Dagblaðið Vísir - DV - 20.05.1987, Síða 15

MIÐVIKUDAGUR 20. MAÍ 1987.
15
Smáfiskadráp
og kjör
fiskvinnslufólks
„Aðrar stéttir eiga að láta sér það lynda að fiskvinnslufólk fái verulegar
kjarabætur án þess það hafi verulegar breytingar i för með sér á al-
mennum launum."
Hluti af því góðæri, sem gengið
hefur yfir þjóðina, felst í mjög háu
verði sem fæst fyrir sjávarafurðir.
Islenska þjóðin hefur sem kunnugt
er byggt afkomu sína á fiskveiðum.
Nú heyrast hins vegar háværar
raddir um það að voði sé íyrir dyrum
ef fram heldur sem horfir, smáfiska-
dráp sé svo gegndarlaust að fiskur-
inn komist ekki á hrygningarstöðv-
ar. Vertíðin á Suðumesjum virðist
benda til að svo sé. Við gerum út
vaxandi fjölda af frystitogurum sem
eru fljótandi verksmiðjur. Þar er
ekki einasta að besti fiskurinn sé
hirtur og hinu hent, eins og fullyrt
er, heldur fara önnur verðmæti al-
gerlega forgörðum, þ.e. öll meltan,
og hlýtur þar að vera um milljarða
verðmæti að ræða. Enn hafa yfirvöld
sjávarútvegs ekki séð ástæðu til að
hefja einhverjar aðgerðir til að
stemma stigu við þessari gegndar-
lausu rányrkju.
í nýlegu sjónvarpsviðtali minnti
Dagbjartur Einarsson, útgerðar-
maður í Grindavík, rækilega á þetta
og sýndi fram á hve miklu harðar
væri gengið frám í smáfiskadrápi nú
en meðan útlendingar höfðu aðgang
að fiskinum. Þessar aðvaranir er
ekki hægt að láta sem vind um eyrun
þjóta.
KjaUarinn
Kári Arnórsson
skólastjóri
Flutt út óunnið
En það er ekki einasta að smáfisk-
urinn sé drepinn í óhófi heldur er
hráefnið flutt út í stórum stíl óunn-
ið. Þetta er orðið svo alvarlegt mál
að víða horfir til atvinnuleysis í sjáv-
arplássum á Islandi fyrir vikið. Hér
er verið að flytja út ekki bara hrá-
efni heldur og atvinnu. Sá fiskur,
sem fer út með gámunum til Bret-
lands, fer til vinnslu þar og síðan
keppir sú vara við okkar fram-
leiðslu. Þetta gerist á sama tíma og
mjög hátt verð er á saltfiski og fryst-
um fiski á okkar helstu mörkuðum.
Sýnt hefur verið fram á að fersk-
fiskútflutningurinn skilar ekki meiri
tekjum til þjóðarbúsins þó svo hann
skili undir vissum kringumstæðum
meiri tekjum til einstakra starfs-
hópa, þar á meðal sjómanna og
stundum útgerðarmanna. Það getur
hins vegar ekki orðið ráðandi í við-
skiptum okkar við útlönd.
Fiskimiðin eru sameign þjóðarinn-
ar. Þau eru auðlind sem engin ein
stétt getur alfarið ráðið. Þess vegna
verða stjómvöld á hverjum tíma að
grípa inn í með stjómunaraðgerðum.
Að sjálfsögðu er ekki verið að tala
um að loka fvrir útflutning á fersk-
um fiski. Það hlýtur að vera eðlileg-
ur viðskiptamáti að vissu marki og
með bættum samgöngum er hægt að
koma vörunni ferskari til neytenda.
En það er ástæðulaust að flytja fisk-
inn út til fullvinnslu þar. Við hljót-
um að reyna að skapa þá atvinnu í
landinu sem fæst með því að vinna
fiskinn sem mest hér heima.
Fiskvinnslan njóti næstu
verðhækkana
Eins og minnst hefur verið á þá
hefur verð á sjávarafurðum ekki
verið hærra í annan tíma. Nú em
enn framundan miklar verðhækkan-
ir. Undir slíkum kringumstæðum
hljóta menn að leiða hugann að því
af hverju ekki er hægt að greiða
hærri laun til þeirra sem vinna fisk-
inn í landi. Sjómenn hafa að
undanförnu haft mjög góðar tekjur
þó þær séu misjafhar og sveiflu-
kenndar. Þeir eru sá tekjuhópur sem
mest hefur hækkað í meðaltekjum
síðustu tvö árin. Menn em almennt
sammála því að laun sjómanna eigi
að vera góð því þessi vinna er
áhættusöm og útheimtir miklar fjar-
vistir frá heimilum. En það er
kominn tími til að landverkafólkið
njóti í einhverju þeirra hækkana
sem orðið hafa á afurðaverðinu. Það
er því fumskvlda þeirra sem við út-
gerðar- og sölumál fást að megin-
hluti þeiira hækkana. sem
framundan em á mörkuðum. fai-i
beint i vasa fiskvinnslufólksins.
Þetta verða sjómenn og útgerðar-
menn að skilja. Og þetta verða
fiskverkendur einnig að skilja og
endurskipuleggja sinn rekstur með
tilliti ril þessa. Aðrar stéttir eiga að
láta sér það lynda að fiskvinnslufólk
fái verulegar kjarabætur án þess það
hafi vemlegar brevtingar í fór með
sér á almennum launum.
Nú þegar framundan em samning-
ar um nýtt fiskverð verður að leggja
megináhersluna á bætt kjör í fisk-
vinnslu. Það er gmndvallaratriði í
efnahagspólitík íslendinga til lengri
tíma litið. Og í guðanna bænum.
stöðvum smáfiskadrápið.
Kári Arnórsson.
. . , smáfiskadráp sé svo gegndarlaust
að fiskurinn komist ekki á hrygningar-
stöðvar. Vertíðin á Suðurnesjum virðist
benda til að svo sé.“
Kjósendur mynduðu ríkisstjóm
Engu er líkara en þjóðin sé búin
að steingleyma til hvers hún gengur
að kjörborðinu á fjögurra ára fresti.
Niðurstaða kosninganna er að engu
höfð en flokksformenn keppast nú
hver um annan þveran við að bjarga
skinni sínu með því að komast í ráð-
herrastól. Þeir em greinilega líka
búnir að gleyma til hvers menn em
að kjósa.
Það er því ekki úr vegi að rifja
upp grundvallarlögmál lýðræðisins
sem er að fólkið í landinu ræður því
sjálft hveijir fara með stjóm lands-
mála. Menn mættu reyndar taka það
mikilvæga hlutverk sýnu alvarlegar
en þeir stundum gera. Það er til
dæmis ekki óalgengt að menn kjósi
annan flokk en þeir áður gerðu til
þess að refsa sínum flokki. Þetta er
því miður ekki hægt. Með því kjósa
þeir einfaldlega flokk sem þeir eru
þar með að styrkja og verða að bera
fulla ábyrgð á. Atkvæði greitt ein-
hverjum flokki er stuðningsyfirlýs-
ing við þann flokk. Svo einfalt er
það.
39 þingmenn -sterkur meiri-
hluti
Hver var svo niðurstaða kosning-
anna núna? Hún var sú að þjóðin
vill að Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn stýri landinu
áfram. Sjálfstæðismenn fengu 25
þingmenn samtals, framsóknarmenn
14. Samanlagt em þetta 39 þingmenn
eða sterkur meirihluti. Þessir flokk-
ar hljóta því að verða við þeim
skilaboðum og halda áfram störfum.
Albert Guðmundsson er og verður
sjálfstæðismaður eins og hann hefúr
sjálfur sagt, svo og allt hans lið (og
megi guð vera með henni Aðalheiði
í þeim selskap), og Þorsteinn Pálsson
verður að bíta í það súra epli að
fólk vill að Albert og stuðningsmenn
hans sitji áfram. Formaður Sjálf-
stæðisflokksins getur ekki leyft sér
að láta eigin þykkju hafa áhrif á
Kjállariim
Guðrún Helgadóttir
alþingismaður fyrir
Alþýðubandalagið
myndun ríkisstjómar. Hann getur í
hæsta lagi verið aldeilis hissa eins
og mörg okkar em en svona er þetta
nú einu sinni. Og enginn efast um
að Stefán Valgeirsson sé ennþá
framsóknarmaður.
Það er því gjörsamlega fráleitt að
eyða tíma í viðræður við hina og
þessa flokksformenn sem fengu jafn-
skýr skilaboð um að nærvern þeirra
væri ekki óskað í næstu ríkisstjóm.
Jón Baldvin Hannibalsson hékk í
að heimta aftur þingmannatölu
Bandalags jafhaðarmanna, Svavar
Gestsson tapaði tveimur þingsætum
og Kvennalistinn stóð i stað og jók
þingmannatölu sina með framboði í
öllum kjördæmum. Samanlagt fengu
þessir flokkar 24 þingmenn og því
tæpast ætlast til að þeir ættu aðild
að ríkisstjóm. Getur þetta skýrara
verið?
Það held ég varla. Fólkið í landinu
kaus að hafa þessa flokka í stjórnar-
andstöðu og þar eiga þeir að vera.
Menn hafa líka gleymt hversu mikil-
væg stjómarandstaða er í lýðræðis-
ríki. Verk hennar ber að vanda engu
síður en stjóm þjóðmála sem vitan-
lega er í höndum kjörins meirihluta.
Einblína á ráðherrasæti
Sá leikur flokksformannanna sem
nú á sér stað á einkafundum þeirra
og með þessum margumræddu
„þreifingum", sem mig dauðlangar
að vita hvemig fara fram. er van-
virða við lýðræðið og þar með fólkið
í landinu. Þeir sem fólkið hafnaði
ættu að einbeita sér að því að endur-
skoða vinnubrögð flokka sinna og
kanna til þrautar hvers vegna þeir
misstu trúnað fólks í stað þess að
einblína á ráðherrasæti sem kodda
undir rassinn á sjálfum sér. Hann
kemur flokknum að engu gagni. Það
er hins vegar verkeftii flokksfor-
manna að efla flokk sinn og hafa
frumkvæði mn heilstevpta pólitíska
stefriu sem fólk skilur og getur tekið
afstöðu til. Það er ekki létt verk eins
og dæmin sanna og á þeim dynja
vonbrigðin þegar illa gengur. Það
er líka skvlda flokksformanna að
taka tillit til skoðana annarra innan
flokksins og samræma viðhorf. Ein-
angraður flokksfomiaður með
fámenna jábræðraklíku sér til
trausts og halds er gagnslaus for-
maður. Á sama hátt og virkt lýðræði
er styrkur hvers þjóðfélags er virkt
lýðræði innan stjórnmálaflokks
stvrkur fomiannsins.
Sé þetta lýðræði ekki virt em
kosningar merkingarlausar. Virðing
manna f>TÍr þeim verður að engu ef
niðurstöður þeirra em ekki virtar
og eftir þeim farið. Og það sem verra
er: Ábyrgðin er af fólkinu tekin og
það kynni að missa sjónar af þeirri
staðrevnd að með atkvæði sínu er
það að mvnda næstu ríkisstjóm.
Það hefur þjóðin nú gert. Víst er
ég undrandi á vilja hennar en okkur
ber að fara að honum hvort sem
okkur líkar betur eða verr.
Guðrún Helgadóttir
„þjóðin vill að Sjálfstæðisflokkurinn og
Framsóknarflokkurinn stýri landinu
áfram. Sjálfstæðismenn fengu 25 þing-
menn samtals, framsóknarmenn 14.“
„Sá leikur flokksformannanna, sem nú á sér stað á einkafundum þeirra og með þessum margumræddu
„þreifingum", sem mig dauðlangar að vita hvernig fara fram, er vanvirða við lýðræðið..“