Dagblaðið Vísir - DV - 15.05.1990, Blaðsíða 26

26
ÞRIÐJUDAGUR 15. MAÍ 1990.
„Verður kannski það næsta, sem frá
Siðmenntinni heyrist, að hún hafi snú-
ið Faðirvorinu upp á erkióvininn?“
Siðmennt eða
Nú, þar sem þetta er félagsskap-
ur, sem hefur trúleysi á stefnuskrá
sinni og viröist beita sér gegn krist-
inni trú, er ótrúleg forherðing aö
hafa uppi kröfur um að ráða ein-
hveiju um málefni kirkjunnar. Það
er þó víst ekki svo að Siðmenntin
sé komin í sjálfheldu með öllu sínu
brambolti?
En hversu fjarstæðukenndar sem
margar hennar kröfur viröast er
þó alveg ljóst að hún á að fá „ótví-
ræðan lagalegan rétt til trúlausrar
greftrunar“. Og það sem aUra fyrst,
því fyrr, því betra. Góð er sú regla
að draga ekki til morguns það sem
á að gera í dag.
Ég efast um að íslenska þjóðin
kæri sig um siðmennt af þessu tagi
þar sem hún virðist hafa næsta nóg
af vandamálum við að stríða.
Hvað táknar fermingin?
Undarleg er sviðsetning Sið-
menntar, sem nefnist borgaraleg
ferming. Þar sem þetta fólk kennir
bömum sínum að hafna kristin-
Ekki aUs fyrir löngu rakst ég á
grein í einu dagblaðinu undir yfir-
skriftinni: „Um lífsviðhorf og rétt
trúlausra". Ekki hef ég í hyggju að
karpa um trú eða trúleysi. En þar
sem höfundur sagðist vera vara-
formaður félags sem kallast Sið-
mennt fannst mér freistandi að
rýna örlítið í boðskapinn. í stuttu
máli sagt var reyndar sem þar ræ-
kist hvað á annars horn. En þannig
átti það að sjálfsögðu að vera sam-
kvæmt þeirra sið og mennt.
Getið var um ýmis stefnuskrárat-
riði, t.d. að félagið hygðist beita sér
fyrir ótvíræðum lagalegum rétti
trúlausrar greftrunar, eins og það
var kallaö. Þá var sagt að félagið
ynni að framgangi borgaraiegra
ferminga og krefðist aðskUnaðar
ríkis og kirkju.
dómi er erfitt að átta sig á hvers
vegna það notar orðið „ferming“
um þessa athöfn þar sem fermingin
er staðfesting skírnarsáttmál-
ans... Er Siðmenntin svo hug-
myndasnauð að hún geti ekki fund-
ið eitthvert viðeigandi orð sem fel-
ur í sér þessa afneitun?
Helst mætti ætla að það sé gert
til að storka þeim sem taka ferm-
ingarathöfnina hátíðlega og vilja
hafa hana í heiðri.
í þessu sambandi skal bent á
fyrstu borgaralegu fermingu, sem
ég heyrði getiö um hér á landi, hve
átakanlega óviðfelldið var aö
hlusta á yfirlýsingar sumra barn-
anna sem talað var við eftir athöfn-
ina. Ekki síst fyrir þá sök að þetta
kölluöust fermingarböm sem með
hrokafullri sjálfumgleði sögðust
ekki trúa á neinn guð.
Verður kannski það næsta, sem
frá Siðmenntinni heyrist, að hún
hafi snúið faðirvorinu upp á erkió-
vininn?
„Undarleg er sviðsetning Siðmenntar, sem nefnist borgaraleg ferming", segir greinarhöfundur m.a. - Frá
borgaralegri fermingu hér á landi.
Blind trú
Þessi boðskapur, eða hvað sem
maður á nú helst að kalla þetta
fyrirbæri, mun hafa borist hingað
frá Noregi fyrir einu ári eða svo.
Það var skömmu eftir borgaralega
fermingu, sem þá fór hér fram, að
ég sá grein í blaði eftir útlendan
áhanganda þessarar stefnu, sem
kallaði sig siðrænan húmanista og
lýðræðissinna.
Við lestur greinarinnar skildist
mér að þarna væri trúboði á ferð
að kynna boðskap sinn. Ég sann-
færðist reyndar um að þaö er mik-
ill misskilningur hjá þessu fólki að
það sé trúlaust, heldur virðist það
svo staurblint í trú á sinn siðræna
húmanisma aö lengra verður ekki
komist í gagnrýnislausu viðhorfi.
Eftir nafninu að dæma á Sið-
menntin svokallaöa trúlega rætur
að rekja til þeirrar fomu mennta-
stefnu sem kom fram á Ítalíu í lok
miðalda. En hún tefldi þar fram
grískum og rómverskum fræðum
gegn ríkjandi skólaspeki.
í þeirri stefnu er að sjálfsögðu
ýmislegt nýtilegt að finna. En gjör-
samlega gagnrýnislaus trú á hana
hlýtur þó að teljast meira en vafa-
söm.
Þarna höfum við það
Fyrmefndur trúboði eða sam-
hæfingarstjóri borgaralegra ferm-
inga á íslandi (eins og hann var
kallaöur) minntist að nokkm á
námskeið sem haldið hafði verið
fyrir fermingarbörnin.
Þar höfðu sérfræðingar á fjöl-
mörgum sviöum annast kennslu,
svo sem heimspekingur, sagnfræð-
ingur, lögfræðingur og síðast en
ekki síst alþingismenn.
Jafnt börnin sem foreldrar
þeirra, er einnig tóku þátt í nám-
skeiðinu, höfðu talið þetta mjög
gagnlegan og vandaðan undirbún-
ing til að lifa ábyrgu og virku lífi í
nútíma lýðræðisþjóðfélagi.
Ef einhverjir skyldu nú efast um
réttmæti þeirra fullyrðinga mætti
benda þeim á hvort það mundi ekki
vera góð leiðbeining til að lifa
ábyrgu og virku lífi í nútíma lýð-
ræðisþjóðfélagi ef alþingismenn
hefðu sýnikennslu fyrir fermingar-
bömin þegar þeir tala við atkvæðin
sín úti á landsbyggðinni þar sem
efnahagsvandinn verður til, rétt-
lætið er skorið niður við trog og
örlög þjóðarinnar léttvæg fundin.
Aðalheiður Jónsdóttir
KjaHarínn
Aðalheiður Jónsdóttir
verslunarmaður
Skattlagning á bHreiðar
Ég vil hefja þessa grein á því aö
þakka Merði Árnasyni fyrir at-
hyglisverð svör við spurningum
mínum varðandi bifreiðagjöld og
skatta. Þó verð ég að fá að gera
nokkrar athugasemdir við sumt
sem í svargrein hans stendur.
Svör Marðar
í fyrsta lagi er það sjálf fyrirsögn-
in sem er svohljóðandi: „Bifreiða-
skattar óbreyttir". Þetta kemur
mér ankannalega fyrir sjónir þar
sem Mörður segir sjálfur orðrétt í
grein sinni: „Bifreiðagjaldið hefur
vissulega hækkað, hvað sem líður
prósentum og verðbólgu." - Til-
vitnun lýkur.
Eins og Mörður aö sjálfsögðu veit
er bifreiðagjaldið hluti af bifreiða-
sköttum og virðist Mörður vera að
tala þarna þvert um hug sér þegar
hann setur fram þessa fyrirsögn.
Annað sem stingur í augu viö lest-
ur þessarar greinar er að Möröur
segir að sú tala, sem ég vitna til
úr fréttum um bifreiðagjaldshækk-
anir, þ.e. 50%, sé að meðaltali tæp
50%!
Ég verð að játa að ég skil ekki
hvað er „villandi" við þessa tölu
og hygg ég að svo sé um fleiri sem
Iesið hafa grein hans.
Kannaði málið
Mörður segir einnig í svari sínu
að víða á Vesturlöndum sé verið
að þyngja skatta á bílum og nefnir
Kjallarmn
Þórarinn Jóhann
Jónsson
fulltrúi
hann Bandaríkin sem dæmi. Hann
segir Bandaríkjastjóm hafa hækk-
að bílaskattana fyrir skömmu og
að hún hafi valið þann kost að
hækka bensíngjaldið.
Ég hafði mínar efasemdir um
þessa fullyrðingu og kannaði málið
upp á eigin spýtur. í hinu virta
tímariti Economist, mars-apríl
hefti, kemur fram að bensíngjald
hækkaði síðast í Bandaríkjunum
árið 1982 og þá um krónur 1,85 per
lítra. (Núverandi gengi) (Tittle-
tattle on taxes).
Til gamans má geta þess að hér
á landi er bensíngjald á 92 okt.
bensíni 17,74 á lítra. Svona fufiyrð-
ingar til vamar vafasamri skatt-
heimtu em stjórnvöldum ekki til
framdráttar, svo ekki sé meira sagt.
Ég ætla að það séu fái sem telji
árið 1982 hafa verið fyrir skömmu
síðan!
Túlkun stjórnvalda á skattlagn-
ingu bifreiða samkvæmt þyngd, en
óháð verðmæti, telur Möröur geta
verið hæpna í sumum tilvikum og
er það fremur vægt til orða tekið,
að áliti undirritaös. Er nauðsynlegt
að það komi fram í þessu sambandi
að í frétt, sem birtist í DV þann 9.
júlí 1987, þar sem fjallað er um
ýmsar skattaálögur nýkjörinnar
ríkisstjórnar, kemur fram að kíló-
gjald skuli vera fjórar krónur og
gjaldið skuli aldrei verða meira en
tíu þúsund krónur aö hámarki.
í dag borga ég fyrir fyrrihluta
ársins rúmar sex þúsund krónur
og er auðsætt að með fyrirhugaðri
bifreiðagjaldshækkun seinni hluta
þessa árs verða útgjöld mín nær
þrettán þúsund krónum en tiu þús-
undum, eins og sagt var að há-
markið yrði.
Brot á stjórnarskránni
Það er ýmislegt fleira sem hægt
er aö nefna, svo sem sú staðreynd
að íjármálaráöuneytið virðist hafa
þá stefnu að vegna hinna fáu skuli
fjöldinn blæða.
Það sem átt er við með þessu er
að Mörður segir að ráðuneytið noti
það til varnar bifreiðagjaldinu og
þungaskattinum að þyngstu bíl-
arnir slíti mest vegunum (óháð
verðmæti). - En samt skulu allir
fólksbílaeigendur borga, eigendur
smábíla jafnt sem aörir!
Nota bene: Eigendur þyngstu bíl-
anna, 2500 kilógrömm og þar yfir,
borga ekki kílógjald og er þá ráðu-
neytið ekki lengur samkvæmt
sjálfu sér með vegaslitsútskýring-
una. (Taka ber fram að ég er alls
ekki að hvetja til að sendi- og vöru-
bílaeigendur borgi þetta gjald, nóg
borga þeir eflaust samt!).
Ég held að staðreynd málsins sé
sú að bifreiðagjaldið sé að öllu leyti
byggt á mjög hæpnum forsendum
og sé þeim stjórnmálamönnum til
vansa sem lögðu það fram á sínum
tíma. Hafa ber í huga að skattlagn-
ing, sem er ætluð til að kosta al-
menna eyðslu, eins og kemur fram
í svari Marðar, en er látin bitna
eingöngu á bifreiðaeigendum, er
brot á stjómarskránnni, svipað
eins og sú tillaga eins ráðherrans
í þessari stjórn um að leggja sér-
stakt bensíngjald á Vestfirðinga.
Að lokum vil ég segja þetta: Þar
sem ljóst þykir aö hvorki FÍB né
önnur hagsmunasamtök bifreiða-
eigenda muni hafa sigur í bráð í
baráttunni við ríkisvaldið um af-
nám þessa bifreiðagjalds er það
skylda hins almenna bíleiganda að
leggja hönd á plóginn og láta í sér
heyra, jafnt opinberlega sem og á
öðmm vettvangi, svo sem að ræða
við þingmann viðkomandi, eða ein-
hverjar þær aðferðir sem mönnum
dettur í hug. ,
Við skulum ekki gleyma því að
við erum komin af fólki sem yfirgaf
Noreg á sínum tíma vegna óhóf-
legrar skattheimtu og ofríkis ríkis-
valdsins.
Þórarinn Jóhann Jónsson
„Ég held aö staðreynd málsins sé sú
að bifreiðagjaldið sé að öllu leyti byggt
á mjög hæpnum forsendum og sé þeim
stjórnmálamönnum til vansa sem
lögðu það fram á sínum tíma.“