Dagblaðið Vísir - DV - 21.07.1990, Blaðsíða 21

LAUGARDAGUK 21, JÚLÍ 1990.
21
Vísnaþáttur
Enn frá Hofdala-Jónasi
Um margt eru Islendingar sér-.
stæöir. Kannski sést það greinileg-
ast á bókagerð okkar og útgáfu.
Með flestum öðrum þjóðum eru
einstaklingar dauðir þegar kastað
hefur verið yfir þá moldunum en
hjá okkur getur það átt fyrir sum-
um að liggja að öðlast, auk þessa
sjálfsagða áhyggjulausa eilífa lífs,
þegar allar óskir rætast og hinir
jarðbundnustu geta flogið um á
englavængjum hvert sem er, að
hljóta þjóðarfrægð fyrir nokkrar
vísur sem þeir ortu að gamni sínu.
Þegar viö berum þetta saman við
frægð ýmissa þjóðhöfðingja og
merkismanna eða örlagavalda
milljóna - hve fljótt er oft að fenna
yfir nöfn þeirra - hljótum við að
undrast þetta. Það er sannarlega
ekki alltaf verið aö kosta miklu upp
á suma stórhöfðingja meðal stór-
þjóða þegar þeir eru alhr.
En við hér í fámenninu munum
eftir kotungsfólki sem hefur gefið
okkur nokkrar vísur, sem okkur
þykir þess virði að hafa yfir, við
hversdagsleg tækifæri sem og á
stórhátíðum. Eina eða tvær línur í
þykkum sögudoðröntum láta sum-
ar stórþjóðir duga í minningu
slíkra þegna. Er þetta ekki athygl-
isvert? Þetta er vegna þess að hand-
hægasta gjöfin á Islandi er einmitt
bók eða bækur þar sem sögur, vís-
ur og sagnir eftir alþýðufólk okkar
er varðveitt. Ein af slíkum bókum
er kennd við Hofdala Jónas, bónda-
karl sem dó gamall á sjúkrahúsinu
á Sauðárkróki haustið 1965 þegar
hann hafði nýlokið við að rita
minningar sínar og vísur sem hægt
var að gera að jólagjafabók á aldar-
afmæi hans sem einmitt varð 1979.
En handhægasta gjöfin á stórhátíð-
um á íslandi er einmitt slík bók,
454 blaðsíður, eins og biblía að
umfangi og þyngd.
Skagfirðingar eru svo heppnir að
eiga marga lærða merldsmenn,
sem myndað hafa Sögufélag, og
góða að, sem koma út þeim bókum
sem saman eru teknar. Ég nefni
aðeins tvo að þessu sinni, Hannes
Pétursson skáld og Kristmund
Bjamason. Vegna missagna hjá
mér í nýlega birtum vísnaþætti
kemur þessi fyrr en ella. Eg er
ókunnugur í Skagafirði og hef ekki
gögn nú við hendina þótt ég hafi
viðbótarvísur. Bið að afsaka mis-
tök. Hofdala Jónas hafði vinnuað-
setur skammt frá heimili sínu við
Héraðsvötn en ekki uppi í fjöllum,
eins og mig minnti, var aldrei held-
ur vistmaður á elliheimili. Dó, eins
og áður er sagt, 1965, áttatíu og sex
ára.
Átján sumur kveðst Jónas hafa
gegnt embætti sínu við Grundar-
stokksbrú í Skagafiröi og mörgum
manninum kynnst sem þar átti leið
um. Sumir höfðu tilbúna visu til
að varpa til hans og áttu þá von á
svari. Þar kom hinn kunni fjalla-
garpur Guðmundur Jónasson.
Hann sagði:
Hjartanlega heilsar mér
heiður Skagafjörður.
Heita rétti hendi þér
heilla brúarvörður.
/
Við mætingar og
framúrakstur á mjóu
(einbreiðu) slitlagi þarf
önnur hlið bílanna að
vera utan slitlagsins.
ALLTAF ÞARF
AÐ DRAGA ÚR FERÐ!
\
Jónas svaraði:
Hrumum fótum feigðarskara
feta ég nær leiðarenda.
Bróðurkveðju fjallafara
fullhuganum vÚ ég senda
Stephan G., skagfirska skáldið
góða í Vesturheimi, mun hafa verið
sá maður og skáld sem Jónas dáði
mest í æsku og alla ævi. Þess vegna
var tilhlökkunin mikil þegar hann
var væntanlegur í heimsókn 1917.
Við Andvökulestur Jónasar urðu
til ýmsar vísur:
Dagur kær er farinn fjær.
Frosti slær og bítur.
Myrkrið færist nær og nær.
Næturblærinn þýtur.
En áður en St.G.St. kom til ís-
lands dreymdi Jónas að hann væri
kominn í heimsókn til skáldsins í
Ameríku. Hann sagði svo frá: „Ég
gekk heim að húsi hans í Kanada.
Hann kom sjálfur til dyra og ég
sagði honum að erindi mitt til Vest-
Vísnaþáttur
urheims væri það eitt aö sjá hann.
Augnablik leit hann í augu mér og
mælti fram þessa vísu:
Fæstum verður förin greið
fyrir lífsins boða.
Þú hefur farið langa leiö
lítiö til að skoða.
Skagfirðingar héldu St.G St. hóf
á Sauðárkróki við komuna til
heimahaganna. Hófinu var stýrt
skörulega. Þarna var Jónas frá
Hofdölum gestur. Best þótti honum
kvæði Friðriks Hansens kennara
og Péturs Jónssonar frá Eyhildar-
holti. Jónas skaut þessari vísu að
sessunaut sínum:
Alltaf lít ég meir og meir
myrkri slá á veginn.
Skáldið mæta skírðu úr leir
Skagfirðingagreyin.
Til Jónasar Kristjánssonar lækn-
is á Sauðárkróki.
Þú fékkst íslenskt þrek í arf.
Þökk fyrir margra ára starf
viö að lægja kólgur kífs,
krukka í verstu féndur lífs
Mörg er okkar meinsemdin,
mannlífsstofninn holgrafinn.
Hnefaðu skarpa hnífinn þinn,
höggðu og leggðu, nafni minn.
Þessa þarf ekki að skýra:
Lífs á bárum byltast fley,
bylur skárar voginn.
Lófum sárum létta ei
löngu áratogin
Og
Er ég geng um vísnavé,
verður mér um brjóstið hlýtt.
Hér er misjafnt flækingsfé,
flekkótt sumt, en annað hvítt.
Ljúkum þætti með þessari stöku
Jónasar:
Þegar lokuð sýndust sund,
svali fór um geðið.
Aðeins til að létta lund
ljóðin hef ég kveðið.
Jón úr Vör
Fannborg 7, Kópavogi
ÞRÆLPÖKKUÐ OG SKEMMTILEG
laugardag og sunnudag kl. 14-17
Hjá okkur eru stöðugar breyting-
ar. Þessa helgi sýnum við m.a.:
NISSAN Patrol á verói sem fœr keppinautana tii þess aó...
NISSAN Terrano/Pathfinder, femra dyra sem fengiö hefur
frábœrar móttökur og t.d. í Ameríku „4x4 Car of the Year"
NI5SAIM King Cab 4x4. Nú geta flestir átt torfœnjtœki sem
treystandi er.
NISSAN Sunny 4x4. Rúmgóóur fólksbíll meó 12 ventla vél
og öllum hugsanlegum þœgindaauka þá m. sítengdu fjórhjóladrifi,
því fullkomnasta.
NI55AIM Sunny meó 1600,12 ventla vél og mjúkri, þœgi-
legri fjóórun. Þaó er allt innifalió. Þú velur dyrafjöldann og hvort held-
ur þú vilt beinskiþtan eóa sjálfskiptan. Vió gœtum þess aó allt hitt,
sem gerir góóan bíl betri, sé meó.
IMISSAIM Micra. Eini bíllinn sem er alltaf mátulega stór, pass-
ar í öll stœói, rúmar samt auóveldlega fjölskylduna og vini og gott
betur.
IMISSAIM Prairie. 7 manna fjórhjóladrifinn. Hönnunin stendur
óneitanlega upp úr og nýtingarmöguleikar eru nánast óendanlegir,
enda vekur hann athygli hvar sem hann fer.
IMISSAIM Sunny Van, 1,3, sem fœrir þér viróisaukann beint
í vasann.
Ingvar
Helgason h£
Sævarhöföa 2
sími 91-674000
IMISSAIM Patrol GR
NISSAN Sunny