Dagur - 12.02.1943, Qupperneq 8

4
DAGUR 25 ÁRA
ingana um málefni og persónur. Lét
hann aldrei sinn hlut þar eftir liggja og
var ódeigur málsvari Framsóknarflokks-
ins og samvinnufélaganna alla sína rit-
stjórnartíð. JÞótti andstæðingum hans, er
hann átti í höggi við, ekki óhult að búa
undir vopnum hans. Minnist ég ætíð
samverutíma okkar Jónasar Þorbergs-
sonar hér í ritstjóratíð hans með mikilli
ánægju. Áttum við jafnan margvísleg
skipti saman og blönduðum geði í sam-
bandi við Dag og þau málefni, er sótt
voru eða varin í blaðinu.
Að öðru leyti verða störf J. Þ. við blað-
ið og áhrif þess ekki rakin hér nánar. Á
öðrum stað í þessu riti er grein eftir J. Þ.
sjálfan um þessi efni, sem hann hefir
skrifað samkvæmt beiðni núverandi for-
ráðamanna Dags, og vísast því til hennar.
ENN VERÐA RITSTJÓRASKIPTI
VIÐ BLAÐIÐ.
Tryggvi Þórhallsson, sem verið hafði
ritstjóri aðalmálgagns Framsóknarflokks-
ins, Tímans, nær því frá stofnun hans,
varð forsætisráðherra sumarið 1927 og
lét jafnframt af ritstjórninni. Útgáfu-
stjórn blaðsins þurfti því að útvega nýjan
ritstjóra og varð Jónas Þorbergsson fyrir
valinu. Átti hann að taka við blaðinu á
næstu haustnóttum, og gekkst hanrf und-
ir þetta. En með því að hann var ráðinn
ritstjóri Dags til næstu áramóta, varð
hann að fá leyfi til brottfarar frá útgáfu-
stjórn blaðsins. Þó að henni væri ljóst að
skarð yrði fyrir skildi við brottför J. Þ.,
veitti hún honum þetta leyfi með því
skilyrði, að hann útvegaði hæfan mann
til þess að hafa ritstjórnina á hendi, það
sem eftir var af ráðningartíma hans. —
Gekk J. Þ. inn á þetta. í sambandi hér
við lagði J. Þ. leið sína austur í Þingeyj-
arsýslu í því skyni að hitta Þórólf Sig-
urðsson, bónda í Baldursheimi, og fara
þess á leit við hann, að hann tæki við
starfi sínu við blaðið fyrst um sinn. Fór
ég för þessa með Jónasi. Fórum við á
skipi til Húsavíkur og þaðan landleið-
ina í bifreið fram um sveitir og námum
ekki staðar fyrr en á Halldórsstöðum í
Laxárdal, þar sem Hallgrímur, bróðir J.
Þ., býr. Gerði J. Þ. Þórólfi boð að koma
á fund sinn að Breiðumýri á ákveðnum
degi. Þar var málið rætt og gekk allt eins
og í sögu. Veikst Þ. S. vel undir málaleit-
unina og var ákveðið, að hann kæmi til
Akureyrar við fyrstu hentugleika og tæki
við ritstjórn blaðsins. Urðum við Jónas
fegnir þessum málalokum og þótti för
okkar góð orðin.
Að öðru leyti var þetta ferðalag okkar
dálítið sögulegt og endaði ekki að öllu
leyti eftir óskum. Sama dag og við rædd-
um við Þórólf að Breiðumýri eins og fyrr
segir, héldum við í bifreið til Húsavíkur,
til þess að komast með einhverjum ,,Foss-
anna“ heim til Akureyrar. Þá var bílveg-
ur ekki kominn milli Akureyrar og
Breiðumýrar. Þetta var aflíðandi miðj-
um september. Við biðum einn dag eftir
komu skipsins og var brottför þess ákveð-
in árla næsta dag. Sváfum við í landi um
nóttina og áttum okkur einskis ills von.
Næsta morgun var komið foraðsveður af
norðri og fylgdi því mikill sjógangur.
Skipið lá alllangt úti í Flóa, og aftóku sjó-
menn með öllu að flytja okkur út í það
og töldu hættulegt að reyna að athafna
sig við skipið vegna sjávarrótsins, ekki
sízt vegna þess, að Jónas hafði barnunga
dóttur sína meðferðis. í þessum svifum
blés skipið til brottfarar og stímaði síðan
út Skjálfandaflóa. Við vorum því orðnir
strandaglópar og vorum í illu skapi.
Tókum við nú það ráð að fá okkur bif-
reið fram í Breiðumýri, þar sem við gist-
um næstu nótt, en næsta dag fengum við
Stefán bónda Jónsson á Öndólfsstöðum
til þess að flytja okkur á hestum til Akur-
eyrar, og gekk sú för ákjósanlega, þó að
slydduveður væri þann dag.
Eftir þenna útúrdúr, sem líta má á
eins og lítilfjörlegt krydd í frásögnina,
verður nú aftur vikið að því efni, er fyrr
var frá horfið. Jónas Þorbergsson fluttist
suður til Reykjavíkur með fjölskyldu
sína nálægt mánaðamótum sept.—okt.
1927, eftir að hafa haft ritstjórn Dags
með höndum 7 J/2 ár. Skömmu síðar sett-
ist Þórólfur í Baldursheimi að hér í bæ
og tók við ritstjórn blaðsins, fyrst og
fremst til næsta nýjárs. En þar sem blað-
inu var þá óráðstafað, varð það að samn-
ingum milli útgáfustjórnarinnar og Þór-
ólfs, að hann héldi starfinu áfram vetur-
inn út að minnsta kosti. Bjuggust þá
sumir við, að Þórólfur mundi festast við
blaðið til langframa, en úr því varð þó
ekki sem síðar segir.
Þórólfur Sigurðsson hafði marga ágæta
kosti sem blaðamaður .Hann var prýði-
lega greindur og ritfær í betra lagi. Hafði
hann lengi með höndum útgáfu tíma-
ritsins „Réttur" og skrifaði mikið í það.
Hann var frábærlega vel að sér um allt,
er að þjóðmálum laut, hugsaði mikið um
þau og var þaulkunnugur stjórnmála-
sögu landsins. En hann hafði búrekstri
að sinna í Baldursheimi í Mývatnssveit
og var athafnasamur við það starf. Þess
vegna treystist hann ekki til að vera f jar-
vistum frá heimili sínu að sumrinu og
yfirgaf því blaðstjórnina í júní 1928.
Útgáfustjórn blaðsins fór nú fram á
það við mig, að ég tæki blaðið að mér í
annað sinn, og með því að ég var þá ekki
fastbundinn við neitt starf, féllst ég á
þetta, en gerði þó ráð fyrir að það yrði
aðeins til bráðabirgða. En þetta fór á
aðra leið. Sumir aðstandendur blaðsins
voru þeirrar skoðunar, að vel gæti farið
á því, að ég hefði ritstjórn blaðsins með
höndum að sumrinu, en Þórólfur að vetr-
inum, en aðrir voru mótfallnir því skipu-
lagi í framtíðinni, að sífelld ritstjóra-
skipti ættu sér stað á þenna hátt, og varð
þeirra sjónarmið ofan á. Er þar skemmst
af að segja, að ég hélt áfram ritstjórninni
og hefi haft liana óslitið með höndum frá
því í júní 1928 til þessa dags, eða með
öðrum orðum nálega allan tímann frá
því að blaðið byrjaði að koma út, að und-
anskilinni ritstjóratíð Jónasar Þorbergs-
sonar. Hefir enginn ritstjóri hér á Akur-
eyri, hvorki fyrr né síðar, haft útgáfu
eins og sama blaðs með höndum jafn-
langan tíma, nema Björn Jónsson rit-
stjóri Norðanfara. Björn gaf Norðanfara
út frá 1862 til ársloka 1885 og var kom-
inn á níræðisaldur, er hann lagði blaðið
niður, enda andaðist hann á næsta ári.
Haustið 1928 fluttist Friðrik Á.
Brekkan rithöfundur heim til íslands og
settist að hér á Akureyri. Meðal annara
starfa gerðist hann þá meðritstjóri Dags
og hafði það starf á hendi til haustsins
1930, er hann fluttist til Reykjavíkur.
Eins og kunnugt er, er Friðrik gáfaður
maður og ritfær, og skrifaði hann allmik-
ið í blaðið á þessum árum um ýmisleg
efni, og munu þau skrif hans liafa átt
vinsældum að fagna meðal lesendanna
yfirleitt.
Annar maður gerðist fréttaritstjóri
Dags árið 1934. Það var Sigfús Halldórs
frá Höfnum. Þetta ár var blaðið gefið út
í stærri útgáfu en áður og kom út tvisvar
í viku, að vísu ekki nema hálf stærð í
annað hvort skipti. Þessi ráðstöfun var
gerð í því augnamiði að efla og bæta
fréttaflutning blaðsins, bæði útlendan og
innlendan, sem mjög hafði verið af
skornum skammti vegna smæðar blaðs-
ins. Sigfús er skarpgáfaður maður, hafði
farið víða um heim og kynnzt mörgu. M.
a. hafði hann verið ritstjóri Heims-
kringlu í Winnipeg um allmörg ár og
var því enginn viðvaningur á sviði blaða-
mennskunnar. Heim kominn, haustið
1930, gerðist hann skólastjóri Gagnfræða-
skóla Akureyrar, en tók að sér aukastarf
við Dag fyrrgreint ár. Má fara nærri um
að það hafi verið ávinningur fyrir blað-
ið að fá svo hæfan mann og fjölfróðan í
þjónustu sína, þó að verksviðið væri
raunar af þröngt fyrir hann. En starf
hans við blaðið varð ekki langvarandi,
því úr þessu fluttist hann til Reykjavík-
ur og tók að sér ritstjórn Nýja Dagblaðs-
ins, er Framsóknarflokkurinn gaf út.
Við brottför Sigfúsar var enginn mað-
ur fyrir hendi til þess að fylla skarð hans
við blaðið, enda hafði útgáfa blaðsins
orðið nokkuð dýr umrætt ár, en það hef-
ir jafnan verið ríkt í huga útgáfustjórn-
arinnar að beita skynsamlegri varfærni í
sambandi við fjármálefni blaðsins,