að
þessi bjartsýni átti sér enga stoð í
raunveraleikanum og þá vora gerðar
áætianir um rekstur nokkur fyrstu
árin með tugmilljóna króna tapi hvert
árið af öðra. Framleiðslurekstur hófst
í september á því ári, 1985, og tapið
til áramóta varð 30 milljónir króna.
Fyrirsjáanlegt tap á þessu ári verður
nærri 50 milljónir króna.
Steinull frá Steinullarverksmið|unnl á Sauöárkróki. DV-mynd: KAE
BÖRNIN VEUA
Lcugauegi IM-Reukiauil: s=21901