Dagblaðið Vísir - DV - 26.02.1994, Blaðsíða 32

44
LAUGARDAGUR 26. FEBRÚAR 1994
Tökum að ljúka á leikinni heimildarmynd um Jón forseta:
Unnið út frá lækna-
eiði sagnfræðinga
- segir ÞórunnValdimarsdóttir, handritshöfundur myndarinnar
„Myndin er mannleg. Jón er færð-
ur af stallinum um stund. Hér er um
að ræða mynd um einstakling sem
helmingur þjóðarinnar hefur tak-
markaða vitneskju um en sem þó er
persónugervingur fyrir sjálfstæði
þjóðarinnar. Því er ekki hægt að vera
meö atriði i henni sem vekja upp
deilur. Henni er ætlað að upplýsa
almenning um hvernig maður Jón
var. Það er nauösynlegt fyrir þjóð að
vita meira um fortíðina. Hún þarf að
vita úr hverju hún vex,“ segir Jón
Þór Hannesson, framkvæmdastjóri
Saga Film og framleiðandi nýrrar
leikinnar heinúldarmyndar um Jón
Sigurðsson forseta sem verið er að
gera og ætlað er að sýna í Sjónvarpinu
í tilefni 50 ára lýðveldisafmælisins.
Vonbrigói
ogveikleikar
Handritshöfundur myndarinnar er
Þórunn Valdimarsdóttir sagnfræð-
ingur en henni til aðstoðar var Björn
G. Bjömsson sem einnig hannaði
leikmynd. „Það var foringjastríð í
gangi milli Jóns og hans samferða-
manna á tímabili. Skoðanir andstæð-
inga Jóns, á þeim tíma, koma líka
fram í myndinni. Hans vonbrigði og
veikleikar eru þarna líka. Fólk má
ekki halda að séní og stórir menn,
eins og Jón var, séu ekki mannleg því
þá verður persónan ótrúveröug og
okkur fmnst að við, venjulegir menn,
séum einhver önnur tegund. Við er-
um jú öll frændur apa,“ segir Þórunn.
Kveikjan að gerð myndarinnar er
50 ára lýðveldisafmælið í ár, segir Jón
Þór. Hann og Bjöm G. Björnsson hafi
rætt málin og úr hafi orðið að þeir
fóru að þreifa fyrir sér með gerð
hennar.
„Það hefur ekki verið gerð mynd
sem þessi um Jón Sigurðsson. Þess
vegna mynduöum við Björn sam-
starfshóp með Guðmundi Magnús-
syni þjóðminjaverði til að vinna að
undirbúningi verksins. Þetta var í lok
árs 1991. Svo fengum við Þómnni
Valdimarsdóttur til samstarfs við
okkur í nóvember 1992. Þá hófst
handritsgerðin og þetta komst á
skrið,“ segir Jón Þór.
Samtöl smíðuð
úr bréfum
Hann leggur áherslu á að hér sé
um að ræða heimiidarmynd með
leiknum atriðum en ekki leikrit eða
kvikmynd. Að auki er notast við
samtímaefni til myndskreytingar. Á
þennan hátt sé myndin trú sögunni.
„Ég smíða samtöl í myndinni úr
heimildum og bréfum. Því tala Ingi-
björg og Jón næstum ekkert saman
í myndinni. Öll bréf sem þeim fóru
á milli hafa týnst eöa hefur verið
eytt. Það má segja að þama sé unnið
út frá læknaeiði sagnfræðinga sem
eru að reyna að fylgja sannleikan-
um,“ segir Þómnn.
Tilbúin í maí
Tökur, sem hófust í ágúst síðast-
liðnum, em á lokastigi. Nú tekur við
eftirvinnsla, það er samsetning og
hljóðvinnsla. Ætlunin er að smiðs-
höggið verði rekið á gerð myndarinn-
ar í maí og er útlit fyrir að það tak-
ist. Stefnt er að því að sýna myndina
í Sjónvarpinu dagana í kringum lýö-
veldishátíðina 17. júní sem jafnframt
er fæðingardagur Jóns Sigurðsson-
ar. Norska sjónvarpið hefur falast
eftir sýningum á myndinni og ætla
má að danska sjónvarpið sýni henni
einnig áhuga.
Kandídat Jón Sigurðsson og Ingibjörg i Dómkirkjunni í Reykjavík þar sem þau giftu sig árið 1845. Egill Olafsson
fer með hlutverk Jóns og Margrét Ákadóttir með hlutverk Ingibjargar. DV-mynd Brynjar Gauti
Jón Þór Hannesson framleiðandi og Þórunn Valdimars-
dóttir handritshöfundur segja bæði myndina mannlega
og að Jón sé færður af stallinum um stund.
DV-mynd Brynjar Gauti
„Fólk má ekki halda aö séní og stórir menn, eins og
Jón var, séu ekki mannleg því þá verður persónan ótrú-
verðug, segir Þórunn. Jón Sigurðsson í herbergi sinu
í Klausturstræti í Kaupmannahöfn þar sem hann lá
veikur i átta mánuði. DV-mynd Brynjar Gauti
Tökur fyrir utan konungshöllina Amalienborg í Kaupmannahöfn þar sem Hið islenska bókmenntafélag hafði aðset-
ur um tíma. DV-mynd Björn G. Björnsson
Kvikmyndafyrirtækið Saga Film
stendur eitt að gerð myndarinnar en
Seðlabankinn og Menningarsjóður
útvarpsstöðva styrkja gerð hennar.
Kostnað við gerð myndarinnar vill
Jón Þór ekki nefna að svo stöddu en
segir að hún sé ódýr miðað við um-
fang hennar. Menn hafi notið góð-
vildar ýmissa aðila og stofnana við
gerð hennar.
Hér er ekki um að ræða frumraun
Saga Film við gerð sagnfræðilegra
heimildarmynda og -þátta. Meðal
þeirra mynda og þátta sem fyrirtæk-
ið hefur framleitt má nefna: Á íslend-
ingaslóðum í Kaupmannahöfn, þátt
um listamanninn Mugg, Síldarárin á
íslandi, þátt um Árbæjarsafn og
þætti um torfkirkjur á íslandi, svo
eitthvað sé nefnt.
Tökustaðir í
Kaupmannahöfn
Egill Ólafsson fer- með hlutverk
Jóns Sigurðssonar í myndinni og eru
50 aðrir leikarar í hlutverkum í
henni. Má þar nefna Margréti Áka-
dóttur, Hjalta Rögnvaldsson, Sigurð
Sigurjónsson og Pálma Gestsson svo
fáir séu nefndir. Auk þess kemur
fjöldi aukaleikara viö sögu. Þá eru
ótaldir þeir sem starfa baksviðs. Þór-
hallur Sigurðsson er leikstjóri, kvik-
myndatöku annast Sigmundur Art-
húrsson og hljóðupptöku annast
Sigfús Guðmundsson.
Tökustaðir myndarinnar eru ekki
einungis í Reykjavík heldur eyddu
leikarar og kvikmyndatökulið dá-
góðum tíma í Kaupmanflahöfn.
Fengu þau meðal annars híbýli Jóns
við Östervoldgötu í Kaupmannahöfn
til afnota en tökur fóru fram víða í
Kaupmannahöfn, meðal annars í
Rósenborgarhöll og Amalienborg.
Þá er sögusviöið margar samtíma-
byggingar Jóns í Reykjavík. Má þar
nefna Menntaskólann í Reykjavík
þar sem þjóðfundurinn 1851 fór fram,
Nesstofu, Dómkirkjuna og Fógetann
í Aðalstræti. Mikill hluti myndarinn-
ar var hins vegar tekinn upp í mynd-
veri Saga Film við Vatnagarða.
Jón lifandi!
Helga Rún Pálsdóttir heldur um
búningana í myndinni sem eru stór
hluti sviösmyndarinnar. Meðal ann-
ars var leitað til danska ríkissjón-
varpsins og RÚV eftir búningum til
að gera andblæ 19. aldarinnar trú-
verðugri í myndinni.
Þórunn segir að það hafi tekist
mjög vel. „Ég sá Egil í sumar í fyrsta
skipti þegar tökur fóru fram á þjóð-
fundinum í Menntaskólanum í
Reykjavík. Ég mætti honum á gang-
inum og það var skuggsýnt þar.
Hann kom í fullum skrúða með hvítt
hár á móti mér. Mér fannst ég sjá
draug, svo líkur var Egill Jóni. Eg
sagði við Egil að þetta væri plott. Það
væri eins og sá sem stjómar öllu
hefði látið hann fæðast til að leika
Jón,“ segir Þórunn. Hún bætir við
að þar sem þetta sé einungis leikur
og flestir íslendingar geymi mynd af
Jóni í huga sínum þá sé það mikil
lukka hve líkir þeir séu. Til dæmis
finnist sér þeir hafa sama vangasvip.
„Ég fékk nýja mynd af Jóni eftir aö
hafa lesiö bréfin hans og heimildir
um hann. Hann er orðinn þessi stytta
og helgiblær yfir honum. Reyndar
má sjá það í einu bréfa hans að hann
hæðist að þeirri hugmynd að gera
styttu af Ingólfi Arnarsyni. Hann var
maðurinn sem vildi rífa niður kerfið
og byggja upp nýtt,“ segir Þórunn.
-PP