Dagblaðið Vísir - DV - 10.09.1994, Page 12

12
LAUGARDAGUR 10. SEPTEMBER 1994
Erlend bóksjá
Metsölukiljur
Bretland
SkáidsÖgur:
1. Joanna Trollope:
A Spanish Lover.
2. Oanielle Steel:
Vanished.
3. William Boyd:
The Blue Afternoon.
4. Sebastian Faulks:
Birdsong.
5. Tom Clancy:
Without Remorse.
6. Patricia D. Cornwell:
Cruel and Unusual.
7. John Grisham:
The Client.
8. Roddy Doyle:
Paddy Clarke Ha Ha Ha.
9. E. Annie Proulx:
The Shipping News.
10. Dean Koontz:
Mr.Murder.
Rit almenns eðlis:
3. Jung Chang:
Wild Swans.
1. Terry Waite.
Taken on Trust.
2. W.H. Auden:
Tell MetheTruthabout Love.
4. J. McCarthy & J. Morrell:
Some Other Rainbow.
5. Bill Bryson:
The Lost Continent.
6. Brian Keenan:
An Evil Cradling.
7. Alan Clark:
Diaries.
8. Bill Bryson:
Neither here nor there.
9. Russeti Davies:
The Kenneth Willians Diaries.
10. Robert Calasso:
The Marriage of Cadmus
and Harmony.
|Byggt á The Sundoy Times)
Danmörk
Skáldsögur:
1. Fay Weldon:
Farlige aspekter.
2. Jan Guillou:
0je for oje.
3. Peter Hoeg:
Froken Smillas
fornemmelse for sne.
4. Dan Turéll:
Vrangede billeder.
5. Peter Hoog:
Fortællinger om natten.
6. Dan Turéll:
Storby trilogien.
7. Bret Easton Ellis:
Amerícan Psycho.
(Byggt á Politiken Sondag)
Vinsælar bækur
á meginlandinu
Oftast er fjallaö um breskar og
bandarískar bækur í Erlendri bóksjá
DV enda koma mest seldu erlendu
pappírskiljurnar hér á landi frá
enskumælandi þjóöum.
Að þessu sinni verður hins vegar
litið víðar um sviðið og sagt frá
nokkrum bókum sem notið hafa vin-
sælda á meginlandi Evrópu í sumar.
Glæpir og
heimspeki
A þessu ári hafa tvær norrænar
bækur náð mikilli útbreiðslu meðal
þýskra lesenda. Önnur þeirra er
reyndar kunn víða um lönd. Það er
spennusagan snjalla um Smillu hina
grænlensku eftir danska rithöfund-
inn Peter Höeg. Hún hefur komið út
á íslensku undir nafninu „Lesið í
snjóinn".
Hin metsölubókin er eftir norskan
rithöfund, Jostein Gaarde, og heitir
á íslensku „Veröld Soflu“. Þetta er
óvenjuleg yfirferð á kenningum
helstu heimspekinga sögunnar allt
frá Sókratesi til Decartes, Spinoza og
Kirkegaard, séð með augum fjórtán
ára stúlku sem spyr sig spurningar-
innar: hver er ég? Og leitar svara hjá
heimspekingunum enda hefur höf-
undurinn látið hafa eftir sér aö heim-
speki sé „rokk tíunda áratugarins1'.
Bóklestur er lítt í heiðri hafður á
Ítalíu en þar hafa þó selst það sem
af er árinu um 400 einstök af skáld-
sögunni „Va’ dove ti porta il cuore",
sem útleggja má á íslensku: „Fylgdu
hjarta þínu“. Höfundurinn er 38 ára
og heitir Susanna Tamaro. Sagan er
raunar bréf sem öldruð kona ritar
Gabriel Garcia Márquez: nýjasta
skáldsaga hans nýtur nú mikilla vin-
sælda meðal spænskumælandi
þjóða.
Umsjón
Elías Snæland Jónsson
sonardóttur sinni, en þar lýsir hún
ástum og sorgum lífs síns. Sumir
hafa gagnrýnt söguna fyrir tilfinn-
ingasemi en Tamaro svarar því til
aö allir hafi gott af því að gráta.
Ástarsaga
eftir Márquez
Á Spáni hefur nýjasta skáldsaga
nóbelsverðlaunahafans Gabriel
Garcia Márquez notið mestra vin-
sælda í sumar, eins og reyndar líka
í Suður-Ameríku. Hún nefnist „Del
Amor y Otros Demonios", sem mætti
útleggja: „Af ást og öðrum árum".
Þar segir hann frá 12 ára stúlku sem
verður ástfangin af presti. Sumir
halda því fram að þetta sé besta
skáldsaga höfundarins.
Nokkur hundruð þúsund Frakkar
hafa legið í sumar yfir nýrri bók eft-
ir ritstjóra á Le Figaro, Jean d’Or-
messon. „La Douane de mer“ heitir
hún og hefur að geyma um 60 samtöl
á milli A, sem er gestur frá fjarlægri
plánetu, Urql, og 0 sem er nýlátinn
Feneyjabúi. Þeir spjalla um margvís-
leg málefni, allt frá miklahvelli til
franskra kartaflna - en A hefur verið
sendur til jarðarinnar til að semja
skýrslu um ástandið á þessari plán-
etu.
Á tímum kommúnista máttu Rúss-
ar ekki lesa verk eigin höfunda á
borð við Alexander Solzhenitsyn.
Nú, árið sem hann sneri aftur, virð-
ast rússneskir lesendur hafa áhuga
á flestu öðru en slíkum alvarlegum
bókmenntum. Metsölubækur sum-
arsins þar um slóðir eru eftir vest-
ræna spennu- og ástarsagnahöfunda
á borð við Tom Clancy (Patriot Ga-
mes), Stephen King og Barbara Tayl-
or Bradford.
Metsölukiljur
Bandaríkin
Skáldsögur:
1. Winston Groom:
Forrest Gump.
2. John Grisham:
The Client.
3. Tom Clancy:
Without Remorse.
4. Tom Clancy:
Clear and Present Danger.
5. Michael Crichton:
A Case of Need.
6. E. Annie Proulx:
The Shipping News.
7. Stephen King:
Nightmares & Dreamscapes.
8. Laura Esquivel:
Like Water for Chocoiate.
9. Phillip Margolin:
Gone, but not Forgotten.
10. Judith Michael:
Pot of Gold.
11. Catherine Coulter:
The Wyndham Legacy.
12. Tony Hillerman:
Sacred Clowns.
13. Scott Smith:
A Simple Plan.
14. Carol Higgins Clark:
Snagged.
15. John Saul:
Guardian.
Rit almenns eðlis:
1. Thomas Moore:
Care of the Soul.
2. M. Scott Peck:
The Road Less Travelled.
3. Bailey White:
Mama Makes up Her Mind.
4. Susanna Kaysen:
Girl, Interrupted.
5. Joan W. Anderson:
Where Angels Walk.
6. Maya Angelou:
I Know why the Caged Bird Sings.
7. M. Hammer & J. Champy:
Reengineering the Corporation.
8. Peter D. Kramer:
Listening to Prozac.
9. Joe McGinniss:
The Last Brother.
10. Sophy Burnham:
A Book of Angels.
11. Benjamin Hoff:
The Tao of Pooh.
12. Norman Maclean:
Young Men & Fire.
13. Peter Mayle:
A Year in Provence.
14. Lewis B. Puller jr.:
Fortunate Son.
15. Gail Slieehy:
The Silent Passage.
(Byggt á New York Times Book Revíew)
Vísindi
Nóaflóð
íSíberíu?
Jarðfræðingar hafa fundið vís-
bendingar um aö mesta flóð í
sögu jarðar hafi orðið í Síberíu
fyrir um 14 þúsund árum. Af
ummerkjunura að dæma hefur
flóðbylgjan verið um 500 metra
há og ætt fram með 160 kílómetra
hraöa.
Flóðbylgjan varð vegna þess að
stór klakastífla brast í Mið-Asíu
þegar ísöldin var að renna sitt
skeið á enda.
Ökumenn
þiufameira
alkóhól
Bandarísk stjórnvöld hafa látið
þau boð út ganga að ökumenn
verði að fá meira alkóhól. Ekki
er þó hugmyndin að þeir drekki
vökvann heldur á að draga úr
mengun í nokkrum helstu stór-
borgum landins meö þvi aö nota
vínanda sem eldsneyti á bíla.
Viðurkennt er að alkóhólbílar
menga minna en aðrir en samt
sætir hugmyndin gagnrýni. Vís-
indamenn benda á að framleiösla
á efninu til brennslu sé í raun
mjög dýr og orkufrek. Bróður-
parturinn af orkunni í komi eða
sykri tapist við gerjunina. Því sé
þaö í raun slæmur orkubúskapur
að framleiða vínanda á bíla.
Umsjón
Gisli Kristjánsson
Sérviskan lengir lífið
Nú þykir vísindalega sannað að sérviska stuöli að langlifi.
Þaö er hollt að safna eggjabikurum
úr öllum heimshornum, lesa sans-
krít og klæðast bleikum fílabúningi.
Áhugi á þjóðbúningadúkkum dregur
heldur ekki úr líkum á langlífi.
Skoskur sálfræðingur að nafni
David Weeks telur sig nú hafa fært
sönnur á aö sérviska af ýmsu tagi
stuðli að langlífi. Þetta mun vera
fyrsta rannsóknin á lifnaðarháttum
sérvitringa. Niðurstaðan kemur á
óvart því enginn virðist hafa veitt
því athygli fyrr að „furöufuglarnir"
verða allra karla elstir.
í tvö ár fylgdist Weeks sálfræðing-
ur með 1500 sérvitringum í Bret-
landi, Bandaríkjunum, Hollandi,
Kanada, Frakklandi, Ítalíu, Spáni,
Þýskalandi, Ástralíu og á Nýja-Sjá-
landi.
„Hinn dæmigerði sérvitringur er
skapandi, ákveðinn, uppátækjasam-
ur, gáfaður og rekinn áfram af
óslökkvandi forvitni," segir Weeks í
blaðaviðtali um rannsókn sína.
Weeks hefur hitt hina furðulegustu
menn á rannsóknarferöum sínum
um heiminn. Fjörgamall kaþólskur
prestur á Spáni hefur t.d. um árabil
barist fyrir að koma upp eigin dóm-
kirkju. Hann getur engan veginn
dáið frá verkefni sínu.
Aldraður Breti að nafni John Ward
veit ekkert skemmtilegra en að
standa uppi á háum húsum í gervi
bleiks fíls. Þá mun bóndi nokkur í
Jórvíkurskíri á Englandi daglega
halda fyrirlestur af þaki húss síns.
Áheyrendur eru fríður flokkur
sauðkinda.
Allir eru þessir menn fjörgamlir.
Þá komst Weeks að því að geðsjúk-
dómar eru fátíðir meðal sérvitringa.
Ruglið í þeim er fullkomlega eðlilegt.
Þá mun þeim sérvitru sjaldan verða
misdægurt.
Weeks hefur leitað skýringa á
kenningu sinni um hollustu sér-
visku. Hann segir að sérvitringarnir
eigi það allir sameiginlegt að hafa
með einum eða öðrum hætti hafnað
vestrænum lifnaðarháttum. Það
stuöli að langlífi því fólk á Vestur-
löndum sé almennt aö drepa sig með
lífsmáta sínum.
Þá segir Weeks að sérvitringarnir
njóti útivistar umfram aðra menn.
Þeir sitji sjaldan lengi heima og lesi.
Sérviskunni fylgi og gjarnan mikill
æðibunugangur sem jafnist á við lík-
amsrækt að hollustu.
Weeks fann flesta sérvitringa í
Bretlandi og kom ekki á óvart. Þar
reyndist einn af hverjum tíu þúsund
uppfylla allar kröfur sem gera verö-
ur til sannra sérvitringa. Hann segir
aö Bretar séu þó ekki sérvitrari en
aðrir að eðlisfari. Þar sé festan í sam-
félaginu hins vegar slík að ólíkleg-
ustu menn geri uppreisn gegn um-
hverfi sínu.
Weeks vinnur nú að ritun bókar
um áhugamál sitt. Hann reiknar með
að lifa lengi vegna sérviskulegs
áhuga á sérvitringum.
Freðrik
á skítugum
skónum
Grasafræöingar hafa vakið til
lífsins 5300 ára gömul sveppagró.
Gróin fundust á skóm forn-
roannsins Ötzi sem fannst fyrir
þremur árum freöinn í austur-
rísku Ölpunum. Sá hefur verið
kallaður Freörik á íslensku.
Sveppirnir eru nú elstu lífverur
sinnar tegundar á jörðinni. Það
kom á óvart að líf skyldi leynast
í skítnum á skóm Freðríks.
Grasafræðingamir segja aö
sveppagróin hafi legið í dvala sem
nemur 60 þúsund sveppakynslóð-
um. Þróunarfræöingum þykja
þeir forvitnilegir og langar að
komast að því hve mikið tegund-
imar breytast á 5300 árum.
Pólaísinn
óhaggaður
Þýskur veðurfræðingur hefur
reiknað út að hiti á jörðinni þurfi
að hækka um 17“ C áður en veru-
lega fer að sjá á íshellunum miklu
við heimskautin í norðri og suöri.
Hann segir að engar likur séu
á bráðnun íssins þótt hiti hækki
um 5“ C. ísinn er svo kaldur nú
að mikið þarf að ganga á áður en
hann bráðnar.
Veðurfraeðingurinn segir að
engin hætta sé á að láglendi á
jöröinni fari í kaf á næstunni
vegna bráðnunar heimskautaíss-
ins eins og sumir vísindamenn
hafi freistast til aö spá nú á siðari
árum.