Dagblaðið Vísir - DV - 13.10.1988, Blaðsíða 4

Fréttir
FIMMTUDAGUR 13. OKTÓBER 1988.
Þrir formannskandídatar hjá Bandalagi starfsmanna ríkis og bæja:
Engum er spáð meiii-
hluta í fyrstu unvferð
A þingi Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja, sem hefst mánudaginn
17. október og stendur í 5 daga, er
búist viö allmiklum stormi af tveim-
ur ástæðum. í fyrsta lagi hafa þrír
geflð kost á sér til formannskjörs
þótt Kristján Thorlacius hafi ekki
lýst því yfir að hann sé að hætta.
Kristján hefur verið formaður
bandalagsins í 25 ár. Af samtölum
við menn innan bandalagsins er Ijóst
aö mikil barátta veröur háö þegar
aö formannskjöri kemur.
í annan staö verða lagðar fram til-
lögur að viðamiklum skipulagsbreyt-
ingum á starfsemi bandalagsins. Þær
koma fram vegna þess hve hlutverk
yfirstjómar bandalagsins hefin-
breyst eftir að samningsrétturinn
færðist frá stjóm bandalagsins yfir
til hvers félags fyrir sig.
Aldarfjóröungs starf
Kristján Thorlacius hefur verið
formaður Bandalags starfsmanna
ríkis og bæja í aldarfjórðung. Þegar
Kristján var kjörinn formaöur háði
hann vægt sagt haröa baráttu við
Ólaf Bjömsson prófessor í formanns-
kjörinu og sigraði Kristján með að-
eins eins atkvæðis mun. Minna gat
þaö ekki verið. Fram að þvi höfðu
sjálfstæðismenn ráðiö ferðinni innan
bandalagsins. Þegar Kristján náði
kjöri var hann í fararbroddi and-
stæðinga sjálfstæðismanna sem
gerðu aðfór aö þeim við stjómarkjör
á þinginu. Með Kristjáni stóðu þá
meðal annarra Haraldur Steinþórs-
son, Einar Ólafsson, Þorsteinn Olafs-
son og Sverrir Helgason.
Kjörtímabil formanns Bandalags
staifsmanna ríkis og bæja er þrjú ár
og hefúr sumum þótt vera kominn
tími á Kristján Thorlacius fyrir all-
nokkm. Raunar hefúr Kristján haft
á orði við þrjár síðustu kosningar að
þetta yröi hians síðasta kjörtímabil.
Samkvæmt heimildum DV ætlaöi
Kristján ekki að hætta formennsku
að þessu sinni og hefúr heldur ekki
Guðrún Árnadóttir nýtur þess að 67
prósent félaga 1 BSRB eru konur.
lýst því yfir enn að hann gefi ekki
kost á sér. Samt sem áður hafa þau
Guðrún Ámadóttir, framkvæmda-
stjóri bandalagsins, Örlygur Geirs-
son, varaformaður þess, og Ögmund-
ur Jónasson fréttamaður lýst því yfir
aö þau gefi kost á sér til formennsku.
Kristján mun ekki finna mikinn
stuðning að þessu sinni við að gefa
kost á sér einu sinni enn og því teija
heimildarmenn DV litinn sem engan
möguleika á að hann geri það. En
hveijir eru þá möguleikar þeirra
þriggja sem gefa kost á sér? Um það
em skiptar skoðanir.
Kvennabandalag
Flestir sem DV hefur rætt viöhall-
ast að því aö staöa Guðrúnar Áma-
dóttur sé sterkust. Guörún, sem er
meinatæknir frá Akureyri, hefur
unniö í mörg ár á skrifstofú banda-
lagsins. Síðustu tvö árin hefur hún
veriö framkvæmdastjóri þess. Sjálf
sagði Guðrún í samtali við DV að í
ijósi þess aö 67% félaga í bandalaginu
væm konur teldi hún eðlilegt að
kona byði sig fram til formanns og á
þeirri forsendu hefði hún tekið
ákvöröun um að gefa kost á sér.
örtygur Geirsson nýtur trausts en
ekki vfst aö hann nái kjöri.
Fréttaljós
Sigurdór Sigurdórsson
Guðrún Amadóttir skipulagði
þátttöku kvenna úr BSRB á kvenna-
þinginu í Noregi í sumar og þótti öll
vinna hennar í því sambandi takast
sérstaklega vel. Það er og alveg ljóst
að hún treystir fyrst og fremst á fylgi
kvenna á komandi þingi bandalags-
ins enda tilkynnti hún ákvöröun sína
um framboö á fiölmennum kvenna-
fundi hjá bandalaginu um síðustu
helgi. Sem fyrr segir em 67% félaga
í bandalaginu konur og er talið aö
sá meirihluti endurspeglist í flölda
fúlltrúa á komandi þingi. Þó em ekki
allir sammála um aö svo verði og
telja að karlar verði þar í meirihluta.
Þess má geta til viðbótar að Kristján
Thorlacius er sagöur styðja Guðrúnu
ef kosiö yrði um þrjá fyrmefnda
frambjóðendur. Hann vill hafa hönd
í bagga með hver tekur viö af honum.
Ekki em allir sammála um að sá
stuðningur yrði Guðrúnu til fram-
ögmundur Jónasson, frambjóöandi
þeirra sem vilja breytingar á starf-
semi bandalagsins.
dráttar. Sumir segja þaö neikvætt
fyrir Guðrúnu, aðrir fullyrða að
Kristján geti svo gott sem tryggt
henni kjör ef hann beiti sér.
Einn viðmælenda DV, sem þekkir
vel til starfa Guörúnar Ámadóttur,
sagði hana miklum kostum búna til
að takast á við formennsku í banda-
laginu. Það eina sem hann óttaðist
væri að hún væri ekki nógu kjörkug
1 ákvarðanatöku þegar til stærri
átaka kæmi.
örlygur nýtur trausts
Örlygur Geirsson hefur veriö vara-
formaöur bandalagsins síðustu kjör-
tímabil. Hann hefur lengi átt sæti í
stjóm bandalagsins en ætlaöi að
hætta á síðasta þingi. Kristján
Thorlacius fékk hairn þá til að gefa
kost á sér áfram. Þess vegna þykir
mörgum sem Örlygur ætti aö eiga
stuðning Kristjáns vísan en svo mun
ekki vera. Örlygur er sagður njóta
trausts innan bandalagsins. Hann
hefúr veriö farsæll í starfi og mikill
mannasættir þegar deilur hafa
sprottiö upp. Þó er ekki talið víst að
hann njóti þess við formannskjör því
eins og einn viðmælenda DV sagði:
Hver man gamlar deilur og hver það
var sem náði að sætta menn?
Menn telja að það verði einkum
hægri menn sem styðji Örlyg viö
formannskjör. Hann er starfsmaöur
ráðuneytis og kemur því úr „kerf-
inu“ eins og Kristján Thorlacius
gerði á sínum tíma. Nú era breyttir
tímar og menn telja það ekki vænlegt
til árangurs innan Bandalags starfs-
manna ríkis og bæja að koma úr
„kerfinu" eins og það er kallaö.
Breytingamenn
styðja Ogmund
Ogmundur Jónasson, fréttamaður
sjónvarpsins, mun einkum njóta
stuðnings þeirra sem vilja ná fram
veigamiklum breytingum á banda-
laginu. Einnig nýtur hann stuönings
vinstri manna og er sá hópur sagður
best skipulagður innan bandalags-
ins. Þar í hópi era nokkrir harðlínu-
menn og er það ekki talið honum til
framdráttar. Það er mál manna að
Ögmundur eigi minni möguleika en
Guðrún og Örlygur að ná kjöri þótt
hæfileikar hans séu síst minni. Sum-
ir benda á að ef Ögmundur hefði far-
ið fram gegn Kristjáni Thorlaciusi
síðast, eins og hann hugði um tíma,
stæði hann betur að vígi nú. Stuðn-
ingsmenn Ögmundar vonast eftir að
þeir Ögmundur og Örlygur fái fleiri
atkvæði en Guðrún í fyrstu umferð
og að í síðari umferðinni verði kosið
á milli þeirra tveggja. Fari svo telja
þeir Ögmimd eiga sigurmöguleika.
Allir sem DV ræddi við telja útilok-
aö að neinn þessara þriggja nái kjöri
í fyrstu umferð en hreinan meiri-
hluta þarf til aö ná kjöri. Þegar svo
kosið verður milli tveggja í annarri
umferð er stóra spumingin, og sem
útilokað er aö svara á þessari stundu,
hvemig atkvæði þess er minnst fær
í fyrstu umferð skiptast. Þaö er því
alveg Ijóst að fram undan er spenn-
andi formannskjör á þingi Bandalags
starfsmanna ríkis og bæja. -S.dór
Fyrsta konan í þúsund ár
Sumir vora famir að óttast, eða
vona, að fresta yrði setningu Al-
þingis meðan stjómarflokkamir
væra aö reyna að koma sér saman
um skiptingu embætta innan
þingsins. Málið leystist svo á síð-
ustu stundu með því að Guðrún
Helgadóttir var sett á forsetastól
sameinaðs þings en framsókn og
kratar skiptu með sér forsetatign
deildanna. Sighvati Björgvinssyni
varð ekki þokað úr formennsku í
fiárveitinganefnd og er sagt aö þar
ráði mestu að hann er þingmaöur
Vestfirðinga. Þótt stjómarflokk-
amir hafi karpaö svolítið til mála-
mynda við myndun ríkisstjómar-
innar þá var það ekkert stórmál
enda ekki fólgið í öðra en svíkja
kosningaloforð eins og venjulega.
En átökin um embætti innan þings-
ins vora slík að það lá við að upp
úr syði hvað eftir annaö. Og enn
era menn sárir og móðir eftir þessa
viðureign. Kratar og framsókn era
í ham þar sem þeir telja sig hafa
verið afskipta í ýmsum tilfellum.
Til dæmis heimtaði Steingrímur aö
Jón Helgason yrði forseti samein-
aðs í sárabætur fyrir að missa ráð-
herrastólinn. Um þetta var karpað
lengi og hart deilt þar til einhveij-
um datt í hug að spyija Jón sjálfan
hvort hann hefði áhuga á forseta-
sætinu. Kom nokkurt fát á menn
þegar Jón svaraöi því til að hann
hefði engan áhuga á nefndri for-
setatign. En Ólafur Ragnar var svo
sem ekkert að hampa verðleikum
Guðrúnar þegar hann barði í gegn
að hún yrði forseti sameinaðs. Þess
í stað lagði hann áherslu á að þetta
væri í fyrsta sinn í þúsund ára sögu
Alþingis að kona sæti í forsæti
sameinaös þings. Sumir höfðu ekki
hugmynd um aö þetta embætti
hefði veriö til í þúsund ár. Eftir að
rifrildið um embættin er afstaöið
og kosið hefur verið í nefndir munu
þingmenn taka það rólega næstu
vikur. Fjárlagafrumvarpiö bíöur
síns tíma og auðvitað getur Stein:
grímur ekki farið að flytja stefnu-
ræðu meðan enginn veit hver
stefnan er, eða réttara sagt, hvaða
stefnur veröa fyrir valinu. Þó virð-
ist nokkuð ijóst að vextir verða
lækkaöir til að fæla fólk frá þeim
fianda að leggja peninga fyrir. Með
því aö draga úr spamaöi almenn-
ings eykst kaupgleði almennings
og ríkiö fær meira í kassann í formi
tolla og vöragjalda og söluskatts
og svo framvegis. Þá era uppi
áform um aö hræra upp í láns-
kjaravísitölunni til að auka byrðar
þeirra sem skulda. Með því móti fer
fólk loksins að skilja þá staðreynd
að það borgar sig eklti að skulda
og hættir þessum eilífa slætti í
bönkum og sparisjóðum sem hefur
svo ekkert nema gjaldþrot í fór með
sér þegar upp er staðið. En með því
að lækka vexti og gera lánskjara-
vísitöluna óhagstæðari er loksins
kominn vísir að skynsamlegri hag-
stjóm hérlendis. Það er ekki víst
að allir skilji þetta en það skiptir
ekki svo miklu máli því almenning-
ur er löngu hættur aö botna upp
eða niður í þessum opinbera fjár-
lögum hvort sem er. Ekki nema um
minni háttar mál sé að ræða eins
og til dæmis það að ef þú borgar
ekki stöðugjald fyrir bílinn þinn
þá verður hann dreginn inn að
Miklagarði, lokaöur þar inni í porti
og svo boðinn upp. Útlendingar
hafa enn ekki fundið upp þessa
snjöllu uppboðsaðferð heldur era
bílar geymdir þar til eigendur
koma og leysa þá út ef um er að
ræða umferðarbrot. En uppboð era
vinsæl hérlendis eins og best sést
á því þegar menn kaupa sjálfir
eignir sem þeir era búnir aö glata
vegna gjaldþrots og græða svona
eins og hundrað milljónir á tiltæk-
inu. Þetta er mun auðskiljanlegra
dæmi en alls konar ræður og rit-
smíðar um vexti, verðbætur, láns-
kjaravísitölu, neikvæða raunvexti
og hvaö þetta allt er nú kallað. En
eins og ríkisstjómin lofaði í upp-
hafi þá mun stefnt að þvi að bæta
kjör allra með kjararýmum sem
enginn finnur fyrir. En ef svo illa
vildi til að einhveijir sæju fram á
gjaldþrot vegna skulda þá er engin
ástæða til að örvænta. Bara láta
bjóöa upp og kaupa gömlu skuld-
imar meö fimmtíu prósent afföll-
um eða svo og þá er vandinn leyst-
ur.
Dagfari