Dagur - 12.02.1943, Síða 18

14
DAGUR 25 ÁRA
Vikublaðið DAGUB
A(p*iS<l4. UniMimU.
J6biai 6 Kualdaaoa
SknJitol* viS
A/(u(uni>a k
DAG Ll R
XXV. érg. Akureyri fimmtudaginn 29 október 1942
Frá sjónar-
hóli vinnu
manns
^yERKLÝDSrLOKKARN
IR" virfttui Irggja rÍDhliða
rxkl við t,li.igMnuiumjl’' Liun-
jHrga i barjunum. og lulkj |>ju
ofl incð lililli tanngirni og tkiln-
ingi á kjórunt og hagsmunum
unrurt Al|>jðufólkt i Lmdinu. ei
vinnur þó tln þjðingarminni
tlörf fyrir þjóðlcljgið en aðrii
Dunþcgar. Virðiti (»i óinaksint
vcil fyrii alincnning að kynna
tCr cinnig viðhori vrrkalúlkt I
tvcilum, cins og |mu cru túlkuð
I þcuari grein. Czii sá leMui og
alhugun cinnig orðið lil þcst. að
vifl bxjarbt'uu liium mcð meiii
•anngimi og tkiluingi t mólclni
bznda og tvclufðlks. tvo tcm al
urflaveiðið. en okkui ci annart
umasi. Þvi miður er ekki rúm
lil afl birta grrin þctsa „unga Ey-
firðings" i hcilu lagi hér I blað-
iuup afl tinni. en aðcint atuuan
kaíla úr hcnni.
r*l. ct Mnnuifuður b|t loiddrum miu
^*um o» mjJlkln, am þru nljj. (rru
*« >~H* *otujn*i. Kni IUI u. t
hauu *• r.ln.ði Uv-i k|| kfOlJriitigj, or
kfOl*riALi(ji>rlnil ilkmi^Hnu. mrt*
EYFIRZKIR OG ÞINGEYSIÍIR BÆNDUR
VILJA ÁFILAMHALD MÆDIVEIKlVARiNA VESTAN SKJÁLFANDAFLJÓTS.
Sauðfjársjúkdómaneftul linfði snniþykkl
aS afncma \arnarráðslafanir á svæðinu
vestan fljnlsins að \ arnargirðinuum í
Clæsibæjarhrcppi oj> Saurba-jarlircppi.
Aly ktanir fiilltrúafundar á Akureyri.
(►*> litdi*(l>u (.Hl (
ra ki. t«0. kpn u( (*
la kjuitjl* p»nnt(. j« boM cl
puilr pj tl d»(j lU pru »A
I l.nmu ai()uld S. br.fj H ‘
i.iDuu I kjupujA. ro AUum
<|U t* uui jA Urpjtj. i*o un
o» bA'Unt llulCtgum. ur *unnu
A l( lö ItiiOJ liU. p*ll peír
. vlrkil Of Utll djgar. j o>.
ItrliuiDfi Um kjup I)
•rft l»42 I (irlo. rrm kut otlolr J>|I-
llðio 0( kcr kjupiA i klukkuiuo
uio kr. Ml.
(/nnrrlMi b*n<ui6i*> »«« »«a
b lrldj(U. Ctkomoo »«Aor pt P*n
gerli kr. MJ2 á d*( »*o rcUuu Cf
kr (yrlr (a«l of hduwM, rn pJ t fg jd
U (rin (rrú djflao kr. 4132. o* I árim
rrlkrm tj «• ckkl ocou »0» d-t«* rlrVr
co mttu rfrtSur tnktuplA ini.l I2Í0630
kr. — 161/ putuod prjd kundruA olu
ttx kröcur, - ra rin t( H pi uin
hcflr bðlA ckkl •öí'Ru nrm* 5200
J?I\S og flésium mun kunnúgi
■ ai mcgin variuillna vctt
uta Þiiigcyjaitjtlu og F.vja
Ij.iiðaitj'tlu. gcgn þmgcytku
nizflivrikinni f sauðfí. drcgin
*ið Sk|llfandafljói Skommu cfi-
ii að varnaibarátian gcgn til-
Snjóar loka landieiðinni
til Reykjavikur.
glOASTA hraðlcrðm ul Kvlk
ji i þctsu án fói héðan á
iidagMHOrguiiinn vai. að
þvi ci Krisiján Kntijántton. for
.tjón (titiciðasiúðvar Akurcyrai,
jáði hlaðinu C.ckk tú lcrð
úcmilcga vel, en cllii það máiii
irlja ólzri yfir öxnadaltliciAi
l’á scndi USA 2 bila híflan á'
tiinniidaginn klukkan 2 c. Ii -
Vji xtluniu að þcuii bilai tiðu
tcttan hciðarinnai i veiui og
(Framli a 4 tlðu).
bieiðsln veikmnar vai hafin
koinu lyrii vcikindaiilfelli í
sauðft á nokkrum bxjum. vcti
an fljóuins Var þegar hafiii
handa og öllu f< á þcssum bxj
um tlátrað I fyrravciur. I þcim
von. að mcfl þvl móti mxui tak
ast að upprxta týkinguna vcstan
varnarlinunnat við Skjálfanda
fljól. óttuðusi b.rndui liíi I
Eyjafiiði þó mjóg. að tcikin
vxri komin vctlur yfir. þráti fvt
ii þcssat ráðstafanu. og vai þvi
ráðist I (>að á s.l vori, að koma
upp varnargirðinguin \iéi i sjsl
unni til þcss að hcfta litbreiðslu
veikinnat. Girflingai |>cssai voru
sciiar upp I Itrafnagilshreppi.
frá Eyjafjaröará f Kerlingarfjall
og ( Glxsibxjarhrcppi. frá sjó
upp f fjall llið gruiuða svxði
nxi þvl yfir vcsiurhluia Þingeyþ
arsýslu. örigulsiaðahicpp og
mcsian liluta llrafnagilshrcpps
i I yjafjarðarsýtlu ásami Akul-
cyn <>g nágrcnni
Nú I lumar hefir komið i Ijós
(Pramh a 2 síflu)
SlLDAR.M JÖLSMALIDi
RÍKISVERKSMIDJURHARTILKYNNA
AD ÞÆR AFGREIDIAÐEINS 60lo iF
PÖNTUNUM, - SAMKVÆMT FYRIR
MÆLUM RÍKISSTJÓRNARINNAR
Bfiir margra vikna þóf hcfir KEA lokains fcngið ákvcðið *
likisverksmiðjanna uro það. hvc mikið tildannjöl verksmiðji
ar xili að afgreiða lil féfagsins. Svar (kmij barsi félaginu 4 dógum
cftir kosningar. eða 23. þ. m., i slinskeyti og er svohljóðandi:
„Samkvcmi fyrirmxluro aivinnumálaráðuncytúins gei-
ura vér fyrsi um sinn þar til öðruvUi kann að vcrða á-
kvcðið afieins afgreitt 60 procent af sfldannjölspöntun
yfiar."
Þesii boð komá hingafl efnr Samkvxmt þcssu á KLA að fá
að íélaginu hafði verifl
4000 sekki mjöls. ert lengið 4
kveðið loforfl fyrir 3000 sk.. og
afhending á þessum 3000 sk.
hafði' verifl stöðvuð. skv fyrir-
mxlum rfkisstjórnannnar,- cins
og áflur hefir verifl frá skýn hér
fblaSinu.
i>0% af 3000 sekkjum. en teldi
bxndum á s. I. ári háu á fimmta
þúsund tckki. Með þvf mjöli.
sem KEA hefir lekiti að útvega
sér hjá öðrum verksmifljum nuin
það hafa til umráða á þessui
vetrl um þáfl bil helming þ«s
(Framh. 1 slfluj.
Krist ján konuiifíur \. hættulega veikur
Firgnii (rá Danmörku I gxi sögðu að Krislján komingui
vxri þungt haldinn af völdum byllu, scm liann lékk. ci liann
féll af hcsii sinum fyrir nokkrum dögum. — Vai hcðifl lyrii
konungi f öllum dönskum kirkjum um hclgina.
I fréttum f gxrkvcldi var sagl. að konungur hclði allicni
tyni sinum. Friðrik krónpriin. leiðsögn rikivins uin sitind-
lirtslil kosninganna:
Hið nýkosna þing verður skipað l.í Fram-
siiknarmonnuni, 20 sjálfstæðismonnum,
10 kommúnistum oj; 7 alþýðullokksm.
Talning I Suður-Þingeyjjr-
syslu og Norður Múlasýslu fór
Iram s.l. laugardag. Otfiu úrslit
þcssi
■S.-Þingeyjarsýsla:
Kjorinn vai Jóna* Jónsson (F ).
Vcrðhækkun á rafmagni
í vændum.
g.F.jARSTJÓRNIN kom sjiii
an A lund s.l (iiiðjiulag Fyi
n lundinum lá nit fi.d ailiuis lil
laga lil I. uinrxðu. Irá Kalvciiu
nefnd. um verulcga lixkkun á
■{jaldskrá Ralveim Akiuc
Sainkvxmi lillögunni á latmagu
lil suðu og Ijósa að lixkka 1111*
1% lyrii livci 4 siig. sem vlsital
m fei fiam yfn 100 Mlm |>v
láia nxm að þessi uixii li.rkki
um 37%. el samþykki Im |.ii
vtjómarinnái Ixst. Þá imin vriö
a ralnugni til liiiunai (ramvvgis
riga að miðast við niigiliLindi
koljscrfl. cða 170 kr.. í slað fúl
kr.. cn við það kolascrð cr taxi
inn nú miðaðui. Mun |>rua lal
•nagn þvl hxkka um ca I00'7
frá því sem verðið var i *o> cn
þá hxkkaði það Ifiið eiu. Sii
hxkkun falli nú Ui gildi.
Rjfvciiunefnd vai sainmála
um tillöguna og róksiuddi liani
mcð auknum reksturskosmaði
Rafveitunnar og nauðsyn þrs*
að afskrífa mannvirki henn.n
mcðan svo árar sem nú o< .-nn
fremur vcgna þess. aö fynrtpian
legi er. að nýju vélasamsrcöuru
ar. sem nú eru I pömun i l'SV
verfia svo dýrar. að Rjlicil.nl
{ciur aldrei borið sig mefi (»1
verði sem nú er á rafmagni l'.i
þvl enn rlkan naufisyn en ella i
þvf. að afskrifa siöðina tiin
mcsi eins Ojóit og auðið n
Málið mun koma til ?. umr
á nxiia fundi bxjarstjótnár.
1157 aiksxði. Július Mav-
steen (S.) fékk 298. Kristinn
Andiésson (K.) 336 og Oddur
Sigurjónsson (A.) 79 atkv.
I sumai var J. J. kjörinn nieð
1180 aikv.. J flavsl. Ickk 318.
Ki Andi 279 og Oddur Sigurj.
79.
Nurður-MúLuýsla:
Kjörnir voru fáll Mcrmaiuus-
{ n <>g l’áll /j>|>h»ni.LWHi al B-
lisu, Framsóknarfl., mcð 769 at
kv.. G-listi. KonimúnisufL, lékk.
!>8 aikv. og D-lisli, Sjállslxðisfl..
358 Uuidluti Alþýðufl. fckk 14
ukv. NoiA-Mýlingai hölnoöu
..gxsinnil"
I sumai voru kosiiii þcii l’.'dl
Mtim og l’áll /oph I>á Irngii
|>cii 752 atkv.. Sjállsu-ðisfl, 322,
Komuióoisiai 53 i>g AllþýðufL
18.
Mefti |>á sciið greiiu frá úr-
iluim i ólluin kjöid.einum. *
Tclja má vlsi. að Sjálfstxðisá
lokkiirirui fái 2 np|>bó!ar|>Í!ig-
(Framh. k 4. siöu).
Vinna er haíin við slór-*
byggingu fyrir póst o«
sima hér i bænunu.
p*YRIR skómmu cr vinna hafin
við siórbyggingu þá. er póst-
og símamálastjómin hyggst að
reisa við Hafnarsir.ru hér I bxn-
•im Er verið að grafa Iviir
grunninum og mun xtlunin að
strypa kjallarann, a nr k.. á
þessu ári. el tlð leyfir
Hus þetu mun verða 4 lixðir
og kjallarl. byggi úr járnbcmri
sieinsievpu. sixrð 18.84x12.3
meirar. á aðalhúsinu. útbvgging
verðut austur úr húsinu. I l.lx
11.7 m.. 2 hcflir.
Smækkuð mynd ai
íorsíðu 58. tbl.
„Daés“ 29. okt. s.l.,
en það er fyrsta
blaðið, sem komið
hefir út á Islandi
vélsett að öllu
leyti, jafnt tyrir-
saénir sem annað
lesmál.
heyrt eitt einasta skipunarorð falla þar í
prentsmiðjunni, síðan hann tók þar við
stjórninni, en þó er hver maður jafnan
á sínum stað þar innan dyra, og slæp-
ingsháttur óþekkt fyrirbrigði, að eg
hygg. Mun enginn starfsmanna vilja
styggja húsbónda sinn, né bregðast
trausti hans í neinu.
V.
EKKI er mér grunlaust um það með
öllu, að könnunarleiðangur sá, er
lýst var í upphafi þessa máls, og eg fór
á unga aldri um dularheima prentsvert-
unnar og völundarhús hinna lausu bók-
stafa, og hrifning sú, er snart mig, er eg
leit hina „blikandi veli, blakkir og
marrandi hjól“ þar í prentsmiðjunni í
fyrsta skipti, eigi nokkra sök á því, að
eg hefi ávallt síðan verið veikur nokkuð
á svellinu gagnvart öllum freistingum
úr þeirri átt, er að blaða- og bókagerð
snýr. Verkahringur minn hefir raunar
verið á allt öðrum sviðum og harla
óskyldum — sem betur fer,— fyrir bók-
menntirnar, — munu sumir menn segja,
— en þó hefi eg löngum lifað, ef svo má
að orði kveða, eins konar „ólukku-
legu tilhugalífi“ við fenjur letursvert-
„Auð mölum Fróða,
mölum alsælan,
mölum fjöld féar
á fegins-lúðri,
siti hann á auði,
sofi hann á dúni,
vaki hann at vilja,
þá es vel malit“.
(Úr Gróttasöng hinum forna).
unnar og aðrar örlaganornir hins
prentaða máls. Þær biðilsbuxur taka nú
að vísu að gerast snjáðar nokkuð og af-
lóga, enda daglega í þeim gengið til
annarra og óskyldra starfa, en þó hvarfl-
ar það enn að mér stundum, að mér
finnst eg vera í essinu mínu og
helzt sitja á „fegins-lúðri“, eins og kom-
izt er að orði í Gróttasöng hinum forna,
þegar eg heyri og sé „snúðgasteina11
prentvélanna, hina blikandi veli, hverf-
ast í kringum mig, og veit þá magna og
margfalda vit og óvit rithöfundanna, —
bæði mitt eigið og annarra, — með
undraverðum hraða og snillibrögðum.
Og vissulega eru prentsmiðjurnar og
tæki þeirra sú Gróttakvern nútímans,
sem malað getur þjóðunum ýmist bless-
un aukins skilnings, mannvits og menn-
ingar, — „gull, frið ok sælu Fróða“, —
eða þær mala „her at Fróða“ og Mýs-
inga og Hengikjöpta ófriðar, sundrung-
ar og spillingar að þjóðunum. Veldur
hér enn mestu hver á heldur. Máttur
hins prentaða orðs er mikill, hvort held-
ur honum er beitt til tjóns eða farnaðar.
Ambáttirnar og þrælarnir, sem snúa
þeirri kvörn nútíma menningarinnar, —
blaðamenn og rithöfundar með hjálp
prentaranna, — gerast tíðum örlaga-
valdar þjóða og kynkvísla. Og því er
það, að:----------
„Hér skal engi
öðrum granda,
til böls búa,
né til bana orka,
né höggva því
hvössu sverði,
þó at bana bróður
bundinn finni“.
j^utímamaðurinn er háður „fegins-
lúðrum“ og „snúðgasteinum“ prentlistar-
innar, hvort honum líkar betur eða verr,
—og hvort sem hann gerir sér þess ljósa
grein eða eigi. Þessi töfraverkfæri mala
anda hans malt og salt og daglegt brauð.
Ef til vill rumskast hann stundum
óþægilega við kvarnarhljóðið, en
„vaki hann at vilja,
þá es vel malit“.
Hraðpressan nýja
„í éanéi“. Hún get-
ur skilað 3600 ein-
tökum fullprentuð-
um á klst., þ. e. 1
eintaki á sekúndu
hverri, en er hins
veéar svo nákvæm
oé „sjátfvirk“, að
húri stanzar, hve-
nær sem hið
minnsta ber út af,
t. d. ef ein örk er
annarri minni —
eða stærri — o. s.
frv.