Dagblaðið Vísir - DV - 02.09.1995, Page 30

38
LAUGARDAGUR 2. SEPTEMBER 1995
Sögur af nýyrðum
Raddir lesenda
Pistill minn í DV 20. júní í sumar
fjallaði um orðið hljóötálmi, sem til
varð vegna fyrirhugaðs mannvirk-
is í Mosfellssveit. Eg lauk þættin-
um á þessum orðum: „Síðan hefi
ég ekki haft spumir af orðinu
hljóðtálmi, veit meira að segja ekki,
hvort mannvirki af þessari gerð
hefur verið reist.“
Nokkrum dögum eftir að pist-
ilhnn birtist, hringdi í mig Sigurð-
ur Hreiðar og sagði mér, að framan
greint mannvirki hefði verið reist,
en væri ekki kallað hljóðtáimi,
heldur hljóðmön. Mér skildist á
Sigurði, að honum Utist vel á orðið
hljóðtálmi. Ég er honum þakklátur
fyrir þann fróðleik, sem hann lét
mér í té. Auk þess veit ég, að orðið
mön (ekki hljóðmön) er notað um
hljóðtálma á KeflavíkurveUi.
Satt að segja leizt mér illa á orðið
hljóðmön til að tákna mannvirki,
sem draga ætti úr hljóðburði eða
hljóðmengun. En ég vUdi kynna
mér betur merkingar orðsins mön,
áður en ég léti opinberlega skoðun
mína um orðið hijóðmön í ljós. Af
þessum sökum leitaði ég til Orða-
bókar Háskólans og fékk þaðan
dæmasafn um allar merkingar,
sem þar var að fmna um merkingu
orðsins mön. Hér gefst vitaskuld
ekki kostur á að rekja aUt þetta
dæmasafn, en vikið verður að
helztu merkingum,
Formálsorðabækur geta aðeins
um merkinguna „fax“ í orðinu
mön, og Orðabók Háskólans hefir
dæmi um þá merkingu frá 17. öld.
Einhver algengasta merkingin í
Orðabókinni er þó „rák eftir baki
á hesti“. Finna má dæmi þess, að
mön sé haft um aðrar „rákir“ eða
„rendur" og einnig „heyröst, sem
eftir verður í miðjum garða“: Þá
gat hann (þ.e. sauðurinn) náð í
mönina, sem viidi verða eftir í
miðjum garðanum (Guðmundur
Friðjónsson). Eftirtektarverðast er
þó, að orðið mön virðist vera aUtíð-
haft um „landræmu" og jafnvel
„landsvæði“. í sumum tUvikum
virðist þessi landræma vera hærri
en umhverfið, en í öðrum lítt eða
ekki. En erfitt er að fuUyrða, hvort
höfundarnir hafi hugsað sér, að í
orðinu mön feUst hæðarmunur við
umhverfið eða aðeins landræma,
eða sem að einhveiju leyti skeri sig
úr umhverfinu. Skulu nú tekin tvö
dæmi: Þá liggurlandið úti við sjón-
deildarhringinn, sem blá mön. (Jón
Trausti) -A mótum þessara jökla
Umsjón
Halldór Halldórsson
verða manir, sem liggja fram af
fjallsröðlunum (Pálmi Hannesson).
SennUegt þykir mér, að sá, sem
myndaði orðið hljóðmön, hafi
hugsað sér mannvirkið sem ein-
hvers konar „ræmu“, sem bæri
hærra en umhverfið. Mér finnst
orðið hljóðmön fallegt orð, og það
er rétt myndað. En ég tel það ekki
vera gott íðorð. Orðið skortir gagn-
sæi. Við því væri að vísu ekkert
að segja, ef erfitt væri að mynda
gagnsætt orð um fyrirbrigðið, en
svo er ekki. Þaö er æskilegt, að íð-
orð gefi í skyn, hvert hlutverk fyr-
irbærisins er. Svo er ekki um orðið
hljóðmön. Hins vegar liggur ljóst
fyrir, að hljóðtálmi hefir það hlut-
verk að hindra hljóðburð. Auk þess
hefir orðið hijóðtálmi þann kost,
að það getur náð yfir margar gerð-
ir af mannvirkjum, sem hindra
hljóðmengun. Orðið hljóðtálmiheí-
ir þánnig marga kosti fram yfir
hijóðmön.
Loksins á Alftanesi!
ffl
Vil nibiiii -v

FRAMHLIÐ - RAÐHUS
; !l(|jlÍ!ÍlJnllll|il'!tji|
’fflm JÉA
BAKHLIÐ - PARHÚS
Erum að hefja byggingu rað- og parhúss á fallegum
stað á Álftanesi. Húsin verða afhentfullbúin m. kirsu-
berjainnréttingum, án gólfefna. Verðið er hreint frá-
bært, frá kr. 72.000 pr. m2
Gerið verðsamanburð!!!
Upplýsingar í símum 557 8315 og 471 1633 næstu
daga.
Ökuskóli
íslands
MEIRAPRÓF
Aukin ökuréttindi
Leigub., vörub., hópbifr. (og rúta).
Erum að hefja nýtt námskeið.
Einnig munum við halda námskeið annars
staðar á landinu þar sem næg þátttaka fæst.
Innritun stendur yfir.
Nánari upplýsingar í síma 568-3841.
Ökuskóli íslands
Dugguvogi 2 - 104 Reykjavík - Sími 568-3841
Krossgáta dv

r v/nð- /ÚflSR- ’/NA ! R£//n /N SKRYTm 0OL!A Zf 'ÞRÆTfl IL L~ mÆLGl /
TÍNL)! H£/lD Sflt-L
r f \oL- \/<OLLfí V l
\tplb Itrýn/ BfíTt/fíR HLj'oP Kfíf/fíLL ~w 3
6L-J'F>- flrVD/ > / /<A UN/N £LD, ST/tÐ/ H
5A/r)M. ALVF6 QfíRGFl.
) H ÚTL ■ T/T/LL opZ>/ 5
f / PLGER /Lmfí L-'/T/ 8 (d
j<ÝR!N II SP'/Rfí 7
R'flRN flR TÖLV/t
<bRjRj) RR /7 5 £RHL 10 8
7 £/NS
fl/NS , u/n £ JífðúR ÖL'iRiR hötar D'/NR- /nöR S/fFTuR DÝR. 9
) /V J £/NS £/<KI „ GRfírfl • 10
f TÓNN BRúSfí f ll
E/NN/6 AFTuR ÚAN6A ÖL '/J</R LoFaÞ KólN un 7 9 /l
í RONU V/D- KV/fím /3
'UNN/ 5 PÝJP /8 6ROVUR LfíNV SLPPP! N
iTÉTf 'ÖL'/K/R SNJb LflU5
75 FuGL. ÍRÉTr % FJfíNN PPfíR 15
í 'OÍSRFy ZJTÝ—7 alv£G ’HU FLSRi /6 / FVJÓT 'ABAT/ sd
GLJÚFRÍ 5 SÖNGL /5 /7
ESPfíV KONfl t
Fugl- /NN R - /8
V ' ■ ÓGRA t
GPíflHL SKíJFAi) upp 'A_ KLflKÁ BAU/J/R /9 /rifíNN ESKJ UNU/T) 19
f FRl'Ri SflmHi N£F tóísak %o
BumOfífí
Tv'/Hf. /3 2£/NS VflX/ > H
i , / muj ST£FN UR
f 2 ■ 7- /S/N5 SLt/F n
5£- VÝR VflN- R/BKjh R£/p/ NLJOÐ Ht'm VRýkk /1 13
K/£P,jtA 10 OVÖL- VU -U— KÝRRt) 3 XH
FjPSW HÆ.G- FflRF) 11 %5
tjN5 um N 6 S£Ffl /NN- ÝFL / : 'UkT
m
m
O
Jh
M
O
<i-H
m
4 4 V- '-u 47 W- 4 k 4 4 <4 c- k
3; or X q: X Xl V k N 0/ 45 o; V- 4 \ X)
-4 k 4 O X o; k 4 0 73 4) X 4 o; X 4
> s: V) • o; X .Ui k) k -x X 4 X < X
4 Va X /x 'O V) o: • 5 k o: < < 4 co X X
X X Cc n| o; X X 5 X > s < k
ít: V 4 \ X 07 o; (X k > o; X -0 X
h. < CL x VQ -O 'v' k 4 ^ -- 4 V x X
< V O tn o; V k k 4 4 o; $
• 0 !X of X U V- o; VA o; £ \ X 4 X
> 7: (A 4 K o; k £ V) V Jö •O X 4 o < X
X 5 ■N X N. V '4 4 X < 4 C\ X o; 4
tn '4 > <4 4 4 (X