Dagblaðið Vísir - DV - 05.05.1995, Blaðsíða 15

FÖSTUDAGUR 5. MAÍ 1995
15
Skattaáþján og greiðslu-
byrði unga fólksins
Það var ótrúleg staðreynd sem
lesa mátti í Morgunblaðinu 11.
apríl sl. að hjón með 2 börn undir
7 ára aldri þyrftu 240 þúsund krón-
ur í mánaðarlaun til þess að hafa
tekjur eins og atvinnulausir. Hér
var verið að tala um útivinnandi
foreldra þar sem bömin eru á dag-
vistarstofnun. Báðir aðilar stóðu
eftir með 136.900 krónur í ráðstöf-
unartekjur.
Á síðustu árum hefur sú þróun
orðiö að tekjutenging bóta hefur
fariö vaxandi. Með tekjutengingu
barnabótaauka, sem í árslok 1993
var miðaöur við 1.102.172 kr. sam-
eiginlegar árstekjur hjóna, er svo
komið að engir nema námsmenn
eða atvinnulausir foreldrar eiga
rétt á óskertum bamabótaauka.
Barnabætur hafa einnig verið
lækkaðar um hundruð milljóna á
KjaUariim
Jóna Valgerður
Kristjánsdóttir
fyrrv. þingkona Kvennalistans
„LandsbyggðarQölskyldan flytur því
auðvitað strax til Reykjavíkur því þar
er atvinnuleysið meira og ekki eins
mikil hætta á að fá vinnu.“
síðustu 4 árum. Viðmiðunarmark
tekna til vaxtabóta vegna húsnæð-
islána hefur einnig lækkað árlega.
Borgar sig ekki að vinna
Hvað segir þetta okkur? Ungir
foreldrar sem em að koma úr námi,
eiga 2 böm og ætla að fara að koma
sér upp eigin húsnæði geta ekki
bætt neinu við tekjur sínar með því
að bæta á sig aukinni vinnu. Þó
þeir vinni 10-12 tíma á sólarhring
og hafi tekjur á bilinu 240-300 þús-
und á mánuði samanlagt batnar
fjárhagsstaðan ekkert.
Hins vegar veldur vinnuálagið
því að þeir hafa lítinn tíma fyrir
börnin, enn minni tíma til að sinna
áhugamálum og álagiö veldur jafn-
vel heilsubresti með tilheyrandi
kostnaði vegna læknisþjónustu og
lyfjanotkunar. Hinir ungu foreldr-
ar eiga því þann kost skástan í stöð-
unni að fara á atvinnuleysisbætur.
Þá hafa þeir tíma fyrir bömin, fyr-
ir áhugamálin, og minna álag
læknar hugsanlega stressiö og
veikindin.
Það er'því best fyrir hina ungu
fjölskyldu sem vildi nýta menntun
sína í þágu þjóðfélagsins og vinna
fyrir daglegum nauðsynjum að
hætta þvi sem snarast. Þeir sem
búa á Reykjavíkursvæðinu hafa
síðan aðgang að lægra vöruverði
og ódýrari orku til húshitunar en
Greinarhöfundur segir þá sem búa á Reykjavíkursvæðinu hafa aðgang
að lægra vöruverði og ódýrari orku til húshitunar.
þeir sem búa úti á landi.
Landsbyggöarfjölskyldan flytur
því auðvitað strax til Reykjavíkur
því þar er atvinnuleysið meira og
ekki eins mikii hætta á aö fá vinnu.
Þar getur hún síðan lifað á atvinnu-
leysisbótum og fengið aðstoð Fé-
lagsmálastofnunar Reykjavíkur.
En er þetta sú framtíð sem við
viljum búa börnum okkar og
barnabörnum?
Of langt gengið
Það er alveg ljóst að allt of langt
hefur verið gengið í tekjutengingu
bóta. Námslán bera nú vexti og af-
borganir vegna þeirra eru líka
tekjutengdar. Nú þurfa menn að
greiða 7% af tekjum í afborganir
af námslánum en þurftu áður að
greiða 4%. Ekkert þak er á greiðsl-
um, þannig að því meiri tekjur sem
fyrrverandi lánþegar,. hafa, þeim
mun hærri upphæð greiða þeir af
námslánum sínum.
Er ekki eitthvað mikið að í þjóðfé-
lagi þar sem skattheimtan er orðin
slík að það borgar sig ekki lengur
að vinna á heiðarlegan hátt? Er
þama kannski að finna skýringuna
á því að ríkissjóður verður af 10
milljörðum króna vegna svartrar
atvinnustarfsemi.
Ég vona að hinn nýi ráðherra
heilbrigðis- og tryggingamála hafi
a.m.k. skilning á alvöru málsins.
Jóna Valgerður Kristjánsdóttir
Endurupptaka Geirfinnsmálsins:
Dómsmorð aldarinnar?
Sævar Ciecielski hefur óskað eftir
endurupptöku á dómsmáli þar sem
hann var dæmdur til ævilangs
fangelsis. Sævar telur sig vera eitt
fórnarlamb réttvísinnar fyrir
ímynduðum glæp. Glæp sem aldrei
var staðfestur með líkfundi „þeirra
myrtu“. Málatilbúningur í Geir-
finns- og Guðmundarmáli byggður
á sögusögnum og harðæri í ein-
angrunarfangelsi?
Þroskaður maður á miðjum aldri
krefst leiðréttingar á offari dóm-
stóla. Sýknun á dómi, þar sem hon-
um var þröngvað til að játa á sig
upplognar sakir sem ungmenni. Já
þvílíkt þrek. Að nenna að standa í
þessu. Það hljóta góðir að standa
að þessum manni sem hefur slíkan
kjark eftir þjáninguna.
Næg ástæða
Er Sævar að gera okkur og börn-
um framtíðarinnar greiða með því
að æskja synjunar? Eða er best að
gleyma þessu öllu saman og hugsa
sem svo að hið illa sé best gleymt
og grafið? Eða eigum við að láta
barnabömin okkar velta sér upp
úr þessu á nýrri öld? Skrifa leikrit
um atburðina? Velta fyrir sér hvað
skóp atburðarásina. Athuga á
hvern hátt sakadómur mataði
fréttamiðla. Hvernig dómstólar
sukku í þá niðurlæginguna að
þurfa að dæma úr þessum hræri-
graut.
Hvaða viðtökur fær mál hans í
kerfinu? Hvaða áhrif á mál hans
eftir að hafa á dómskerfi framtíðar-
KjaUarinn
Sigurður Antonsson
framkvæmdastjóri
innar? Þvílíkar og eflaust fleiri
spumingar eiga eftir að vakna. Eða
er íslenskt réttarkerfi og íslensk
þjóö tilbúin að viðurkenna aö mis-
tök hafi átt sér stað? Sýkna Sævar
og hin ungmennin sem fengu álíka
dóma í dómsmorði aldarinnar?
Það eitt aö fleiri grunuðum var
haldið að ástæðulausu í margra
mánaða einangrunarfangelsi í
Geirfinns- og Guðmundarmáli er
næg ástæða til endurupptöku.
Hvernig bregðast þjóðir við?
Sovétkerfið hélt uppi mestu sýnd-
arréttarhöldum sögunnar til að
vernda völd Stalíns og félaga. Á
þeim bæ var alls staðar von svikara
og aðalblórabögglarnir voru hinir
vondu menn á Vesturlöndum sem
vildu hrun kerfisins. Kerfið hrundi
innan frá vegna þess að það var
gjörspillt. Lygin uppmáluð þar sem
engin gagnrýni á valdhafana var
leyfð. Er sovétþjóðin það stolt í dag
að hún viðurkepni ekki aö milljón-
ir saklausra vóru dæmdir af upp-
lognum glæpum? Rússar og ná-
grannar þeirra eru enn í sárum og
eiga vafalaust langt í land með að
jafna sig á ógnarverkunum.
Norðmenn héldu uppi Rússa-
grýlu með því að gera alla tor-
tryggilega er áttu viðræður við
friðardúfuhreyfingar kommúnista.
Þeir gátu einnig gengið of langt.
Þeir véluðu rannsóknar- og dóms-
kerfið með ótrúlegustu leiksýning-
um til að dæma Arne Treholt í
margra ára fangelsi fyrir afbrot
sem aldrei voru skilgreind al-
mennilega.
Æöri dómstóll í Svíþjóð sýknaði
Patterson af Palmemorðinu. Eftir
að undirréttur hafði fundið hann
sekan. Ef til vill hefði það verið
mörgum léttir að fá hann dæmdan
sem morðingja. Áfram er dulúö
yfir Palmemorðinu. Hin góða
minning um ástsælan leiðtoga er
óflekkuð. Svíar viðurkenna að
betra er að hafa marga sýknaða en
einn dæmdan saklausan.
Oftast var réttað og rannsakað
fyrir luktum dyrum. Olíkt því sem
gerist í Ameríku, samanber Simp-
son máhð. Ef til vill hggur þar
hundurinn grafinn? Leyndin í op-
inberum málum. Eða hvað um
verksvið og menntun rannsóknar-
manna?
Fyrst eftir að Akureyringurinn
Jón Kristinsson hafði unnið mál
sitt fyrir Mannréttindanefndinni í
Strassborg sáu íslendingar ástæöu
til að breyta lögunum. Að skilja að
rannsóknarvald og dómsvald. Þor-
geir Þorgeirson fór einnig til
Strassborgar og vann mál sitt gegn
lögreglustjóra. Réttur einstaklinga
kemur að utan. - Ástæða er th að
veita Sævari Ciecielski fullan
stuðning í málaleitan sinni.
Sigurður Antonsson
„Það eitt að fleiri grunuðum var haldið
að ástæðulausu 1 margra mánaða ein-
angrunarfangelsi 1 Geifmns- og Guð-
mundarmáli er næg ástæða til endur-
upptöku.“
Meðog
Ríkiðnlðurgreiðlr
innfluttanbjór
vanmetið
„Já. Það er
hægt að
rökstyðja
með því að
ÁTVR kaupir
bjórinn er-
lendis og ann-
ast alla um-
sýslu hans
eins og hver
önnur hehd-
sala. Víð telj-
um að ÁTVR vanmeti stórlega
það hagræði sem í þessu felst fyr-
ir erlenda framleiðendur og væri
rétt að rukka þá um. Það sér hver
heilvita maður að það kostar pen-
inga að reka heildsölu. Erlendir
Jón Steindór Valdimars-
son, Iðgfreeðíngur Sam-
taka íðnaðarína
bjórframleiðendur njóta þess að
ÁTVR getur í krafti stærðar sinn-
ar knúið fram mjög hagstæöa
flutningssamninga og er það látið
koma fVam í verði bjórsins. í
þessu sambandi er rétt að benda
á að islenskir gosdrykkjafram-
leiðendur hafa náð þvi að hafa
nær 100% markaðshlutdeild á
meðan ekki hefur tekist að halda
nema milli 60-70% hlutdehd í
bjórnum. Búa þó gosdrykkja-
framleiðendur við óhefta sam-
keppni erlendis frá og gosdrykkir
og bjór eru að mörgu leyti hlið-
stæð vara. Erlendis hafa inxUend-
ar tegundir yfir 90% markaðs-
hlutdeUd. Við teljum að ÁTVR
ætti einungis að kaupa hjórinn
hérlendis, þ.e. láta erlenda fram-
leiðendur annast sjálfa innflutn-
ing og lagerhald og afgreiða síðan
tU ATVR eftir hendinni eins og
íslenskir framleiðendur gera. Þá
sætu aUir við sama borð.“
Innlendur bjór
meira niður-
greidduren
mjólk
„NeL Ríkið
niðurgreiðir
ekki innflutt-
an bjór, siður
en svo. Þessi
ásökun kem-
ur úr hörð-
ustuátt þvíaö
ríkið er í
rauninnibúið Þorsteinn Halldórsson,
aö níÖUr- w^b^smaóvr Bítburg-
, er-bjórs
greiða is-
lenskan bjór meira á hvern lítra
en bjór er niöurgreidd tíl ung-
barna á íslandi. Ríkið hefur veriö
að lækka niðurgreiðslu á inn-
fluttum bjór í þrepum frá 1989 og
loks var síöasta skrefið tekið 1.
maí. í leiðinni breytti rikið álagia-
ingarreglunum ínnanlands ís-
lensku framleiðendunum í hag
vegna þess að innlendir framieið-
endur eru búnir að grenja 1 fjár-
málaráðuneytinu frá þvi bréf
barst frá Eftirlitsstofnun EFTA
um að álagning innflutnings-
gjalds á erlendan bjór væri
óheimil þar sem þaö mismunaði
íslenskri framleiðslu og erlendri.
Innlendir framleiðendur hafa
gepum árin okrað á ríkinu í
skjóli vemdai’tolla enda hefur
verðmunur veríð lítill á innlend-
um og erlendum bjór. Þegar inn-
flutningsgjaldiö var afnumið kom
allt í einu í Ijós aö innlendir fram-
leiðendur gátu lækkað innkaups-
verð til ÁTVR um 20 prósent Það
segir ýmislegt.“