Dagblaðið Vísir - DV - 03.03.1994, Blaðsíða 15

FIMMTUDAGUR 3. MARS 1994
15
Atvinnuleysisbætur einyrkja
Eiga sumir að hafa
meiri rétt en aðrir?
Svavar Gestsson skrifaði grein í
DV 23. febrúar undir fyrirsögninni
„Lögin rétt en framkvæmdin
röng“. í greininni gerist þingmað-
urinn talsmaður tveggja hópa ein-
yrkja, vörubílstjóra og trillusjó-
manna, en lætur sér í léttu rúmi
liggja hag annarra einstaklinga í
svipaðri stööu. Þannig virðist hann
vilja endurreisa þá mismunun sem
áður tíðkaðist gagnvart sjálfstætt
starfandi einstaklingum.
Hver átti hugmyndina?
Þingmönnum Alþýðubandalags-
ins er ranglega eignuð hugmyndin
að því að einyrkjar í atvinnurekstri
öðlist rétt til bóta. VSÍ hafði árum
saman gagnrýnt harðlega þá lög-
bundnu mismunun sem ríkt hafði
til réttar til atvinnuleysisbóta. VSÍ
skilyrti stuöning sinn við álagn-
Kjallaiiim
Jón H. Magnússon
lögfræðingur VSÍ
„Þingmönnum Alþýðubandalagsins er
ranglega eignuð hugmyndin að því að
einyrkjar í atvinnurekstri öðlist rétt til
bóta. VSÍ hafði árum saman gagnrýnt
harðlega þá lögbundnu mismunun sem
ríkt hafði til réttar atvinnuley sisbóta. ‘ ‘
ingu tryggingagjalds við aö lögin
yrðu endurskoðuð til rýmkunar.
Ólafur Ragnar Grímsson, þáver-
aridi fjármálaráðherra, tók undir
þessi sjónarmið en ríkisstjórnin
sem Svavar Gestsson átti einnig
sæti í heyktist á því að leiðrétta
þennan mismun.
í ágúst 1992 var skipuð nefnd til
að endurskoða lögin og átti ég sæti
í nefndinni af hálfu VSÍ. Á fyrsta
fundi áréttaöi ég kröfuna um að
allir sem yrðu atvinnulausir öðluð-
ust rétt til bóta en ekki bara þeir
sem væru í stéttarfélagi. Mættu
þessar hugmyndir mikilli andstöðu
fulltrúa verkalýðshreyfingarinnar
en eftir nokkurt þóf tókust þó sætt-
ir um launamenn utan stéttarfé-
laga. Það var ekki fyrr en á síðustu
fundum nefndarinnar að sam-
komulag náðist um rétt sjálfstætt
starfandi.
Vörubílstjórar
og trillusjómenn
Svavar getur þess að tilgangur-
inn hafi verið sá að rýmka lögin
en tveir fjölmennir hópar hafi verið
sviptir öUum rétti. Helstu breyting-
ar tíl rýmkunar eru tvær. Réttur
launamanna til bóta er ekki lengur
bundinn aðild að stéttarfélagi og
sjálfstætt starfandi einstakhngar
öðlast rétt til bóta. Eina breytingin
varðandi vörubílstjóra og triUusjó-
menn sem eru launþegar er sú að
það er ekki lengur skUyrði að þeir
Greinarhöfundur segir eigendur bilanna og bátanna fá rétt til bóta sam-
kvæmt reglunum um sjálfstætt starfandi einstaklinga.
séu félagar í stéttarfélagi. Eigendur
bUanna og bátanna fá aftur á móti
rétt til bóta samkvæmt reglunum
um sjálfstætt starfandi einstakl-
inga. Þær fela m.a. í sér að þeir
þurfi að vera í atvinnuleit og taka
þeim atvinnutilboðum sem bjóðast
eins og aðrir bótaþegar sjóðsins.
Hugmyndin er því alls ekki sú að
sjóöurinn greiði sjálfstætt starf-
andi mönnum dagpeninga í hléum
á miUi verkefna.
Hvað um leigu-
og sendibílstjóra?
Alhr sem starfa fyrir eigin reikn-
ing sitja nú við sama borð hvort
sem þeir eru sjálfstætt starfandi
iðnmeistarar, vinnuvélstjórar,
leigu-, sendi- eða vörubílstjórar.
Það var samdóma áht þeirra sem
unnu að þessum málum að fara
yrði varlega í að ákvarða þessum
hópum atvinnuleysisbætur enda
lúta þeir strangari skilyrðum en
aðrir bótaþegar sjóðsins. Reynslan
sýnir að tilefni er tU að endurskoða
einstök atriði reglnanna, en eitt
hlýtur þó yfir alla að ganga. Einn
getur ekki átt meiri rétt en annar
við sambærilegar aðstæður. Þann-
ig geta vörubílstjórar ekki átt meiri
rétt en leigubílstjórar eða sendibíl-
stjórar sem gera út eigin bíla.
Jón H. Magnússon
Lengjum starf sævina
Frá upphafi hafa sjúkdómar
hrjáð manninn. Þeir hafa greini-
lega verið í .takt við lífshætti hans
á hverjum tíma. Nú síðustu áratug-
ina hafa ýmsir velmegunarsjúk-
dómar sótt heim þær þjóðir sem
við bestu kjörin búa, þ.e.a.s. mik-
inn mat en litla áreynslu.
Vaninn versti óvinurinn
Kransæðasjúkdómar hafa farið
þar fremstir í Uokki en baráttan
við þá hefur staðiö í nokkra ára-
tugi. Hún hefur skipst í fjóra meg-
inþætti: lyfjameðferð, skurðlækn-
ingar, oft með æðaUutningi, endur-
hæfingu og fyrirbyggjandi aðgerðir
sem bæði geta verið fyrir þá sem
hafa fengið meðferð og einnig hina
sem enn teljast heUbrigðir en eru
í áhættuhópum sem oft er eríitt að
ná til því þar ræður sjálfsmat hvers
og eins mestu þó leiðbeiningar geti
komið að góðum notum, t.d. varð-
andi erfðir og ættgengi.
Framfarimar á öUum þessum
sviðum eru ævintýri líkar, einkum
þó er varðar skurðlækningar.
HeimUutningur kransæðaaðgerða
KjaUaiiim
Björgvin Brynjólfsson
fyrrv. sparisjóðsstj.
Skagaströnd
1986 markar timamót aö mínu mati
í handlækningum hér á landi.
Mig langar til að fara fáum orðum
um þann þáttinn sem enn hefur
ekki verið nógu fastmótaöur og það
eru fyrirbyggjandi lífshættir. - Þar
er vaninn versti óvinurinn sem í
mörgu öðru. Fólk breytir ekki um
venjur varðandi t.d. reykingar,
matarvenjur eða hreyUngu og úti-
vist fyrr en sjúkdómar fara að segja
alvarlega til sín. - Þó seint sé breytt
til er það betra en aldrei.
Fyrirbyggjandi aðgerðir
Ég tel að ein besta íjárfestingin í
heUbrigöiskerUnu sé að verja fé og
vinnu í upplýsingasöfnun um ætt-
gengi hjarta- og æðasjúkdóma og
annað það sem gæti leitt til breyt-
inga og bættra lífshátta t.d.:
1. Veita verðlaun þeim matar-
gerðamönnum sem tekst að gera
holla og vinsæla rétti sem hæfa
okkar tímum í heilsuvernd.
2. Koma á keppni í útivist, göngu
eða skokki með sem jafnastri
iðkun aö markmiði.
3. Fjölga reyklausum stöðum svo
sem verða má í samvinnu við fyr-
irtæki og stofnanir. Fleira mætti
telja þó það sé ekki gert hér.
Þó læknisaðgerðir séu góðar eru fyr-
irbyggjandi aðgerðir enn betri.
Skila lengri starfsævi, ánægjulegra
líö - aukinni hamingju og velgengni
bæði félagslega og fjárhagslega fyrir
aUa þjóöina. Það er gott að lengja
lífið en þó enn betra að bæta það. -
Reynum að lifa lífinu lifandi.
Björgvin Brynjólfsson
„Heimflutningur kransæöaaögerða
1986 markar tímamót að mínu mati 1
handlækningum hér á landi.“
Fækkun sendiráða
milljónir
„TUlögur
um fækkun
sendiráða
hafa þann
kost umfram
ýmsar aðrar
sparnaðar-
leiðir að þær
memúng á ís- 'J6nas Fr' Jónsson,
landi lítiö. '°»rx*nZ T
Ekki er sjálf- unarráðs ls,ands'
gefið aö erlendum sendiráöum
hér á landi muni fækka enda eru
dæmi um sendiráð hér frá þjóð-
um þar sem ekki er íslenskt
sendiráð, t.d. Kina.
Siðustu 10 ár hefur rUtissjóður
verið rekinn með haUa og saman-
lagður er halhnn um 80 miUjarð-
ar. Ef greiöa ætti skuldir þjóðar-
innar til baka eirts og húsbréf, á
25 árum, væri ársgreiðslan um
16.700 mUljónir. Þannig þarf ekki
einungis að ná jöfnuði í ríkis-
rekstri, heldur einnig að borga
skuldimar. Þetta gerist ekki
nema öU starfsemi ríkisins veröi
endurmetin. Við þaö mat á ekki
að spyrja hvaö við vUjum gera,
heldur á hverju viö höfum efni.
Vinnufundir Verslunarráðsins
telja að uppstokkun á sendiráð-
um og starfsemi þeirra sé aðgerð
sem sé sársaukalaus fyrir al-
menning en geti sparað verulegar
fjárhæðir. Lagt er iil aö sendirað-
um verði fækkað en þar sem við-
skiptahagsmunir krefjist þess
verði komið upp viðskiptaskrif-
stofum. Þær gætu verið kostaöar
af atvinnulífinu í samvinnu við
ríkissjóð, til dæmis með greiöslu
þjónustugjalda. Með tUlögum
Verslunarráðsins má spara um
200 milfjónir árlega. Fyrir þá upp-
hæð mætti yfir árið reka stofnan-
ir eins og embætti forsetans,
Hæstarétt, umboðsmann Alþing-
is og Þjóðgarðinn á Þingvöllum."
Viljumvið
sendiráð?
„Hugmynd-
ir nefnda á
vegum Versl-
unarráðs ís-
lands um
sparnað í ut-
anríkisþjón-
ustunni eru
gagnlegar,
þvi að stööugt
þarf að huga
að leiðum tU
aö spara í opinberum rekstri.
Ég er sammála þeirri áherslu
sem lögð er á nauðsyn þátttöku í
fjölþjóðlegu samstarfi. Hún getur
að sjálfssögöu falist í öðru en
starfi sendiráðsmanna. Alþingis-
menn taka t.d. æ meiri þátt í ai-
þjóðlegu samstarfi, sem stööugt
verður pólitískara. Áhugi íslend-
inga á aö starfa í alþjóðastofnun-
um er meiri en áður og þjóöin
nýtur góös af framgöngu þeirra.
TvíhHða stjórnmálasamband
ríkja og starfsemi sendiráða hef-
ur raikið gildi, þrátt fyrir virk
fjölþjóðleg tengsl. íslendingar
hafa síður en svo fært ákaft út
kvíamar á þessum vettvangi.
Þótt við höfum stjómmálasam-
band við margfalt fleiri ríki en
þegar lýðveldi var stofnaö fýrir
50 árum hefur sendiráðum ekki
fiölgað í réttu hlutfalli við það.
Þau sem hafa bæst í hópinn sinna
samskiptum við fiölþjóðleg sam-
tök. Spumingin er ekki um það
hvað við eigum aö fáekka sendi-
ráðum mikið heldur hitt hvort
við viljum einhver íslensk sendi-
ráð erlendis og sendiráð erlendra
rlkja hér.“ -kaa
Björn Bjarnason,
formaður utanríkis-
málanefndar Al-
þingis.