Dagblaðið Vísir - DV - 16.01.1988, Side 42

^■04
LAUGARDAGUR 16. JANÚAR 1988.
Ferðamál
[JLI
*

Þaö er áætlað aö fjörutíu og fimm
milljónir manna stundi skíði í ein-
hveijum mæli. Vagga skíðaíþróttar-
innar eða alpagreinanna er í
Austurríki og Sviss og breiddist
íþróttin þaðan til austurhluta Frakk-
lands, norðurhluta Ítalíu og síðan
koll af kolli. Eftir síðustu heimsstyij-
öld hljóp mikil „gróska" í íþróttina
því fleiri og fleiri höfðu efni á því að
leggja stund á hana. Það hefur alltaf
verið dýrt að stunda skíði, allur út-
búnaður er dýr og fjölbreyttur og
fleygir stöðugt fram. Teljist aðstaða
—<*‘góð í fjallshlíðum til skíðaiðkunar
helst það oft í hendur við að miklum
fjármunum hefur verið varið í upp-
bygginguna, til dæmis lyftur og
byggingar. Það sem gerir skíðaiðkun
svo skemmtilega sem raun ber vitni
og útbreidda er að hún er íþrótt sem
höfðar til fjöldans, hún er jafnt fyrir
hetjur sem hugleysingja. Útiveran
og áreynslan'höfðar sífellt til fleiri
og hópur skiðaiðkenda stækkar.
Víkingarnir
og vaggan
Svigskíðaiðkunin er komin frá
Alpalöndunum, eins og áöur sagði,
en ekki má gleyma forfeðrum okkar,
víkingunum, og þeirra skerf til þess-
arar íþróttar. Sagt er. aö norskir
menn hafi gengið yfir fa’nnbreiður á
„skíðaigildi“ og rennt sér á tunnu-
stöfum eða timburbútum um fjöll og
fimindi frá ómunatíð. Þeir hafa átt
dijúgan þátt í útbreiðslu íþróttarinn-
ar. Til dæmis herma heimildir að
fyrsti einstaklingur, sem vitað er um
að hafi rennt sér á skíðum í Banda-
ríkjunum, hafi verið norskur inn-
flytjandi. Hann hét Thompson og
^ fluttist til Bandaríkjanna árið 1837
með fjölskyldu sinni, þá tíu ára gam-
all. Hann bar út póst í Sierra Nevada
fjallahéruðum sem voru erfið yfir-
ferðar á vetrum. Thompson mundi
óljóst eftir einhverju sem menn í
Noregi höfðu á fótum til að komast
leiðar sinnar yfir fannbreiður. Hann
útbjó sér sérstaka „skó“, nærri þijá
metra að lengd, og þá notaði hann
sem samgöngutæki. Hann bjó yfir
eigin tækni við að renna sér niður
brekkurnar, ekki var plógurinn
kominn til sögunnar þá. Bandaríkja-
menn nefna þennan brautryðjanda
Snowshoe Thompson eða Snjóskó
Thompson í.lauslegri snörun.
Þá er að geta þess að landkönnuð-
Frá skfðastað í Colorado, allt viö
lendina sem þurfa þykir.
Skíða-
íþróttin
— fyrir hetjur og hugleysingja
Fannbreiðurnar eru viða um heim enda eru um 45 milljónir manna sem leggja stund á það að renna sér yfir þær.
I ferðamálaþætti D V, sem er fastur þátt-
ur hvem laugardag, hefur að undaníomu
verið nokkuð skrifað um skíðastaði. Við
höfum brugðið okkur til Austurríkis,
Sviss og Frakklands og aðeins rennt yfir
skíðastaði í Bandaríkjunum.
Á þessum vettvangi er af nógu að taka,
samkvæmt heimildum okkar eru eitt
þúsund og tvö hundruð skíðastaðir í
Bandaríkjunum og um sjö hundruð í
Evrópu. Yfirht okkar verður því aldrei
tæmandi yfir skíðastaði heimsins í álfun-
um fimm, en við getum bætt við í sarpinn
okkar smám saman. Auk þess að þekkja
til skíðastaða og vita hvað þeir bjóða
upp á er forvitnilegt að skoða ýmislegt
annað varðandi skíðaiðkun.
urinn Friðþjófur Nansen notaði skíöi
til yfirferðar í heimskautaleiðöngr-
um sínum. Og í hernaði hafa skíði
verið notuð til yfirferðar á snjóþung-
um svæðum og átt vissan þátt í þróun
þessara samgöngutækja.
Yfirstéttar-
sport
og -keppni
Frá dögum víkinganna og síðar
Thompson hefur skíðaiðkunin tekið
gífurlegum breytingum. Það voru
Bretar sem fóru að leggja stund á
þessa iþrótt í fjallshlíðum Sviss og
sagt er þeir hafi farið að leggja leið
sína til St. Moritz í kringum 1880.
Þetta var þá að sjálfsögðu aðeins yfir-
stéttarsport og reyndar hefur sú
ímynd lengi loðað við íþróttina, með-
al annars vegna kostnaðarins, þó
gífurleg breyting hafi orðið á.
Frumkvöðull í kennslu á þessu
sviði íþrótta var Austurríkismaður-
inn Mathias Zdarsky. Fleiri eru
nefndir til sögunnar sem frumkvöðl-
ar, til dæmis landi Zdarskys, Hannes
Schneider, en sagt er hann sé faðir
plógsins sem er eitt af undirstöðuat-
riöum í skíðaiðkun. Schneider og
félagi hans, Amold Lunn, sem var
breskur, efndu til fyrsta skíðamóts-
ins í alpagreinum (brun, svig og
stórsvig) í kringum 1930 í Austurríki
(í St.Anton). En sagan segir að fyrsta
svigskíðamót eða keppni í alpagrein-
um skíðaíþróttarinnar hafi farið
fram í Cran-Montana í Sviss árið
1911. í Cran-Montana voru síðustu
vetrarólympíuleikarnir haldnir.
Fyrstu vetrarólympíuleikarnir voru
haldnir í Garmisch-Partenkirchen í
Þýskalandi árið 1936
Fyrsta alþjóðlega svigskíðamótið
var haldið Múrren í Sviss árið 1922.
Sir Arnold Lunn, sem áður er nefnd-
ur, skrifaði bók um skíði og skíða-
íþróttina sem kom út árið 1927.
Þróunin
Frá fyrstu dögum íþróttarinnar
hefur mikið breyst og með meiri vel-
megun.hefur hún náð til fleiri. Iðkun
íþróttarinnar hjá einstökum þjóðum
fer mikið eftir landsháttum en Bret-
Gamli tíminn, en þá eins og nú skipti
máli að vera á réttum stað á réttri
stundu með rétta útbúnaðinn.