Þjóðviljinn - 24.12.1961, Blaðsíða 24

JOHANN BRIEM:
EYÐISKÓGAR OG ÆVINTYR
Teikningar eftir höfundinn
Alandamærum Saxlanös og Bæ-
he;ms eru víðáttumiklir skógar-
fiákar milli byggða. Þar er fjöllótt
land og erfitt yfirferðar. Hásléttan er
grafin sundur af þröngum dölum og
gjám, en háar klettaborgir risa yfir
skógana, og hamrabelti með múlum
og skorningum teygja sig svo langt
sem augað eygir. Hér voru áður veiði-
lönd konunga og kjörfursta, og
höfðu þeir veiðihús í óbyggðinni miðri.
Þar er nú fornfálegt gestgjafahús,
þar sem göngumenn geta fengið bjór-
könnu og næturhvíld.
Ennþá er margt um v.llidýr á þess-
um skógum, og veiðimenn eru þar
oft á ferð. Einnig sækja skógarhöggs-
menn þangað til fanga, þótt leiðin
sé löng og erfið neðan úr byggð. Og
gamlar konur með körfu á handlegg
reika skammf inn á skógana til að
tína sveppij sem þær seljg ni{Sri í
þorpinú;
Á miðöldum voru mannaferðir hér
tíðari en nú. Ræningjar höfðust v:ð
í skógunum, og riddarar reistu borg-
ir sínar á bjargtindum og kletta-
snösum. Þaðan réðust þeir á íerða-
menn og gerðu langar ránsferðir nið-
ur í byggðina...,En -engjnn fékk rönd
við reist. Þegar þeir komu heim í
sín víggirtu fjallabyrgj voru þeir
óhultir.
• Til að kynnast þessu furðulega
landi bjó ég mig út með nesti og
nýja skó. (Þetta var f.vrir þrjátíu
árum). Ég lagði af stað snemma
morguns frá þorpi bví, sem næst var,
og spurði engan til vegar. Leiðin
lá eft'r þröngum dal sem varð því
mjórri sem ofar kom. Lítil á rann
eftir dalnum milli steina. Skógur var
í hlíðum, en grasi grónir bakkar .með-
fram ánni. Ekki sást til mannaferða
og hvergi byggt ból. Þannig gekk ég
lengi. Framundan sást aðeins skammt,
og leiðin lokaðist að baki. Loks kom
ég þangað, sem afdalur skarst inn
í hæðirnar, þröngur og skuggalegur.
Eftir honum rann vatnsmikill fjalla-
lækur í fossum og flúðum, næstum
hulinn í skógi. Á dalamótum var
riokkurt undirlendi, grón.'r vellir, en
lágur klettamúli skagaði fram úr
fjallshlíðinni, þar sem dalirnir mætt-
ust. Fremst á honum voru íornlegar
nístir, gráir múrar, meira en hálf-
falln'r, og léifar af síýölúm tumi. ■ Ég
lagði leið mína upp að borgarrústum
þessum. . Kom .ég þá að læknum, ,og
sem ég litaðist um eftir góðum stað
til að vaða yfir, sá ég einkennilega
brú beint niður undan fjallsmúlanum.
Hún var úr einum stein:, höggnum,
sem lagður var yfir lækinn. Hann var
geysilangur og nægilega breiður fyr-
ir gangandi mann, jafnvel r'ðandi.
Ég gekk yfir brúna og áleiðis upp
hlið'na, sem var klettótt og viði vax-
in. Brekkan var ekki há, og þegar
upp kom, var skógurinn gisnari. Sá
þaðan vel niður yfir dalinn. En nú
var lítið eftir af hinni fornu riddara-
borg, enda hefur bygg:ngin aldrei ver-
ið mikil um sig, og landrými er lítið
uppi á klettinu n. Há skógartré og
villtir runnar vaxa milli hruninna
múra, \gólf'ð er ber klöpp, og úti í
hallargarðinum er ferhyrnd þró höggv-
in í bergið. Þar hefur áður verið safn-
að regnvatni. Nú er þar ekki deigur
dropi. — Ég lagði frá mér malpok-
ann og settist niður til að hvila mig.
Þessj staður var illræmdur á sinni
tíð. Eftir. að höllin ha.fði yerið lögð
í eyði, höfðust stigamenn við í rúst-
Einu sinni. leyndust ,hér 60 ræn.'ngjar
frá FJseheimi. t>eir voru teknir höndí
Ég gekk sömu leið til baka ofan
fjallshlið'na og yfir steinbrúna, hélt
síðan áfram inn eftir dalnum. Kom
ég þá að gamalli myllu og drakk þar
kaffi hjá kerlingu. Lagði síðan á
brekkuna upp undan myllunni og
stefndi til fjalla. Hér voru endalausir
greniskógar og engin byggð fram und-
an fyrr en langt suður í Bæheimi.
Hvassar hamrastrýtur gnæfðu yfir
dökka trjátoppq.na, dalir og ásar
skiptust á, og hvergi var skóglaus
blettur nema hamrarnir siálfir, og þó
voru tré í hverri skoru o.g á hverri
syllu. Hér mætti reika- um dögum
saman án þess að sjá til mannaferða.
Það var heitt í veðrj og ég varð
þyrstur af göngunni. Sól skein í heiði,
en enginn vindblær hreyfði greinar
trjánna. Þannig hélt ég áfram, unz
degi tók að halla. Kom ég þá í lít ð
dalverpi. Niðri á dalbotninum var dá-
lítið rjóður, en skógurinn eins og
veggur allt í kring. Lækur rann yf-
ir rjóðrið. Þar lagðist ég niður og
svalaði þorstanum, en hélt síðan á-
fram göngunni. Nú var sól gengin
til vesturs og rautt kveldskin á hömr-
um og hlíðum. Framundan gnæfði
brattur fjallshnúkur, girtur háum
hömrum, en örlítill flatur kollur uppi.
Þegar ég kom að brekkurótunum,
rakst ég á götutroðning, er lá í ótal
krókum upp hlíðina. Á þessu fjalli
höfðust v.'ð rángjarnir riddarar á mið-
öldum, qg stfið af þeim ógn um ná-
lægar, byggðir. Ég gekk áleiðis upp
brekkuna, sem var snarbrött. Hár og
þéttur skógur allt i kring og gatan
alsett grjótþröskuldum og gildum við-
arrótum. Ég sá ekkért fyrir trjám,
fyrr en ég kom upp að klettunum.
Varð þá fyrir mér hár og djúpur
hellir, og gekk ég þangað-inn. Svo v-ar
stallar eða . bekk.'r. höggnir , meðfram
báðum veggjum, en djúp þrój aflöng.
á miðju gólfi. Hellirinn náðL.djúpt .
að sjá, sem hann væri lagaður til af
unum hvað eftir annað, o.g áttu mannahöndum, víkkaður nokkuð pg
byggðamenn sífellt i höggi við þá.
24) — JÓHABLAÐ ÞJÓÐVILJANS