Dagblaðið Vísir - DV - 04.06.1988, Blaðsíða 18

18
LAUGARDAGUR 4. JÚNÍ 1988.
Krzysztof
Penderecki
tónskáld.
Penderecki
Tónskáld innblásturs
og fundvísi

fTíártwaM*-------------
1 l ^ WN
•r .w-'’-00'1". cww<W»*'>
I iVfHA''**79 .1 iiAVltfW**
V ... •••'-■'-
jwgfc*ítt'

STAÐGREÐSLU
BERAÐ
SUNDURUÐA
og skta mánaðatega
Launagreiðendum ber að skila
sundurliðun á staðgreiðslu opinberra
gjalda launamanna. Sundurliðuninni ber
að skila mánaðarlega með skilagrein
vegna launagreiðslna fyrir næstliðinn
mánuð.
Heimilt er að senda útskrift úr launa-
bókhaldi launagreiðanda, þar sem fram
koma sömu atriði og krafist er á sundurlið-
unaryfirliti.
Eyðublað fýrir sundurliðun verður sent
launagreiðendum mánaðarlega. Skil
vegna reiknaðs endurgjalds eru óbreytt.
Gjalddagi skila er 1. hvers mánaðar.
Ekki er nægilegt að greiða greiðsluna í
banka eða póstleggja hana fyrir eindaga.
Greiðslan þarf að berast skrifstofu inn-
heimtumanns í síðasta lagi á eindaga.
Greiðslur sem berast eftir það munu sæta
dráttarvöxtum. Póstleggið því greiðslur
tímanlega.
-Skilið tímanlega -forðist örlröð
RSK
RÍKISSKATTSTJÓRI
Pólska tónskáldið Krzysztof Pend-
erecki vakti heimsathygli 1959, að-
eins 25 ára gamall. Þrjár tónsmíðar
hans voru frumfluttar það ár, Strofy,
Emanacja og Davíðssálmar, í keppni
ungra tónskálda í Varsjá og unnu
allar til verölauna. Þetta var alþjóð-
leg keppni og því valið á milli verka
úr öllum heimshornum. Að sami
maður ynni til fyrstu, annarra og
þriðju verðlauna var og er auðvitað
einsdæmi. En þetta er nú einu sinni
söguleg staðreynd.
Síðan þetta var hefur Penderecki
verið í fremstu víglínu nútímatón-
listar og verk hans verið meö mest
fluttu verkum heims. Harmljóðið um
fórnarlömb Hiroshimaslyssins, sem
fékk verðlaun á alþjóðlegri stefnu
tónskálda í Paris 1961, tryggði hon-
um öruggan sess í hópi meistaranna,
en það verk er líklega mest flutta
strengjaverk sem samið hefur verið
á þessari öld, og kannski það frum-
legasta. En það verk, sem haldið hef-
ur nafni hans lengst og hæst á lofti,
er þó passían mikla sem byggö er á
Lúkasarguðspjalli, kynngimagnað
stórvirki sem unnið er af miklu list-
fengi og trúarvissu. Sem trúartón-
skáld á Penderecki sér fáa líka á
þessari öld og líklega engan á meðal
sinnar kynslóðar. Þaö væri helst
hægt að jafna honum við Olivier
Messiaen hinn franska, sem er 25
árum eldri, þ.e.a.s. ef horft væri fram
hjá hvað vinnubrögð þeirra og fræði-
leg afstaða er gjörólík. Að því leyti
eru Penderecki og Messiaen sem dag-
ur og nótt. Sá fyrrnefndi er í raun-
inni einfaldur og beinskeyttur í tján-
ingu, maður innblásturs og fundvísi,
hinn kröfuharður kenningasmiður
Listahátíð
Leifur Þórarinsson
og nostrari. Annar hljómsveitar-
stjóri og baráttumaöur, hinn organ-
isti og elskaður og virtur kennari.
Það er of langt mál að telja upp öll
meiri háttar afrek Pendereckis, hvað
þá að tíunda ævistarf hans í smáat-
riðum. Hann hefur samiö fjölda
kammerverka, hljómsveitarverka og
söngverka sem stöðugt eru flutt í
tónlistarhöllum heims vítt og breitt.
En hér á landi hefur því miður sama
og ekkert verið flutt af verkum hans
og reyndar man ég ekki eftir neinu
stóru nema Dies Irae, óratóríunni
um skelfmgar Auschwitz, sem Guð-
mundur Emilsson stjórnaði fyrir
margt löngu. Það er því ekki lítið
fagnaðarefni að meistarinn er nú
sjálfur mættur hér á Listahátíö, með
Fílharmóníuhljómsveitina frá
heimaborg sinni Kraká, kór og ein-
söngvara og ætlar að stjóma einu
sínu nýjasta og magnaðasta stór-
verki, Pólskri sálumessu, requiem.
Þetta verk hefur flogið um heiminn
síðustu mánuði og knúið fram sterk
viðbrögð áheyrenda sem þyrpast aö
heyra það hvar sem það er flutt. Það
er ekki að efa að íslenskir áheyrend-
ur bíöa einnig spenntir eftir þessum
viðburði, enda eru reyndar kórverk,
sérstaklega stór kirkjuverk eins og
requiem fyrir söng og mikinn hljóð-
færaslátt, næstum hvers manns hug-
ljúfi hér á landi, hvaö sem annars
veldur. En það er líka önnur ástæða
til að fagna þessari heimsókn frá
Póllandi. Hún er sú, aö þarna er um
að ræða þá hljómsveit sem Bogdan
Wodiszco starfaði við einna lengst á
sinni fjölbreyttu starfsævi, en hann
er sá útlendingur sem íslenskt tón-
listarlíf á einna mest að þakka, bæði
fyrr og síðar. Blessuð sé minning
hans.
LÞ